|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ KΥΠΡΟΥ
ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Πολιτική Αίτηση Αρ. 149/2023)
28 Νοεμβρίου, 2023
[ΔΑΥΙΔ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 155.4 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 3 ΚΑΙ 9 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΠΟΙΚΙΛΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ 1964
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΑΝΩΤΑΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ (ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ ΕΝΤΑΛΜΑΤΩΝ ΠΡΟΝΟΜΙΑΚΗΣ ΦΥΣΕΩΣ) ΔΙΑΔΙΚΑΣΤΙΚΟ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ ΤΟΥ 2018
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΗΣ Ε.Κ. ΓΙΑ ΑΔΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗ ΑΙΤΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΟΣ ΕΝΤΑΛΜΑΤΩΝ CERTIORARI ΚΑΙ ΜΑΝDAMUS
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΠΟΦΑΣΗ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑΣ 27 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2023 ΠΟΥ ΕΚΔΟΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΟ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ ΔΥΝΑΜΕΙ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 124Α ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΠΟΙΝΙΚΗΣ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΝΟΜΟΥ (ΚΕΦ.155) ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΗΣ ΑΙΤΗΣΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ 150/2018.
..............................
Λ. Βραχίμης, για Ελένη Βραχίμη & Σία ΔΕΠΕ, για της Αιτήτρια.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΔΑΥΙΔ, Δ.: Με υπό συζήτηση, μονομερώς προωθούμενη αίτηση της, η Αιτήτρια επιζητά την άδεια του Δικαστηρίου όπως της επιτραπεί να καταχωρίσει δια κλήσεως Αίτηση για έκδοση προνομιακού εντάλματος, Certiorari, προκειμένου να ακυρωθεί απόφαση του Οικογενειακού Δικαστηρίου Λευκωσίας στην Αίτηση Διατροφής Αρ. 150/2018, ημερομηνίας 27.09.2023, σε σχέση με τη διαδικασία που πρέπει να ακολουθήσει η Αιτήτρια για σκοπούς έκδοσης εντάλματος φυλάκισης για οφειλόμενες διατροφές.
Παρεμβάλλεται ότι ταυτόχρονο αίτημα εκ μέρους της Αιτήτριας, προωθούμενο στην ίδια Αίτηση, για έκδοση προνομιακού εντάλματος τύπου Mandamus, σχετικό με την διαδικασία φυλάκισης λόγω παράλειψης πληρωμής διατροφής, όπως προβλέπεται στο άρθρο 124Α του περί Ποινικής Δικονομίας Νόμου, Κεφ.155, με δήλωση του ευπαίδευτου δικηγόρου της Αιτήτριας, εγκαταλείφθηκε και δεν προωθήθηκε.
Ως προβάλλεται στη σχετική Έκθεση που μαζί με την ένορκη δήλωση της Αιτήτριας συνοδεύουν την υπό συζήτηση Αίτηση, στις 12.08.2016, στο πλαίσιο Αίτησης Πατρικής Αναγνώρισης, η ανήλικη Φ.Κ., που γεννήθηκε στις [ ] εκτός γάμου των γονέων της, αναγνωρίστηκε ως τέκνο του Σ.