|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΕΦΕΤΕΙΟ ΚΥΠΡΟΥ- ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Πολιτική Έφεση Αρ. 54/2024)
18 Οκτωβρίου, 2024
[ΣΤΑΥΡΟΥ, ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΟΥ-ΜΕΣΣΙΟΥ, ΣΤΥΛΙΑΝΙΔΟΥ, Δ/ΣΤΕΣ]
ΚΩΝΣΤΑΝΤΗΣ ΚΑΝΤΟΥΝΑΣ
Εφεσείοντας /Καθ' ου η αίτηση
και
1. ΧΡΙΣΤΟΣ ΗΛΙΑΔΗΣ
2. ΛΕΩΝΗ ΑΡΓΥΡΙΔΟΥ
3. ΕΦΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ
4. ΜΑΡΙΟΣ ΗΛΙΑΔΗΣ
5. ΜΑΡΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ
Εφεσίβλητοι /Αιτητές
------------------------------
Αίτηση ημερ.7.6.2024 για παράταση χρόνου
καταχώρησης Ειδοποίησης Εφεσίβλητου
-----------------------------
Κωνσταντής Καντούνας αυτοπροσώπως και εκ μέρους της Α. Λυκούργου (κας), για τον Εφεσείοντα/Καθ' ου η αίτηση.
Άντρεα Μαστίχη (κα) με Αντρέα Αυξεντίου για A. & Α. Κ. Αιμιλιανίδης, Κ. Κατσαρός & Συνεργάτες Δ.Ε.Π.E., για τους Εφεσίβλητους/Αιτητές.
----------------------------
ΣΤΑΥΡΟΥ, Δ.: Η απόφαση είναι ομόφωνη.
Ε Ν Δ Ι Α Μ Ε Σ Η Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΣΤΑΥΡΟΥ, Δ.: Στις 8.3.2024 οι εφεσείοντες/καθ' ων η αίτηση, συμφώνως του Μέρους 41, Κανονισμός 22 (1) και (2) των Κανονισμών Πολιτικής Δικονομίας του 2023 (εφεξής οι Κανονισμοί) εξασφάλισαν άδεια για καταχώρηση έφεσης κατά της διαταγής του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας ημερ.13.2.2024 σε σχέση με τα έξοδα των συνενωμένων αγωγών 8145/13 και 8357/13. Τρεις μέρες αργότερα, στις 11.3.2024, καταχώρησαν Ειδοποίηση Εφεσείοντα, προβάλλοντας δύο λόγους έφεσης.
Η Ειδοποίηση Εφεσείοντα επιδόθηκε στους εφεσίβλητους 1- 4 στις 27.3.2024 και στον εφεσίβλητο 5 στις 28.3.2024. Η Ειδοποίηση Εφεσείοντα, όπως συμβαίνει πολύ συχνά, δεν έφερε αριθμό έφεσης κατά την επίδοση, αφού ο αριθμός δίνεται από το Εφετείο όταν η έφεση φτάσει κοντά του και όχι από το πρωτόδικο Δικαστήριο όπου καταχωρείται αρχικά η έφεση. Παρά την εν γένει αμηχανία που ενδεχομένως να δημιουργεί η απουσία αριθμού έφεσης, τούτο δεν αποτελεί κώλυμα είτε στην επίδοση της Ειδοποίησης Εφεσείοντα, είτε στη μεταγενέστερη καταχώρηση Ειδοποίησης Εφεσίβλητου. Στην προκειμένη περίπτωση, τα μέρη ενημερώθηκαν για τον αριθμό μητρώου που έλαβε η έφεση με την ειδοποίηση του πρωτοκολλητή ημερ.9.5.2024.
Η Ειδοποίηση Εφεσίβλητου - η οποία λογίζεται και ως αντέφεση όπου υπάρχει - συμφώνως του Μέρους 41, Κανονισμός 3 (3) των Κανονισμών καταχωρείται εντός 28 ημερών από την επίδοση στον εφεσίβλητο της Ειδοποίησης Εφεσείοντα.
