|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΕΦΕΤΕΙΟ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Έφεση Κατά Απόφασης Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Αρ. 55/2023)
17 Ιανουαρίου, 2025
[ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ-ΝΙΚΟΛΕΤΟΠΟΥΛΟΥ, ΣΕΡΑΦΕΙΜ, ΛΥΣΑΝΔΡΟΥ, Δ/ΣΤΕΣ]
JULIUS PATRIC NWEZE
Εφεσείων,
v.
ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΜΕΣΩ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΑΣΥΛΟΥ
Εφεσίβλητης.
--------------------
Δ. Παυλίδης, για Δ. Α. ΠΑΥΛΙΔΗΣ & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ Δ.Ε.Π.Ε., για Εφεσείοντα.
Ρ. Χαραλάμπους (κα), για Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, για Εφεσίβλητη.
--------------------
ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ-ΝΙΚΟΛΕΤΟΠΟΥΛΟΥ, Δ.: Η ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δοθεί από την υποφαινόμενη.
-----------------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ-ΝΙΚΟΛΕΤΟΠΟΥΛΟΥ, Δ.: Η παρούσα Έφεση στρέφεται εναντίον της απόφασης του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας ημερομηνίας 05/05/2023 στην Προσφυγή Αρ. 7636/2021, με την οποία επικυρώθηκε η απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου ημερομηνίας 01/11/2021, η οποία απέρριψε την αίτηση του Εφεσείοντα για διεθνή προστασία.
Τα πραγματικά γεγονότα της περίπτωσης είναι σε συντομία τα ακόλουθα:
Ο Εφεσείων κατάγεται από τη Νιγηρία και στις 07/10/2021 υπέβαλε αίτηση για παροχή διεθνούς προστασίας. Μετά το πέρας της συνέντευξης που πραγματοποιήθηκε στις 20/10/2021, η αίτησή του απερρίφθη. Την απορριπτική απόφαση πληροφορήθηκε ο Εφεσείων την 01/11/2021. Ο Εφεσείων στη συνέχεια προσέφυγε στο Διοικητικό Δικαστήριο Διεθνούς Προστασίας, το οποίο επικύρωσε την πιο πάνω απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου.
Η πρωτόδικη Απόφαση βάλλεται με ένα Λόγο Έφεσης.
Ισχυρίζεται ο Εφεσείων ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο εσφαλμένα έκρινε στη σελίδα 22 της Απόφασής του ότι «δεν καταδεικνύεται εύλογη πιθανότητα το Αιτητής να αντιμετωπίσει κατά την επιστροφή του στη Πολιτεία Ebonyi κίνδυνο σοβαρής βλάβης».
Όπως υποστηρίζει, τα 93 περιστατικά βίας που καταγράφηκαν από τις 14/04/2022 έως τις 14/04/2023, τα οποία αναφέρει το πρωτόδικο Δικαστήριο, δημιουργούν εύλογη πιθανότητα ο Εφεσείων να αντιμετωπίσει κατά την επιστροφή του κίνδυνο σοβαρής βλάβης.
Κατά τον Εφεσείοντα, σύμφωνα με πηγές και πληροφορίες από Διεθνείς Οργανισμούς και την Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες, η Νιγηρία η οποία είναι η χώρα καταγωγής του Εφεσείοντα, δεν μπορεί να θεωρηθεί ως ασφαλής χώρα.
Προς υποστήριξη της θέσης του, ο Εφεσείων παραπέμπει στην έκθεση του 2019 «Country Report on Human Right Practices Nigeria», στην οποία, κατά τη θέση του, γίνεται αναφορά σε παράνομη κράτηση πολιτών, δωροδοκία δικαστών, σε καταγγελίες ότι δημόσιοι λειτουργοί προχώρησαν σε τυχαίες εξωδικαστικές δολοφονίες άμαχων πληθυσμών, σε παράνομη εξαφάνιση ατόμων που κρατούνται για μεγάλα χρονικά διαστήματα χωρίς δίκη και σε βασανιστήρια κρατουμένων. Παραπέμπει επίσης σε αναφορά του 2018 από το European Asylum Support Report με τίτλο «EASO Country of Origin Information Report: Nigeria Security Situation», που έγινε για να διαπιστωθεί αν τα άτομα που απελαύνονται στη Νιγηρία αντιμετώπισαν κινδύνους πραγματικής βλάβης. Αναφέρεται επίσης στο εγχειρίδιο «Asylum and the European Convention on Human Rights της Νuala Mole and Cathrine Meredith», σύμφωνα με το οποίο, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έχει αποφασίσει σε πολλές περιπτώσεις, ότι κατά τη διαδικασία απομάκρυνσης πρέπει να διασφαλίζεται από τις εθνικές αρμόδιες αρχές ότι δεν θα εκτίθεται ο αιτών ασύλου σε μεταχείριση που απαγορεύεται από το Άρθρο 3 της Σύμβασης.
