|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1996) 1 ΑΑΔ 278
21 Μαρτίου, 1996
[ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ ΜΙΧΑΗΛ ΚΟΜΝΗΝΟΥ, ΕΝΑΓΟΜΕΝΟΥ ΚΑΙ ΚΑΘ' ΟΥ Η ΑΙΤΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΓΩΓΗ 2898/88 ΕΠΑΡΧΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ,
ΓΙΑ ΑΔΕΙΑ ΑΙΤΗΣΕΩΝ ΓΙΑ ΕΝΤΑΛΜΑ ΑΚΥΡΩΤΙΚΟ (CERTIORARI), Ή/ΚΑΙ ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗΣ (WRIT OF PROHIBITION)
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΠΟΦΑΣΗ/ΔΙΑΤΑΓΜΑ ΤΟΥ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ ΗΜΕΡ. 26/6/92 ΣΕ ΑΙΤΗΣΗ ΦΥΛΑΚΙΣΤΗΡΙΟΥ ΣΤΗΝ ΑΓΩΓΗ 2898/88
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 155, ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 4, ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΜΕΤΑΞΥ:
ΜΙΧΑΗΛ ΚΟΜΝΗΝΟΥ,
Αιτητή,
ν.
ΛΑΪΚΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΛΙΜΙΤΕΔ,
Καθ' ων η Αίτηση.
(Αίτηση Αρ. 160/93)
Προνομιακά εντάλματα — Certiorari — Ένταλμα φυλάκισης — Ηθελημένη παράλειψη συμμόρφωσης προς ένταλμα πληρωμής εξ αποφάσεως οφειλής με μηνιαίες δόσεις — Έκδοση φυλακιστηρίου δυνάμει του Άρθρου 82 του περί Πολιτικής Δικονομίας Νόμον Κεφ. 6, δεν αντιβαίνει προς τις πρόνοιες του Άρθρου 1 του Τέταρτου Πρωτοκόλλου της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την Προάσπιση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Θεμελιωδών Ελευθερών και το Άρθρο 5(1)(β) της Σύμβασης.
Ο αιτητής, αφού συμφώνησε να πληρώνει ΛΚ130 το μήνα για εξόφληση εξ αποφάσεως χρέους του, παρέλειψε να πληρώσει. Ο εξ αποφάσεως πιστωτής, καταχώρισε αίτηση για φυλάκιση, στην ακρόαση της οποίας δεν εμφανίστηκε, με αποτέλεσμα να εκδοθεί ένταλμα φυλάκισης του.
Για ακύρωση του φυλακιστηρίου ο αιτητής ζήτησε άδεια να καταχωρίσει αίτηση για έκδοση προνομιακού εντάλματος certiorari. Ο συνήγορος του, εισηγήθηκε ότι οι πρόνοιες του Άρθρου 82 του περί Πολιτικής Δικονομίας Νόμου Κεφ. 6 αντίκεινται προς τις πρόνοιες του Άρθρου 1 του Τέταρτου Πρωτοκόλλου της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την Προάσπιση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και των Θεμελιωδών Ελευθεριών και το Άρθρο 5(1 )(β) της Σύμβασης και ότι εν όψει των προνοιών του Άρθρου 169(3) του Συντάγματος το Δικαστήριο με τη διαταγή του να φυλακιστεί ο αιτητής, διέπραξε νομικό λάθος.
Αποφασίστηκε ότι:
(1) Οι πρόνοιες του Άρθρου 1 του Τέταρτου Πρωτοκόλλου δεν εφαρμόζονται όταν ο οφειλέτης σκόπιμα ή από αμέλεια δε συμμορφώνεται προς διάταγμα Δικαστηρίου για την πληρωμή του εξ αποφάσεως χρέους του με μηνιαίες δόσεις, γιατί η μη συμμόρφωση του στο διάταγμα έχει παύσει να έχει σχέση με τη συμβατική υποχρέωση που είχε αρχικά αναλάβει.
