|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Άρθρο 23(3)(β)(i) του Ν. 33/64 - Μεταβατικές Διατάξεις)
(Έφεση Κατά Απόφασης Διοικητικού Δικαστηρίου Αρ. 108/16)
2 Οκτωβρίου, 2023
[ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ, ΣΑΝΤΗΣ, Δ/ΣΤΕΣ]
ΒΡΑΧΙΜΗ Ι. ΧΑΤΖΗΧΑΝΝΑ,
Εφεσείων,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΜΕΣΩ
ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ,
Εφεσίβλητων.
________________
Ο Εφεσείων εμφανίζεται προσωπικά.
Κ. Παπαδοπούλου (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, για τους Εφεσίβλητους.
_________________
ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, Δ.: Η ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου
θα δοθεί από τον Σάντη, Δ.
_________________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΣΑΝΤΗΣ, Δ.: Ο Εφεσείων/Αιτητής («ο Εφεσείων») αντιτίθεται στην τελική κρίση του Διοικητικού Δικαστηρίου ημερομηνίας 15.11.16 («η Πρωτόδικη Απόφαση») να απορρίψει την Προσφυγή 1204/12 («η Προσφυγή») την οποία είχε καταχωρίσει κατά των Εφεσίβλητων/Καθ' ων η Αίτηση («οι Εφεσίβλητοι») προσβάλλοντας τη νομιμότητα της απόφασης των τελευταίων να προαγάγουν μετά από επανεξέταση τα Ενδιαφερόμενα Μέρη Ανδρέα Σάββα, Όλγα Μαυρομμάτη και Ελένη Παρούτη («τα ΕΜ») στη μόνιμη θέση Πρώτου Διοικητικού Λειτουργού, Γενικό Διοικητικό Προσωπικό, Γενικές Κατηγορίες Προσωπικού, αναδρομικά από την 1.6.00, αντί τον Εφεσείοντα.
Ο Εφεσείων βάλλει εναντίον της Πρωτόδικης Απόφασης με οκτώ λόγους έφεσης (4-11), έχοντας αποσύρει στο στάδιο της ακροαματικής διαδικασίας τέσσερεις άλλους λόγους έφεσης (1, 2, 3 και 12).
Προτάσσει ο Εφεσείων πως εσφαλμένα το Διοικητικό Δικαστήριο απέρριψε την Προσφυγή «. επειδή έκρινε ότι η Έκθεση της Συμβουλευτικής Επιτροπής ήταν καθόλα νόμιμη κι ότι λήφθηκαν υπόψη όλα τα ενώπιον της Συμβουλευτικής Επιτροπής στοιχεία .» (λόγος έφεσης 4), αλλά και διότι «. έκρινε ότι όπως προκύπτει από τα πρακτικά της ΕΔΥ .» τα ΕΜ υπερείχαν «. σε προσόντα γιατί κατέχουν το προβλεπόμενο από το Σχέδιο Υπηρεσίας, πλεονέκτημα και προτίμηση καθώς και σε άλλα στοιχεία (Υπηρεσιακές Εκθέσεις κ.λ.π) .» (λόγος έφεσης 5), εκλαμβάνοντας, άστοχα και πάλι το Διοικητικό Δικαστήριο, ότι η σύσταση «. του Διευθυντή ήταν καθόλα νόμιμη και συνάδουσα με τα στοιχεία των φακέλων .» (λόγος έφεσης 6), αλλά και πως απέτυχε να αποδείξει την εμφιλοχώρηση πλάνης στον «. συλλογισμό του Διοικητικού Οργάνου» (λόγος έφεσης 7), δίχως μάλιστα να ασχοληθεί με τον ισχυρισμό του Εφεσείοντα «. αναφορικά με το πλούσιο συγγραφικό του έργο, τις Δημόσιες Διαλέξεις και Δημοσιεύσεις σε θέματα Διοίκησης και Ανάπτυξης καθώς και στα στοιχεία αξίας των φακέλων του .» (λόγος έφεσης 8), εκτός του ότι δεν αποφάνθηκε επί των ισχυρισμών του για μη τήρηση άρτιων και σαφών πρακτικών (λόγος έφεσης 9), και πως ο Εφεσείων απέτυχε να αποδείξει έκδηλη υπεροχή του έναντι των ΕΜ (λόγος έφεσης 10), με το Διοικητικό Δικαστήριο να θεωρεί, εσφαλμένα για μια ακόμη φορά, ότι η υπεροχή του Εφεσείοντα σε αρχαιότητα «. εύλογα παρεκάμφθη, λαμβανομένων υπόψη των πιο πάνω αναφερθέντων, αλλά και του γεγονότος ότι επρόκειτο για θέση ψηλά στην ιεραρχία» [λόγος έφεσης 11] (τα αποσπάσματα είναι αυτούσια όπως και εκείνα που έπονται).