Η πλευρά της Εφεσίβλητης αντιτείνει ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο είχε ενώπιόν του πληροφορίες για τη χώρα καταγωγής του Εφεσείοντα, οι οποίες εμπεριέχονται σε αξιόπιστες πηγές πληροφόρησης και είχε επίσης τα καθόλα νόμιμα συμπεράσματα της Υπηρεσίας Ασύλου στη βάση της πιο πάνω πληροφόρησης. Επίσης, το πρωτόδικο Δικαστήριο εντός του πλαισίου των αρμοδιοτήτων του, προχώρησε σε επικαιροποιημένη έρευνα σε πηγές πληροφόρησης σχετικά με την κατάσταση ασφάλειας στη χώρα καταγωγής του Εφεσείοντα και οι διαπιστώσεις του ήταν εύλογα επιτρεπτές, λαμβανομένου υπόψη ότι η Νιγηρία συμπεριλαμβάνεται στις χώρες που έχουν οριστεί ως ασφαλείς χώρες ιθαγένειας, σύμφωνα με τα σχετικά διατάγματα του Υπουργού Εσωτερικών (ΚΔΠ 158/2020, 225/2021, 202/2022), ο δε Εφεσείων απέτυχε να τεκμηριώσει βάσιμο φόβο δίωξής του.
Έχουμε εξετάσει τις εκατέρωθεν θέσεις. Το παράπονο του Εφεσείοντα επικεντρώνεται στο ότι, κατά την αντίληψή του, η χώρα καταγωγής του δεν είναι ασφαλής χώρα σύμφωνα με πηγές πληροφόρησης που παραθέτει. Για το ζήτημα της ασφάλειας, το πρωτόδικο Δικαστήριο εκτός από τα όσα αναφέρθηκαν από τον αρμόδιο λειτουργό της Υπηρεσίας Ασύλου για την κατάσταση ασφάλειας στην πολιτεία καταγωγής του Εφεσείοντα (Ebonyi), προχώρησε σε δική του επικαιροποιημένη έρευνα και ανέφερε τα εξής:
«Κατ' αρχήν, κατόπιν έρευνας σε εξωτερικές πηγές πληροφόρησης προκύπτει ότι η πολιτεία Ebonyi ανήκει στην ιστορική περιοχή της Biafra[10]. Επί του παρόντος υπάρχουν πολυάριθμα κινήματα που υποστηρίζουν την απόσχιση της Biafra από τη Νιγηρία[11]. Μεταξύ αυτών ξεχωρίζουν το κίνημα IPOB, ήτοι Indigenous People of Biafra και το παλαιότερο MASSOB, ήτοι Movement for the Actualization of the Sovereign State of Biafra. Μάλιστα, το κίνημα IPOB διαθέτει και παραστρατιωτικό σκέλος, το Eastern Security Network (ESN)[12]. Η πολιτεία Ebonyi ανήκει στις πολιτείες, όπου καταγράφονται περιστατικά ασφαλείας συνδεόμενα με τη δράση του IPOB και του παραστρατιωτικού σκέλους αυτού. Ειδικότερα, το έτος 2022 καταγράφηκαν 71 συναφείς απώλειες στην πολιτεία Ebonyi, με την πολιτεία Anambra να σημειώνει το μεγαλύτερο αριθμό απωλειών συνδεόμενων με τη δράση του IPOB, και συγκεκριμένα 158[13]. Σύμφωνα με εξωτερικές πηγές, οι επιθέσεις των μελών του IPOB στρέφονται κατά στελεχών των υπηρεσιών ασφαλείας, πολιτικών και παραδοσιακών αρχόντων, φαίνεται δηλαδή να είναι στοχευμένες και να μην έχουν προσλάβει το χαρακτήρα γενικευμένων επιθέσεων. Αντιστοίχως, οι κατασταλτικές δράσεις των κρατικών δυνάμεων ασφαλείας στρέφονται κατά κρυφών δομών μελών του IPOB[14].
