|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΕΦΕΤΕΙΟ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Έφεση Κατά Απόφασης Διοικητικού Δικαστηρίου Αρ. 15/2024 i-justice)
28 Iανουαρίου, 2025
[ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ-ΝΙΚΟΛΕΤΟΠΟΥΛΟΥ, ΣΕΡΑΦΕΙΜ, ΛΥΣΑΝΔΡΟΥ, Δ/ΣΤΕΣ]
ΔΗΜΟΣ ΛΕΜΕΣΟΥ
Εφεσείων,
v.
1. ΣΩΜΑΤΕΙΟΥ ΦΙΛΟΙ ΤΗΣ ΓΗΣ
2. ΒΑΛΕΝΤΙΝΟΥ ΙΩΣΗΦ
3. ΠΟΛΥΜΝΙΑΣ ΘΡΑΣΥΒΟΥΛΙΔΟΥ
4. ΜΑΡΙΑΣ ΙΩΣΗΦ
Εφεσίβλητων.
--------------------
Μ. Χριστοφή (κα), για Η. ΝΕΟΚΛΕΟΥΣ & ΣΙΑ Δ.Ε.Π.Ε., για Εφεσείοντες.
Α. Κατσούρη (κα) & Γ. Τσιολή (κα), για Ζ. ΚΑΤΣΟΥΡΗ & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ, για Εφεσίβλητο.
--------------------
ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ-ΝΙΚΟΛΕΤΟΠΟΥΛΟΥ, Δ.: Η ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δοθεί από τον Δικαστή Δ. Λυσάνδρου.
-----------------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΛΥΣΑΝΔΡΟΥ Δ.: Διά της Προσφυγής Αρ. 1928/2021 οι Εφεσίβλητοι (πρωτόδικα, οι Αιτητές) προσέβαλαν τη νομιμότητα πράξης του Δήμου Λεμεσού (πρωτόδικα ο καθ' ου η αίτηση και ενώπιόν μας ο Εφεσείων) ζητώντας την ακόλουθη θεραπεία:
«Δήλωση του Δικαστηρίου ότι η απόφαση των Καθ' ων η Αίτηση, αγνώστου ημερομηνίας (στο εξής «η Απόφαση»), με την οποία λήφθηκε απόφαση αποδοχής και/ή υλοποίησης δωρεάς από τους ιδρυτές της ιδιωτικής εταιρείας με τη γνωστή ονομασία «Easybrain» και/ή της Easybrain, και με την οποία προχώρησαν σε έναρξη κατασκευής και/ή δημιουργίας δυο θεματικών πάρκων και/ή δυο παιδότοπων, οι εργασίες των οποίων άρχισαν περί τις 5/10/2022 και που θα εκτείνονται σε 4220 τ.μ. εντός του Δημοτικού Κήπου Λεμεσού εντός του τεμαχίου 692, Φλ/Σχ 54/590103, χωρίς να ακολουθήσουν τις νόμιμες διαδικασίες και/ή λάβουν τις απαραίτητες Άδειες και/ή εγκρίσεις από τις Αρμόδιες Αρχές/Υπηρεσίες και για την οποία Απόφαση, οι Αιτητές έλαβαν γνώση στις 8/10/2022, είναι άκυρη, παράνομη και στερημένη οποιουδήποτε έννομου αποτελέσματος.».