(2) Ο αιτητής, ουδέποτε μετά την έκδοση του διατάγματος πληρωμής του εξ αποφάσεως χρέους του με μηνιαίες δόσεις ζήτησε απαλλαγή ή ελάττωση της υποχρέωσης του επειδή κατέστη ανίκανος και συνεπώς σκόπιμα αρνήθηκε την εκπλήρωση της.
Η αίτηση απορρίφθηκε, με έξοδα.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Kayttani v. Maktis 3 R.S.C.C 143,
Χ. v. Federal Republic of Germany, Yearbook of the European Commission and European Court of Human Rights, 1971 p. 692.
Αίτηση.
Αίτηση για άδεια για υποβολή αίτησης με σκοπό την έκδοση προνομιακοί διαταγμάτων certiorari και prohibition σε σχέση με την απόφαση του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας (Λιάτσος, Ε.Δ.) ημερομηνίας 26.6.92 στην Αγωγή υπ. αρ. 2898/88.
Χρ. Κληρίδης, για τον Αιτητή.
Ν. Παπαευσταθίου, για τους Καθ' ων η αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ, Δ.: Ανάγνωσε την ακόλουθη απόφαση. Ενώ στην υπ' αριθμό 122/93 Αίτηση με την οποία ο αιτητής ζήτησε την έκδοση άδειας καταχώρισης αίτησης για "Certiorari" και "Writ of Prohibition" για τα οποία δόθηκε άδεια, με την αίτηση του αυτή ζητά όπως το Ανώτατο Δικαστήριο εκδώσει "ένταλμα ή και διάταγμα ακυρωτικό (Certiorari)" για τη μεταφορά και υποβολή στο Ανώτατο Δικαστήριο για σκοπό ακύρωσης (to quash) της απόφασης ή και του διατάγματος του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας ημερομηνίας 26/6/1992 σε αίτηση φυλακιστηρίου στην Αγωγή Αρ. 2898/88 που εκδόθηκε από Επαρχιακό Δικαστή.
Τα γεγονότα που οδήγησαν στην υποβολή της αίτησης αυτής έχουν σε συντομία:-
Εναντίον του αιτητή εξεδόθη απόφαση από το Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας στην Αγωγή Αρ. 2898/88 για το ποσό των £2.131,27 με τόκο και έξοδα. Για λόγους που δε φαίνονται στο φάκελο της υπόθεσης η εκτέλεση της απόφασης του Δικαστηρίου δεν κατέστη δυνατή και ως αποτέλεσμα οι ενάγοντες με αίτηση τους ζήτησαν την πληρωμή του πιο πάνω εξ αποφάσεως χρέους του αιτητή με μηνιαίες δόσεις δυνάμει του Άρθρου 86 του περί Πολιτικής Δικονομίας Νόμου Κεφ. 6 το οποίο προνοεί ότι κατόπιν αίτησης ο εκ δικαστικής απόφασης οφειλέτης μπορεί να εξεταστεί ως προς την ικανότητα του να πληρώσει το εξ αποφάσεως χρέος του, και το Δικαστήριο αν θεωρήσει τούτο σκόπιμο μετά από έρευνα προς την ικανότητα του εξ αποφάσεως οφειλέτου μπορεί να διατάξει όπως το εξ αποφάσεως χρέος πληρωθεί με δόσεις.
Στις 15/1/1990 που ήταν ορισμένη η αίτηση των εναγόντων ο αιτητής παρουσιάστηκε στο Δικαστήριο και δήλωσε πως ήταν σε θέση να πληρώσει το οφειλόμενο χρέος του με μηνιαίες δόσεις εκ £130.- από 1/3/1989. Επομένως η έρευνα από το Δικαστήριο όσον αφορούσε την ικανότητα του αιτητή να πληρώσει το χρέος του με δόσεις δεν κατέστη αναγκαία και σαν αποτέλεσμα το Δικαστήριο εξέδωσε διαταγή όπως ο αιτητής "πληρώσει το εξ αποφάσεως χρέος του ως και τα έξοδα δια μηνιαίων δόσεων εκ £130,- μέχρι τελείας εξοφλήσεως" (βλέπε Τεκμήριο Ε στην παρούσα αίτηση).
