ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΊΤΗΣΗ ΑΡ. 224/2024

(i-justice)

 

23 Ιανουαρίου, 2025

 

[Γ.Ν. ΓΙΑΣΕΜΗΣ, Δ.]

 

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 155.4 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 3 ΚΑΙ 9 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΠΟΙΚΙΛΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ

1964 (Ν.33/1964)

ΚΑΙ

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΑΝΩΤΑΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ (ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ

ΕΝΤΑΛΜΑΤΩΝ ΠΡΟΝΟΜΙΑΚΗΣ ΦΥΣΕΩΣ) ΔΙΑΔΙΚΑΣΤΙΚΟ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ

 

ΚΑΙ

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ BOSCO MUKWAYA ([ ]) ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ HABEAS CORPUS

 

ΚΑΙ

ΑΝΑΦΟΡΙΚΆ ΜΕ ΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ ΝΟΜΟ 14/60, ΤΩΝ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΠΟΙΚΙΛΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΩΝ ΤΟΥ 1964 ΜΕΧΡΙ 1991, ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΑΣΠΙΣΗ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ, ΤΟΝ ΧΑΡΤΗ ΤΩΝ ΘΕΜΕΛΙΩΔΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΕΕ, ΤΟΝ ΠΕΡΊ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ ΝΟΜΟ, ΤΗΝ ΟΔΗΓΙΑ 2011/95/ΕΚ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΤΩΝ ΥΠΗΚΟΩΝ ΤΡΙΤΩΝ ΧΩΡΩΝ Ή ΤΩΝ ΑΠΑΤΡΙΔΩΝ ΩΣ ΔΙΚΑΙΟΥΧΩΝ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΓΙΑ ΕΝΑ ΕΝΙΑΙΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ  Ή ΓΙΑ ΤΑ ΑΤΟΜΑ ΠΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥΝΤΑΙ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΗΣ ΠΑΡΕΧΟΜΕΝΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ,  ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΕΩΣ ΝΟΜΟ (ΚΕΦ. 105), ΤΗΝ ΟΔΗΓΙΑ 2008/115/ΕΚ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΚΟΙΝΟΥΣ ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΣΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΝΟΜΩΣ ΔΙΑΜΕΝΟΝΤΩΝ ΥΠΗΚΟΩΝ ΤΡΙΤΩΝ ΧΩΡΩΝ

 

ΚΑΙ

 

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΜΕΣΩ

1.                 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΔΙΚΑΙΣΟΥΝΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΤΑΞΗΣ, ΔΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΗΓΟΥ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ

2.                 ΥΦΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ, ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

3.                 ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ

ΔΙΑ ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

 

ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΠΑΡΑΝΟΜΑ ΕΧΟΥΝ ΥΠΟ ΚΡΆΤΗΣΗ ΤΟΝ BOSCO MUKWAYA ([ ]) ΚΑΤΑ ΠΑΡΑΒΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 11 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 5 ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 8 ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΑΣΠΙΣΗ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ, ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 6 ΤΟΥ ΧΑΡΤΗ ΘΕΜΕΛΙΩΔΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΕΕ, ΤΩΝ ΑΡΘΡΩΝ 2 ΚΑΙ 9ΣΤ ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ ΝΟΜΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΡΟΟΙΜΙΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΡΘΡΩΝ 2 ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 8 ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 2013/33/ΕΕ  ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ 2^ΗΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2013 ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΔΟΧΗ ΤΩΝ ΑΙΤΟΥΝΤΩΝ ΔΙΕΘΝΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ (ΑΝΑΔΙΑΤΥΠΩΣΗ) ΤΩΝ ΑΡΘΡΩΝ 6 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΕΩΣ ΝΟΜΟΥ ΚΑΙ ΚΑΤ' ΑΝΑΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΑΡΘΡΩΝ 13, 15 ΚΑΙ 16 ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 2008/115/ΕΚ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΚΟΙΝΟΥΣ ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΣΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΝΟΜΩΣ ΔΙΑΜΕΝΟΝΤΩΝ ΥΠΗΚΟΩΝ ΤΡΙΤΩΝ ΧΩΡΩΝ

-------------------------------------

 

Ελ. Χαραλάμπους, (κα) για Λάζου, Χαραλάμπους ΔΕΠΕ, για τον Αιτητή

Ι-Α. Γεωργίου, για Γενικό Εισαγγελέα, για τον Καθ'  ου η Αίτηση

---------------------

 