Αποτιμήσαμε καθετί που μας τέθηκε, στην πλήρη του μορφή.
Το ίδιο, και τις αγορεύσεις των μερών.
Θα επιληφθούμε τους λόγους έφεσης σωρευτικά αφού το περιεχόμενο τους είναι αλληλένδετο, στην ουσία που εκφράζουν.
Κανένας από τους λόγους έφεσης δεν ευσταθεί.
Εξηγούμε.
Διατείνεται ο Εφεσείων ότι η έκθεση της Συμβουλευτικής Επιτροπής έπασχε, και πως το Διοικητικό Δικαστήριο δεν έπρεπε να τη θεωρήσει ως νόμιμη.
Δεν έχουν έτσι τα πράγματα.
Το Διοικητικό Δικαστήριο είπε εν σχέσει προς τη θεματική αυτή και τα εξής:
«[...] Σε ότι αφορά τους ισχυρισμούς του αιτητή που άπτονται της νομιμότητας της έκθεσης της Συμβουλευτικής Επιτροπής, όπως προκύπτει από τα πρακτικά, η Συμβουλευτική Επιτροπή αφού έλαβε υπόψη όλα τα ενώπιον της στοιχεία, μεταξύ των οποίων τα προσόντα των υποψηφίων, περιλαμβανομένων και των πρόσθετων, σε σχέση με τα καθήκοντα και τις ευθύνες της θέσης, το περιεχόμενο των προσωπικών φακέλων και των φακέλων των ετήσιων υπηρεσιακών εκθέσεων των υποψηφίων δημοσίων υπαλλήλων, τα υπόλοιπα στοιχεία των αιτήσεων τους καθώς και την κατοχή της "προτίμησης" και του "πλεονεκτήματος" των παραγράφων 3(2) και 3(6) αντίστοιχα του Σχέδιου Υπηρεσίας, προέβη σε έκθεση για όλους τους υποψήφιους και σύστησε δεκαπέντε υποψήφιους, μεταξύ αυτών ο αιτητής και τα Ε/Μ. Η Συμβουλευτική Επιτροπή σε σχέση με τον αιτητή αναφέρει τα ακόλουθα:
«15. XATZHXANNA Βραχίμης: «Πολύ Καλός»
Από 15.12.1990 κατέχει τη θέση Ανώτερου Λειτουργού Δημόσιας Διοίκησης και Προσωπικού (Κλ. Α13) στο ΤΔΔΠρ. Για το έτος 1999 έχει αξιολογηθεί σε 6 σημεία ως Εξαίρετος και σε 2 σημεία ως Πολύ Ικανοποιητικά, για τα έτη 1995, 1997 και 1998 και έχει αξιολογηθεί σε 7 σημεία ως Εξαίρετος και σε 1 ως Πολύ Ικανοποιητικά ενώ για το έτος 1996 έχει αξιολογηθεί ως Εξαίρετος. Είναι κάτοχος πτυχίου Γεωπονίας καθώς και MSc in Agricultural Extension και Master of Public Administration. Κατέχει επίσης και άλλα προσόντα που αναφέρονται στην αίτησή του ή περιλαμβάνονται στο Προσωπικό του Φάκελο. Δεν διαθέτει ούτε το πλεονέκτημα ούτε και την προτίμηση που προβλέπονται από το Σχέδιο Υπηρεσίας της θέσης».
