|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΕΦΕΤΕΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΠΟΙΝΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Ποινική Έφεση Αρ.: 305/2024)
13 Δεκεμβρίου 2024
[Χ.Β. ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ, Μ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, Μ.Γ. ΠΙΚΗΣ, Δ/ΣΤΕΣ]
FAIZAN KHAN
Εφεσείων
v.
ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ
Εφεσίβλητης
--------------------------------------------------
Μ. Παυλίδου (κα), για τον Εφεσείοντα
Α. Σιαπανή (κα) για Γενικόν Εισαγγελέα, για την Εφεσίβλητη
ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ, Δ.: Η απόφασή μας είναι ομόφωνη.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
(Ex Tempore)
ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ, Δ.: Με οκτώ λόγους έφεσης ο Εφεσείων, Κατηγορούμενος 1, στην πρωτόδικη διαδικασία προσβάλλει την απόφαση του Ε.Δ. Λευκωσίας να διατάξει την κράτηση του βάσει του κινδύνου φυγοδικίας μέχρι την επόμενη δικάσιμο που η υπόθεση είχε οριστεί για απάντηση στις κατηγορίες που αντιμετωπίζει.
Οι κατηγορίες 1, 2, 11, 12, 19 και 20 αφορούν ανά ζεύγη συνωμοσίες προς διάπραξη κακουργήματος και συνωμοσίες προς καταδολίευση εναλλάξ. Αναφέρονται σε τρεις κατ' ισχυρισμόν περιπτώσεις εμπορίας ενηλίκων γυναικών [Ν.60(Ι)/14)] και συνακόλουθων σχετικών αδικημάτων πλαστογραφίας και κυκλοφορίας πλαστού εγγράφου, όπως φαίνεται στις λεπτομέρειες των κατηγοριών 3‑7, 13‑17 και 21‑25. Με τις κατηγορίες 8 και 26 ο Εφεσείων κατηγορείται για την εξασφάλιση άδειας παραμονής σε άλλα δυο πρόσωπα με ψευδείς παραστάσεις και η κατηγορία 18 αφορά την απόπειρα τέτοιας εξασφάλισης σε κάποιο άλλο πρόσωπο.
Η κατηγορία 9 αφορά την παραμονή του Εφεσείοντος στη Δημοκρατία χωρίς άδεια για την περίοδο από 12.8.2022 έως και 3.12.2024, ήτοι ενώ ήταν υπήκοος του Πακιστάν και διέμενε στη Δημοκρατία υπό το καθεστώς συζύγου Ευρωπαίας πολίτη μέχρι τις 11.8.22 που ακυρώθηκε η άδεια παραμονής του, παρέμεινε χωρίς άδεια στη Δημοκρατία μετά την πιο πάνω ημερομηνία ακύρωσης. Η κατηγορία 10 αφορά το ίδιο αδίκημα αλλά για τον Κατηγορούμενο 2 της υπόθεσης, ο οποίος αντιμετωπίζει επίσης τις κατηγορίες 1‑8 και δεν έφερε ένσταση στη δική του κράτηση.
Το Επαρχιακό Δικαστήριο απέρριψε το αίτημα για κράτηση όσον αφορά τον κίνδυνο διάπραξης νέων αδικημάτων, αίτημα το οποίο είχε στηριχθεί στην προηγούμενη καταδίκη του Εφεσείοντος στην υπόθεση 13587/22. Εκεί είχε καταδικαστεί σε ποινή φυλάκισης στις 28.12.2023 και θα αποφυλακιζόταν στις 5.12.24. Η καταδίκη αφορούσε επίσης συνωμοσία προς καταδολίευση και εξασφάλιση άδειας παραμονής αλλοδαπού με ψευδείς παραστάσεις.
Οι αρχές με βάση τις οποίες εξετάζονται αιτήματα κράτησης είναι καλώς γνωστές και δεν χρειάζεται να τις επαναλάβουμε (βλ. Γενικός Εισαγγελέας ν. Γ.Ν., Ποιν. Έφ. 145/23, ημερ. 21.7.23).