Στην προκειμένη περίπτωση, οι εφεσίβλητοι/αιτητές δεν καταχώρησαν Ειδοποίηση Εφεσίβλητου εγκαίρως. Αυτό ακριβώς είναι και το αντικείμενο της παρούσας Αίτησης τους - ζητούν δηλαδή την έκδοση διατάγματος που να παρατείνει τον χρόνο καταχώρησης της Ειδοποίησης Εφεσίβλητου για περίοδο 10 ημερών από την έκδοση του διατάγματος. Η Αίτηση, συμφώνως του Μέρους 23, Κανονισμός 4 (6) των Κανονισμών Πολιτικής Δικονομίας καταχωρήθηκε επί του νέου «εντύπου 34» (εκκρεμούσα διαδικασία) και συνοδεύεται από «δήλωση μάρτυρα» (ασκούμενου δικηγόρου στο δικηγορικό γραφείο που εκπροσωπεί τους αιτητές). Στην εν λόγω δήλωση, η θέση που ουσιαστικά προβάλλεται, είναι ότι η μη έγκαιρη καταχώρηση της Ειδοποίησης Εφεσίβλητου οφείλεται σε παραδρομή και καλόπιστη παράλειψη που έλαβε χώρα ενώ οι δικηγόροι προσπαθούσαν να εξασφαλίσουν τα αναγκαία διοριστήρια από τους πελάτες τους - αιτητές.
Ο καθ' ου οι αίτηση αντέδρασε στην Αίτηση καταχωρώντας Ένσταση επί του νέου «εντύπου 36» (εκκρεμούσα διαδικασία) συμφώνως του Μέρους 23, Κανονισμός 7 (5) των Κανονισμών. Η Ένσταση περιλαμβάνει 16 ειδικούς λόγους ένστασης ενώ συνοδεύεται από «δήλωση μάρτυρα» (του ίδιου του εφεσείοντα/καθ' ου η αίτηση), ο οποίος τυγχάνει και δικηγόρος, με αποτέλεσμα πέραν της πραγματικής διάστασης της Αίτησης να αναφέρεται εκτενώς και στη νομική της διάσταση. Έντονη πάντως αναφύεται η διαμαρτυρία του καθ' ου η αίτηση, ο οποίος χαρακτηρίζει την Αίτηση «απαράδεκτη», αλλά και το περιεχόμενο της «δήλωσης μάρτυρα» που τη συνοδεύει, μεταξύ άλλων, «γενικόλογο, ασαφές, ατεκμηρίωτο, αντίθετο με την πραγματικότητα και άσχετο με την Αίτηση.»
Αμφότερες οι πλευρές παρουσίασαν εμπεριστατωμένες και βοηθητικές αγορεύσεις προς υποστήριξη των εκατέρωθεν θέσεων τους, τις οποίες διεξήλθαμε με κάθε προσοχή.
Εξετάζοντας την Αίτηση, αφετηρία δεν μπορεί παρά να αποτελέσει ο «πρωταρχικός σκοπός». Τον υπενθυμίζουμε για σκοπούς αναφοράς,
«1.2 Πρωταρχικός σκοπός
(1) Οι παρόντες κανονισμοί αποτελούν διαδικαστικό κώδικα, πρωταρχικός σκοπός του οποίου είναι η παροχή στο δικαστήριο δυνατότητας χειρισμού υποθέσεων κατά τρόπο δίκαιο και με αναλογικό κόστος.
