|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΕΦΕΤΕΙΟ ΚΥΠΡΟΥ - ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Πολιτική Έφεση αρ. 2/2019)
9 Ιανουαρίου, 2025
[ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ, Πρόεδρος]
ΤΟΥΜΑΖΗ, ΣΤΥΛΙΑΝΙΔΟΥ, Δ/στές]
1. SILVER ASSETS LTD,
2. NASSER GHAZI ABDULLAH,
Εφεσείοντες/Εναγόμενοι,
v.
ΝΕΣΤΟΡΑΣ Β. ΜΙΧΑΗΛ & ΥΙΟΙ (ΧΩΜΑΤΟΥΡΓΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ) ΛΤΔ,
Εφεσιβλήτων/Εναγόντων.
-----------------------------
Α. Α. Προδρόμου και Ι. Γ. Ιωάννου, για τους Εφεσείοντες.
Ε. Ευαγγέλου για Θέμης Θωμά & Συνεργάτες Δ.Ε.Π.Ε, για τους Εφεσίβλητους.
ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ, Π.: Η απόφαση του Δικαστηρίου είναι ομόφωνη και θα δοθεί από την Τουμαζή, Δ.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΤΟΥΜΑΖΗ, Δ.: Έρεισμα για την καταχώριση της υπό κρίση έφεσης είναι η απόφαση, από έδρας, πρωτόδικου Δικαστή του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λάρνακας ημερομηνίας 30.10.2018, με την οποία δεν ενέκρινε αίτημα αναβολής και εξέδωσε απόφαση για το ποσό των €5.733,00 πλέον τόκους και έξοδα υπέρ των εναγόντων - εφεσιβλήτων (στο εξής εφεσιβλήτων) και εναντίον των εναγομένων - εφεσειόντων (στο εξής εφεσειόντων).
Η αναφορά στο ιστορικό της διαδικασίας θα βοηθήσει στην καλύτερη κατανόηση των εγερθέντων ζητημάτων. Οι εφεσίβλητοι καταχώρησαν αγωγή εναντίον των εφεσειόντων, με την οποία ζητούσαν απόφαση για το ποσό των €5.733,00. Στις 26.9.2018 ξεκίνησε η ακροαματική διαδικασία. Μετά την ολοκλήρωση της κυρίως εξέτασης του πρώτου μάρτυρα των εφεσιβλήτων, η δικηγόρος των εφεσειόντων ζήτησε αναβολή για να αντεξετάσει σε άλλη ημερομηνία, ώστε να συνεννοηθεί με τον πελάτη της, εφεσείοντα 2, ο οποίος απουσίαζε, όπως ανέφερε, στο εξωτερικό. Το Δικαστήριο ενέκρινε το αίτημα και η υπόθεση ορίστηκε για συνέχιση στις 10.10.2018, ημερομηνία κατά την οποία και πάλι ζητήθηκε αναβολή από την πλευρά των εφεσειόντων, λόγω ασθένειας της δικηγόρου τους. Το αίτημα εγκρίθηκε και η υπόθεση ορίστηκε για συνέχιση στις 15.10.2018. Στις 15.10.2018, η δικηγόρος που εκπροσωπούσε τους εφεσείοντες, ζήτησε άδεια να αποσυρθεί. Όπως φαίνεται από το πρακτικό της ίδιας ημερομηνίας, η δικηγόρος των εφεσειόντων ανέφερε ότι υπήρχε σχετική αλληλογραφία με τους πελάτες της με την οποία τους ενημέρωνε για την πρόθεση για απόσυρση, ότι αυτοί συγκατατέθηκαν και πως ο εφεσείοντας 2 ζητούσε χρόνο για να διορίσει νέο δικηγόρο (Έγγραφο Α). Το πρωτόδικο Δικαστήριο παρέσχε άδεια στη δικηγόρο των εφεσειόντων να αποσυρθεί και όρισε την υπόθεση στις 30.10.2018 για συνέχιση της ακρόασης, ζητώντας της να ενημερώσει τους εφεσείοντες τόσο για την ημερομηνία, όσο και για το ότι δεν θα διδόταν άλλη αναβολή της ακρόασης. Επιπρόσθετα, ο ευπαίδευτος πρωτόδικος Δικαστής έδωσε οδηγίες στο Πρωτοκολλητείο να ενημερώσει τους εφεσείοντες για τη νέα ημερομηνία. Στις 30.10.2018 παρουσιάστηκε άλλος δικηγόρος, ο