Ξ.. Ο τελευταίος, μετά τη γέννηση της ανήλικης εγκαταστάθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, χωρίς έκτοτε να έχει οποιαδήποτε επικοινωνία μαζί με την ανήλικη, η οποία, από τις πρώτες μέρες της γέννησής της, διαγνώστηκε με σύνδρομο Down. Στις 10.10.2018, εκδόθηκε από το Οικογενειακό Δικαστήριο Λευκωσίας διάταγμα διατροφής, με το οποίο ο ως άνω πατέρας της ανήλικης διατάσσεται να καταβάλλει στην Αιτήτρια το ποσό των €800,00 μηνιαίως, από 01.07.2018, ως συνεισφορά για την διατροφή της ανήλικης θυγατέρας του. Μέχρι σήμερα, ο πατέρας της ανήλικης δεν έχει καταβάλει οποιοδήποτε ποσό ως διατροφή. Το καλοκαίρι του 2023, η Αιτήτρια πληροφορήθηκε ότι ο πατέρας της ως άνω ανήλικης διαμένει μόνιμα στην Ελλάδα με τη νέα του οικογένεια, διαθέτοντας σπίτι τόσο στην Αθήνα όσο και στις Σπέτσες. Στις 25.07.2023, κατόπιν σχετικού αιτήματος της Αιτήτριας, εκδόθηκε από το Οικογενειακό Δικαστήριο Λευκωσίας διάταγμα με το οποίο επιτράπηκε η επίδοση του πιο πάνω διατάγματος διατροφής στον πατέρα της ανήλικης, με την παράδοση του σχετικού διατάγματος από δικαστικό επιμελητή στην Ελλάδα. Τούτο και έγινε. Στις 31.07.2023, μαζί με άλλα έγγραφα της διαδικασίας, επιδόθηκε στον πατέρα της ανήλικης το ως άνω διάταγμα διατροφής. Στις 11.09.2023, η Αιτήτρια καταχώρισε ένορκη δήλωση για έκδοση εντάλματος φυλάκισης εναντίον του πατέρα της ανήλικης για καθυστερημένες δόσεις. Οι δικηγόροι της Αιτήτριας ενημέρωσαν τον Πρωτοκολλητή ως προς την τελευταία γνωστή διεύθυνση του πατέρα στις Σπέτσες. Το Δικαστήριο με παρέμβασή του, ως εμφαίνεται μέσω του πρακτικού ημερομηνίας 27.09.2023, αρνήθηκε να καλέσει γραπτώς τον πατέρα της ανήλικης να εμφανιστεί ενώπιον του κατά την καθοριζόμενη ημερομηνία στην κλήση για φυλάκιση λόγω παράλειψης πληρωμής διατροφής, υποδεικνύοντας ότι: «Σε περίπτωση που ο τόπος διαμονής του καθ' ου η αίτηση είναι στην Ελλάδα ή σε άλλο κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η αιτήτρια θα πρέπει να ακολουθήσει τη διαδικασία του Ευρωπαϊκού Κανονισμού (ΕΚ) 4/2009.»
Οι λόγοι για τους οποίους η Αιτήτρια επιζητεί τις πιο πάνω θεραπείες, ως καθορίζονται στην σχετική Έκθεση είναι:
20. Στην παρούσα περίπτωση δεν εφαρμόζεται ο Ευρωπαϊκός Κανονισμός αριθ. 4/2009 του Συμβουλίου, της 18ης Δεκεμβρίου 2008, για τη διεθνή δικαιοδοσία, το εφαρμοστέο δίκαιο, την αναγνώριση και εκτέλεση αποφάσεων και τη συνεργασία σε θέματα υποχρεώσεων διατροφής, αφού δεν ζητείται η εκτέλεση του διατάγματος από τις δικαστικές και διοικητικές αρχές άλλου κράτους μέλους αλλά η εκτέλεση ζητείται από το Κυπριακό Δικαστήριο. Στην προκειμένη περίπτωση το μόνο που απαιτείται είναι να ειδοποιηθεί ο πατέρας για τη διαδικασία εκτέλεσης που προωθείται ενώπιον των Κυπριακών Δικαστηρίων.
21. Δεν υπάρχει άλλη διαδικασία ανοιχτή στην αιτήτρια για να εξασφαλίσει την αποστολή της κλήσης στον πατέρα. Σε κάθε περίπτωση, ο πατέρας θα μπορέσει να εγείρει τις όποιες ενστάσεις του και το Δικαστήριο θα μπορέσει να αποφασίσει αφού ακούσει τις δυο πλευράς.
22. Περαιτέρω η διαδικασία που ακολούθησε το Δικαστήριο παραβιάζει την αρχή της φυσικής δικαιοσύνης και της δίκαιης δίκης αφού το Δικαστήριο δεν έδωσε την ευκαιρία στην πλευρά της αιτήτριας να ακουστεί πριν εκδόσει τη σχετική οδηγία.»
Ο ευπαίδευτος συνήγορος της Αιτήτριας, με την αγόρευσή του, την οποία προνόησε να καταγράψει και να θέσει υπόψιν του Δικαστηρίου, προώθησε τις θέσεις του συναρτώντας τις με τους προαναφερόμενους λόγους. Τούτο έπραξε και δια ζώσης, στο βαθμό που έκρινε αναγκαίο. Το Δικαστήριο, με πολλή προσοχή έχει διεξέλθει την εκκαλούμενη απόφαση - πρακτικό, την Έκθεση και ένορκη δήλωση που συνοδεύει την υπό συζήτηση Αίτηση όσο και τις αναφορές, τοποθετήσεις, θέσεις και εισηγήσεις του ευπαίδευτου συνηγόρου της Αιτήτριας.