(2) Ο χειρισμός υπόθεσης δίκαια και με αναλογικό κόστος περιλαμβάνει, στον βαθμό που είναι πρακτικά εφικτό:
(α) τη διασφάλιση ότι οι διάδικοι τίθενται επί ίσοις όροις∙
(β) την εξοικονόμηση δαπανών∙
(γ) τον χειρισμό μιας υπόθεσης με τρόπους αναλογικούς προς:
(i) το υπό αναφορά χρηματικό ποσό∙
(ii) τη σοβαρότητα της υπόθεσης∙
(iii) την πολυπλοκότητα των θεμάτων∙ και
(iv) τις οικονομικές συνθήκες κάθε διαδίκου∙
(δ) τη διασφάλιση ταχέος και δίκαιου χειρισμού∙
(ε) την κατανομή σε αυτήν κατάλληλου μέρους των πόρων του
δικαστηρίου, λαμβανομένης υπόψη της ανάγκης για
κατανομή πόρων και σε άλλες υποθέσεις∙ και
(στ) την επιβολή συμμόρφωσης με κανονισμούς και διατάγματα.»
(η υπογράμμιση είναι δική μας)
Επισημαίνουμε ότι με τη θέσπιση των νέων Κανονισμών, πέραν των ουσιαστικών διαδικαστικών αλλαγών, επιχειρείται μια αλλαγή κουλτούρας και φιλοσοφίας. Μιας κουλτούρας και φιλοσοφίας σύγχρονης και προοδευτικής που θα επιτρέπει στο Δικαστήριο, κατ' εφαρμογή του πρωταρχικού σκοπού, να διαχειρίζεται τις υποθέσεις με ευελιξία και πρακτικότητα προς εξυπηρέτηση του δικαίου και της δικαιοσύνης. Παράλληλα σκοπείται η απομάκρυνση από δυσλειτουργικές και αχρείαστες διαδικασίες που ενίοτε συνέτειναν σε καθυστερήσεις, αύξαναν κατά τρόπο αχαλίνωτο τα έξοδα και τη δαπάνη της υπόθεσης και αντιστρατεύονταν την όλη προσπάθεια απονομής δικαιοσύνης. Ο πρωταρχικός σκοπός προάγει τη συμμετοχή στη διαδικασία απονομής δικαιοσύνης και όχι τον αποκλεισμό απ' αυτήν, τηρουμένων βεβαίως της κατά κανόνα συμμόρφωσης με τεθείσες προθεσμίες, τύπους και προϋποθέσεις.
Σε ό,τι αφορά τη διαφοροποίηση προθεσμιών που περιλαμβάνει σαφώς και επεκτάσεις/παρατάσεις χρόνου, σχετικό είναι το Μέρους 41, Κανονισμός 6 (1) και (2) των Κανονισμών που προβλέπει ότι,
(1) Αίτηση για διαφοροποίηση προθεσμίας για καταχώριση ειδοποίησης έφεσης, υποβάλλεται στο κατώτερο δικαστήριο ή στο Εφετείο. Η αίτηση υποβάλλεται πρώτα στο κατώτερο δικαστήριο και σε περίπτωση απόρριψης, στο Εφετείο [προστέθηκε στις 26.7.2024 με τον περί Πολιτικής Δικονομίας Τροποποιητικό αρ. 1 Διαδικαστικό Κανονισμό του 2024] .
(2) Οι διάδικοι δεν δύνανται να συμφωνήσουν να παρατείνουν οποιαδήποτε ημερομηνία ή χρόνο ο οποίος ορίζεται από:
(α) τους παρόντες κανονισμούς· ή
(β) διάταγμα του Εφετείου ή του κατώτερου δικαστηρίου.
[Ο κανονισμός 3.1(2)(α) προνοεί ότι το δικαστήριο δύναται να παρατείνει ή βραχύνει τον χρόνο συμμόρφωσης με οποιονδήποτε κανονισμό ή δικαστικό διάταγμα (ακόμα και αν υποβληθεί αίτηση παράτασης μετά τη λήξη του χρόνου συμμόρφωσης)].
[Ο κανονισμός 3.1(2)(β) προνοεί ότι το δικαστήριο δύναται να αναβάλει ή να επισπεύσει μια ακρόαση].»