οποίος ανέφερε ότι σκοπός του ήτο να εμφανίζεται για τους εφεσείοντες 1 και 2, όμως δεν είχε υπογραμμένο σχετικό διοριστήριο δικηγόρου για τον λόγο ότι ο εφεσείοντας 2 βρισκόταν στο εξωτερικό και θα επέστρεφε την επομένη και ζήτησε λίγες μέρες αναβολή. Ο δικηγόρος των εφεσιβλήτων ενημέρωσε το Δικαστήριο ότι, από πληροφόρηση που είχε από τον Κοινοτάρχη Καλού Χωριού, ο εφεσείοντας 2 βρισκόταν στην Κύπρο και μίλησε μαζί του την προηγούμενη της δίκης. Το Δικαστήριο ζήτησε όπως παρουσιαστεί την ίδια μέρα ο Κοινοτάρχης Καλού Χωριού, ο οποίος προσήλθε στο Δικαστήριο και επιβεβαίωσε, ενόρκως, ότι πράγματι την προηγούμενη μέρα είδε τον εφεσείοντα 2 και συνομίλησε μαζί του.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο δέχθηκε ως αληθή τα όσα ανέφερε ο Κοινοτάρχης Καλού Χωριού, δεν ενέκρινε την αιτούμενη αναβολή και εξέδωσε απόφαση υπέρ των εφεσιβλήτων και εναντίον των εφεσειόντων. Παραθέτουμε απόσπασμα από το σκεπτικό και την κατάληξη του Δικαστηρίου:
«Έχοντας ακούσει προ ολίγου τον κ. Θεοδώρου, ο οποίος είναι Κοινοτάρχης Καλού Χωριού Λάρνακας και ο οποίος δεν είχε κανένα λόγο να πει κάτι διαφορετικό στο Δικαστήριο από αυτό που συμβαίνει στην πραγματικότητα και λαμβάνοντας υπόψη ότι χθες το πρωί 11:30 π.μ. περίπου, όπως ανέφερε, ο Εναγόμενος 2 ήταν στα γραφεία του Κοινοτικού Συμβουλίου Καλού Χωριού, προφανώς όσα αναφέρει στον προτιθέμενο δικηγόρο του ο Εναγόμενος 2 δεν ισχύουν.
Εν πάση περιπτώσει, είχα δώσει άδεια την προηγούμενη δικάσιμο στους μέχρι τότε δικηγόρους των Εναγομένων να αποσυρθούν, ζητώντας να ενημερώσουν τον Εναγόμενο 2 για την πρόθεση του Δικαστηρίου να προχωρήσει σήμερα. Του έδωσα μία τελευταία ευκαιρία να διορίσει νέο δικηγόρο. Προφανώς ενημερώθηκε έχοντας κατά νου ότι εμφανίζεται ο κ. Σταύρου σήμερα, ο οποίος λέει όσα εμφαίνονται στο πρακτικό πιο πάνω. Αλλά, αντί να φροντίσει να διορίσει δικηγόρο, αναφέρει στους δικηγόρους του ότι δεν ευρίσκεται στην Κύπρο, ότι θα έρθει αύριο και όσα ανάφερε ο κ. Σταύρου, τα οποία όμως, όπως προκύπτει από τη σημερινή μαρτυρία του κ. Θεοδώρου, δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.
Άρα, θεωρώ, θα μπορούσε μέχρι σήμερα να είχε καταχωρηθεί εμφάνιση και να προχωρήσει η υπόθεση κανονικά για ακρόαση. Διότι να μην ξεχνούμε κάτι, το οποίο πολλές φορές φαίνεται να διαφεύγει από πολλούς και είναι ότι δεν έχουν μόνο οι Εναγόμενοι δικαιώματα στις υποθέσεις, αλλά έχουν δικαιώματα και οι Ενάγοντες, οι οποίοι προσπαθούν να εισπράξουν το λαβείν τους. Δεν είμαι διατεθειμένος σε έναν άνθρωπο ο οποίος επιδεικνύει τέτοια συμπεριφορά να δώσω οποιοδήποτε περαιτέρω χρόνο. Οπότε, το αίτημα για να δοθεί περαιτέρω ημερομηνία απορρίπτεται.
Μη έχοντας εμφάνιση για τους Εναγόμενους, στην ουσία ό,τι ευρίσκεται ενώπιον του Δικαστηρίου είναι η γραπτή δήλωση, ή η μαρτυρία καλύτερα, του Διευθυντή των Εναγόντων, του κ. Νέστωρα Μιχαήλ, και τα έγγραφα τα οποία αυτός έχει καταθέσει ενώπιον του Δικαστηρίου.