Ως αναδύεται από την διαχρονική νομολογία των Δικαστηρίων μας, τα Προνομιακά Εντάλματα, ως κατάλοιπο της εξουσίας του Ανώτατου Δικαστηρίου για έλεγχο των κατώτερων Δικαστηρίων, χορηγούνται κατ' εξαίρεση. Πρόκειται για δικαιοδοσία που ασκείται με ιδιαίτερη φειδώ. Άδεια για καταχώρηση αίτησης για έκδοση προνομιακού εντάλματος, παρέχεται όπου από το πρακτικό του κατώτερου Δικαστηρίου διαφαίνεται έλλειψη ή υπέρβαση δικαιοδοσίας, έκδηλη νομική πλάνη, δόλος, προκατάληψη και μη τήρηση των κανόνων της φυσικής δικαιοσύνης (βλ. σύγγραμμα Πέτρου Αρτέμη, «Προνομιακά Εντάλματα Αρχές και Υποθέσεις», σελ. 109 κ.επ., Αίτηση του Κωνσταντινίδη (2003) 1 Α.Α.Δ. 1298 και Perrella (Αρ.2) (1995) 1 Α.Α.Δ. 692). Ακόμη και αν υπάρχει εκ πρώτης όψεως συζητήσιμη υπόθεση, ως κατ' επανάληψη έχει διακηρυχθεί, όπου προσφέρεται άλλο ένδικο μέσο ή θεραπεία, (συνήθως αυτό της έφεσης) τέτοια άδεια δεν δίδεται, εκτός και αν καταδειχθούν, με επάρκεια, εξαιρετικές περιστάσεις για παρέκκλιση από τον πιο πάνω κανόνα (Ανθίμου (1991) 1 Α.Α.Δ. 41, Hellenger Trading Ltd (2000) 1 Α.Α.Δ. 1965, xxx Μαρκίδης κ.α (2004) 1 Α.Α.Δ. 552, Base Metal Trading Ltd v. Fastact Devel Developments Ltd κ.ά. (2004) 1 Α.Α.Δ. 1535 Τράπεζα Κύπρου Δημόσια Εταιρεία Λτδ κ.α. (2012)1 Α.Α.Δ. 878).
Η εξουσία του Ανώτατου Δικαστηρίου να εκδίδει προνομιακά εντάλματα, δεν έχει ως αντικείμενο την ορθότητα των αποφάσεων κατώτερων Δικαστηρίων, ούτε τον τρόπο άσκησης της διακριτικής ευχέρεια του Δικαστηρίου. Δεν συνιστά υποκατάστατο της δευτεροβάθμιας διαδικασίας και μέσο για τον έλεγχο της ορθότητας των αποφάσεων των κατώτερων Δικαστηρίων. Ούτε μπορεί, η συγκεκριμένη διαδικασία, να αφεθεί να χρησιμοποιηθεί ως έφεση υπό μεταμφίεση. Ότι ενδιαφέρει, είναι η νομιμότητα των ελεγχόμενων ενεργειών. Ακόμα και στην περίπτωση που το Δικαστήριο έχει λανθασμένα αντιληφθεί και ερμηνεύσει ένα νομοθέτημα ή αποδέχθηκε παράνομη μαρτυρία, αυτό διορθώνεται κατ' έφεση και όχι μέσω Προνομιακών Ενταλμάτων (βλ. μεταξύ άλλων: Αναφορικά με την αίτηση των Junport International Limited κ.ά., Πολιτική Έφεση Αρ. 321/2017, ημερ. 2/4/2018, ECLI:CY:AD:2018:A145), Γενικός Εισαγγελέας (Αρ.3) (1993) 1 Α.Α.Δ. 42, Global Consolidation Public Ltd (2006) 1 A.A.Δ. 464, Daventree Trustees Ltd (2005) 1(A) Α.Α.Δ. 712, Marewave Shipping & Trading Company Ltd (1992) 1 A.A.Δ. 116 και Αναφορικά με την Bank of Cyprus Public Company Ltd, ΠΕ 12/21, ημερ. 06.04.2021 ).
