|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(Ποινική Έφεση Αρ.: 220/2023)
4 Δεκεμβρίου 2023
[Χ.Β. ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ, Γ. ΚΥΡΙΑΚΙΔΟΥ, Μ.Γ. ΠΙΚΗΣ, Δ/ΣΤΕΣ]
XXX AL KHASAWNEH
Εφεσείων
v.
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
Εφεσίβλητης
------------------------------
Α. Κ. Καρεκλάς, για Εφεσείοντα
Ο. Σοφοκλέους (κα) για Γενικόν Εισαγγελέα, για Εφεσίβλητη
ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ, Δ.: Η απόφαση του Δικαστηρίου είναι ομόφωνη και θα δοθεί από τη Γ. Κυριακίδου, Δ.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
(Ex Tempore)
ΚΥΡΙΑΚΙΔΟΥ, Δ.: Ο Εφεσείων αντιμετωπίζει μαζί με άλλους τέσσερις κατηγορούμενους, ποινική υπόθεση ενώπιον του Κακουργοδικείου Λευκωσίας. Oι υπόλοιποι δέκα κατηγορούμενοι απαλλάγηκαν, αφού η Κατηγορούσα Αρχή καταχώρησε αναστολή ποινικής δίωξης. Συγκεκριμένα αντιμετωπίζει την κατηγορία συνωμοσίας προς διάπραξη κακουργήματος (4η κατηγορία), κατηγορία συνωμοσίας προς διάπραξη πλημμελήματος (5η κατηγορία), 14 κατηγορίες που αφορούν το αδίκημα της πλαστογραφίας, καθώς και 14 κατηγορίες που αφορούν το αδίκημα της κυκλοφορίας πλαστών εγγράφων, 11 κατηγορίες που αφορούν το αδίκημα της υποβοήθησης παράνομης εισόδου, διέλευση και παραμονή στη Δημοκρατία, καθώς και το αδίκημα της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες (200η κατηγορία). Σύμφωνα με τις λεπτομέρειες των εν λόγω κατηγοριών, οι κατηγορούμενοι 1 έως 5 σε ό,τι τους αφορά η κάθε κατηγορία διέπραξαν τα αναφερόμενα αδικήματα κατά την περίοδο 1.3.23-9.6.23.
Ο Εφεσείων (Κατηγορούμενος 3) παραπέμφθηκε στις 30.6.23 σε δίκη ενώπιον του Κακουργοδικείου Λευκωσίας, το οποίο συνεδρίασε στις 26.7.23 μαζί με τους άλλους 14 κατηγορούμενους και αφού ακούστηκε ως προς το ζήτημα της κράτησής του, το παραπέμπον Δικαστήριο διέταξε την κράτησή του λόγω κινδύνου φυγοδικίας.
Στις 26.7.23, κατά την πρώτη εμφάνιση τους ενώπιον του Κακουργοδικείου, οι κατηγορούμενοι ζήτησαν χρόνο για να απαντήσουν στις κατηγορίες. Η υπόθεση ορίστηκε για απάντηση στις 13.9.23 και το Κακουργοδικείο διέταξε την κράτησή του μέχρι τότε. Παρέμεινε δε το ζήτημα της κράτησης του Εφεσείοντος να εξεταστεί από την Κατηγορούσα Αρχή, αφού ο συνήγορος του Εφεσείοντος θα έθετε νέα στοιχεία που αφορούσαν τις συνθήκες του. Στις 13.9.23 ζητήθηκε εκ νέου αναβολή οπότε η υπόθεση ορίστηκε στις 20.9.23 για απάντηση και μέχρι τότε ο συνήγορος του Εφεσείοντος ανέλαβε να αποστείλει νέα δεδομένα προς την Κατηγορούσα Αρχή ως προς τις συνθήκες του Εφεσειοντος για να εξεταστεί αν δικαιολογείτο διαφοροποίησή της ως προς το θέμα της κράτησής του.
