|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Πολιτική Έφεση Αρ. 41/2024)
(i-justice)
14 Μαρτίου, 2025
[ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, Π., ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΥ-ΑΝΔΡΕΟΥ, ΔΑΥΙΔ, Δ/στές]
ΕΦΕΣΗ ΚΑΤΑ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΤΟΥ ΑΝΩΤΑΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΠΡΟΝΟΜΙΑΚΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΙΤΗΣΗ ΑΡ. 180/2024
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 155.4 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 3 ΚΑΙ 9 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΠΟΙΚΙΛΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ 1964 (Ν.33/1964) ΚΑΙ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΠΤΩΧΕΥΣΕΩΣ ΝΟΜΟ ΚΕΦ.5
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΑΝΩΤΑΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ (ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ ΕΝΤΑΛΜΑΤΩΝ ΠΡΟΝΟΜΙΑΚΗΣ ΦΥΣΕΩΣ) ΔΙΑΔΙΚΑΣΤΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ 2018
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΜΟΥΤΣΟΥΡΗ ΔΙΚΗΓΟΡΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΑΛΙΜΝΙ, ΤΑΣΟΥ ΜΑΡΚΟΥ 6, 2ος ΟΡΟΦΟΣ ΓΡΑΦΕΙΟ 202, 5281 ΜΕ Α.Δ.Τ. [ ] ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ CERTIORARI Ή ΚΑΙ PROHIBITION
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤHN ΑΠΟΦΑΣΗ ΗΜΕΡ. 31/10/2024 ΠΟΥ ΕΚΔΟΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΟ ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΥΝΑΜΕΙ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ 14/1960 ΑΡΘΡΟ 22(3) ΣΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΜΕ ΑΡ.178/2024 (ΥΠΕΡΒΑΣΗ ΕΞΟΥΣΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΝΟΜΟΛΟΓΙΑΣ) ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΝΩΤΕΡΩ ΑΡΘΡΩΝ.
________________________________________________
Κ. Μουτσουρής (Εφεσείων), προσωπικά και για Γιώργος Φ. Πιττάτζης ΔΕΠΕ.
Χρ. Τσαγγαρός για Ανδρέου, Χατζηχριστοφής ΔΕΠΕ, για τον Εφεσίβλητο.
____________________________________________________________________
ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, Π.: Η Απόφαση είναι ομόφωνη, θα απαγγελθεί από τη Δικαστή Δημητριάδου-Ανδρέου.
____________________________________________________________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΥ-ΑΝΔΡΕΟΥ, Δ.: Στις 9/10/2024 εκδόθηκε Απόφαση από το Επαρχιακό Δικαστήριο Αμμοχώστου (εφεξής το Κατώτερο Δικαστήριο), στην Αίτηση Πτώχευσης αρ. 7/2023, με την οποία διατάχθηκε η πτώχευση του Εφεσείοντα και όπως η περιουσία του περιέλθει στον Επίσημο Παραλήπτη, ο οποίος και κατέστη διαχειριστής της.
Ο Εφεσείων προσέφυγε στο Ανώτατο Δικαστήριο επιδιώκοντας την ακύρωση του Διατάγματος Πτώχευσης με Προνομιακό Ένταλμα Certiorari. Του δόθηκε άδεια για ένα και μοναδικό λόγο, ο οποίος αφορούσε υπέρβαση εξουσίας από το Κατώτερο Δικαστήριο, στη βάση του ότι η Αίτηση Πτώχευσης είχε εκδικαστεί από Ανώτερο Επαρχιακό Δικαστή, ενώ το οφειλόμενο ποσό, σύμφωνα με τη σχετική δικαστική απόφαση, ανερχόταν σε €609.782,80, πλέον τόκους προς 8% από 1/12/2023.
Η Αίτηση δια Κλήσεως καταχωρίστηκε ως οι οδηγίες του Δικαστηρίου και αφού επεδόθη στην Καθ' ης η Αίτηση (Αιτήτρια στην πτωχευτική διαδικασία), η οποία καταχώρισε ένσταση, οδηγήθηκε σε ακρόαση.
Αδελφός Δικαστής (εφεξής το πρωτόδικο Δικαστήριο) αφού εξέτασε τις εκατέρωθεν θέσεις απέρριψε την αίτηση, κρίνοντας ότι για σκοπούς καθορισμού της δικαιοδοσίας του Δικαστηρίου σε διαδικασία πτώχευσης δεν λαμβάνεται υπόψη ο τόκος που προκύπτει από την «αρχική» οφειλή.
