|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΕΦΕΤΕΙΟ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Έφεση Κατά Απόφασης Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Αρ. 12/2023)
12 Νοεμβρίου, 2024
[ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ-ΝΙΚΟΛΕΤΟΠΟΥΛΟΥ, ΣΕΡΑΦΕΙΜ, ΛΥΣΑΝΔΡΟΥ, Δ/ΣΤΕΣ]
ΗΑSSAN ALI
Εφεσείων,
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΜΕΣΩ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΑΣΥΛΟΥ
Εφεσίβλητης.
--------------------
Σ. Καλοπετρίδης, για ΣΠΥΡΟΣ ΙΩΑΝΝΟΥ Δ.Ε.Π.Ε, για Εφεσείοντα.
Κ. Μιχαηλίδου (κα), για Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, για Εφεσίβλητη.
--------------------
ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ-ΝΙΚΟΛΕΤΟΠΟΥΛΟΥ, Δ.: Η ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δοθεί από την υποφαινόμενη.
-----------------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ-ΝΙΚΟΛΕΤΟΠΟΥΛΟΥ, Δ.: Η παρούσα Έφεση στρέφεται εναντίον της απόφασης του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας ημερομηνίας 25/01/2023 στην Προσφυγή Αρ. 7404/2021, με την οποία επικυρώθηκε η απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου ημερομηνίας 06/10/2021, η οποία απέρριψε την αίτηση του Εφεσείοντα για διεθνή προστασία.
Τα πραγματικά γεγονότα της περίπτωσης είναι σε συντομία τα ακόλουθα:
Ο Εφεσείων κατάγεται από το Πακιστάν και στις 25/11/2019 υπέβαλε αίτηση για παροχή διεθνούς προστασίας. Μετά το πέρας της συνέντευξης που πραγματοποιήθηκε στις 24/04/2021, η αίτησή του απερρίφθη. Την απορριπτική απόφαση πληροφορήθηκε ο Εφεσείων στις 12/10/2021. Ο Εφεσείων στη συνέχεια προσέφυγε στο Διοικητικό Δικαστήριο Διεθνούς Προστασίας, το οποίο επικύρωσε την πιο πάνω απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου.
Ο Εφεσείων βάλλει κατά της πρωτόδικης Απόφασης με πέντε Λόγους Έφεσης.
Με τους Λόγους Έφεσης Αρ. 1, 2 και 4, οι οποίοι αναπτύσσονται από τον Εφεσείοντα σωρευτικά, διατείνεται ότι εσφαλμένα θεώρησε το πρωτόδικο Δικαστήριο ότι έγινε επαρκής έρευνα από την Εφεσίβλητη (Λόγος Έφεσης Αρ.1) και ότι ορθά δεν εφαρμόστηκε το ευεργέτημα της αμφιβολίας, αναφορικά με τους ισχυρισμούς του (Λόγος Έφεσης Αρ.2). Λανθασμένα δε, κατά τον Εφεσείοντα, το πρωτόδικο Δικαστήριο δεν απεφάνθη υπέρ της πλημμελούς εκτίμησης των πραγματικών περιστατικών και της πλάνης από τη διοίκηση (Λόγος Έφεσης Αρ.4). Με τους Λόγους Έφεσης Αρ. 3 και 5, τους οποίους επίσης αναπτύσσει σωρευτικά ο Εφεσείων, ισχυρίζεται ότι εσφαλμένα το πρωτόδικο Δικαστήριο συγκρίνει και διακρίνει τον ορισμό του πρόσφυγα με αυτόν του οικονομικού μετανάστη, κατά τρόπο που να συνάγεται ότι ο Εφεσείων είναι οικονομικός μετανάστης (Λόγος Έφεσης Αρ.3) και εσφαλμένα το πρωτόδικο Δικαστήριο καταλήγει στο συμπέρασμα πως η χώρα ιθαγένειας του συγκαταλέγεται στις ασφαλείς τρίτες χώρες (Λόγος Έφεσης Αρ.5).