Έχουμε ακούσει με προσοχή τα όσα ειπώθηκαν στις αγορεύσεις. Περαιτέρω έχουμε εξετάσει τους λόγους έφεσης και την εκτενή τους αιτιολογία, οι οποίοι όπως είναι παραδεκτό και αντιληπτό αναπτύσσονται κατά τον ίδιο τρόπο, ήτοι με την ίδια αιτιολογία ακριβώς όπως και στο διάγραμμα που μας έχει παραδοθεί σήμερα. Η πρώτη διαπίστωσή μας είναι ότι οι λόγοι έφεσης 4 έως 7 σχετίζονται μεταξύ τους. Αφορούν τον τρόπο με τον οποίον, κατ' ισχυρισμόν, χειρίστηκε τα θέματα μαρτυρίας το πρωτόδικο Δικαστήριο. Πρόκειται στην ουσία για επαναλήψεις αιτιολογίας και ζητημάτων που εγείρονται στους πρώτους τρεις λόγους έφεσης, μάλιστα με την επανάληψη των ίδιων τριών αποσπασμάτων από την πρωτόδικη απόφαση.
Οφείλουμε εξαρχής να πούμε ότι δεν διαπιστώνουμε να προέβη το Δικαστήριο σε αξιολόγηση μαρτυρίας. Είχε προβεί σε καταγραφή της υφιστάμενης μαρτυρίας, όπως φαίνεται σε αποσπάσματα στα οποία θα αναφερθούμε στη συνέχεια. Επίσης δεν εξέλαβε ως δεδομένα τα όσα αναφέρθηκαν για την χρήση άδειας διαμονής στη Δημοκρατία. Είχε καταγράψει όμως και πάλι τη μαρτυρία που υπάρχει. Ούτε συμφωνούμε ότι προέβη σε ακροσφαλή συμπεράσματα ή ότι έλαβε υπ' όψιν αλληλοσυγκρουόμενη μαρτυρία. Όπως δεν συμφωνούμε και με τη θέση ότι ήταν μεροληπτική η κρίση της μαρτυρίας. Κατά συνέπειαν, οι λόγοι έφεσης 4 έως 7, κρίνονται αβάσιμοι και υπόκεινται σε απόρριψη.
Όσον αφορά τον λόγο έφεσης 8 δεν συμφωνούμε με τη θέση που προβάλλεται ότι μπορούσε το Δικαστήριο να λάβει υπ' όψιν είτε το περιεχόμενο άλλου δικαστικού φακέλου, είτε την απόφαση που υπήρχε σε εκείνον τον φάκελο χωρίς να είχε τεθεί δεόντως ενώπιόν του το μαρτυρικό υλικό. Δεν συμφωνούμε δηλαδή ότι είχε δικαστική γνώση για αυτά τα ζητήματα ακόμα και αν ήταν ο ίδιος Δικαστής ο οποίος είχε χειριστεί την προηγούμενη υπόθεση. Παραπέμπουμε σε σχέση με το θέμα στην παλαιότερη μας απόφαση Ε.Α.Β.Ο. ν. Αστυνομίας, Ποιν. Έφ. 133/24, ημερ. 11.7.24, στην οποίαν είχαμε παραθέσει το ακόλουθο απόσπασμα από το σύγγραμμα Cross on Evidence, 12η έκδοση, σ. 81:
"The general rule is that neither judge nor juror may act on his personal knowledge of facts even if acquired only from previous cases heard in the same court. Nor may the court take steps to acquire such knowledge .".
Όσον αφορά τον πρώτο λόγο έφεσης υποστηρίζεται με αυτόν ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο δεν έλαβε υπ' όψιν ότι η κράτηση αποτελεί μέτρο κατ' εξαίρεση. Υπενθυμίζουμε πως το πρωτόδικο Δικαστήριο αναφέρει ρητώς ότι κάθε κατηγορούμενος είναι αθώος εκτός εάν καταδικαστεί σε κατάλληλη διαδικασία, ότι ανήκει στη διακριτική ευχέρεια του Δικαστηρίου το ζήτημα κράτησης και ότι αυτό εξετάζεται βάσει των αναγνωρισμένων παραγόντων από τη νομολογία μας. Παραπέμπει δε στην υπόθεση Suleyman κ.ά. ν. Αστυνομίας, Ποιν. Έφ. 120/2020 κ.ά., ημερ. 11.8.20 στην οποία, σε απόσπασμα το οποίο παραθέτει, αναφέρεται ότι η πρώτη επιλογή είναι η απόλυση ενός κατηγορούμενου με εγγύηση. Δηλαδή αναφέρει ακριβώς αυτό για το οποίο υποβάλλεται παράπονο με τον πρώτο λόγο έφεσης. Καταλήγουμε λοιπόν ότι δεν ευσταθούν τα όσα υποστηρίζονται με αυτόν τον λόγο ο οποίος και υπόκειται σε απόρριψη.