Ο αιτητής δε συμμορφώθηκε με τη διαταγή του Δικαστηρίου και οι ενάγοντες καταχώρισαν αίτηση για τη φυλάκιση του δυνάμει των προνοιών του Άρθρου 82 του περί Πολιτικής Δικονομίας Νόμου, Κεφ. 6.
Η αίτηση για την έκδοση διατάγματος για φυλάκιση επιδόθηκε στον αιτητή αλλά όμως δεν εμφανίσθηκε στο Δικαστήριο την ημέρα που είχε ορισθεί η ακρόαση της αίτησης και το Δικαστήριο προχώ-ρησε στην έκδοση διαταγής για τη φυλάκιση του εκτός αν εντός ενός μηνός πλήρωνε τις καθυστερημένες δόσεις του.
Το Άρθρο 82 του Κεφ. 6, το επίσημο κείμενο του οποίου μέχρι σήμερα είναι στην αγγλική, προνοεί:-
"82. Where upon any investigation by the Court respecting the ability of a judgment debtor to pay the amount due under a judgment or order it appears to the Court that the creditor has been unable to obtain satisfaction of his judgment by the sale of the debtor's property or by attachment of property in the hands of some third party; and
(a) that the debtor then has or since the making of the judgment or order has had sufficient means to pay the money directed to be paid by him or some part thereof which still remains unpaid, and that he refuses or neglects to pay it according to the judgment or order; or
(b) that he has made or suffered to be made any gift, delivery, or transfer of any property, or charged, removed or concealed any property and has thereby prevented the creditor from obtaining payment of the judgment debt or any part thereof,
the Court may on the application of the creditor commit the debtor to prison for any term not exceeding twelve months, or until the payment of the sum due, subject to the provisions hereinafter contained; but may at any subsequent time order his release on the request of the creditor."
Το Άρθρο αυτό έχει μεταφραστεί από την Υπηρεσία Αναθεωρήσεως και Ενοποιήσεως της Κυπριακής Νομοθεσίας ως εξής:-
"82. Οσάκις, κατόπιν εξετάσεως υπό του Δικαστηρίου περί της ικανότητος του εκ δικαστικής αποφάσεως οφειλέτου χρέους να πλήρωση το δυνάμει της δικαστικής αποφάσεως ή του διατάγματος οφειλόμενον ποσόν, φανή εις το Δικαστήριον ότι ο πιστωτής δεν ηδυνήθη να επιτυχή ικανοποίησιν της υπέρ αυτού δικαστικής αποφάσεως δια πωλήσεως της ιδιοκτησίας του οφειλέτου χρέους ή δια κατασχέσεως ιδιοκτησίας εις χείρας τρίτου, και
(α) ότι ο οφειλέτης χρέους έχει τότε ή έσχε μετά την έκδοσιν της δικαστικής αποφάσεως ή του διατάγματος επαρκείς πόρους δια να πλήρωση τα χρήματα άτινα διετάχθη να πλήρωση, ή μέρος αυτών όπερ παραμένει εισέτι απλήρωτον, και ότι ούτος αρνείται ή αμελεί να πλήρωση ταύτα συμφώνως προς την δικαστικήν απόφασιν ή το διάταγμα, ή
(β) ότι έκαμεν ή ηνέχθη να γίνη οιαδήποτε δωρεά, παράδοσις ή μεταβίβασις ιδιοκτησίας, ή επεβάρυνεν, απεμάκρυνεν ή απέκρυψεν ιδιοκτησίαν και ούτω παρημπόδισε τον πιστωτήν του να επιτυχή πληρωμήν του εκ δικαστικής αποφάσεως χρέους ή μέρους τούτου,
το Δικαστήριον δύναται, τη αιτήσει του πιστωτού, να φυλάκιση τον οφειλέτην χρέους δια περίοδον μη υπερβαίνουσαν τους δώδεκα μήνας, ή μέχρι της πληρωμής του οφειλομένου ποσού, τηρουμένων των κατωτέρω διαλαμβανομένων διατάξεων, δύναται, όμως, καθ' οιονδήποτε μεταγενέστερον χρόνον, να διάταξη την απόλυσίν του, τη αιτήσει του πιστωτού."