Η πρώτη μας επισήμανση είναι ότι δεν είναι ορθή η θέση που εκφράζει ο καθ' ου η αίτηση στη «δήλωση μάρτυρα» που συνοδεύει την Ένσταση, αλλά και στους λόγους ένστασης 1 έως 3, ότι δεν παρέχεται [ειδικά] η δυνατότητα παράτασης της προθεσμίας [και] για καταχώριση της Ειδοποίησης Εφεσίβλητου. Τούτο, διότι το Μέρος 41, Κανονισμός 1 (2) (στ) ρητά προβλέπει ότι η «ειδοποίηση έφεσης» σημαίνει ειδοποίηση εφεσείοντα ή ειδοποίηση εφεσίβλητου».
Η δεύτερη μας επισήμανση που προκύπτει ρητά από το λεκτικό του προαναφερθέντος Κανονισμού είναι πως τέτοιες αιτήσεις, από τις 26.7.2024 και εντεύθεν, θα πρέπει να υποβάλλονται πρώτα στο κατώτερο δικαστήριο, και σε περίπτωση απόρριψης, στο Εφετείο. Στην προκειμένη όμως περίπτωση, η Αίτηση καταχωρήθηκε προγενέστερα, ήτοι στις 7.6.2024. Τότε, η πιο πάνω προϋπόθεση δεν είχε ακόμα τεθεί σε ισχύ. Θα πρέπει συνακόλουθα να εφαρμοστούν οι Κανονισμοί ως ίσχυαν στις 7.6.2024, που είναι και ο ουσιώδης χρόνος για σκοπούς της επίδικης Αίτησης. Τότε, η Αίτηση θα μπορούσε να καταχωρηθεί ή στο πρωτόδικο δικαστήριο ή στο Εφετείο. Οι αιτητές επέλεξαν το Εφετείο, το οποίο, αν μας επιτρέπεται να σχολιάσουμε, φάνταζε και φαντάζει ως το «φυσικό» Δικαστήριο να επιλαμβάνεται τέτοιου είδους αιτήσεων. Στην Αγγλία, αυτή η δικαιοδοσία ανήκει αποκλειστικά στο Εφετείο (βλ. Part 52, Rule 6(1) of the Civil Procedure Rules (CPR)). Στο Annual Practice (2015) (Volume 1) Par.52.6.1 αναφέρεται ότι «.The significance of para.(1)of r.52.6 is that it imposes the sensible requirement that any application to vary the time limits for filing appeal notices as fixed must be made to the appeal court.»
Κατ' ακολουθία των πιο πάνω, κρίνουμε ότι έχουμε αρμοδιότητα να εξετάσουμε την Αίτηση.
Απ' εκεί και πέρα η εξουσία του Δικαστηρίου να επιληφθεί της Αίτησης εδράζεται στις γενικές εξουσίες διαφοροποίησης προθεσμιών που παρέχει το Μέρος 3, Κανονισμός 1 (2) (α) των Κανονισμών. Βάσει του Κανονισμού αυτού,
(2) Εκτός αν προβλέπεται διαφορετικά στους παρόντες κανονισμούς το δικαστήριο δύναται:
(α) να παρατείνει ή σμικρύνει προθεσμία συμμόρφωσης με οποιονδήποτε κανονισμό ή δικαστικό διάταγμα (ακόμα και αν αίτηση για παράταση υποβάλλεται μετά τη λήξη της προθεσμίας συμμόρφωσης).
Επισημαίνεται - σε αντίθεση με τα όσα εισηγείται ο καθ' ου η αίτηση - ότι τις πιο πάνω εξουσίες δεν τις έχει μόνον το Επαρχιακό Δικαστήριο, αλλά και το Εφετείο, δυνάμει του Μέρους 41, Κανονισμός 12 (1).