Όσον αφορά τον δεύτερο λόγο έφεσης, με αυτόν προβάλλεται ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο δεν αξιολόγησε ορθά τον κίνδυνο φυγοδικίας. Προβάλλεται στα πλαίσια αυτού του λόγου το ζήτημα της σύναψης γάμου του Εφεσείοντος με Ευρωπαία πολίτη στις 22.8.2016, καθώς και η ύπαρξη του σχετικού πιστοποιητικού γάμου δηλαδή το Έγγραφο 47. Υπενθυμίζουμε και εδώ ότι ο Εφεσείων θα αποφυλακιζόταν στις 5.12.2024 για αδικήματα που είχαν σχέση με την εξασφάλιση άδειας διαμονής διά ψευδών παραστάσεων και ότι η φερόμενη σύζυγος του απουσιάζει από την Κύπρο. Βρίσκεται στο εξωτερικό και στη βάση δηλώσεων που είχαν γίνει ενώπιον του πρωτόδικου Δικαστηρίου (από τη συνήγορο του Εφεσείοντος) αυτή είχε προγραμματίσει να επιστρέψει στη Δημοκρατία μετά την αποφυλάκιση του για να ζήσουν εδώ. Η μη συμβίωση της με τον Εφεσείοντα όμως φερόταν να είναι και ο λόγος ακύρωσης της δικής του άδειας παραμονής στις 11.8.22.
Αντιλαμβανόμαστε ότι η ουσία για το πρωτόδικο Δικαστήριο, όπως και για το Εφετείο, είναι πως δεν διαθέτει άδεια παραμονής στη Δημοκρατία ο Εφεσείων. Η λειτουργός του Κλάδου Έκδοσης Δελτίων Διαμονής Συζύγων Ευρωπαίων Πολιτών έχει δώσει κατάθεση στα πλαίσια της υπόθεσης περί του ότι δεν είχε εκδοθεί τέτοια άδεια διαμονής βάσει του σχετικού νόμου Ν.7(I)/2007. Θεωρούμε ότι όλα αυτά τα στοιχεία συνολικά λήφθηκαν δεόντως υπ' όψιν από το πρωτόδικο Δικαστήριο και είναι αυτά τα οποία είχε συνεκτιμήσει στα πλαίσια εκτίμησης του κινδύνου φυγοδικίας. Δεν θεωρούμε ότι διέπραξε οποιοδήποτε σφάλμα. Κρίνουμε ορθή την κατάληξή του και ως εκ τούτου και ο δεύτερος λόγος υπόκειται σε απόρριψη.
Ο τρίτος λόγος έφεσης είναι ο λόγος που αφορά ειδικότερα την πιθανότητα καταδίκης και τον τρόπο με τον οποίο την εξέτασε το πρωτόδικο Δικαστήριο. Δεν έχουμε να πούμε τίποτε περισσότερο όσον αφορά αυτό το ζήτημα από το να παραπέμψουμε και να παραθέσουμε τα σχετικά αποσπάσματα της απόφασης. Είναι πρώτα το απόσπασμα το οποίο αφορά τις κατηγορίες 9 και 10 και κυρίως την 9 κατηγορία που αφορά τον Εφεσείοντα και έχει ως εξής:
«Αρχίζω με τις Κατηγορίες 9 και 10. Σύμφωνα με την κατάθεση του Αστ. Α. Κουζαρίδη (Έγγραφο 14), την κατάθεση του Ντίνου Θεμιστοκλέους, λειτουργού της Υπηρεσίας Ασύλου (Έγγραφο 20) και την κατάθεση της Μέλανης Κωνσταντίνου, γραμματειακού λειτουργού στον κλάδο έκδοσης δελτίων διαμονής συζύγων Ευρωπαίων Πολιτών ημερ. 3/12/2024 (Έγγραφο 21), οι δύο Κατηγορούμενοι παράνομα παρέμειναν στη Δημοκρατία μετά τη λήξη της άδειάς τους. Η συνήγορος του Κατηγορουμένου 1 ανέφερε ότι είναι παντρεμένος με Ευρωπαία Πολίτη και έχει το δικαίωμα να παραμένει σε χώρα μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με το άρθρο 4 του περί του Δικαιώματος των Πολιτών της Ένωσης και των Μελών των Οικογενειών τους να Κυκλοφορούν και να Διαμένουν Ελεύθερα στη Δημοκρατία Νόμου του 2007 (Ν. 7(Ι)/2007). Αυτό όμως δεν είναι κάτι που μπορεί να εξεταστεί σ΄ αυτό το στάδιο. Η μαρτυρία που έχει προσκομισθεί αναφέρει