Εν συνεχεία, οι Εφεσίβλητοι καταχώρησαν αίτηση τροποποίησης του δικογράφου της Προσφυγής ώστε η αιτούμενη θεραπεία να αλλάξει ως ακολούθως, καθώς και για να προστεθούν νέοι λόγοι ακύρωσης και να συμπληρωθούν τα επικαλούμενα γεγονότα:
«Δήλωση του Δικαστηρίου ότι η απόφαση των Καθ'ων η Αίτηση ημερομηνίας 04/08/2022, συμπεριλαμβανομένων προπαρασκευαστικών και/ή προηγούμενων συναφών και/ή ενδιάμεσων αυτής πράξεων, με την οποία οι Καθ' ων η Αίτηση ενέκριναν την δημιουργία και κατασκευή από την εταιρεία Midbrain Ltd (στο εξής η «Εταιρεία») νέου παιδότοπου στον Δημοτικό Κήπο Λεμεσού υπό τους σχεδιαστικούς και κατασκευαστικούς όρους που αναφέρονταν στην εγκριθείσα από τους Καθ' ων η Αίτηση συμφωνία δωρεάς φέρουσα ημερομηνία υπογραφής 08/09/2022 (στο εξής «η Συμφωνία»), είναι άκυρη, παράνομη και στερημένη οποιουδήποτε έννομου αποτελέσματος.».
Mε την εφεσιβαλλόμενη (ενδιάμεση) απόφασή του ημερ. 8.4.2024, το πρωτόδικο Δικαστήριο αποδέχτηκε πλήρως την αίτηση τροποποίησης με το εξής σκεπτικό:
Τέτοια τροποποίηση κανονικά επιτρέπεται εκτός αν υπάρχει τέτοια διεύρυνση θεμάτων ώστε να υπάρχει προσβολή νέας πράξης και έμμεση παράβαση της ανατρεπτικής προθεσμίας του Άρθρου 146.3 του Συντάγματος.
Εν προκειμένω, το πρωτόδικο Δικαστήριο έκρινε ότι και η αρχική αίτηση ακύρωσης προσέβαλε εξαρχής την απόφαση του Δήμου να υλοποιήσει την επίδικη δωρεά με τη δημιουργία δύο θεματικών πάρκων, η δε διόρθωση του ονόματος της εμπλεκόμενης εταιρείας δεν μεταβάλλει το αντικείμενο της Προσφυγής.
Συνεπώς, η αλλαγή του αιτητικού ήταν επιτρεπτή, αφήνοντας την εκτελεστότητα της προσβαλλόμενης πράξης του Δήμου να κριθεί σε μεταγενέστερο στάδιο.
Ομοίως, το πρωτόδικο Δικαστήριο αποδέχτηκε και την προσθήκη νέων λόγων ακύρωσης οι οποίοι αφορούν α) τη σύνθεση του διοικητικού οργάνου κατά τη λήψη της επίδικης απόφασης ή/και τη συζήτηση προπαρασκευαστικών θεμάτων, β) την παράβαση του Τοπικού Σχεδίου, γ) την παράβαση της κυρωθείσας Ευρωπαϊκής Σύμβασης για το Τοπίο, δ) την παράβαση του δικαιώματος της ζωής το οποίο διασφαλίζεται από το Άρθρο 7.1 του Συντάγματος. και ε) την παράβαση του Άρθρου 2(1) της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την Προάσπιση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Θεμελιωδών Ελευθεριών (εφεξής «η ΕΣΔΑ»).
Επίσης, το πρωτόδικο Δικαστήριο ενέκρινε την προσθήκη γεγονότων προς στοιχειοθέτηση του εννόμου συμφέροντος των Εφεσίβλητων.
Γενικά, το πρωτόδικο Δικαστήριο έκρινε ότι η αίτηση τροποποίησης δεν καταχωρίστηκε με υπέρμετρη καθυστέρηση ώστε να εκτροχιάσει τη δικαστική διαδικασία ούτε προκαλεί βλάβη στον Δήμο ο οποίος θα έχει την ευκαιρία να αντικρούσει τις θέσεις των Εφεσιβλήτων.