 

 

 

Α Π Ο Φ Α Σ Η

 

ΓΙΑΣΕΜΗΣ, Δ.  Ο αιτητής, κατάγεται από την Ουγκάντα και αφίχθηκε στην Κύπρο αεροπορικώς, μέσω Καΐρου, στις 11.11.2024.  Κατείχε κυπριακή θεώρηση εισόδου για 15 ημέρες, που του είχε δοθεί από το Προξενείο της Κύπρου στη Ναϊρόμπι της Κένυας.  Ωστόσο, κατά το διαβατηριακό έλεγχο αυτός δεν θεωρήθηκε καλή τη πίστει επισκέπτης, οπότε δεν του επετράπη η είσοδος στην Κυπριακή Δημοκρατία.  Ως εκ τούτου, κρατείται «σε διαμορφωμένη αίθουσα περιορισμού» μέχρι την αναχώρηση του, που ήταν προγραμματισμένη για τις 14.11.2024. 

 

Κατά την πιο πάνω ημερομηνία, ο αιτητής εξέφρασε την πρόθεση να υποβάλει αίτημα για παραχώρηση σε αυτόν διεθνούς προστασίας, το οποίο και έπραξε στις 19.11.2024.  Ισχυρίστηκε ότι στη χώρα καταγωγής του κινδύνευε η ζωή του.  Αναφέρονται περισσότερες λεπτομέρειες, συναφώς, στο πλαίσιο της υπό εξέτασης αίτησης και του πιο πάνω αιτήματος του. Το τελευταίο, εξετάστηκε από την Υπηρεσία Ασύλου και στις 13.12.2024 απορρίφθηκε.  Ο αιτητής ενημερώθηκε, σχετικά, καθώς και για τους λόγους προς τούτο.  Εναντίον της πιο πάνω απόφασης, καταχώρησε την προσφυγή αρ. 5124/2024 στο Διοικητικό Δικαστήριο Διεθνούς Προστασίας, (Δ.Δ.Δ.Π.), διατηρώντας έτσι την ιδιότητα του ως αιτητής ασύλου. 

 

Ο αιτητής, δεδομένης της συνέχισης του περιορισμού του στο αεροδρόμιο Λάρνακας, καταχώρησε την παρούσα αίτηση για habeas corpus.  Δεν ισχυρίζεται ότι κρατείται για μεγάλο χρονικό διάστημα, αλλά ότι ο περιορισμός του, ως ανωτέρω, ουσιαστικά συνιστά κράτηση, ώστε να είναι παράνομος.  Επιζητεί, έτσι, την απελευθέρωση του. Σημειώνεται, πως σύμφωνα με μαρτυρία που υποστηρίζει την αίτηση του, αυτός δεν μπορεί να εξέλθει από το χώρο που βρίσκεται περιορισμένος, παρά μόνο αφού το ζητήσει και  του επιτραπεί, ενώ οπουδήποτε μεταβεί, τούτο γίνεται με συνοδεία αστυνομικού.   Αντιθέτως, ο καθ'  ου η αίτηση από την πλευρά του, διατυπώνει τη θέση ότι ο αιτητής είναι ελεύθερος να αναχωρήσει από την Κυπριακή Δημοκρατία, οποτεδήποτε αυτός το αποφασίσει.  Δεν είναι αυτό που επιδιώκει, όμως, ο αιτητής, αλλά να του παραχωρηθεί καθεστώς διεθνούς προστασίας,  δυνάμει των σχετικών προνοιών του περί Προσφύγων Νόμου του 2000, Ν.6(Ι)/2000, όπως έχει τροποποιηθεί, (o Νόμος ).

 

Αναμφίβολα, ο αιτητής, δεδομένης της εκκρεμότητας της προσφυγής του στο Δ.Δ.Δ.Π., τελεί υπό την πιο πάνω ιδιότητα, δηλαδή του αιτητή ασύλου.  Κατά συνέπεια, δικαιούται να παραμένει ελεύθερος, σύμφωνα με το άρθρο 9ΣΤ(1) του Νόμου.  Όπως αυτό αναφέρει, «Απαγορεύεται η κράτηση αιτητή λόγω μόνο της ιδιότητας του ως αιτητή.», εννοείται ως αιτητή ασύλου.  Στη βάση του εδαφίου (2), όμως, του ίδιου άρθρου, αναφέρεται, επίσης, ότι ο Υπουργός Εσωτερικών,  «δύναται να εκδίδει γραπτό διάταγμα με το οποίο να θέτει υπό κράτηση αιτητή.», για συγκεκριμένους λόγους που παρατίθενται σε αυτό. 