Για σκοπούς πληρέστερης κατανόησης των ζητημάτων που απασχολούν στην παρούσα, κρίνεται επιβεβλημένη η παράθεση, συνοπτικά και στο βαθμό που ενδιαφέρουν για σκοπούς της παρούσας, των γεγονότων που περιβάλλουν την υπό συζήτηση υπόθεση, ως αυτά τέθηκαν υπόψιν του πρωτόδικου Δικαστηρίου.
Στις 12/6/2023 καταχωρήθηκε η Αίτηση Πτώχευσης με αρ. 7/2023 στο Επαρχιακό Δικαστήριο Αμμοχώστου σε βάρος του Εφεσείοντα. Η εν λόγω Αίτηση Πτώχευσης στηρίχθηκε στη δικαστική απόφαση που είχε εκδοθεί σε βάρος του τελευταίου στο πλαίσιο της Αγωγής με αρ. 754/2012 του Επαρχιακού Δικαστηρίου Αμμοχώστου, ημερ. 18/6/2016, για το ποσό των €243.224,30, πλέον τόκο προς 8% ετησίως από 29/11/2011, πλέον €3.299 έξοδα, με τόκο 5.5% από 10/8/2012 και 4% από 1/1/2015 μέχρι εξόφλησης, πλέον Φ.Π.Α. και €307 πραγματικά έξοδα, για το οποίο είχε εκδοθεί και επιδοθεί Πτωχευτική Ειδοποίηση. Ως δε καταδεικνύεται σε σχετική κατάσταση λογαριασμού, παραμένοντας αδιαμφισβήτητο, κατά το χρόνο καταχώρισης της σχετικής Αίτησης Πτώχευσης, το οφειλόμενο ποσό δυνάμει της ως άνω απόφασης, ξεπερνούσε τις €500.000, ενώ κατά την εκδίκαση της Αίτησης Πτώχευσης, το οφειλόμενο δυνάμει της ως άνω απόφασης ποσό, είχε ανέλθει στις €609.782,80.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο αναφέρθηκε αρχικά στο Άρθρο 87 του περί Πτώχευσης Νόμου, Κεφ. 5, το οποίο προνοεί τα ακόλουθα:
«87. Δικαστήρια που έχουν δικαιοδοσία σε πτώχευση είναι τα Επαρχιακά Δικαστήρια και, τηρουμένων των διατάξεων του Νόμου αυτού, κατά την ενάσκηση της δικαιοδοσίας αυτής θα έχουν όλες τις εξουσίες που παρέχονται σε Επαρχιακά Δικαστήρια όπως κατά την εκδίκαση αστικής αγωγής.»
Παρέπεμψε, στη συνέχεια, στις πρόνοιες του Άρθρου 22 των περί Δικαστηρίων Νόμων του 1960 έως (Αρ. 2) του 2024 και το οποίο, στην έκταση που ενδιαφέρει, προνοεί ως ακολούθως:
«(3) Έκαστoς Αvώτερoς Επαρχιακός Δικαστής . έχει αρμoδιότητα vα ακoύει και vα απoφασίζει για-
(α) Οπoιαδήπoτε αγωγή στηv oπoία τo αμφισβητoύμεvo πoσό ή η αξία της επίδικης αιτίας δεv υπερβαίvει πρoκειμέvoυ περί Αvώτερoυ Επαρχιακoύ Δικαστή τις πεντακόσιες χιλιάδες ευρώ (€500.000,00) και πρoκειμέvoυ περί Επαρχιακoύ Δικαστή τις εκατόν χιλιάδες ευρώ (€100.000,00).
...............................