Θεωρώ ότι η Συμβουλευτική Επιτροπή προέβη σε αξιολόγηση των υποψηφίων, λαμβάνοντας υπόψη όλα τα πιο πάνω αναφερθέντα στοιχεία, τα οποία καταγράφει και στη βάση των οποίων τελικά σύστησε και τον αιτητή. Παρόμοιοι ισχυρισμοί είχαν προβληθεί από τον αιτητή στην Βραχίμης Χατζηχάννας v. Κυπριακής Δημοκρατίας (2013) 3 ΑΑΔ 546 και απερρίφθησαν. (Εκεί βεβαίως λήφθηκαν υπόψη όχι μόνο τα στοιχεία αξιολόγησης, αλλά και η απόδοση των υποψηφίων στην προφορική συνέντευξη που είχε διεξαχθεί από τη Συμβουλευτική Επιτροπή, ενώ στην εξεταζόμενη και προς συμμόρφωση με το δεδικασμένο, όχι)[...]».
Η ως άνω πρωτόδικη ανάλυση - η οποία απέρρευσε (όπως και οι υπόλοιπες πραγματεύσεις του Διοικητικού Δικαστηρίου στην υπόθεση) κατόπιν εξέτασης των εκατέρωθεν θέσεων των διαδίκων σε συνάρτηση προς το περιεχόμενο των φακέλων που κατατέθηκαν ως τεκμήρια στη διαδικασία (αλλά και του υπόλοιπου μαρτυρικού υλικού) - παρέμεινε άσειστη, με τον Εφεσείοντα να μην καταδεικνύει οτιδήποτε που θα μπορούσε ευλόγως και εντός των οριοθετήσεων της νομολογίας να οδηγήσει σε αντίθετη διαπίστωση (Πέτρου ν. Δημοκρατίας, Α.Ε. 37/16, ημ. 6.6.23, ECLI:CY:AD:2023:C194).
Παρενθέτουμε, ότι οι Εφεσίβλητοι, ως εμφανίζεται από τα πρακτικά της συνεδρίας της Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας («η ΕΔΥ») ημερομηνίας 19.3.12 (Παράρτημα 12 στην πρωτόδικη Ένσταση), προέβη σε ενδελεχή και προσήκουσα αποτίμηση των προσόντων του Εφεσείοντα και των ΕΜ, με το ίδιο να πράττεται και αναφορικώς προς την αιτιολογημένη έκθεση της Συμβουλευτικής Επιτροπής (Παράρτημα 11/Ένσταση).
Το Διοικητικό Δικαστήριο έκρινε προσέτι ότι τα ΕΜ υπερείχαν σε προσόντα γιατί κατείχαν το προβλεπόμενο από το Σχέδιο Υπηρεσίας πλεονέκτημα και προτίμηση, καθώς και σε άλλα δεδομένα, με τον Εφεσείοντα να μας καλεί σε τελευταία ανάλυση να υπεισέλθουμε σε αξιολογικό βάθος στην κρίση και ενάσκηση της ευχέρειας τής ΕΔΥ υποκαθιστώντας κατ' ουσία τις εξουσίες της και αντικαθιστώντας τη δική μας εκτίμηση στα πράγματα, κάτι το ανεπίτρεπτο ως ζήτημα αρχής (Χαραλάμπους ν. Δημοκρατίας, Ε.Δ.Δ. 119/16, ημ. 14.9.23).
Πάντως, το Διοικητικό Δικαστήριο αντιμετώπισε την αξιολόγηση της ΕΔΥ με ενδελέχεια, γράφοντας και αυτά:
«[...] Σε σχέση με την ενώπιον της ΕΔΥ διαδικασία και όπως προκύπτει από τα πρακτικά, τα Ε/Μ είχαν αξιολογηθεί από τη Συμβουλευτική Επιτροπή ως "Εξαίρετα" (Ε/Μ Παρούτη και Σάββα) και "Σχεδόν Εξαίρετα" (Ε/Μ Μαυρομμάτη), διέθεταν το προβλεπόμενο από το Σχέδιο Υπηρεσίας πλεονέκτημα της παραγράφου 3(6) ("Μακρά και ευδόκιμη πείρα στο Γενικό Διοικητικό Προσωπικό τουλάχιστον δεκαπέντε ετών συνολικά θα αποτελεί πλεονέκτημα"), διέθεταν την προτίμηση της παραγράφου 3(2) του Σχεδίου Υπηρεσίας (δεκαετή ευδόκιμη πείρα εκτέλεσης διοικητικών καθηκόντων σε υπεύθυνη θέση "κατά προτίμηση στο Γενικό Διοικητικό Προσωπικό στη Δημόσια Υπηρεσία") και διέθεταν τη σύσταση του Διευθυντή.