Έχω μελετήσει την Έκθεση Απαίτησης των Εναγόντων και τη μαρτυρία του κ. Νέστωρα Μιχαήλ, Διευθυντή της Ενάγουσας Εταιρείας, η οποία δόθηκε στις 26.9.2018, αλλά και τα έγγραφα τα οποία βρίσκονται κατατεθειμένα ενώπιον του Δικαστηρίου μέσω του κ. Μιχαήλ. Η μαρτυρία του κ. Μιχαήλ παρέμεινε αναντίλεκτη εφόσον αυτός δεν έχει αντεξεταστεί ή αμφισβητηθεί καθ' οιονδήποτε τρόπο. Ενώ, ίσως εκ του περισσού, αναφέρω ότι έχοντας παρακολουθήσει τον κ. Μιχαήλ, ο οποίος κατάθεσε ενώπιον μου στο εδώλιο του μάρτυρα, η εντύπωση που έχω αποκομίσει από τον μάρτυρα είναι πολύ καλή. Δεν υπάρχει οτιδήποτε, εν πάση περιπτώσει, που να μου δημιουργεί αμφιβολία ως προς την αξιοπιστία του ή για όσα ανέφερε ενώπιον του Δικαστηρίου.»
Με τέσσερεις λόγους έφεσης προσβάλλεται η ορθότητα της πιο πάνω πρωτόδικης απόφασης.
Σημειώνουμε ότι οι λόγοι έφεσης 2 και 4 δεν έχουν αναπτυχθεί στο περίγραμμα αγόρευσης των εφεσειόντων, συνεπώς θεωρούνται ως εγκαταληφθέντες και για τον λόγο αυτό απορρίπτονται. (Βλ. Ηροδότου κ.α. v. Παναγίδου, Πολιτική Έφεση Αρ. 336/2014 ημερομηνίας 13.7.2023, ECLI:CY:AD:2023:A251 ECL1:CY:AD:2023:A251). Οι λόγοι έφεσης 1 και 3, αφορούν το ίδιο ζήτημα που είναι η εσφαλμένη, κατά τους εφεσείοντες, μη έγκριση του αιτήματος αναβολής. Προβάλλεται ότι ένεκα της μη αποδοχής του δικηγόρου που εμφανίστηκε και μη αποδοχής του αιτήματός τους για αναβολή, στερήθηκαν του δικαιώματός τους να έχουν τις υπηρεσίες δικηγόρου, του δικαιώματος υπεράσπισης και δίκαιης δίκης και της αρχής της ισότητας των όπλων.
Οι αρχές που διέπουν το θέμα αναβολής ακρόασης έχουν πρόσφατα αναλυθεί στην Thomas Kyriacou & Co v. Colin James Devlin κ.ά, Πολιτική Έφεση αρ. 45/2016 (σχ. με 46/2016), ημερομηνίας 2 Δεκεμβρίου 2024, ως ακολούθως:
«Η απόφαση για αναβολή ακρόασης εμπίπτει στη διακριτική ευχέρεια του εκδικάζοντος την υπόθεση Δικαστηρίου, η οποία ασκείται δικαστικά στη βάση των δεδομένων της κάθε υπόθεσης σε συνάρτηση πάντοτε με τους λόγους επί των οποίων το αίτημα εδράζεται. Το αίτημα αναβολής θα πρέπει να εξετάζεται μέσα στο πλαίσιο αφενός του δικαιώματος του διαδίκου να ακουσθεί και της συνταγματικής επιταγής για τη συμπλήρωση της ακροαματικής διαδικασίας εντός ευλόγου χρονικού διαστήματος. Το Δικαστήριο κατά την άσκηση της διακριτικής του ευχέρειας καλείται να εξισορροπήσει τα εκατέρωθεν δικαιώματα των διαδίκων και της απόδοσης δικαιοσύνης σε εύλογο χρόνο. Προεξάρχον κριτήριο στην άσκηση της περί ου ο λόγος διακριτικής ευχέρειας, αποτελεί η αποτελεσματική απονομή της δικαιοσύνης. Οι παράμετροι του κατ' έφεση δικαστικού ελέγχου της διακριτικής ευχέρειας όσον αφορά το θέμα της αναβολής έχουν, και αυτοί, σαφώς καθορισθεί στη νομολογία. Δεν αναθεωρείται, εκτός όπου διαπιστώνεται πως ασκήθηκε έξω από το πλαίσιο που παρέχει ο νόμος, όπως όταν διαπιστώνεται ότι υπεισήλθαν στην άσκηση της εξωγενείς παράγοντες, ή οδηγεί σε πασιφανή αδικία εις βάρος του διάδικου[1]. Επίσης το Εφετείο δεν επεμβαίνει έστω και αν το ίδιο θα μπορούσε πρωτόδικα να είχε ενεργήσει διαφορετικά.