Τέλος, οι γενικοί κανόνες που αφορούν τον χρόνο, τον τύπο, το περιεχόμενο, την επίδοση, την ακρόαση και άλλα στοιχεία των αιτήσεων που υποβάλλονται για την έκδοση δικαστικών διαταγμάτων περιλαμβάνονται στο Μέρος 23 των Κανονισμών.
Στην προκειμένη περίπτωση λαμβάνοντας υπόψη μας (α) πως η Αίτηση υποβλήθηκε νωρίς, προτού η έφεση οριστεί για προδικασία ή παρθεί οιονδήποτε διάβημα από πλευράς εφεσείοντος/καθ' ου η αίτηση, (β) ότι καμία κακοπιστία, προσπάθεια παρέλκυσης της διαδικασίας ή υπονόμευσης της απονομής δικαιοσύνης αποδεικνύεται, συνάγεται ή υποβόσκει ως υποψία, από την παράλειψη καταχώρησης της Ειδοποίησης Εφεσίβλητου και/ή από την υποβολή της Αίτησης, (γ) καμία καθυστέρηση στην εκδίκαση της έφεσης θα επέλθει με την έγκριση της Αίτησης. Ούτε επηρεάζονται με οποιονδήποτε τρόπο τα νόμιμα δικαιώματα του εφεσείοντος/καθ' ου η αίτηση και (δ) η καταχώρηση Ειδοποίησης Εφεσίβλητου είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να μπορέσουν οι αιτητές να εμφανιστούν, να συμμετάσχουν και να υπερασπισθούν την έφεση - κρίνουμε, υπό τις περιστάσεις, ότι προάγεται ο πρωταρχικός σκοπός με την έκδοση διατάγματος ως η Αίτηση. Στο πλαίσιο τούτο, δεχόμαστε τη θέση των αιτητών ότι η μη έγκαιρη καταχώρηση της Ειδοποίησης Εφεσίβλητου οφείλεται σε καλόπιστη παραδρομή.
Σε σχέση με τους λόγους ένστασης, οι μόνοι οι οποίοι έχουν κάποια υπόσταση είναι οι λόγοι ένστασης 4 και 5 (μερικώς). Στον λόγο ένστασης 4 υποδεικνύεται ορθά ότι δεν καταγράφεται στη νομική πτυχή της Αίτησης το Μέρος 23 των Κανονισμών. Θα προσθέταμε μάλιστα ότι ούτε το Μέρος 1 - το οποίο είναι ίσως ακόμα πιο σημαντικό - δεν καταγράφεται. Στον λόγο ένστασης 5 υποδεικνύεται ότι το «έντυπο 34» δεν είναι ορθά/πλήρως συμπληρωμένο. Τούτο ισχύει σε ό,τι αφορά το «πλήρως». Εν πάση περιπτώσει, οι παραλείψεις αυτές δεν ακυρώνουν το διάβημα. Ούτε κρίνονται υπό τις περιστάσεις σοβαρές, ώστε να δικαιολογείται απόρριψη του διαβήματος (βλ. Μέρος 3, Κανονισμός 8 (1) και (2) των Κανονισμών). Στο βαθμό δε που οι παραλείψεις αυτές αποτελούν σφάλμα, εκδίδεται διάταγμα διόρθωσης του σφάλματος (Μέρος 3, Κανονισμός 8(1)(β)). Σχετική κατ' αναλογία είναι η υπόθεση Αναφορικά με A.G.PAPHITIS & CO. LLC Πολ. Αίτηση 112/2023, ημερ.22.9.2023, ECLI:CY:AD:2023:D297, η οποία αφορούσε καταχωρηθείσα επί λανθασμένου τύπου, αίτηση για παράταση χρόνου καταχώρησης αίτησης για έκδοση άδειας για προνομιακό ένταλμα τύπου Certiorari (βλ. επίσης Mucinic v. SKY CAC LTD κ.α. Πολ. Έφεση Ε1/2019, ημερ. 7.6.2024).