Στο σημείο αυτό θα παρατεθούν αριθμητικά δεδομένα από τη βάση καταγραφής περιστατικών ασφαλείας ACCLED[15], τόσο γενικά για την πολιτεία Ebonyi όσο και πιο συγκεκριμένα για το LGA Ezza North από το οποίο κατάγεται ο Αιτητής. Το διάστημα από τις 14/04/2022 έως τις 14/04/2023 καταγράφηκαν 93 περιστατικά ασφαλείας τα οποία οδήγησαν σε 100 απώλειες. Εξ αυτών των 93 περιστατικών 28 καταχωρήθηκαν ως «μάχες» ("battles") και οδήγησαν σε 40 (καταγεγραμμένους) θανάτους, 49 καταχωρήθηκαν ως «βία κατά πολιτών» ("violence against civilians") και οδήγησαν σε 57 (καταγεγραμμένους) θανάτους, 3 καταχωρήθηκαν ως «αναταραχές» ("riots") και οδήγησαν σε 3 (καταγεγραμμένους) θανάτους, 13 καταχωρήθηκαν ως «διαμαρτυρίες» ("protests") χωρίς απώλειες, ενώ δεν καταγράφηκε κανένα περιστατικό στην κατηγορία «εκρήξεις ή απομακρυσμένη βία» ("explosions/remote violence").
Εντός των ορίων του LGA Ezza North καταγράφηκαν τα εξής περιστατικά:
1. Στις 30 Ιουνίου 2022, αστυνομικοί εισέβαλαν σε στρατόπεδο μαχητών της IPOB και ενεπλάκησαν σε ένοπλη σύγκρουση στο Oriuzor (Ezza North, Ebonyi). Ένας μαχητής σκοτώθηκε, έξι άλλοι διέφυγαν με τραύματα από σφαίρες.
2. Στις 10 Οκτωβρίου 2022, αστυνομικοί ενεπλάκησαν με μια άγνωστη ένοπλη ομάδα που αριθμούσε πάνω από 20 άτομα σε μια ένοπλη σύγκρουση στο Ebiaji (Ezza North, Ebonyi), όταν οι δράστες πυρπόλησαν ένα τμήμα της γραμματείας της τοπικής κυβέρνησης. Κάηκαν νέα κλιματιστικά, ορισμένα έγγραφα, μια γεννήτρια και έπιπλα, ενώ κάποιοι από τους επιτιθέμενους τραυματίστηκαν πριν διαφύγουν.
3. Στις 12 Οκτωβρίου 2022, μια άγνωστη ένοπλη ομάδα πυροβόλησε και σκότωσε έναν μυστικό πράκτορα της Ebube Agu στην Umuezeaka (Ezza North, Ebonyi). Οι μυστικοί πράκτορες στέκονταν στην άκρη του δρόμου όταν οι δράστες που επέβαιναν σε μοτοσικλέτα τους πυροβόλησαν και τράπηκαν σε φυγή.
4. Στις 21 Ιανουαρίου 2023, μια άγνωστη ένοπλη ομάδα πυροβόλησε και σκότωσε τον διοικητή του Ebubeagu (Southeast Security Network) στο σπίτι του στο Ogboji, Ezza North LGA, Ebonyi. Η ένοπλη ομάδα πήρε το όπλο και τη μοτοσικλέτα του.
5. Στις 27 Φεβρουαρίου 2023, μια άγνωστη ένοπλη ομάδα σκότωσε τον παραδοσιακό άρχοντα της Umuezeaka (Ezza North, Ebonyi) στην κατοικία του και τα παιδιά του διέφυγαν για να κρυφτούν. Η κυβέρνηση της πολιτείας ισχυρίστηκε ότι ο υποψήφιος κυβερνήτης της APGA ήταν υπεύθυνος για την επίθεση και ότι το θύμα σκοτώθηκε λόγω της άρνησής του να υποστηρίξει το κόμμα, ο κατηγορούμενος υποψήφιος αρνήθηκε τους ισχυρισμούς και επέμεινε ότι επρόκειτο για μια απελπισμένη κίνηση για να αμαυρωθεί η εικόνα του.
6. Στις 2 Μαρτίου 2023, πάνω από 100 γυναίκες από την Umuezeaka (Ezza North, Ebonyi) διαμαρτυρήθηκαν και πραγματοποίησαν πορεία στην κοινότητα ενάντια στη δολοφονία του μονάρχη τους λόγω της άρνησής του να υποστηρίξει ένα συγκεκριμένο πολιτικό κόμμα.
7. Στις 11 Μαρτίου 2023, μια άγνωστη ένοπλη ομάδα σκότωσε τον σύμβουλο που εκπροσωπούσε την περιφέρεια 2 της Echara στο Okposi (Ezza North, Ebonyi). Το θύμα δέχθηκε επίθεση καθώς επέστρεφε από το κατάστημά του, οι δράστες τον πυροβόλησαν και τον πυρπόλησαν μαζί με το αυτοκίνητό του. Το APC και το PDP (πολιτικά κόμματα) κατηγόρησαν το ένα το άλλο ότι ευθύνονται για την επίθεση.