ότι η άδεια παραμονής του στη Δημοκρατία έχει λήξει. Αναφέρει επίσης, ότι ο Κατηγορούμενος 1 υπέβαλε αίτηση για δελτίο μόνιμης παραμονής συζύγου Ευρωπαίου Πολίτη, η οποία απορρίφθηκε στις 11/8/2022 καθώς μετά από έλεγχο της ΥΑΜ, δεν εντοπίστηκε να συμβιώνει μαζί με τη σύζυγό του (Έγγραφο 21). Παρεκβατικά μόνο θα αναφέρω ότι, στο εδάφιο 1 του άρθρου 4 του εν λόγω νομοθετήματος (που παρέπεμψε η συνήγορος υπεράσπισης) αναφέρεται ότι «ο παρών Νόμος εφαρμόζεται σε κάθε πολίτη της Ένωσης, ο οποίος αφίκνειται (sic) ή διαμένει στη Δημοκρατία καθώς και στα μέλη της οικογένειάς του, ανεξαρτήτως ιθαγένειας, που τον συνοδεύουν κατά τη μετάβασή του στη Δημοκρατία ή που αφίκνεινται στη Δημοκρατία για να τον συναντήσουν.» Σύμφωνα, με τη συνήγορο του Κατηγορουμένου 1, η σύζυγός του δεν βρίσκεται, ούτε διαμένει στη Δημοκρατία. Συνεπώς, σε σχέση με τις συγκεκριμένες κατηγορίες έχει αποδεκτεί (sic) η ύπαρξη πιθανότητας καταδίκης των δύο Κατηγορουμένων».
Επίσης παραπέμπουμε στο απόσπασμα που αφορά την περίπτωση της R. G. S., στην οποία έγινε αναφορά και ενώπιόν μας στο στάδιο των αγορεύσεων. Είναι η περίπτωση για την οποία το Δικαστήριο έκρινε ότι υπήρχε μαρτυρικό υλικό που δικαιολογούσε την ύπαρξη πιθανότητας καταδίκης.
«Το Έγγραφο 29, είναι κατάθεση της R... G. S., η οποία αναφέρει ότι διάφορα πρόσωπα ενεπλάκησαν στο να την συστήσουν με κάποιο αλλοδαπό με τον οποίο θα σύναπτε πολιτικό γάμο. Σύμφωνα με τη μαρτυρία της ουδέποτε εργάστηκε στην Κύπρο, και τον άντρα με τον οποίο σύναψε γάμο τον γνώρισε μέσω κάποιων προσώπων που μεσολάβησαν και την πλήρωσαν γι΄ αυτό €400. Μεταξύ των προσώπων αυτών ήταν και κάποιος Faizan, ψηλός, λεπτός και μελαχρινός. Ανέφερε ότι αν τον δει, μπορεί να τον αναγνωρίσει. Το Έγγραφο 31, είναι συμπληρωματική κατάθεση της R. G. S., στην οποία αναφέρει ότι της υποδείχτηκαν 12 φωτογραφίες και αναγνώρισε με σιγουριά σ΄ αυτές, το άτομο στη φωτογραφία με αρ. 8, ως τον Faizan που ανέφερε στην κατάθεσή της. Σύμφωνα με το Έγγραφο 32, το πρόσωπο στην φωτογραφία 8 είναι ο Faizan Khan (Κατηγορούμενος 1). Σύμφωνα με το Έγγραφο 30, (κατάθεση της Αστ. Όλγας Ησαΐα) στις 8/4/2024 υπέδειξε στη R. G. S. πίνακα φωτογραφιών όπου αναγνώρισε τον «2ο Κατηγορούμενο». Σύμφωνα με το Έγγραφο 39, το οποίο είναι Συνοπτική Έκθεση σε σχέση με τα (τότε) διερευνόμενα αδικήματα εναντίον του Κατηγορουμένου 1, ο Faizan Khan, χαρακτηριζόταν για σκοπούς του φακέλου της διερευνώμενης υπόθεσης ως «Κατηγορούμενος 2».
Τα έγγραφα 27, 29, 30, 31, 36, 39, 41, 42, 43, 44 και 45 (όσα από αυτά δεν αναφέρονται πιο πάνω αφορούν έγγραφα που είχαν υποβληθεί στις αρχές της Δημοκρατίας) επαρκούν για κατάληξη ότι υπάρχει πιθανότητα καταδίκης του Κατηγορουμένου 1 στα αδικήματα που σχετίζονται με, και απορρέουν από, τον γάμο της G. S. R. με τον Manphool Ram και τα έγγραφα που υπέβαλαν στις αρχές της Δημοκρατίας για εξασφάλιση των αιτούμενων αδειών. (Κατηγορίες, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25 και 26)).
