|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΕΦΕΤΕΙΟ - ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Πολιτική Έφεση Αρ. Ε4/18)
28 Σεπτεμβρίου, 2023
[ΣΤΑΥΡΟΥ, ΚΟΝΗΣ, ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΟΥ-ΜΕΣΣΙΟΥ, Δ/ΣΤΕΣ]
ΜΑΡΚΟΥ ΚΟΥΖΑΛΗ (αποβιώσαντα,
δια του διαχειριστή της περιουσίας του, Τζιοβάνη Κουζαλή)
Εφεσείοντα
ΚΑΙ
GORDIAN HOLDINGS LIMITED
Εφεσίβλητης
-----------------------------
Για εφεσείοντα: κ. Γ. Πιττάτζης για κ.κ. Γ.Φ. Πιττάτζης ΔΕΠΕ.
Για εφεσίβλητη: κα Μ. Αβραάμ για κκ. Χ. Κυριακίδης ΔΕΠΕ.
ΣΤ. ΣΤΑΥΡΟΥ, Δ.: Η απόφαση είναι ομόφωνη και θα δοθεί από τον δικαστή Α. Κονή.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Α.ΚΟΝΗΣ, Δ.: Την 12/3/2012 εκδόθηκε εκ συμφώνου απόφαση στα πλαίσια της αγωγής 948/09 Επαρχιακού Δικαστηρίου Αμμοχώστου υπέρ των εναγόντων και εναντίον των εναγομένων 1-6 για ποσό €892.523,19 πλέον τόκων και εξόδων και διατάγματα εκποίησης των υποθηκών που παραχώρησαν οι εναγόμενοι 1,2,4 και 6 προς εξασφάλιση του χρέους. Έναντι του εξ αποφάσεως χρέους καταβλήθηκε το ποσό των €285.000 την 6/4/2012, ποσό το οποίο προέκυψε από πώληση κατοικίας του εναγομένου 1 η οποία αποδεσμεύτηκε από τις επιβαρύνσεις.
Την 23/6/2017 οι ενάγοντες /εφεσίβλητοι καταχώρησαν μονομερή αίτηση («η αίτηση») με την οποία εξασφάλισαν διατάγματα διά του οποίων διατάσσονταν οι μεσεγγυούχοι όπως:
A. εμφανιστούν ενώπιον του Δικαστηρίου «για να εξεταστούν σχετικά με οποιοδήποτε ποσό χρημάτων έχουν ή θα έχουν σε οποιοδήποτε χρόνο στα χέρια τους ή /και οφείλουν ή/και θα οφείλουν σε οποιοδήποτε χρόνο να καταβάλουν ή/και καταβάλλουν στον εναγόμενο 1 μηνιαίως ή άλλως πώς δυνάμει σύμβασης δανείου ή/και άλλως πως ή/και σε σχέση με το ποσό των €4000 (.) δυνάμει σύμβασης δανείου ή/και άλλως πως ως επίσης και σε σχέση με οποιαδήποτε ιδιοκτησία του εναγόμενου 1 που είναι υποκείμενη ή θα είναι υποκείμενη σε κατάσχεση σε χείρας τρίτου ή/και μπορεί να χρησιμοποιηθεί προς ικανοποίηση του χρέους του εναγόμενου 1, όπως αυτό απορρέει από την εκδοθείσα προς όφελος των Αιτητών απόφαση ημερομηνίας 12/3/2012.»
B. «μη αποχωριστούν ή πληρώσουν ή διαθέσουν ή αποξενώσουν με οποιοδήποτε τρόπο οποιοδήποτε ποσό χρημάτων το οποίο βρίσκεται ή δυνατόν να βρίσκεται σε οποιοδήποτε χρόνο στην κατοχή ή υπό τον έλεγχο τους επ' ονόματι του του εναγόμενου 1 ή οφείλεται ή δυνατόν να οφείλεται σε οποιοδήποτε χρόνο από τους μεσεγγυούχους (.) στον εναγόμενο 1(.).»
Οι εφεσίβλητοι εξαιτούνταν και την έκδοση τρίτου διατάγματος σε σχέση με το οποίο το πρωτόδικο Δικαστήριο έδωσε οδηγίες όπως η αίτηση επιδοθεί μαζί με τα πιο πάνω εκδοθέντα διατάγματα. Η αίτηση, σε ότι αφορά το τρίτο διάταγμα, ζητούσε την έκδοση διατάγματος:
Γ. (.) «επιτρέπον την έκδοση εντάλματος κατασχέσεως (writ of attachment) εις χείρας τρίτου διά του οποίου να διατάσσονται οι μεσεγγυούχοι (.) όπως καταβάλουν άμεσα στους Αιτητές οποιοδήποτε ποσό χρημάτων το οποίο είναι ή θα καταστεί οφειλόμενο και πρέπει ή θα πρέπει σε οποιοδήποτε χρόνο να πληρωθεί ή και να πληρώνεται μηνιαίως ή άλλως πως στον εναγόμενο 1 (.).»