8. Στις 18 Μαρτίου 2023, μια άγνωστη ένοπλη ομάδα σκότωσε τον πρόεδρο του PDP της Ezza North LGA και τραυμάτισε τρεις υπαλλήλους του INEC στην περιφέρεια Omege (Ezza North, Ebonyi). Οι αξιωματούχοι μεταφέρθηκαν σε νοσοκομείο, ενώ άλλες πηγές αναφέρουν ότι ο πρόεδρος εντοπίστηκε και απήχθη λίγες ώρες αφότου απειλήθηκε από τους δράστες, οι οποίοι τον ξυλοκόπησαν μέχρι θανάτου και πέταξαν το πτώμα του. Ο υποψήφιος της APGA ισχυρίστηκε ότι το APC ανέπτυξε μια ένοπλη ομάδα αποτελούμενη από ανθρώπους ενδεδυμένους με ψεύτικες αστυνομικές και στρατιωτικές στολές, σε διάφορες εκλογικές μονάδες.
Βάσει των ανωτέρω προκύπτει ότι τα περισσότερα περιστατικά ασφαλείας στο LGA Ezza North αφορούν αξιωματούχους, εμπλεκόμενους στην πολιτική ζωή και μέλη του IPOB. Περαιτέρω, τα περιστατικά ασφαλείας και οι συνδεόμενες με αυτά απώλειες διατηρούνται σε χαμηλά επίπεδα, λαμβανομένου υπ' όψιν και του πληθυσμού της πολιτείας (περίπου 3.500.000 κάτοικοι). Εκ τούτου επιβεβαιώνεται ότι ως καταγράφουν και οι καθ' ων η αίτηση στην σχετική έκθεση, ο επιστρέφων εκεί δεν διατρέχει κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη - κατά τα διαλαμβανόμενα από το αρ.19 (2) (γ) του νόμου - εκ μόνης της παρουσίας του στην περιοχή.
Καταλήγω λοιπόν, ότι δεν καταδεικνύεται εύλογη πιθανότητα ο Αιτητής να αντιμετωπίσει κατά την επιστροφή του στην πολιτεία Ebonyi κίνδυνο σοβαρής βλάβης, καθότι η συχνότητα περιστατικών ασφαλείας στην περιοχή όπου διέμενε, και στην οποία εύλογα αναμένεται να επιστρέψει, δεν είναι τέτοιας έντασης ώστε να διατρέχει κίνδυνο εξαιτίας και μόνο της παρουσίας του στην περιοχή. Δεν μπορώ δε να εντοπίσω ιδιαίτερες περιστάσεις που θα μπορούσαν να επιτείνουν τον κίνδυνο ειδικώς για τον αιτητή σε σύγκρισή με τον γενικό πληθυσμό στη βάση της νομολογιακής μεθόδου της «αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας».
Σημειώνεται, σε κάθε περίπτωση, ότι η Νιγηρία έχει καθοριστεί δυνάμει των Κ.Δ.Π. 198/2020, 225/2021 και 202/2022, οι οποίες εκδόθηκαν δυνάμει του αρ.12Βτρις του Νόμου, ως ασφαλής χώρα ιθαγενείας και στην παρούσα ουδέν στοιχείο προσκομίστηκε στη βάση του οποίου θα μπορούσε να «θεωρηθεί ότι η χώρα αυτή δεν είναι ασφαλής χώρα ιθαγένειας στη συγκεκριμένη περίπτωσή», στη βάση των όσων διαλαμβάνονται από το αρ.12Βτρις (6) και οι οποίοι να ανατρέπουν το τεκμήριο περί ασφαλούς τρίτης χώρας.».