Συγκρινόμενα τα Ε/Μ με τον αιτητή ως προς τα νομολογηθέντα κριτήρια επιλογής, η ΕΔΥ αναφέρει ότι ο αιτητής υπερέχει έναντι των Ε/Μ σε αρχαιότητα, κατά έξι χρόνια και δύο μήνες στην παρούσα θέση, υπερέχουν όμως τα Ε/Μ σε αξία, αξιολογηθέντες ως καθόλα Εξαίρετοι κατά τα τελευταία πέντε προ του ουσιώδους χρόνου έτη, έναντι του αιτητή που αξιολογήθηκε με 35 εξαίρετα και 5 Πολύ Ικανοποιητικά. Υπερέχουν επίσης τα Ε/Μ, όπως η ΕΔΥ αναφέρει, σε προσόντα γιατί κατέχουν το προβλεπόμενο από το Σχέδιο Υπηρεσίας, πλεονέκτημα και προτίμηση.
Όπως επίσης προκύπτει από τα πρακτικά, γίνεται αναφορά στην κατοχή πρόσθετων προσόντων τόσο του αιτητή όσο και των Ε/Μ, τα οποία άλλα είναι άμεσα σχετικά με τα καθήκοντα της θέσης και άλλα όχι, με τη διευκρίνιση ότι τα προσόντα αυτά, δεν προβλέπονται ως πλεονέκτημα ή πρόσθετο προσόν [...]».
Δεν διαπιστώνουμε κάτι που να δικαιολογεί παρέμβαση μας στο υπό αναφορά σκεπτικό, το οποίο παρεμπιπτόντως, συνάδει, ως προς τη γενικότερη αιτιολογική του διάσταση, με τη συναφή νομολογία (Γρουτίδη και Άλλων ν. Δημοκρατίας, 169/14, Α.Ε. 131/12, ημ. 1.11.21).
Αθεμελίωτη κρίνουμε και τη μομφή του Εφεσείοντα ότι η σύσταση του Διευθυντή «. ήταν αντίθετη των στοιχείων των φακέλων .».
Αυτό επειδή άλλη είναι η εικόνα που προβάλλει, με καθαρότητα θα λέγαμε, από τα πρακτικά της ΕΔΥ ημερομηνίας 19.3.12 και 2.5.12 (Παραρτήματα 12, 13/Ένσταση), τα οποία δεν χρειάζεται να μεταφέρουμε στο κείμενο, εξαιτίας της έκτασης τους (εκτός του ότι δεν θα εξυπηρετούσε και κάποιο πρακτικό σκοπό).
Αρκεί να αναφέρουμε ότι ο Διευθυντής, κατά τη σύσταση του, μελέτησε όλα τα ενώπιον του δεδομένα, με τη σύσταση να εμπεριέχει τα κατά νομολογία απαραίτητα γνωρίσματα νομιμότητας και ουσίας (Δημοκρατία ν. Κυρατζιή-Κτωρίδου, Α.Ε. 311/16, ημ. 8.5.23).
Η προσέγγιση του Διοικητικού Δικαστηρίου ήταν λοιπόν και σε αυτή την πτυχή ορθή και ταυτισμένη με τη νομολογία (Χρυσάνθου ν. Δημοκρατίας, Α.Ε. 46/16, ημ. 6.6.23, ECLI:CY:AD:2023:C195).