Απ' εκεί και πέρα οι λόγοι ένστασης 1-3, ως ήδη έχει αναφερθεί, είναι ανεδαφικοί αφού υπάρχει [ειδική] πρόβλεψη για παράταση του χρόνου καταχώρησης [και] Ειδοποίησης Εφεσίβλητου. Ανεδαφικοί είναι και οι λόγοι ένστασης 6, 10, 13, 14 και 15 ως τούτο προκύπτει από τη ρητή κατάληξη μας υπό στοιχεία (α) - (δ) ανωτέρω. Ανυπόστατοι είναι και οι λόγοι ένστασης 11 και 12 αφού ΔΕΝ καταχωρήθηκε προηγουμένως Ειδοποίηση Εφεσίβλητου. Τέλος, σε ότι αφορά τους λόγους ένστασης 7, 8, 9 και 16 που αφορούν στο πρόσωπο, τον τύπο και το περιεχόμενο της «δήλωσης μάρτυρα», να υποδείξουμε κατ' αρχάς ότι η «δήλωση μάρτυρα» από [ασκούμενο] δικηγόρο, συμφώνως της Νομολογίας είναι ανεπιθύμητη, όχι όμως απαγορευτική. Στην προκειμένη μάλιστα περίπτωση, ο δικηγόρος δεν αναφέρεται σε οποιαδήποτε γεγονότα που αφορούν την ουσία της υπόθεσης. Αντίθετα περιορίζεται στα όσα αφορούν την εφετειακή, διαδικαστική παράλειψη που ήταν κατ' ουσία προσωπική ευθύνη των δικηγόρων και όχι των διαδίκων που εκπροσωπούν. Υπό αυτή την έννοια λοιπόν δεν μπορεί να θεωρηθεί αναρμόδιος ο μάρτυρας. Εν πάση περιπτώσει ούτε και τούτο το ζήτημα ή οποιοδήποτε άλλο που αναφύεται σε σχέση με τη «δήλωση μάρτυρα», είναι δυνατόν να αποστερήσει τους αιτητές, το δικαίωμα να ακουστούν.
Κλείνοντας, επισημαίνουμε ότι η κατάληξη μας, ουδόλως δύναται να εκληφθεί ή ερμηνευθεί ως ενθάρρυνση ή ανοχή στη μη τήρηση προθεσμιών, τύπων ή προϋποθέσεων που προβλέπονται στους νέους Κανονισμούς. Αφορά τα πολύ συγκεκριμένα περιστατικά της συγκεκριμένης περίπτωσης ως λεπτομερώς εξηγούνται ανωτέρω. Τίποτε περισσότερο και τίποτε λιγότερο.
Εκδίδεται διάταγμα ως η Αίτηση. Η παράταση της προθεσμίας ξεκινά από σήμερα.
Σε ό,τι αφορά τα έξοδα, μολονότι κατά κανόνα ακολουθούν το αποτέλεσμα, στην προκειμένη περίπτωση, ο επιτυχών διάδικος, βαρύνεται με τη διαδικαστική παράλειψη που οδήγησε στην αναγκαιότητα καταχώρησης της Αίτησης. Έτσι δεν είναι ορθό να επιβραβευθεί με τα έξοδα. Από την άλλη θεωρούμε, υπό τις περιστάσεις, ότι δόθηκε αχρείαστη έκταση στην επίδικη παράλειψη από την πλευρά του καθ' ου η αίτηση, οι θέσεις του οποίου, εν πάση περιπτώσει, δεν έγιναν αποδεκτές. Ως εκ τούτου ούτε αυτός θεωρούμε, θα πρέπει να επιβραβευθεί με τα έξοδα.
Ως εκ των ανωτέρω δεν εκδίδουμε καμία διαταγή για έξοδα.
ΣΤ. Ν. ΣΤΑΥΡΟΥ, Δ.
ΣΤ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΟΥ - ΜΕΣΣΙΟΥ, Δ.
Ι. ΣΤΥΛΙΑΝΙΔΟΥ, Δ