Αναφορικά με τους Λόγους Έφεσης Αρ. 1,2 και 4 παρατηρούμε τα ακόλουθα:
Το πρωτόδικο Δικαστήριο εξετάζοντας τα όσα πρωτόδικα είχε προβάλει ο Εφεσείων, αφού αναφέρθηκε στο νομικό πλαίσιο που εφαρμόζεται στις περιπτώσεις όπως η εξεταζόμενη, κατέληξε ως ακολούθως:
«11. Εν προκειμένω, ο Αιτητής στο έντυπο της αίτησής του για άσυλο ανέφερε ότι αφίχθη στη Δημοκρατία με σκοπό να βελτιώσει το μέλλον του. Κατά το κρίσιμο στάδιο της συνέντευξης, ο Αιτητής επανέλαβε ότι αφίχθη στη Δημοκρατία για να εργαστεί και να συνδράμει την οικογένειά του, καθώς η οικονομική κατάσταση της χώρας του δεν είναι καλή. Ερωτηθείς σχετικά, απάντησε ότι δεν αντιμετωπίζει οποιοδήποτε άλλο πρόβλημα στη χώρα καταγωγής του και ότι ουδέποτε κρατήθηκε ή συνελήφθη στη χώρα καταγωγής του. Ως προς τις ενδεχόμενες συνέπειες της εκεί επιστροφής του αναφέρθηκε στις οικονομικές δυσκολίες που θα αντιμετωπίσει.
12. Ο Αιτητής δεν προέβαλε οποιονδήποτε ισχυρισμό περί δίωξης ή κινδύνου σοβαρής βλάβης στη χώρα καταγωγής του. Αξιολογώντας τα ενώπιόν του στοιχεία ο Προϊστάμενος κατέληξε ότι πρόκειται περί οικονομικού μετανάστη και όχι προσώπου που δύναται να υπαχθεί στο καθεστώς διεθνούς προστασίας.
13. Υπό το φως των ανωτέρω, προκύπτει ότι ο Αιτητής επικαλείται αμιγώς οικονομικούς λόγους και συνεπώς κρίνω ότι ορθώς η αρμόδια αρχή κατέληξε ότι δεν δικαιολογείται η υπαγωγή του στο καθεστώς του πρόσφυγα, καθώς δεν τεκμηριώθηκε η συνδρομή βάσιμου φόβου δίωξης σε σχέση με το πρόσωπό του για κάποιον από τους λόγους που εξαντλητικά αναφέρονται στο άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου. Ούτε επίσης τεκμηριώνεται υπαγωγή του στο καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας (άρθρο 19 του περί Προσφύγων Νόμου), καθώς ο Αιτητής δεν επικαλείται αλλά και από τα ενώπιόν μου στοιχεία δεν προκύπτει ότι εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη.
14. Σημειώνεται συναφώς το Διάταγμα του Υπουργού Εσωτερικών ημερομηνίας 27.5.2022 (Κ.Δ.Π. 202/2022) δυνάμει του οποίου το Μπαγκλαντές ορίζεται ως ασφαλής τρίτη χώρα ιθαγενείας, χωρίς εν προκειμένω ο Αιτητής να έχει προβάλει οποιουσδήποτε ισχυρισμούς/στοιχεία που να αφορούν προσωπικά στον ίδιο και οι οποίοι να ανατρέπουν το τεκμήριο περί ασφαλούς τρίτης χώρας.
15. Είναι δε καλά γνωστή η διάκριση μεταξύ πρόσφυγα και οικονομικού μετανάστη, όπου στην περίπτωση του τελευταίου δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις υπαγωγής του στο καθεστώς διεθνούς προστασίας, καθώς τα κίνητρα εγκατάλειψης της χώρας καταγωγής του είναι κατ' ουσίαν οικονομικά (Βλ. Εγχειρίδιο Ύπατης Αρμοστείας για τις Διαδικασίες και τα Κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων, παρ. 62). Δεν προβλήθηκαν και δεν αποδείχθηκαν ισχυρισμοί, σε κανένα στάδιο της διοικητικής διαδικασίας αλλά ούτε και της παρούσας διαδικασίας, οι οποίοι θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε υπαγωγή του Αιτητή στις διατάξεις των άρθρων 3 ή 19 του περί Προσφύγων Νόμου.
16. Η επίκληση αμιγώς οικονομικών κινήτρων εγκατάλειψης της χώρας καταγωγής του Αιτητή δεν δικαιολογεί από μόνη της την υπαγωγή του στο καθεστώς του πρόσφυγα ή την αναγνώριση καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας. [βλ. ενδεικτικώς Υπόθεση Αρ. 2319/2006Md Jakir Hossain v. Δημοκρατίας, μέσω Αναθεωρητικής Αρχής Προσφύγων, ημερ. 16.7.2008, (2008) 4 ΑΑΔ 568, Απόφαση στην υπόθεση αρ. 444/20, S.Μ.S. ν. Δημοκρατίας, μέσω Υπηρεσίας Ασύλου, ημερ. 2.6.2021, Υπόθεση Αρ. 1051/2010, Irene Fesenko v. Δημοκρατίας, μέσω Αναθεωρητικής Αρχής Προσφύγων].