Όταν εμφανίστηκαν για πρώτη φορά ο καθ' ού η Αίτηση 1-/εναγόμενος 1 και οι μεσεγγυούχοι διά των δικηγόρων τους τα μονομερώς εκδοθέντα διατάγματα κατέστησαν απόλυτα χωρίς ένσταση. Όσον αφορά το αιτούμενο υπό παράγραφο Γ διάταγμα δόθηκαν οδηγίες όπως καταχωρηθούν ενστάσεις.
Η πλευρά των μεσεγγυούχων δήλωσε, μέσω των δικηγόρων τους, ενώπιον του πρωτόδικου Δικαστηρίου ότι όντως έλαβαν δάνειο από τον εναγόμενο 1 ύψους €800.000 προς τον οποίο κατέβαλλαν €4.000 μηνιαίως προς εξόφληση και ότι κατά τον ως άνω χρόνο το υπόλοιπο ήταν €709.000. Δεν είχαν ένσταση να καταβάλλουν το ποσό αυτό στους αιτητές/εφεσίβλητους.
Ο καθ' ου η αίτηση 1/εναγόμενος 1 καταχώρησε ένσταση προβάλλοντας μεταξύ άλλων ότι η αίτηση συνιστούσε κατάχρηση εξουσίας ή και δικαιώματος ή και διαδικασίας γιατί αποτελούσε πολλαπλό μέσο αναγκαστικής εκτέλεσης και ότι δεν οφειλόταν οποιοδήποτε ποσό σ' αυτόν από τους μεσεγγυούχους. Η ένσταση συνοδευόταν από ένορκη δήλωση του ίδιου και της θυγατέρας του - εναγομένης 5 - στην ως άνω αγωγή. Ο καθ' ου η αίτηση 1/ εναγόμενος 1 μεταξύ άλλων, ισχυρίστηκε στην ένορκη δήλωση του ότι η αίτηση για κατάσχεση στα χέρια τρίτου είναι μέτρο αναγκαστικής εκτέλεσης σύμφωνα με τον νόμο και ότι οι δανειστές/ εφεσίβλητοι ευρίσκονταν ήδη σε διαδικασία αναγκαστικής εκτέλεσης αναφορικά με επτά υποθήκες επί ακινήτων του, όπως παραδέχονταν και οι ίδιοι στην ένορκη δήλωση που συνόδευε την αίτηση. Ισχυρίστηκε περαιτέρω ότι πρόσθετα και παράλληλα των ως άνω μέτρων εκτέλεσης οι αιτητές/εφεσίβλητοι είχαν καταθέσει την ως άνω εκδοθείσα απόφαση στο Επαρχιακό Κτηματολογικό Γραφείο Αμμοχώστου επί όλης της ακίνητης περιουσίας του (ΜΕΜΟ) και δεν του άφηναν «περιθώρια αναπνοής», αφού τον είχαν «πνίξει οικονομικά» και δεν μπορούσε να κάνει οτιδήποτε (πώληση, υποθήκευση) με αυτά τα ακίνητα. Το γεγονός αυτό, ισχυρίστηκε, δημιουργούσε κώλυμα στην προώθηση της διαδικασίας κατάσχεσης στα χέρια τρίτου. Η υπολογιζόμενη αξία των ακινήτων των εν λόγω υποθηκών και MEMOS ήτο πέραν των €3.000.000. Το μέτρο εκτέλεσης των αιτητών/εφεσιβλήτων, ανέφερε ο καθ' ου η αίτηση 1/εναγόμενος 1 στην ένορκη δήλωση του ήτο το τρίτο στη σειρά ενώ τα προαναφερθέντα δύο μέτρα εκτέλεσης τα οποία ήταν σε ισχύ με νομικά αποτελέσματα σε βάρος του, ήταν αρκετά για να ικανοποιήσουν το ποσό της απόφασης, αλλά και από μόνα τους ήταν «αποπνικτικά» και καταπιεστικά. Τέλος ο καθ' ου η αίτηση 1/εναγόμενος 1 ισχυρίστηκε ότι ο ίδιος δεν είχε να λαμβάνει προσωπικά από τους μεσεγγυούχους (TRIAS BEACH HOTELS LTD) οποιοδήποτε ποσό. Οποιοδήποτε ποσό όφειλαν οι μεσεγγυούχοι, το όφειλαν στην οικογενειακή του εταιρεία M & E KOUZALIS DEVELOPERS LTD που είναι μέτοχος των μεσεγγυούχων και ότι οποιοδήποτε ποσό λάμβανε από τους μεσεγγυούχους το έδινε στους πραγματικούς δικαιούχους M & E KOUZALIS DEVELOPERS LTD. Το ποσό αυτό το κατένειμε ανά 1/5 μερίδιο σε όλους τους μετόχους της εταιρείας (ο ίδιος δεν ήταν μέτοχος) που ήταν οι ουσιαστικοί δικαιούχοι και ο ίδιος λάμβανε μόνο το 1/6 του ποσού που ήταν €666. Η εναγόμενη 5 στην ένορκη δήλωση της υιοθέτησε και επανέλαβε τα όσα ανέφερε ο καθ' ου η αίτηση 1/εναγόμενος 1 στην ένορκη δήλωση του. Πρόσθεσε ότι μέτοχος των μεσεγγυούχων ήτο η οικογενειακή της εταιρεία M & E KOUZALIS DEVELOPERS LTD και ότι το ποσό που οφείλεται από τους μεσεγγυούχους ουσιαστικά ανήκει στην οικογενειακή της εταιρεία.