Ο Δήμος προβάλλει ως εσφαλμένη την εφεσιβαλλόμενη απόφαση καθότι-
(α) η αποδοχή της αίτησης ακύρωσης συνεπάγεται την προσβολή νέας πράξης, διευρύνοντας ανεπίτρεπτα το αντικείμενο της Προσφυγής και επιτρέποντας ανεπίτρεπτη παράκαμψη της συνταγματικής προθεσμίας προς καταχώρησή της (πρώτος και δεύτερος λόγος έφεσης),
(β) η αναφορά (στην εγκριθείσα νέα θεραπεία) σε νέα ονομασία εταιρείας είναι θέμα ουσιώδες που συντείνει στην ανεπίτρεπτη διεύρυνση του αντικειμένου της Προσφυγής (τρίτος λόγος έφεσης),
(γ) το πρωτόδικο Δικαστήριο επέτρεψε την τροποποίηση της Προσφυγής μεταθέτοντας ανεπίτρεπτα το βάρος στον Δήμο να αποδείξει ότι οι Εφεσίβλητοι δεν είχαν τις απαιτούμενες πληροφορίες ώστε να διατυπώσουν εξαρχής την Προσφυγή με τον τρόπο που επιχειρεί η αίτηση τροποποίησης (τέταρτος λόγος έφεσης),
(δ) ήταν ανεπίτρεπτη η προσθήκη νέων λόγων ακύρωσης, διότι διεύρυναν υπέρ το δέον τη βάση της Προσφυγής ως αρχικά καταχωρίστηκε (πέμπτος λόγος έφεσης),
(ε) ήταν ανεπίτρεπτη η προσθήκη νέων γεγονότων με το σκεπτικό ότι δεν συνιστά εκ παραλλήλου απόδειξη αυτών (έκτος λόγος έφεσης),
(στ) η καταχώρηση της αίτησης τροποποίησης έγινε υπέρ το δέον καθυστερημένα (έβδομος λόγος έφεσης),
(ζ) ο Δήμος υπέστη ζημιά ένεκα της αποδοχής της αιτούμενης τροποποίησης (όγδοος λόγος έφεσης).
Αρχίζοντας από τον χρόνο καταχώρησης της αίτησης τροποποίησης, συμφωνούμε με το πρωτόδικο Δικαστήριο ότι αυτή δεν καταχωρίστηκε υπέρμετρα καθυστερημένα ώστε να καθίσταται απορριπτέα άνευ ετέρου λόγω εκτροχιασμού της δίκης (SIGMA RADIO T.V. LTD ν. Αρχής Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου (Αρ.2), (2010) 3 Α.Α.Δ. 579). Συγκεκριμένα, καταχωρίστηκε σε περίπου 8 μήνες μετά την καταχώρηση της Προσφυγής και σε χρονικό σημείο προ της καταχώρησης αγορεύσεων.
Ως προς την εγκριθείσα νέα θεραπεία, αυτή καταρχάς εγκαταλείπει την προσβολή της αποδοχής και υλοποίησης δωρεάς από πλευράς του Δήμου. Παράλληλα, συμφωνώντας με το πρωτόδικο Δικαστήριο, θεωρούμε ότι η νέα θεραπεία αφορά αντικείμενο της αρχικής θεραπείας, ούσα έτσι επιτρεπτή κατά τη νομολογία η οποία κατά κανόνα επιτρέπει την τροποποίηση εκτός αν διευρύνεται ανεπίτρεπτα το πεδίο της προσφυγής (SIGMA RADIO T.V. LTD ν. Αρχής Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου (Αρ.2) ανωτέρω).
Συγκεκριμένα, η αρχική θεραπεία αναφέρεται στην «απόφαση των Καθ'ων η Αίτηση [.] με την οποία προχώρησαν σε έναρξη κατασκευής και/ή δημιουργίας δύο θεματικών πάρκων και/ή δύο παιδότοπων εντός του Δημοτικού Κήπου Λεμεσού» ενώ η νέα θεραπεία στην «απόφαση των Καθ'ων η Αίτηση [.] με την οποία οι Καθ'ων η Αίτηση ενέκριναν δημιουργία και κατασκευή [.] νέου παιδότοπου στον Δημοτικό Κήπο Λεμεσού». Συνάγεται ότι αμφότερες οι θεραπείες προσβάλλουν τη νομιμότητα της ίδιας απόφασης του Δήμου για την κατασκευή και δημιουργία παιδότοπου στον Δημοτικό Κήπο, με μόνη διαφορά ότι η εγκριθείσα νέα θεραπεία αναφέρεται στην προσβαλλόμενη απόφαση με πιο εξειδικευμένο τρόπο.