17. Επισημαίνεται εξάλλου ότι δεν πρόκειται για περίπτωση σε σχέση με την οποία θα μπορούσε να χορηγηθεί το τεκμήριο της αμφιβολίας. Όπως εναργώς προκύπτει από το ίδιο το εδάφιο (4) του του άρθρου 13 του περί Προσφύγων Νόμου, το ευεργέτημα της αμφιβολίας δίδεται μόνο εκεί όπου ο αιτών άσυλο υποβάλλει όλα τα διαθέσιμα απ΄ αυτόν στοιχεία σε σχέση με την αίτησή του, τα οποία έχουν ελεγχθεί και, ο αρμόδιος λειτουργός ή/και ο Προϊστάμενος ικανοποιούνται ότι ο Αιτητής είναι γενικά αξιόπιστος.
18. Το ευεργέτημα της αμφιβολίας χορηγείται εκεί όπου ο αιτών άσυλο καταβάλλει πραγματική προσπάθεια να τεκμηριώσει την προσωπική του ιστορία, η οποία βεβαίως δικαιολογεί καταρχήν την υπαγωγή του σε καθεστώς διεθνούς προστασίας και όταν, εντούτοις, υπάρχουν κενά και έλλειψη αποδεικτικών στοιχείων προς τεκμηρίωση των συναφών ισχυρισμών.
19. Εν προκειμένω, ο Αιτητής δεν πρόβαλε οποιουσδήποτε ισχυρισμούς, οι οποίοι θα δικαιολογούσαν την υπαγωγή του στο καθεστώς διεθνούς προστασίας, ώστε το έλλειμα των στοιχείων προς τεκμηρίωση συγκεκριμένων ισχυρισμών να καλυφθεί από το ευεργέτημα της αμφιβολίας. Ειδικότερα, ο Αιτητής αναφέρει ότι εγκατέλειψε τη χώρα του λόγω της επιθυμίας του να εργαστεί και να συνδράμει την οικογένειά του. Οι αμιγώς οικονομικής φύσεως λόγοι που προβάλλει δεν δικαιολογούν την υπαγωγή του στο καθεστώς διεθνούς προστασίας. Συνεπώς, ορθώς δεν εξετάστηκε και δεν χορηγήθηκε στην περίπτωσή του το ευεργέτημα της αμφιβολίας.
20. Σημειώνω επιπλέον, ότι οι οψιγενείς ισχυρισμοί του περί κινδύνου της ζωής και της σωματικής του ακεραιότητας σε περίπτωση που αυτός επιστρέψει στη χώρα καταγωγής του, προβάλλονται για πρώτη φορά στο στάδιο της δικαστικής διαδικασίας είναι δε, γενικοί και ατεκμηρίωτοι. Ως εκ τούτου, δεν μπορούν να ληφθούν υπόψη, αφενός εξαιτίας της γενικότητας με την οποία αυτοί προβάλλονται και αφετέρου, καθώς παγίως αναγνωρίζεται, οι αγορεύσεις δεν αποτελούν μέσο για τη προσκόμιση μαρτυρίας και θεμελίωση γεγονότων [Βλ. Δημοκρατία ν. Κουκκουρή (1993) 3 Α.Α.Δ. 598, Ελισσαίου ν. Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου (2004) 3 Α.Α.Δ. 412 και Κωνσταντίνου ν. Δημοκρατίας (2009) 3 Α.Α.Δ. 384].
21. Ενόψει της πιο πάνω ανάλυσης και διαπίστωσης, η εξέταση των ισχυρισμών του Αιτητή περί έλλειψης δέουσας έρευνας καθίσταται αλυσιτελής, ιδίως δεδομένης της δικαιοδοσίας του παρόντος Δικαστηρίου και της έκτασης του ελέγχου που ασκεί στην επίδικη πράξη.».