 

Στην περίπτωση του αιτητή, δεν έχει εκδοθεί τέτοιο διάταγμα κράτησης του, όπως το προαναφερθέν. Είναι σημαντικό να σημειωθεί πως η περίπτωση του, δε διαφέρει από οποιουδήποτε αιτητή ασύλου που έχει εισέλθει παράνομα στο έδαφος της Κυπριακής Δημοκρατίας, από οποιοδήποτε σημείο της επικράτειας της, της εισόδου αυτής τελούσης υπό τις πρόνοιες του άρθρου 7[1] του Νόμου.   Και ο αιτητής αυτός, εφόσον το επιθυμεί, δύναται να φύγει από την Κύπρο.  Παρά ταύτα, ο παρών αιτητής τελεί υπό κράτηση, ουσιαστικά, ενώ έχει «δικαίωμα παραμονής στις ελεγχόμενες από την Κυβέρνηση της Δημοκρατίας περιοχές, το οποίο δικαίωμα ισχύει από την ημερομηνία ισχύς της αίτησης του.», (άρθρο 8(1)(α) του Νόμου). Ιδιαίτερα, όμως, αυτός βασίζει την αίτηση του στις πρόνοιες του άρθρου 9Δ του Νόμου.  Αυτό προβλέπει ως εξής:

 

«9Δ.-(1) Ο αιτητής έχει δικαίωμα ελεύθερης διακίνησης και διαμονής στις ελεγχόμενες από την Κυβέρνηση της Δημοκρατίας περιοχές.

(2) Ο αιτητής έχει δικαίωμα επιλογής του τόπου διαμονής του και υποχρέωση ενημέρωσης των αρμόδιων αρχών για οποιαδήποτε αλλαγή του τόπου διαμονής του σύμφωνα με το άρθρο 8.»

 

Στην περίπτωση του αιτητή, τα όσα προβλέπονται στα πιο πάνω άρθρα, δεν  έτυχαν εφαρμογής και αντιθέτως έχουν παραβιαστεί.  Αυτός, όχι μόνο τέθηκε υπό κράτηση, αλλά του αποστερούνται και τα ελάχιστα δικαιώματα που προβλέπει το άρθρο 9Ε(2)(α)[2] του Νόμου και ρυθμίζουν το δικαίωμα ελεύθερης διακίνησης ή διαμονής του, στο έδαφος της Κυπριακής Δημοκρατίας.

 

Παρεμπιπτόντως, σημειώνεται πως, μετά και την υποβολή από τον αιτητή της αίτησης για παραχώρηση σε αυτόν καθεστώτος διεθνούς προστασίας, δεν τίθετο θέμα προσφυγής του στο Διοικητικό Δικαστήριο,  για το λόγο ότι δεν του επετράπη η είσοδος στην Κυπριακή Δημοκρατία, όπως έγινε εισήγηση, κατ' εφαρμογή της θεώρησης παρόμοιου θέματος στην υπόθεση Ex parte Mughal [1973] 3 All E.R. 796, CA. Αυτά δεν εφαρμόζονται σε σχέση με τον αιτητή. Ακριβώς, όπως εξηγείται πιο πάνω, η περίπτωση του εμπίπτει, κατ'  αρχήν, στις πρόνοιες, ανωτέρω, του Νόμου 6(Ι)/2000, του αιτητή τελούντος υπό την ιδιότητα του αιτητή ασύλου.

 

Καταληκτικά, διαπιστώνεται ότι ο αιτητής κρατείται παράνομα ώστε να δικαιολογείται η έγκριση  της υπό εξέταση αίτησης του. Επομένως, εκδίδεται habeas corpus, ο αιτητής να αφεθεί ελεύθερος, πάραυτα.

 

Η αίτηση εγκρίνεται με €1.000 έξοδα υπέρ του αιτητή και εναντίον της Δημοκρατίας.

 

 

 

                                                        Γ.Ν. ΓΙΑΣΕΜΗΣ, Δ.

 

 

/γκ