Στη βάση όλων όσων έχουν τεθεί υπόψιν του Δικαστηρίου είναι φανερό ότι η δικαστική προσέγγιση του κατώτερου Δικαστηρίου αναφορικά με την ερμηνεία και την εμβέλεια εφαρμογής του άρθρου 124Α του Κεφ. 155 και του Ευρωπαϊκού Κανονισμού 4/2009, ως αυτή αποτυπώνεται στην απόφαση-πρακτικό του, ημερομηνίας 27.09.2023, δεν θα μπορούσε να αποτελέσει αντικείμενο ουσιαστικής συζήτησης στο πλαίσιο διαδικασίας ως η υπό συζήτηση. Το κατά πόσο το κατώτερο Δικαστήριο ορθά προσέγγισε και αποφάσισε το πιο πάνω ζήτημα στη βάση των ενώπιον του στοιχείων και δεδομένων, αποτελεί ζήτημα που άπτεται της ορθότητας της απόφασής του.
Ωστόσο, ως πιο πάνω έχει ήδη σημειωθεί, δεδομένη είναι η εξουσία του Ανώτατου Δικαστηρίου να παρεμβαίνει, κατ' εξαίρεση και πάντα με φειδώ, κάνοντας χρήση της εφεδρείας εξουσιών που διατηρεί, μέσω Προνομιακών Ενταλμάτων, στις περιπτώσεις που διαπιστώνεται παράβαση των αρχών της φυσικής δικαιοσύνης. Στην πραγματικότητα, αποτελεί κλασική περίπτωση παρέμβασης του Ανώτατου Δικαστηρίου, κατά τον πιο πάνω τρόπο, όταν διαπιστώνεται ότι δεν έχει παρασχεθεί στον επηρεαζόμενο η ευκαιρία να ακουστεί, στις περιπτώσεις που από τη φύση της διαδικασίας του παρέχεται αυτή η δυνατότητα. (In re Philippou (1972) 1C.L.R. 568, Θεοδώρου κ.α. (Αρ.1) (2014) 1(Γ) Α.Α.Δ. 2052 και Halsbury's Laws of England 3η εκδ. Τόμος ΙΙ σελ. 145, παρ. 272)
Επανερχόμενος στην υπό συζήτηση περίπτωση, φαίνεται ότι το κατώτερο Δικαστήριο τοποθετήθηκε επί του αιτήματος της Αιτήτριας χωρίς να δοθεί η ευκαιρία στην πλευρά της τελευταίας να ακουστεί και να προβάλει τις θέσεις της επί του ζητήματος που φαίνεται να το απασχόλησε. Ουσιαστικά, το κατώτερο Δικαστήριο να οδηγήθηκε στην ανακοπή της προσπάθειας της Αιτήτριας να δρομολογήσει τις διαδικασίες που προβλέπονται στο άρθρο 124Α του περί Ποινικής Δικονομίας Νόμου, Κεφ.155, χωρίς να δοθεί στην τελευταία η ευκαιρία να ακουστεί επί του αιτήματος που προωθούσε.
Έχοντας πάντα κατά νου ότι σε αυτό το στάδιο το Ανώτατο Δικαστήριο δεν υπεισέρχεται στην ουσία της αίτησης, ούτε εξετάζει την υπόθεση σε βάθος, παρά μόνο αν από το μαρτυρικό υλικό που τίθεται ενώπιον του υπάρχει συζητήσιμο θέμα που να δικαιολογεί τη χορήγηση της αιτούμενης άδειας (Ιn Re Kakos (1985) 1 C.L.R. 250, Ανθίμου (1991) 1 Α.Α.Δ. 41), βρίσκω ότι, εκ πρώτης όψεως πάντα, φαίνεται να προκύπτει συζητήσιμο θέμα σε σχέση με την παραβίαση των κανόνων της φυσικής δικαιοσύνης, ως ειδικότερα προκρίνεται το ζήτημα από την πλευρά της Αιτήτριας.
Συνακόλουθα, δίδεται άδεια στην Αιτήτρια για καταχώριση δια κλήσεως Αίτησης για έκδοση προνομιακού εντάλματος Certiorari σε σχέση με την απόφαση-πρακτικό του Δικαστηρίου ημερομηνίας 27.9.2023. Άδεια η οποία δίδεται σε σχέση με τον προβαλλόμενο λόγο περί παραβίασης των αρχών της φυσικής δικαιοσύνης, ενόψει μη παραχώρησης της ευκαιρίας στην πλευρά της Αιτήτριας να ακουστεί πριν από το Δικαστήριο τοποθετηθεί μέσω της ως άνω απόφασης - πρακτικού του.
Η δια κλήσεως Αίτηση να καταχωριστεί εντός 14 ημερών από σήμερα.
Εφόσον καταχωριστεί, να οριστεί από το Πρωτοκολλητείο για οδηγίες, στις 18.12.2023 και ώρα 8:30 π.μ.
Α. ΔΑΥΙΔ, Δ.