Δεν έχουμε εντοπίσει οποιοδήποτε σφάλμα στις αναφορές και κρίσεις του πρωτόδικου Δικαστηρίου, έτσι ώστε να παρίσταται ανάγκη εφετειακής παρέμβασης. Εφόσον ο Εφεσείων, ο οποίος είχε το βάρος απόδειξης της αξίωσης του να αναγνωριστεί ως πρόσφυγας, δεν ανέφερε οτιδήποτε που να τεκμηριώνει την αίτησή του για διεθνή προστασία και δεν υπέβαλε οτιδήποτε ικανό να οδηγήσει σε αμφισβήτηση τις διαπιστώσεις της Υπηρεσίας Ασύλου, δεν απέδειξε αλλά ούτε πιθανολόγησε ότι η Υπηρεσία υπέπεσε σε πλάνη σε σχέση με τα πραγματικά δεδομένα της περίπτωσης, δε χωρεί εφετειακή παρέμβαση. Σημειώνουμε ότι, είναι ο ίδιος ο Εφεσείων που επικαλέστηκε οικονομικά κίνητρα για να εγκαταλείψει τη χώρα καταγωγής του και δεν προέβαλε οποιονδήποτε ισχυρισμό περί δίωξης ή κινδύνου σοβαρής βλάβης του στη χώρα καταγωγής του.
Κατά συνέπεια, ορθά κατά τη διενέργεια του ελέγχου ορθότητας το πρωτόδικο Δικαστήριο αξιολόγησε το υλικό, το οποίο είχε ενώπιόν του και που το οδήγησε σε κρίση της ορθότητας των διαπιστώσεων της Υπηρεσίας Ασύλου. Πρόσθετα, τα συμπεράσματα στα οποία κατέληξε το πρωτόδικο Δικαστήριο, κατόπιν δικής του αξιολόγησης στα πλαίσια της ενώπιόν του διαδικασίας, κρίνονται εύλογα κατά τρόπο που δεν αφήνεται περιθώριο για εφετειακή παρέμβαση. Η δε εφεσιβαλλόμενη απόφαση κρίνεται ως δεόντως αιτιολογημένη. Κατά συνέπεια, απορρίπτονται ως αβάσιμοι οι συναφείς Λόγοι Έφεσης.
Αναφορικά με τους Λόγους Έφεσης 3 και 5, οι οποίοι αναπτύσσονται όπως έχει λεχθεί, σωρευτικά από τον Εφεσείοντα, μεταφέρονται τα όσα ο Εφεσείων ανέπτυξε σχετικά στο Περίγραμμα Αγόρευσής του:
«3ΟΣ και 5ΟΣ ΛΟΓΟΣ ΕΦΕΣΗΣ
Ευσεβάστως εισηγούμαστε ότι έχουν εξαχθεί λανθασμένα συμπεράσματα αναφορικά με τους λόγους για τους οποίους ο Εφεσείων αιτείται να του δοθεί καθεστώς Διεθνούς Προστασίας και/ή μη εξετάζοντας το ενδεχόμενο ένας πρόσφυγας να αντιμετωπίζει και οικονομικές δυσκολίες θέτοντας τον ως μη δικαιούχο διεθνούς προστασίας μόνο και μόνο επειδή ανέφερε στη συνέντευξή του ότι αντιμετωπίζει οικονομικές δυσκολίες στη χώρα καταγωγής του.
Όπως έχει τεθεί από τον Πική, Δ., ως ήταν τότε, στη Νικολαΐδη κ.ά. Μηνά κ.ά. «Το ερώτημα σε κάθε περίπτωση που εξετάζεται το πρέπον και η επάρκεια της έρευνας, είναι κατά πόσο έχει ερευνηθεί κάθε πτυχή του θέματος που τείνει να αποκαλύψει το διερευνούμενο γεγονός. Εφόσον τα στοιχεία που έχουν συλλεγεί φωτίζουν κάθε πτυχή του διερευνούμενου θέματος, η αξιολόγηση τους ανάγεται στην αρμοδιότητα της Διοίκησης. Το κριτήριο για την αξιολόγηση εγγράφων από το αρμόδιο διοικητικό όργανο είναι η αυθεντικότητα της προέλευσής του, αφενός και η σχετικότητα του περιεχομένου τους προς το επίμαχο θέμα, αφετέρου».
Ευσεβάστως εισηγούμαστε ότι στην παρούσα περίπτωση δεν έχουν ερευνηθεί όλες οι πτυχές του διερευνούμενου θέματος και έχει εξαχθεί λανθασμένο και/ή βεβιασμένο συμπέρασμα ότι ο Εφεσείων αποτελεί οικονομικό μετανάστη και ουχί πρόσφυγα λόγω των αναφορών του στην συνέντευξη δια οικονομικές δυσκολίες εις την χώρα του».