Σύμφωνα με τη νομολογία (βλ. Παπαδόπουλος ν. Χριστοφόρου (2002) 1 Α.Α.Δ. 2004, Χρίστου ν. Khoreva (2002) 1 Α.Α.Δ. 454, Χατζηπαύλου ν. Κυριάκου κ.ά. (2006) 1 Α.Α.Δ 236) δικαιολογείται η εφετειακή επέμβαση σε πραγματικά ευρήματα, συμπεράσματα και ευρήματα αξιοπιστίας μαρτύρων του πρωτόδικου Δικαστηρίου, όταν τα ευρήματα αυτά είναι εξ αντικειμένου ανυπόστατα, παράλογα ή αυθαίρετα και δεν υποστηρίζονται από τη μαρτυρία που έχει αποδεχθεί το πρωτόδικο Δικαστήριο. Σε τελική δε ανάλυση αν ήταν εύλογα επιτρεπτό στο πρωτόδικο Δικαστήριο να καταλήξει στα ευρήματα που κατέληξε, δεν χωρεί επέμβαση από το Εφετείο, το οποίο, υπενθυμίζουμε, σε αντίθεση με το πρωτόδικο Δικαστήριο, δεν είναι δικαστήριο εξέτασης της ουσίας, αλλά (μόνο) της νομιμότητας της επίδικης απόφασης.
Εν προκειμένω, από τα όσα έχουν εκτεθεί ανωτέρω, διαπιστώνεται ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο με αναφορά σε συγκεκριμένες επίκαιρες πηγές πληροφόρησης οι οποίες καταγράφονται αναλυτικά στο κείμενο της Απόφασης (υποσημειώσεις), κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο Εφεσείων επιστρέφοντας στη χώρα καταγωγής του, η οποία έχει καθοριστεί σύμφωνα με σχετικά διατάγματα του Υπουργού Εσωτερικών, ως ασφαλής χώρα ιθαγένειας, δεν διατρέχει κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη. Τα όσα ο Εφεσείων παραθέτει στο Περίγραμμα αγόρευσής του από σχετικές πηγές πληροφόρησης, δεν θα μπορούσαν λόγω της γενικότητας και αοριστίας τους, να οδηγήσουν σε θεμελίωση ενδεχόμενου πλάνης, ιδίως αν ληφθεί υπόψη ότι ο Εφεσείων παραπέμπει σε εκθέσεις περί της κατάστασης στη Νιγηρία που είναι προγενέστερες των πιο πάνω διαταγμάτων.
Όπως είχαμε την ευκαιρία να υποδείξουμε στην Έφεση κατά Απόφασης Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Αρ. 3/2022, MBYE JALLOW ν. Κυπριακής Δημοκρατίας, ημερομηνίας 30/09/24, η εφετειακή παρέμβαση θα ενδείκνυτο μόνο αν ο Εφεσείων απεδείκνυε επιτυχώς (που δεν το πράττει) πιθανότητα ουσιώδους πλάνης σε σχέση με γεγονότα που αφορούν τη γενική κατάσταση στη χώρα ιθαγένειάς του, με δεδομένο ότι απλοί ισχυρισμοί σε αγόρευση δεν συνιστούν αποδεικτικό μέσο ως προς τούτο.
Συνεπώς, εφόσον ο Εφεσείων, ο οποίος είχε το βάρος απόδειξης της αξίωσης του να του παραχωρηθεί το καθεστώς διεθνούς προστασίας, δεν ανέφερε οτιδήποτε που να τεκμηριώνει την αίτησή του για διεθνή προστασία και δεν υπέβαλε οτιδήποτε ικανό να οδηγήσει σε αμφισβήτηση τις διαπιστώσεις της Υπηρεσίας Ασύλου, δεν απέδειξε αλλά ούτε πιθανολόγησε ότι η Υπηρεσία υπέπεσε σε πλάνη σε σχέση με τα πραγματικά δεδομένα της περίπτωσης, δεν χωρεί εφετειακή παρέμβαση.
Κατά συνέπεια, ορθά κατά τη διενέργεια του ελέγχου ορθότητας το πρωτόδικο Δικαστήριο αξιολόγησε το υλικό, το οποίο είχε ενώπιόν του και που το οδήγησε σε κρίση της ορθότητας των διαπιστώσεων της Υπηρεσίας Ασύλου. Πρόσθετα, τα συμπεράσματα στα οποία κατέληξε το πρωτόδικο Δικαστήριο, κατόπιν δικής του αξιολόγησης στα πλαίσια της ενώπιόν του διαδικασίας, κρίνονται εύλογα κατά τρόπο που δεν αφήνεται περιθώριο για εφετειακή παρέμβαση.
Για τους πιο πάνω λόγους, η Έφεση αποτυγχάνει και απορρίπτεται. Η πρωτόδικη απόφαση επικυρώνεται. Επιδικάζονται €2000 έξοδα εναντίον του Εφεσείοντα και υπέρ της Εφεσίβλητης.
Α. ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ-ΝΙΚΟΛΕΤΟΠΟΥΛΟΥ, Δ.
Γ. ΣΕΡΑΦΕΙΜ, Δ.
Δ. ΛΥΣΑΝΔΡΟΥ, Δ.