Όπως τονίσθηκε στην υπόθεση Παρίσση v. θεοχάρη Στυλιανού κ.ά. (2011) 1 Α.Α.Δ. 1936:
«Έχει πλειστάκις νομολογηθεί ότι η απόφαση για αναβολή ακρόασης εμπίπτει στη διακριτική ευχέρεια του εκδικάζοντος την υπόθεση Δικαστηρίου, η οποία ασκείται βέβαια δικαστικά και ελέγχεται από το Ανώτατο Δικαστήριο σε περίπτωση αμφισβήτησης της κρίσης του πρωτόδικου Δικαστηρίου. Ο τρόπος ενάσκησης αυτής της διακριτικής ευχέρειας σε αίτηση αναβολής έχει εξεταστεί σε σωρεία υποθέσεων, μεταξύ των οποίων και στην Kier (Cyprus) Ltd v. Trenco Constructions Ltd (1981) 1 C.L.R. 30, στην οποία αναφέρθηκαν με επιδοκιμασία τα όσα λέχθηκαν στην Kranidiotis v. The Ship M/V Amor (1980) 1 C.L.R. 297, ήτοι, ότι η αναβολή της ακρόασης μιας υπόθεσης είναι ιδιαίτερα ανεπιθύμητη και ότι οι αναβολές θα πρέπει να αποφεύγονται όσο το δυνατόν και μόνο σε ασυνήθιστες περιπτώσεις πρέπει να εγκρίνονται. Ο λόγος είναι ότι το Δικαστήριο πρέπει να διασφαλίζει την τελεσιδικία της διαφοράς των διαδίκων, μέσα στα πλαίσια του δικαιώματος ενός διαδίκου να έχει δίκαιη δίκη εντός ευλόγου χρονικού διαστήματος, σύμφωνα με το Άρθρο 30 του Συντάγματος.»
Κρίνουμε πως το πρωτόδικο Δικαστήριο, στην εκκαλούμενη απόφαση, άσκησε τη διακριτική του ευχέρεια με τρόπο δικαστικό αλλά δεν θα μπορούσε να λεχθεί ότι ήταν έξω από το πλαίσιο που παρέχει ο νόμος. Συμφωνούμε με την προσέγγιση του. Όπως τονίστηκε στην Τσουλόφτας v. Μιχαήλ (Αρ. 2) (1992) 1 ΑΑΔ 228 «Η εσφαλμένη εντύπωση ότι οποιοσδήποτε διάδικος μπορεί να θεωρεί ως δεδομένο ότι τα Δικαστήρια είναι υπόχρεα να αναβάλουν την υπόθεση του για να ικανοποιούνται οι προσωπικές του διευθετήσεις και επιθυμίες, πρέπει να εξαληφθεί. Η ταχεία απονομή της δικαιοσύνης και ο έλεγχος των διαδικασιών για πραγμάτωση του στόχου αυτού, είναι στην τελευταία ανάλυση ευθύνη των Δικαστηρίων και η διακριτική εξουσία τους πρέπει να ασκείται με στόχο τη διατήρηση μιας ισορροπίας μεταξύ του καθιερωμένου δικαιώματος της εκδίκασης υποθέσεων εντός ευλόγου χρονικού διαστήματος και του δικαιώματος ενός διαδίκου να ακουστεί».
Οι εφεσείοντες δεν στερήθηκαν οποιουδήποτε δικαιώματος τους. Το Δικαστήριο, όταν ενέκρινε την αναβολή στις 15.10.2018, τους έδωσε την ευκαιρία να διορίσουν άλλο δικηγόρο και να προωθήσουν την υπεράσπισή τους, όπως αυτοί επιθυμούσαν. Ο μη διορισμός νέου δικηγόρου και η μη παρουσία τους στο Δικαστήριο στις 30.10.2018 ήταν, όπως φάνηκε, δική τους επιλογή, εφόσον ο εφεσείοντας 2 βρισκόταν στην Κύπρο. Επομένως, ο εφεσείοντας 2 θα μπορούσε, και να υπογράψει σχετικό διοριστήριο ώστε να εκπροσωπείται νομίμως από δικηγόρο, αλλά και να είναι παρών στο Δικαστήριο για τη συνέχιση της ακρόασης.
Κρίνουμε ότι δεν συντρέχει κανένας λόγος επέμβασης μας.
Οι λόγοι έφεσης 1 και 3 απορρίπτονται.
Κατ' ακολουθίαν όλων των πιο πάνω, η έφεση απορρίπτεται με έξοδα €1.900 πλέον Φ.Π.Α., αν υπάρχει, υπέρ των εφεσιβλήτων και εναντίον των εφεσειόντων.
ΑΛ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ, Π.
Ι. ΣΤΥΛΙΑΝΙΔΟΥ, Δ
/γα