Διαπιστώνεται ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο αναφέρθηκε στη διάκριση μεταξύ πρόσφυγα και οικονομικού μετανάστη, με παραπομπή στο Εγχειρίδιο της Ύπατης Αρμοστείας για τις Διαδικασίες και τα Κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων, καθώς και σε σχετική νομολογία (βλ. ανωτέρω παράγραφοι 15 και 16 της πρωτόδικης Απόφασης). Επισήμανε ότι δεν πρόκειται για περίπτωση που θα μπορούσε να χορηγηθεί το ευεργέτημα της αμφιβολίας, εφόσον ο Εφεσείων δεν υπέβαλε οτιδήποτε το οποίο τεκμηριώνει την προσωπική του ιστορία και δικαιολογεί την υπαγωγή του σε καθεστώς διεθνούς προστασίας. Τα όσα δε ο Εφεσείων προέβαλε για πρώτη φορά ενώπιον του πρωτόδικου Δικαστηρίου, κρίθηκε ότι ήταν γενικά και ατεκμηρίωτα (βλ. παράγραφοι 17-20 της πρωτόδικης Απόφασης). Κατά συνέπεια,
κρίνονται εύλογες οι διαπιστώσεις του πρωτόδικου Δικαστηρίου, οι οποίες δεν αφήνουν περιθώριο εφετειακής παρέμβασης και κατ' επέκταση απορρίπτεται ως αβάσιμος ο Λόγος Έφεσης Αρ. 3.
Αναφορικά με τον Λόγο Έφεσης Αρ.5, που αφορά την λανθασμένη αναφορά του πρωτόδικου Δικαστηρίου στη χώρα καταγωγής του Εφεσείοντα, ήτοι το Μπαγκλαντές (το οποίο ορίζεται ως ασφαλής τρίτη χώρα ιθαγένειας σύμφωνα με την ΚΔΠ 202/2022) αντί του Πακιστάν, παρατηρούμε τα εξής:
Ο Εφεσείων στο Περίγραμμα Αγόρευσής του (ανωτέρω), δεν ανέπτυξε ή ανέφερε οτιδήποτε σχετικό με το ζήτημα αυτό. Ούτε επίσης και κατά την ενώπιον του Εφετείου ακρόαση της υπόθεσης αναφέρθηκε οτιδήποτε.
Σύμφωνα με τη νομολογία, θεωρείται εγκαταλειφθείς λόγος έφεσης ο οποίος δεν αναπτύσσεται στο περίγραμμα αγόρευσης (βλ. Μαυρομούστακου Μαρία και Άλλος ν. Συμβουλίου Εγγραφής Επιστημόνων Τροφίμων, Τεχνολόγων Τροφίμων και Διαιτολόγων (2003) 3 Α.Α.Δ. 152, Πολιτική Έφεση Αρ. 129/2014 Κυριάκου ν. Συνεργατικό Ταμιευτήριο Ιδιωτικών Εργατοϋπαλλήλων Κύπρου (ΣΥ.Τ.Ι.Ε.Κ) ΛΤΔ, ημερομηνίας 21/5/2021, Πολιτική Έφεση Αρ. 336/2014 Μαρίνα Ηροδότου κ.ά. ν. Μαρίας Παναγίδου, ημερομηνίας 13/7/2023).
Πρόσθετα σημειώνεται, ως δικαστική γνώση, ότι το Πακιστάν συμπεριλαμβάνεται στις ασφαλείς τρίτες χώρες, σύμφωνα με την προαναφερθείσα ΚΔΠ 202/2022, την οποία το πρωτόδικο Δικαστήριο επικαλείται. Συνεπώς, απορρίπτεται ο Λόγος Έφεσης Αρ. 5.
Για τους πιο πάνω λόγους, η Έφεση αποτυγχάνει και απορρίπτεται. Η πρωτόδικη απόφαση επικυρώνεται.
Επιδικάζονται €2.000 εναντίον του Εφεσείοντα και υπέρ της Εφεσίβλητης.
Α. ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ-ΝΙΚΟΛΕΤΟΠΟΥΛΟΥ, Δ.
Γ. ΣΕΡΑΦΕΙΜ, Δ.
Δ. ΛΥΣΑΝΔΡΟΥ, Δ.