Την ημέρα εκείνη ζητήθηκε εκ νέου αναβολή οπότε ορίστηκε στις 5.10.23 για απάντηση. Για σκοπούς εξασφάλισης της παρουσίας του Εφεσείοντος, η Κατηγορούσα Αρχή υπέβαλε νέο αίτημα όπως ο Εφεσείων παραμείνει υπό κράτηση λόγω του ότι τα στοιχεία που είχαν προσκομιστεί από τον συνήγορο του και αφορούσαν λόγους υγείας, καθώς και προτεινόμενο ποσό για να κατατεθεί ως εγγύηση, δεν ήταν αρκετά για να εξασφαλιστεί η παρουσία του στο Δικαστήριο. Το αίτημα στηρίχθηκε στον κίνδυνο φυγοδικίας του, ως κατ΄ ισχυρισμόν προέκυπτε με βάση τη σοβαρότητα των αδικημάτων, την πιθανότητα καταδίκης (με βάση το υπάρχον μαρτυρικό υλικό) και τις ποινές που ενδεχομένως θα επιβληθούν σε περίπτωση καταδίκης, καθώς και με βάση το ότι, ο Εφεσείων δεν έχει ισχυρούς δεσμούς με τη Δημοκρατία. Ο συνήγορος του Εφεσείοντος έφερε ένσταση στο αίτημα, προτάσσοντας τις προσωπικές περιστάσεις και τα προβλήματα υγείας του Εφεσείοντος και προτείνοντας όπως αφεθεί αυτός ελεύθερος, αφού καταθέσει ποσό €20.000 σε μετρητά και υπογράψει εγγύηση €20.000 με ένα αξιόχρεο εγγυητή για εξασφάλιση της παρουσίας του στο Δικαστήριο. Το Κακουργοδικείο αφού έλαβε υπόψη τις προσωπικές του περιστάσεις και τα όσα αναφέρθηκαν από το συνήγορο του έκρινε ότι υφίστατο κίνδυνος φυγοδικίας και διέταξε την κράτηση του Εφεσείοντος μέχρι την επόμενη δικάσιμο, θεωρώντας περαιτέρω ότι τα προβλήματα υγείας του μπορούσαν δεόντως να αντιμετωπιστούν από τις Κεντρικές Φυλακές.
Στις 5.10.23 ζητήθηκε και δόθηκε χρόνος μέχρι την παράδοση κάποιου μαρτυρικού υλικού, οπότε ορίστηκε στις 17.10.23 για απάντηση, χωρίς ένσταση του Εφεσείοντος ως προς το αίτημα κράτησης αλλά με επιφύλαξη για το θέμα για μετά τη λήψη του μαρτυρικού υλικού.
Στις 17.10.23 και με τη σύμφωνη γνώμη του Εφεσείοντος δόθηκε ακόμη μια παράταση για τον ίδιο λόγο, οπότε η υπόθεση ορίστηκε στις 25.10.23 για απάντηση. Προβλήθηκε ένσταση στο αίτημα κράτησης του Εφεσείοντα ο οποίος επικαλέστηκε διαφοροποίηση από προηγούμενες δικασίμους βάσει των τηλεπικοινωνιακών δεδομένων που είχαν δοθεί. Το Κακουργοδικείο διέταξε την κράτηση αναφέροντας ότι δεσμεύετο από την απόφαση του ημερ. 20.9.23, ότι δεν υπήρχε κάτι που να διαφοροποιούσε το υπόβαθρο μαρτυρίας και ότι ο συνολικός χρόνος κράτησης δεν κρινόταν υπερβολικός.
Στις 25.10.23 ο Εφεσείων απάντησε μη παραδοχή στις κατηγορίες και η υπόθεση ορίστηκε για ακρόαση στις 18.12.23. Ζητήθηκε εκ νέου η κράτηση του Εφεσείοντος στην οποία υπήρξε ένσταση για λόγους υγείας του και ότι δεν λάμβανε την ιατροφαρμακευτική του περίθαλψη στις Φυλακές. Το Δικαστήριο αφού διαπίστωσε ότι δεν υπήρχαν στοιχεία που να δικαιολογούν ότι ζητήθηκε από τις Φυλακές να παρασχεθεί ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και δεν του δόθηκε, αφού αναφέρθηκε σε προηγούμενη του απόφαση και ότι κανένα νέο στοιχείο δεν τέθηκε, διέταξε την κράτησή του μέχρι την επόμενη δικάσιμο, κρίνοντας ότι ο χρόνος που μεσολαβούσε μέχρι τότε ήταν εύλογος. Περαιτέρω υπέδειξε στον συνήγορο του Εφεσείοντος να απευθυνθεί στις Αρχές των Φυλακών για διευθέτηση παροχής ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης προς τον Εφεσείοντα.