Δεν διακρίνουμε σφάλμα ούτε και στην κρίση του Διοικητικού Δικαστηρίου να θεωρήσει ότι δεν αποδείχθηκε παρείσφρηση πλάνης στους συλλογισμούς της ΕΔΥ, μήτε συνάμα είναι ακριβής - αφού αντικρούεται από το περιεχόμενο των κατατεθέντων τεκμηρίων - η θέση του Εφεσείοντα πως το Διοικητικό Δικαστήριο, ή και η ΕΔΥ, δεν ασχολήθηκε με τους ισχυρισμούς του σε σχέση προς το συγγραφικό του έργο, τις διαλέξεις και δημοσιεύσεις του σε θέματα διοίκησης και ανάπτυξης, ή ομοίως, με τα στοιχεία αξίας στους φακέλους, με τις αιτιάσεις του Εφεσείοντα για μη τήρηση άρτιων και σαφών πρακτικών να μένουν, και αυτοί, μετέωροι επαρκούς τεκμηρίωσης (Αρτεμίου-Φωτιάδου ν. Δημοκρατίας, Ε.Δ.Δ. 84/16, ημ. 2.10.23).
Το Διοικητικό Δικαστήριο - αναφορικώς προς τη θέση του Εφεσείοντα ότι κακώς παρακάμφθηκε αφού υπερείχε έκδηλα (αλλά και γιατί επρόκειτο για θέση ψηλά στην ιεραρχία) - θεώρησε σωστά πως η αρχαιότητα του Εφεσείοντα δεν μπορούσε να απαρτίσει καθοριστικό παράγοντα επιλογής.
Ο Εφεσείων, ύστερα από επανεξέταση, προήχθη αναδρομικά στη θέση Ανώτερου Λειτουργού Δημόσιας Διοίκησης και Προσωπικού από 15.12.90. Αυτό το στοιχείο ήταν σε γνώση της τότε Συμβουλευτικής Επιτροπής η οποία και το συνεκτίμησε κατά την αξιολόγηση (Παράρτημα 11/Ένσταση.
Η αρχαιότητα τούτη αν και καλώς είναι που αξιολογήθηκε από την ΕΔΥ στο κατάλληλο μέτρο, ήταν κατ' ουσία (ως εκ της αναδρομικότητας της), εν τίνι τρόπω πλασματική (Χριστοδούλου ν. Δημοκρατίας (2011) 3(Β) Α.Α.Δ. 745, 753).
Τούτο το δεδομένο, μολονότι στην κανονική πορεία των πραγμάτων, όπως εν προκειμένω, συνιστά αποτιμήσιμη μεταβλητή, δεν θα μπορούσε υπό τις περιστάσεις της υπόθεσης όπως τις εξηγήσαμε, να απολήξει δίχως άλλο στην άντληση υπεροχής του Εφεσείοντα, πόσω δε μάλλον έκδηλης (Θεοφυλάκτου και Άλλου ν. Δημοκρατίας, Α.Ε. 16/14, ημ. 25.2.21).
Άρα ήταν ξανά εύστοχη η πρωτόδικη κρίση (Κολέττας ν. Δημοκρατίας, Α.Ε. 32/16, ημ. 20.6.23, ECLI:CY:AD:2023:C214).
Το Διοικητικό Δικαστήριο ορθά περιορίστηκε σε έλεγχο της νομιμότητας τής προσβαλλόμενης απόφασης, διακριβώνοντας τελικώς ότι οι Εφεσίβλητοι δεν υπερέβησαν τα ακραία όρια της διακριτικής τους εξουσίας (Σολομωνίδης ν. Δημοκρατίας, Α.Ε. 1/17, ημ. 18.9.23, ECLI:CY:AD:2023:C286).
Κατά όλα τα πιο πάνω, τα οποία αντιστοιχούν κατά βάση με τον πυρήνα των λόγων έφεσης 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10 και 11, καταλήγουμε πως κανείς από αυτούς δεν μπορεί να επιτύχει.
Η έφεση απορρίπτεται.
Επιδικάζουμε υπέρ των Εφεσίβλητων και εναντίον του Εφεσείοντα έξοδα, ως τούτα θα υπολογιστούν από την Πρωτοκολλητή και θα εγκριθούν από το Δικαστήριο.
Τ.Θ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, Δ.
Δ. ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ, Δ.
Ν.Γ. ΣΑΝΤΗΣ, Δ.
/μκε