Κατά την ακρόαση της αίτησης οι δικηγόροι των αιτητών/εφεσιβλήτων και του εναγομένου 1/καθ΄ου η αίτηση 1 προχώρησαν σε αγορεύσεις.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο στην απόφαση του ημερομηνίας 1/12/2017 αναφέρθηκε αρχικά στη φύση της διαδικασίας για έκδοση διαταγμάτων μεσεγγύησης. Δέχθηκε ότι, συμφώνως του Άρθρου 14(1)(δ) του Περί Πολιτικής Δικονομίας Νόμου Κεφ. 6, η κατάσχεση εις χείρας τρίτου είναι μια από τις μεθόδους εκτέλεσης των δικαστικών αποφάσεων. Περαιτέρω έκανε αναφορά στο περιεχόμενο των Άρθρων 73, 74 και 78 του Κεφ. 6.
Εν συνεχεία το πρωτόδικο Δικαστήριο εξέτασε τους λόγους ένστασης. Σε σχέση με τη θέση του καθ' ου η αίτηση 1/εναγόμενου 1 ότι η αίτηση ήταν καταχρηστική λόγω του ότι αποτελούσε πολλαπλό μέτρο εκτέλεσης, ότι δηλαδή οι αιτητές/εφεσίβλητοι επιδίωκαν την εκτέλεση της εκδοθείσας απόφασης με περισσότερα του ενός μέτρου εκτέλεσης αφού είχαν στη διάθεση τους διάταγμα εκποίησης υποθηκών ως επίσης ΜΕΜΟ επί της περιουσίας του και ότι αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να υπάρχει νομικό κώλυμα στην προώθηση της, προσέγγισε το όλο ζήτημα ως ακολούθως: Έκρινε ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν είχαν εφαρμογή τα όσα λέχθηκαν στην υπόθεση Kleopas Panaou v. Chrysanthos Haji Christofi (1963) 2 Α.Α.Δ. 19 που επικαλέστηκε η πλευρά του καθ΄ου η αίτηση 1/εναγόμενου 1. Αντίθετα στη βάση της υπόθεσης Α/φοί Θράσου & Συνεργάτες v. Βασιλαρά κ.α. (2008) 1(Β) Α.Α.Δ.830, δεν υπάρχει οποιοδήποτε κώλυμα στην προώθηση από κάποιον εξ αποφάσεως πιστωτή περισσότερων του ενός μέτρων εκτέλεσης εναντίον του εξ αποφάσεως οφειλέτη προς ικανοποίηση του εξ αποφάσεως χρέους. Άλλωστε, πρόσθεσε, αυτό που είχε σημασία ήταν ότι το εξ αποφάσεως χρέος δεν είχε εξοφληθεί από τον καθ' ου η αίτηση 1/εναγόμενο 1.
Σε σχέση με τη θέση του καθ' ου η αίτηση 1/εναγόμενου 1 ότι δεν οφείλεται οποιοδήποτε ποσό σ' αυτόν προσωπικά από τους μεσεγγυούχους, το πρωτόδικο Δικαστήριο έκρινε ότι αυτή διαψεύστηκε από τους ίδιους τους μεσεγγυούχους οι οποίοι ανέφεραν ότι όφειλαν το ποσό στον ίδιο τον καθ' ου η αίτηση 1/εναγόμενο 1 προσωπικά και ότι του κατέβαλλαν το ποσό των €4000 μηνιαίως προσθέτοντας ότι «δεν ενδιέφερει αν ο ίδιος κατανέμει το ποσό αυτό στους μετόχους της οικογενειακής εταιρείας M & E Kouzalis Developers Ltd». Πρόσθεσε ότι οι σχετικοί ισχυρισμοί του καθ' ου η αίτηση 1/εναγόμενου 1 και της θυγατέρας του εναγόμενης 5, εκτός του ότι διαψεύστηκαν από τους μεσεγγυούχους, παρέμειναν ατεκμηρίωτοι και ως εκ τούτου έκθετοι σε απόρριψη αφού δεν παρουσιάστηκε οποιοδήποτε στοιχείο από τον καθ' ου η αίτηση 1/ εναγόμενο 1 που να επιβεβαιώνει τον ισχυρισμό αυτό.