(5) Τηρoυμέvoυ τoυ διαδικαστικoύ καvovισμoύ τo αμφισβητoύμεvov πoσόv ή η αξία της επιδίκoυ αιτίας, ως αvωτέρω αvαφέρεται, θα είvαι τo πoσόv ή η αξία η πραγματικώς εv αμφισβητήσει μεταξύ τωv διαδίκωv ως απoκαλύπτεται αύτη εις τας εγγράφoυς πρoτάσεις, ή είvαι παραδεκτή υπό τωv διαδίκωv καθ' oιαvδήπoτε στάσιv της διαδικασίας, ή επί αιτήσει έχει απoφασισθή υπό τoυ δικαστηρίoυ, παρά τo ότι τo αξιoύμεvov πoσόv ή η εv τη αγωγή πρoβαλλoμέvη αξία της επιδίκoυ διαφoράς υπερβαίvει τo πoσόv τoύτo ή τηv αξίαv ταύτηv:
Έκρινε δε ότι η αναφορά στο Άρθρο 87 του Κεφ. 5 «όπως κατά την εκδίκαση αστικής αγωγής» υποδηλώνει ότι ο νομοθέτης θέλησε όπως το Δικαστήριο της πτώχευσης έχει την ίδια δικαιοδοσία όπως όταν εκδικάζει μια αγωγή. Επεσήμανε, δε, με παραπομπή στις πρόνοιες του Άρθρου 22 των περί Δικαστηρίων Νόμων του 1960 έως (Αρ. 2) του 2024, ότι εφόσον πρόκειται για Ανώτερο Επαρχιακό Δικαστή «το ποσόν ή η αξία η πραγματικώς εν αμφισβητήσει μεταξύ των διαδίκων ως αποκαλύπτεται αύτη εις τας εγγράφους προτάσεις», χωρίς να «λαμβάνεται υπόψη οποιοδήποτε ποσό τόκου που είναι πληρωτέο επί του αμφισβητούμενου ποσού ή της αξίας της διαφοράς» δεν πρέπει να υπερβαίνει τις €500.000. Έκρινε, δε, ότι η επιφύλαξη του Άρθρου 22(5) σε σχέση με τον τόκο, δεν μπορεί να έχει άλλη σημασία και οιαδήποτε άλλη εφαρμογή στην πτωχευτική διαδικασία από ότι για σκοπούς καθορισμού της δικαιοδοσίας του Δικαστηρίου της πτώχευσης δεν λαμβάνεται υπόψη ο τόκος που προκύπτει από την «αρχική» οφειλή. Επισημαίνοντας, δε, ότι στην προκείμενη περίπτωση το ποσό αυτό ήταν πολύ μικρότερο των €500.000, απέρριψε την Αίτηση καταλήγοντας ότι η Ανώτερη Επαρχιακή Δικαστής που είχε εκδικάσει την Αίτηση Πτώχευσης και εκδώσει την απόφαση ημερ. 9/10/2024 είχε ενεργήσει εντός της δικαιοδοσίας της.
Η ορθότητα της Απόφασης του πρωτόδικου Δικαστηρίου προσβάλλεται με ένα και μοναδικό Λόγο Έφεσης. Ειδικότερα προβάλλεται ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο δεν αντελήφθη ότι το ποσό της Αίτησης Πτώχευσης, το οποίο ανερχόταν στις €609.782,80, ήταν ποσό ξεκαθαρισμένο και όχι αμφισβητούμενο. Στο πλαίσιο δε της αιτιολογίας αναφέρεται ότι το ποσό της Αίτησης δεν ήταν καθόλου αμφισβητούμενο, αλλά προϊόν δικαστικής απόφασης που ήτο τελεσίδικη, με αποτέλεσμα το εν λόγω «ξεκαθαρισμένο» και «αδιαφιλονίκητο» χρέος να ξεπερνά το ποσό των €500.000.
Είναι σαφές ότι το Άρθρο 87 του Κεφ. 5 προβλέπει ότι δικαιοδοσία σε πτώχευση έχουν τα Επαρχιακά Δικαστήρια, κατά την ενάσκηση της οποίας έχουν όλες τις εξουσίες που παρέχονται σε αυτά, όπως κατά την εκδίκαση πολιτικής αγωγής. Το εν λόγω Άρθρο παραπέμπει στο Ν. 14/1960 όπως έχει τροποποιηθεί και στις αρμοδιότητες τις οποίες έχει κάθε Δικαστής του Επαρχιακού Δικαστηρίου αναλόγως της βαθμίδος του. Κατά την ενάσκηση της δικαιοδοσίας του το Δικαστήριο εξετάζει αν το ποσό που οφείλεται από τον οφειλέτη εμπίπτει στην αρμοδιότητα του όπως αυτή καθορίζεται από το Άρθρο 22(3)(α) του Ν. 14/1960.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο εξετάζοντας την εισήγηση του Εφεσείοντα ότι ο τόκος που συσσωρεύτηκε «είναι μέρος της ξεκαθαρισμένης και οριστικής απόφασης του Δικαστηρίου», ανέφερε ότι ο Εφεσείων ουσιαστικά ζητά να αγνοηθεί η επιφύλαξη του Άρθρου 22(5) σε σχέση με το Δικαστήριο της πτώχευσης, επισημαίνοντας συγχρόνως ότι δεν είναι στην εξουσία του Δικαστηρίου να παραγκωνίσει την επιλογή του Νομοθέτη.
Με τον προσήκοντα σεβασμό, η προσέγγιση μας επί του ζητήματος, αποκλίνει από αυτήν του πρωτόδικου Δικαστηρίου.