Με την παρούσα Έφεση ο Εφεσείων προσβάλλει την απόφαση του Κακουργοδικείου ημερ. 25.10.23 για τον λόγο (α) ότι είναι υπερβολικός ο χρόνος κράτησης, (β) ότι το Κακουργοδικείο αγνόησε το αίτημα του συνηγόρου υπεράσπισης να εξετάσει δυνατότητα να αφεθεί ελεύθερος με όρους και (β) ότι εσφαλμένα δεν εξέτασε ούτε διερεύνησε επαρκώς και ή καθόλου τις προσωπικές, οικογενειακές περιστάσεις του Εφεσείοντα και ή το λευκό του ποινικό μητρώο.
Ο συνήγορος του Εφεσείοντος με την αγόρευσή του ανέπτυξε τους λόγους έφεσης, υποστηρίζοντας ότι ο Εφεσείων θα πρέπει να παραμείνει ελεύθερος με όρους. Αντίθετη ήταν η θέση της συνηγόρου της Δημοκρατίας.
Ως έχει αναφερθεί στην υπόθεση D.R.M. v. Αστυνομίας, Ποιν. Έφ. αρ. 138/2023, ημερ. 30/6/2023, ECLI:CY:AD:2023:B233:
«Με δεδομένο ότι η εκκαλούμενη Απόφαση του πρωτόδικου Δικαστηρίου δόθηκε στο πλαίσιο εξέτασης ενστάσεως σε επαναλαμβανόμενο αίτημα κράτησης του Εφεσείοντα, είναι σημαντικό να υπενθυμίσουμε ότι η νομολογία καθορίζει ότι, μετά από την πρώτη διαταγή του Δικαστηρίου για κράτηση, το Δικαστήριο εξετάζει το θέμα της περαιτέρω κράτησης όχι εξ υπαρχής, αλλά μόνο με αναφορά σε οποιαδήποτε νέα δεδομένα ήθελαν προκύψει και τα οποία ενδεχομένως να διαφοροποιούσαν την κρίση του επί του θέματος της κράτησης και όχι με αναφορά σε δεδομένα τα οποία υφίσταντο ευθύς εξαρχής (Δημητρίου κ.ά. ν. Δημοκρατίας (2013) 2 Α.Α.Δ. 416, Μαυρομιχάλης κ.ά. ν. Δημοκρατίας, Ποινικές Εφέσεις Αρ. 165/2020 και 166/2020, ημερ. 22/10/2020 και S.M. ν. Δημοκρατίας, Ποινική Έφεση Αρ. 75/2021, ημερ. 6/7/2021, ECLI:CY:AD:2021:B299). Τούτου λεχθέντος, οι λόγοι έφεσης οι οποίοι άπτονται των ζητημάτων που εξετάστηκαν στο πλαίσιο της απόφασης ημερ. 2/6/2023 δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο εξέτασης στην παρούσα Έφεση. Το γεγονός ότι η έφεση εναντίον του διατάγματος ημερ. 2/6/2023 είχε αποσυρθεί άνευ βλάβης, όπως μας δηλώθηκε από τον ευπαίδευτο συνήγορο του Εφεσείοντα, ουδόλως αναιρεί τον τελεσίδικο χαρακτήρα του εν λόγω διατάγματος.
Στην υπόθεση Μαυρομιχάλης ν. Δημοκρατίας (ανωτέρω), την οποία επικαλέστηκε και το πρωτόδικο Δικαστήριο, τονίστηκαν τα ακόλουθα:
«Η νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου έχει καταδείξει, ότι, εκκρεμούσης της δίκης, η εξέταση ενστάσεως σε επαναλαμβανόμενο αίτημα κράτησης κατηγορουμένου προσώπου διενεργείται με αφετηρία το τελευταίο διαφοροποιητικό γεγονός, εάν υπάρχει τέτοιο. Διαπιστώνεται, έτσι, εφόσον περί τούτου πρόκειται, το περιεχόμενο της νέας μαρτυρίας που έχει, στο μεταξύ, προκύψει και η τυχόν επίδρασή της στην ήδη υπάρχουσα μαρτυρία της κατηγορούσας αρχής, ως προς την πιθανότητα καταδίκης του κατηγορουμένου. Άλλως πως, δε δικαιολογείται η εξέταση, εκ νέου, του πλαισίου, νομικού ή και πραγματικού, εντός του οποίου έχει εκδοθεί προηγούμενο διάταγμα κράτησης, της θέσης αυτής οριζομένης από το δόγμα του δεδικασμένου. Η σχετική νομολογία επιβεβαιώθηκε, πολύ πρόσφατα, στην J. Kalfat κ.ά. ν. Δημοκρατίας, Ποινικές Εφέσεις Αρ. 125/2020 και 126/2020, 8.10.2020. Στην προκειμένη περίπτωση, αναμφίβολα, η απόφαση της πλειοψηφίας στις υποθέσεις Dydi κ.ά. ν. Δημοκρατίας, καθιέρωσε τέτοιο δεδικασμένο, ήτοι αναφορικά με την ένδειξη της πιθανότητας καταδίκης, στη βάση της μαρτυρίας της Κατηγορούσας αρχής που υπήρχε στις 30.6.2020.»