Όσον αφορά τους νέους λόγους ακύρωσης, αυτοί συνιστούν εξειδίκευση λόγων ακύρωσης που τίθενται με γενικότητα, με εξαίρεση την κατ' ισχυρισμόν παράβαση του Άρθρου 2(1) της ΕΣΔΑ, καθότι το αρχικό δικόγραφο της Προσφυγής δεν έχει οποιαδήποτε αναφορά σε αυτήν. Παρά ταύτα, η προσθήκη νέου λόγου ακύρωσης φαίνεται να είναι επιτρεπτή από τη νεότερη νομολογία. Συγκεκριμένα, στην Αναθεωρητική Έφεση Αρ. 138/2014 S.T. ν. Δημοκρατίας, απόφαση ημερ. 5.4.2021, επιτράπηκε η προσθήκη λόγου ακύρωσης αφορούντος την κατ' ισχυρισμό παράβαση της Σύμβασης της Γενεύης του 1951 αναφορικά με τη Νομική Κατάσταση των Προσφύγων, ενώ η αρχική προσφυγή προέβαλε την κατ' ισχυρισμό παράβαση άλλων διεθνών συμβάσεων και όχι της συγκεκριμένης. Yπενθυμίζουμε ότι το παρόν Δικαστήριο δεσμεύεται αυστηρά από τη νεότερη απόφαση ή αποφάσεις ανώτερου του Δικαστηρίου, κατ' εφαρμογή των παραμέτρων του κανόνα stare decisis (βλ. Xρίστος Ιωσηφίδης ν. Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας (1998) 3 Α.Α.Δ. 490 και πολλές μεταγενέστερες).
Τέλος, ως προς την εγκριθείσα προσθήκη γεγονότων, δεν εντοπίζουμε περιθώριο παρέμβασής μας στην πρωτόδικη κρίση. Συγκεκριμένα, οι προστιθέμενες παράγραφοι συντείνουν στην πιθανολόγηση του εννόμου συμφέροντος των Εφεσιβλήτων, η οποία πιθανολόγηση συνιστά προϋπόθεση για το παραδεκτό της προσφυγής και αξιολογείται στη βάση του δικόγραφου της προσφυγής. Αυτή η πιθανολόγηση, ως αφορούσα το παραδεκτό της προσφυγής δεν προκαθορίζει την μετέπειτα απόδειξη του εννόμου συμφέροντος η οποία αφορά το βάσιμο της προσφυγής (Έφεση κατά Απόφασης Διοικητικού Δικαστηρίου Αρ. 164/2018 NEW DIMENSIONS PROPERTY DEVELOPMENTS LTD ν. Δημοκρατίας, απόφαση ημερ. 4.10.2021).
Συνεπώς, οι Εφεσίβλητοι δεν μπορούν να εμποδιστούν κατά την εκπλήρωση δικονομικής τους υποχρέωσης.
Επιπρόσθετα, τα νέα γεγονότα ήδη απηχούνται στις αρχικές παραγράφους 5 και 24 των γεγονότων της Προσφυγής, οπότε και πάλι μπορούμε να ομιλούμε για εξειδίκευση αντί για ανάπλαση της τελευταίας.
Καταληκτική κρίση του Δικαστηρίου:
Αποτυγχάνει η έφεση.
Επιδικάζονται 3000 ευρώ (επιπλέον ΦΠΑ, αν εφαρμόζεται) ως κατ΄έφεση έξοδα κατά του Εφεσείοντα και υπέρ των Εφεσίβλητων.
Α. ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ-ΝΙΚΟΛΕΤΟΠΟΥΛΟΥ, Δ.
Γ. ΣΕΡΑΦΕΙΜ, Δ.
Δ. ΛΥΣΑΝΔΡΟΥ, Δ.