Συνεπώς, η κατάληξή μου είναι πως έχει καταδειχτεί η πιθανολόγηση καταδίκης, σε σχέση με τον Κατηγορούμενο 1 στις Κατηγορίες 1, 9, 11, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25 και 26».
Δεν θεωρούμε ότι το να παρατηρήσει το Επαρχιακό Δικαστήριο τι καταγράφετο στο κάθε έγγραφο και να περιγράψει αυτήν τη μαρτυρία για τους σκοπούς εκτίμησης της πιθανότητας καταδίκης ήταν αξιολόγηση μαρτυρίας με τη νομική έννοια εκείνη η οποία δεν επιτρέπεται στα πλαίσια των διαδικασιών κράτησης. Θεωρούμε δηλαδή ότι ενήργησε εντός των επιτρεπόμενων πλαισίων και γενικά κρίνουμε ότι έλαβε υπ' όψιν του όλα όσα έπρεπε να λάβει εκτιμώντας, ορθά την πιθανότητα καταδίκης. Συνεκτιμώντας και όσα έλαβε υπ' όψιν για τις υποκειμενικές περιστάσεις τα οποία καταγράφει στην απόφασή του, καταλήγουμε ότι ενήργησε γενικά σωστά και χωρίς να υπερβεί την εξουσία την οποία είχε. Στη βάση αυτή υπόκειται σε απόρριψη και ο τρίτος λόγος έφεσης.
Πριν την τελική μας κατάληξη, κρίνουμε χρήσιμο να παραπέμψουμε όσον αφορά τον τρόπο της αιτιολόγησης λόγων έφεσης, στην απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου, στην υπόθεση Αναφορικά με την αίτηση της εταιρείας Tricor Ltd, Πολ. Έφ. 28/2023, ημερ. 6.7.2023, ECLI:CY:AD:2023:D98, στο απόσπασμα από την τελευταία σελίδα στην οποία η 5μελής σύνθεση του Ανωτάτου Δικαστηρίου δια του Έντ. κ. Σάντη τόνισε ότι:
«Η αιτιολογία που συνοδεύει κατά περίπτωση τους λόγους έφεσης στην εκάστοτε ειδοποίηση έφεσης αναμένεται πως θα χαρακτηρίζεται από σαφήνεια, βραχυλογία και αναγκαία λεπτομέρεια, αλλά και να συνδέεται άμεσα (εξού και ο όρος), με τους αντίστοιχους λόγους έφεσης. Εντούτοις, η παροχή δυνατότητας αιτιολόγησης των λόγων έφεσης, κρίσιμη ως είναι, δεν πρέπει να παρερμηνεύεται και να εξισώνεται κατ' ουσίαν με το ομοίως σημαίνον δικαίωμα αγόρευσης του διαδίκου που καταχωρεί την έφεση (ή την αντέφεση). Η μακρά αναφορά, ως υποτιθέμενη αιτιολογία, σε πληθώρα αυθεντιών, ολάκερα αποσπάσματα από δικαστικές αποφάσεις, έγγραφα, τεκμήρια, δικόγραφα και άλλα τινά, διόλου δεν ωφελεί στην κανονική πορεία των πραγμάτων. Αντιθέτως, τείνει να θολώνει, αντί να επικουρεί πραγματικά τα κατ' έφεση επίδικα θέματα, με τον προκύπτοντα συμφυρμό, να οδηγεί, αρκετές φορές, και στην άμεση ή έμμεση, μα ανεπίτρεπτη, οιονεί προσθήκη αυτοτελών λόγων έφεσης, στην ρύμη (όμως) της αιτιολογίας, και όχι διά της πρέπουσας δικονομικής μεθόδου στο προβλεπόμενο πεδίο προσδιορισμού των λόγων έφεσης στο εφετήριο».
(Έμφαση δοθείσα)
Αυτά, ως παραίνεση για εφαρμογή σε μελλοντικές διαδικασίες και τούτο εξ αφορμής των πολλαπλών αχρείαστων επαναλήψεων τόσον εν σχέσει με αποσπάσματα από την πρωτόδική απόφαση όσον και των ίδιων επιχειρημάτων σε αρκετούς από τους λόγους έφεσης στην παρούσα.
Στη βάση των όσων εξηγήσαμε προηγουμένως όλοι οι λόγοι έφεσης όπως και η ίδια η έφεση απορρίπτονται.
Χ.Β. ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ, Δ.
Μ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, Δ.
Μ.Γ. ΠΙΚΗΣ, Δ.