Η πτωχευτική διαδικασία αποτελεί μια εναρκτήρια, πρωτογενή διαδικασία (sui generis), οιονεί ποινική στο χαρακτήρα, που επηρεάζει την υπόσταση και την κατάσταση ενός χρεώστη σε σχέση με τη διαχείριση και τις μετέπειτα δοσοληψίες της περιουσίας του (βλ. το Σύγγραμμα Williams & Muir Hunter on Bankruptcy, 19η Έκδοση, σελ. 1). Η καθ' ύλην δικαιοδοσία του Δικαστηρίου για την εκδίκαση μιας τέτοιας αίτησης, σύμφωνα με τις πρόνοιες του Άρθρου 87 του Κεφ. 5, σε συνδυασμό θεωρούμενες με το Άρθρο 22 του Ν. 14/1960, καθορίζεται με βάση το ύψος του ποσού για το οποίο προωθείται η πτωχευτική διαδικασία.
Στην υπό συζήτηση περίπτωση, η προώθηση της πτωχευτικής διαδικασίας εδράζεται στην εκδοθείσα σε βάρος του Εφεσείοντα δικαστική απόφαση, ημερ. 18/6/2016. Η εκδοθείσα Πτωχευτική Ειδοποίηση, όπως και η Αίτηση Πτώχευσης, συναρτάται απόλυτα με το εξ αποφάσεως χρέος του Εφεσείοντα, ως αυτό περιλαμβάνεται στην ως άνω δικαστική απόφαση. Χρέος, πλέον, που δεν τελεί υπό αμφισβήτηση, αλλά έχει επιβεβαιωθεί και «αποκρυσταλλωθεί» δικαστικά. Οι επιδικασθέντες τόκοι, αποτελούν ήδη μέρος της εκδοθείσας απόφασης, καθορίζοντας και προσδιορίζοντας το ύψος του εξ αποφάσεως, πλέον, αναγνωρισμένου οφειλόμενου ποσού (βλ. Halsbury's Laws of England, 3η Έκδοση, Τόμος 2, σελ. 292, παρ. 551, υπό τον τίτλο "Amount of petitioning creditor's debt" και Williams & Muir Hunter on Bankruptcy, 19η Έκδοση, σελ. 33-34).
Κατά το χρόνο καταχώρισης και εκδίκασης της Πτωχευτικής Αίτησης, ως έχει ήδη σημειωθεί, το οφειλόμενο ποσό, δυνάμει της εκδοθείσας σε βάρος του Εφεσείοντα Απόφασης, υπερέβαινε το ποσό των €500.000. Δεν ετίθετο, εν προκειμένω, ζήτημα «αρχικής» οφειλής, υπό την έννοια που το πρωτόδικο Δικαστήριο το έθεσε, επισημαίνοντας προς τούτο ότι για σκοπούς καθορισμού της δικαιοδοσίας του Δικαστηρίου της πτώχευσης δεν λαμβάνεται υπόψη ο τόκος που προκύπτει από την «αρχική» οφειλή. Υπό αυτά τα δεδομένα, είναι σαφές ότι, στην υπό συζήτηση περίπτωση, δεν ετίθετο ζήτημα να αγνοηθεί η επιφύλαξη του Άρθρου 22(5) και παραγκωνισμού της επιλογής του Νομοθέτη, ως το πρωτόδικο Δικαστήριο το έθεσε. Με δεδομένη την έκδοση ήδη της Απόφασης και τη δικαστική αναγνώριση του οφειλόμενου ποσού, η εν λόγω επιφύλαξη δεν τύγχανε εφαρμογής.
Με δεδομένο, λοιπόν, ότι το εξ αποφάσεως χρέος επί του οποίου βασίζετο η Αίτηση Πτώχευσης ανήρχετο στο ποσό των €609.782,80 και άρα υπερέβαινε το ποσό των €500.000, η Ανώτερη Επαρχιακή Δικαστής που είχε εκδικάσει την Αίτηση και εξέδωσε την Απόφαση ημερ. 9/10/2024 είχε ενεργήσει καθ' υπέρβαση της δικαιοδοσίας της.
Ως εκ των ανωτέρω η Έφεση κρίνεται βάσιμη και επιτυγχάνει.
Η πρωτόδικη Απόφαση παραμερίζεται περιλαμβανομένης της διαταγής για τα έξοδα.
Εκδίδεται Ένταλμα Certiorari με το οποίο ακυρώνεται η Απόφαση του Επαρχιακού Δικαστηρίου Αμμοχώστου, ημερ. 9/10/2024, η οποία εκδόθηκε στην Αίτηση Πτώχευσης αρ. 7/2023.
Τα έξοδα της πρωτόδικης διαδικασίας, καθώς και της κατ' έφεση επιδικάζονται υπέρ του Εφεσείοντα και εναντίον του Εφεσίβλητου, ως θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή και εγκριθούν από το Δικαστήριο.
Κ. ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, Π.
Λ. ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΥ-ΑΝΔΡΕΟΥ, Δ.
Α. ΔΑΥΙΔ, Δ.`