Είναι η εισήγηση του δικηγόρου του αιτητή ότι οι πρόνοιες του Άρθρου 82 του Κεφ. 6 αντίκεινται στις πρόνοιες του Άρθρου 1 του Τέταρτου Πρωτοκόλλου της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την Προάσπιση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και των Θεμελιωδών Ελευθεριών (το Πρωτόκολλο) και του Άρθρου 5(1)(β) της Σύμβασης, και ότι εν όψει των προνοιών του Άρθρου 169(3) του Συντάγματος το οποίο λέγει ότι:-
"Συνθήκαι, συμβάσεις και συμφωνίαι συνομολογούμεναι συμφώνως ταις ειρημέναις διατάξεσι του παρόντος Άρθρου έχουσιν από της δημοσιεύσεως αυτών εις την επίσημον εφημερίδα της Δημοκρατίας ηυξημένην ισχύν έναντι οιουδήποτε ημεδαπού νόμου,..." - το Δικαστήριο με τη διαταγή του να φυλακισθεί ο αιτητής διέπραξε νομικό λάθος το οποίο καθιστά άκυρο το διάταγμα του.
Η Σύμβαση έχει κυρωθεί με το Νόμο 39/62 το δε Τέταρτο Πρωτόκολλο με το Νόμο 52/89.
Το Άρθρο 5 της Σύμβασης προνοεί:-
"1. Παν πρόσωπον έχει δικαίωμα εις την ελευθερίαν και την ασφάλειαν. Ουδείς επιτρέπεται να στερηθή της ελευθερίας του, ειμή εις τας ακολούθους περιπτώσεις και συμφώνως προς την νόμιμον διαδικασίαν:
(α).........
(β) εάν υπεβλήθη εις κανονικήν σύλληψιν ή κράτησιν λόγω ανυποταγής εις νόμιμον διαταγήν δικαστηρίου, ή εις εγγύησιν εκτελέσεως υποχρεώσεως οριζόμενης υπό του νόμου."
Το δε Άρθρο 1 του Πρωτοκόλλου λέγει:-
"Κανένας δε θα στερείται της ελευθερίας του, απλώς και μόνο διότι αδυνατεί να εκπληρώσει συμβατική υποχρέωση."
Το ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί στην αίτηση αυτή είναι κατά πόσο οι πρόνοιες του Άρθρου 82 του Κεφ. 6 είναι αντίθετες προς τις πρόνοιες του Άρθρου 1 του Τέταρτου Πρωτοκόλλου της Σύμβασης.
Κατά τη γνώμη μου οι πρόνοιες του Άρθρου 1 του Τέταρτου Πρωτοκόλλου δεν εφαρμόζονται στην περίπτωση που όταν οφειλέτης σκόπιμα ή λόγω αμέλειας του δε συμμορφώνεται σε διάταγμα δικαστηρίου για την πληρωμή του εξ αποφάσεως χρέους του με μηνιαίες δόσεις γιατί η μη συμμόρφωση του στο διάταγμα έχει παύσει να έχει σχέση με τη συμβατική υποχρέωση που είχε αρχικά αναλάβει.
Στην υπόθεση Kayttani v. Makris που δημοσιεύτηκε στον τρίτο τόμο των αποφάσεων του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου (3 R.S.C.C.) στη σελίδα 143 αποφασίστηκε ότι θεληματική αποφυγή εξ αποφάσεως χρεώστου να πληρώσει το χρέος του σημαίνει τη μη συμμόρφωση του προς νόμιμη διαταγή δικαστηρίου.