Ενόψει των ανωτέρω και του γεγονότος ότι τα προβλήματα υγείας του Εφεσείοντος προϋπήρχαν και αφορούσαν σε χρόνο πριν τις 20.9.23 και το Κακουργοδικείο συνυπολόγισε το στοιχείο αυτό όταν αποφάσισε την κράτησή του στις 20.9.23, τα όσα αναφέρθηκαν ενώπιον του Κακουργοδικείου στις 25.10.23 ως προς τα ζητήματα υγείας του Εφεσείοντος δεν αποτελούν νέα στοιχεία που προέκυψαν μετά την έκδοση του προηγηθέντος διατάγματος κράτησης. Επιπρόσθετα τα όσα αναφέρονται στους λόγους έφεσης για μη εξέταση των προσωπικών περιστάσεων του Εφεσείοντος και για τη δυνατότητά του να καταθέσει μετρητά και εγγύηση με αξιόχρεο εγγυητή, σημειώνουμε ότι δεν αποτέλεσαν λόγους που επικαλέστηκε ο Εφεσείων στις 25.10.23. Εν πάση περιπτώσει οι λόγοι αυτοί εξετάστηκαν προγενέστερα και δεν δικαιολογείτο η εκ νέου εξέτασή τους. Συνεπώς δεν μπορούσαν οι ισχυρισμοί αυτοί να αποτελέσουν αντικείμενο εξέτασης.
Στην υπόθεση Κουτσούδης κ.α. ν. Αστυνομία, Ποιν. Έφ. αρ. 131/2020 και 132/2020, ημερ. 20/8/2020 επισημάνθηκαν τα εξής:
«Αφετηρία είναι η ατομική ελευθερία. Η κράτηση αποτελεί μέτρο κατ΄ εξαίρεση. Η αναγκαία εξισορρόπηση εμπίπτει στη διακριτική ευχέρεια του πρωτόδικου Δικαστηρίου, η οποία δεν αναθεωρείται με γνώμονα την υποκειμενική αντίληψη των μελών του Εφετείου για την ορθότητα της ή μη. Επέμβαση επιτρέπεται εάν η διακριτική ευχέρεια του αρμοδίου δικαστηρίου ασκηθεί έξω από τα επιτρεπτά όρια «είτε διότι εμφιλοχώρησαν εξωγενείς παράγοντες είτε διότι παραγνωρίστηκαν παράγοντες και κριτήρια που καθιερώθηκαν από την νομολογία ως προαπαιτούμενα για την άσκηση της» (Μαυρομιχάλης ν. Αστυνομίας (2014) 2 ΑΑΔ 256, 262)».
Το Κακουργοδικείο στην απόφαση του συνεκτίμησε όλους τους σχετικούς παράγοντες, ο χρόνος που μεσολαβούσε μέχρι τον ορισμό σε ακρόαση ορθά κρίθηκε εύλογος, ενώ ο συνολικός χρόνος κράτησης του Εφεσείοντος από την παραπομπή του στο Κακουργοδικείο, με κανένα τρόπο δεν μπορεί να θεωρηθεί υπερβολικός. Δεν διαπιστώνουμε σφάλμα αρχής στον τρόπο που άσκησε τη διακριτική του εξουσία.
Η έφεση απορρίπτεται.
Χ.Β. ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ, Δ.
Γ. ΚΥΡΙΑΚΙΔΟΥ, Δ.
Μ.Γ. ΠΙΚΗΣ, Δ.