Στο βιβλίο του The European Convention on Human Rights ο καθηγητής Francis G. Jacobs στη σελίδα 183 λέγει τα εξής αναφορικά με το Άρθρο 1 του Πρωτοκόλλου:-
"Its wording show that it is conceived as an extension of the protection of liberty of the person guaranteed by Article 5 of the Convention. It limits further the conditions specified by Article 5(1) under which alone a person may be arrested or detained. In particular, it limits the scope of Article 5(1 )(b), which authorizes arrest or detention for non-compliance with the lawful order of a court or in order to secure the fulfilment of any obligation prescribed by law. Under the Fourth Protocol, a person may not be arrested or detained merely on the ground of inability to pay a debt or otherwise meet a contractual obligation.
In the view of the experts who drafted the Protocol, the Article aims 'at prohibiting, as contrary to the concept of human liberty and dignity, any deprivation of liberty for the sole reason that the individual had not the material means to fulfil his contractual obligations'.
However, the obligation must arise out of contract. The Article does not apply to obligations arising from legislation in public or private law.
Further, the Article does not apply if a debtor acts with malicious or fraudulent intent; or if a person deliberately refuses to fulfil an obligation, irrespective of his reasons therefore; or if inability to meet a commitment is due to negligence. In these circumstances, the failure to fulfil a contractual obligation may legitimately constitute a criminal offence. The object of the Article is primarily, it seems, to prohibit arrest or imprisonment for civil debt."
Η πιο πάνω θέση που προβάλλει είναι φανερό ότι τη βασίζει στο τι αποφασίστηκε στην υπόθεση Χ. v. Federal Republic of Germany (που είναι δημοσιευμένη στο Yearbook of the European Commission and European Court of Human Rights 1971, σελίδα 692) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης. Στην υπόθεση αυτή η Επιτροπή αποφάσισε μεταξύ άλλων:-
'The Commission is, however, of the opinion that Art. 1 of Protocol No. 4, which came into force later than the Convention itself, could to some extent limit the scope of the conditions set out in Art. 5 of the Convention justifying arrest and detention. The Commission has, therefore, also examined this complaint under Art. I of the said Protocol which provides that "no one shall be deprived of his liberty merely on the ground of inability to fulfil a contractual obligation". It is, however, clear from the view expressed by the Committee of Experts on their report to the Committee of Ministers explaining the draft of Protocol No. 4 that Art. I of this Protocol is "aimed at prohibiting, as contrary to the concept of human liberty and dignity, and deprivation of liberty for the sole reason that the individual had not the material means to fulfil his contractual obligations" (Doc. Η (65) 16, p.9). In the minutes of a meeting of the Committee of Experts, held from 2-10 March 1962, it is further stated that deprivation of liberty is not forbidden if another factor is present in addition to the inability to fulfil a contractual obligation, e.g. if a person deliberately refuses to fulfil an obligation (Doc. DH/Exp. (62) 7).
Ο αιτητής ουδέποτε μεταξύ της ημέρας που δήλωσε ότι ήταν σε θέση να πληρώσει το εξ αποφάσεως χρέος του με μηνιαίες δόσεις και της ημέρας που εκδόθηκε η διαταγή για τη φυλάκιση του υπέβαλε στο Δικαστήριο αίτηση για την απαλλαγή ή την ελάττωση της υποχρέωσης που ανέλαβε για πληρωμή του χρέους του με μηνιαίες δόσεις, γιατί εν τω μεταξύ κατέστη ανίκανος να πληρώνει τη μηνιαία δόση και επομένως σκόπιμα (deliberately) αρνήθηκε να εκπληρώσει την υποχρέωση του.
Για τους πιο πάνω λόγους η αίτηση αποτυγχάνει και απορρίπτεται με έξοδα που θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή.
Η αναστολή εκτέλεσης της διαταγής του Επαρχιακού Δικαστηρίου για τη φυλάκιση του αιτητή που εκδόθηκε ακυρώνεται.
Η αίτηση απορρίπτεται με έξοδα.