Ακολούθως το πρωτόδικο Δικαστήριο εξέδωσε διάταγμα ως η παράγραφος Γ ανωτέρω για τη καταβολή του ποσού των €4000 μηνιαίως από τους μεσεγγυούχους απευθείας στους αιτητές/εφεσίβλητους.
Ο καθ' ου η αίτηση 1/εναγόμενος 1 εφεσίβαλε την πρωτόδικη απόφαση. Δυστυχώς την 19/3/2022, όπως προκύπτει από τον φάκελο της υπόθεσης, ο καθ' ου η αίτηση 1/εναγόμενος 1 απεβίωσε. Έτσι μετά από σχετικό διάταγμα του Δικαστηρίου ημερομηνίας 1/3/2023, εφεσείων είναι τώρα ο διαχειριστής της περιουσίας του. Κατά την ως άνω ημερομηνία δηλώθηκε ότι το εξ αποφάσεως χρέος εξακολουθούσε να υφίσταται και επομένως η παρούσα έφεση έχει αντικείμενο. Ως εκ τούτου δόθηκαν οδηγίες για καταχώρηση περιγραμμάτων αγόρευσης.
Ο εφεσείων προσβάλλει την πρωτόδικη απόφαση με δύο λόγους έφεσης.
Με τον πρώτο λόγο έφεσης η πλευρά του εφεσείοντα προβάλλει τη θέση ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο αξιολόγησε λανθασμένα τη μαρτυρία σε ότι αφορά το βάρος απόδειξης ως προς τον ισχυρισμό και θέση του αποβιώσαντα καθ' ου η αίτηση 1/εναγόμενου 1 και της M & E KOUZALIS DEVELOPERS LTD ότι το οφειλόμενο χρέος ουσιαστικά οφείλετο στην M & E KOUZALIS DEVELOPERS LTD και ότι ο ως άνω αποβιώσας ήταν θεματοφύλακας των πραγματικών δικαιούχων του χρέους. Η πλευρά του εφεσείοντα ισχυρίζεται ότι τόσο ο ως άνω αποβιώσας όσο και η M & E KOUZALIS DEVELOPERS LTD πρόσφεραν αδιαφιλονίκητη μαρτυρία, μέσω των ενόρκων δηλώσεων του ως άνω αποβιώσαντα και της θυγατέρας του, ότι το χρέος ήταν δικαίωμα και αξίωση της M & E KOUZALIS DEVELOPERS LTD που ήταν μέτοχος των μεσεγγυούχων και ότι ο ως άνω αποβιώσας δεν ήταν ο πραγματικός δικαιούχος του ποσού το οποίο τυπικά οφειλόταν σε αυτόν και ήταν θεματοφύλακας της M & E KOUZALIS DEVELOPERS LTD. Επομένως το πρωτόδικο Δικαστήριο εσφαλμένα έκρινε ότι δεν προσφέρθηκε μαρτυρία προς τούτο ως επίσης λανθασμένα αποφάσισε ότι ο ως άνω αποβιώσας όφειλε να επισυνάψει στοιχεία ή τεκμήρια σε σχέση με τον ισχυρισμό αυτό. Ισχυρίζεται περαιτέρω ότι εσφαλμένα το πρωτόδικο Δικαστήριο απέρριψε τους ισχυρισμούς του ως άνω αποβιώσαντα βασιζόμενο μόνο στη δήλωση των δικηγόρων των μεσεγγυούχων ότι το επίδικο ποσό οφείλεται στον ως άνω αποβιώσαντα. Τόσο οι αιτητές/εφεσίβλητοι όσο και οι μεσεγγυούχοι δεν πρόσφεραν οποιαδήποτε μαρτυρία ότι ο ως άνω αποβιώσας δεν ήταν θεματοφύλακας των πραγματικών δικαιούχων του ως άνω ποσού και οι ισχυρισμοί του ως άνω αποβιώσαντα και της θυγατέρας του παρέμειναν αδιαφιλονίκητοι και αναντίλεκτοι.
Στο περίγραμμα αγόρευσης της η πλευρά του εφεσείοντα αναφέρει ότι το παράπονο της έγκειται στο γεγονός ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο στηρίχθηκε στο περιεχόμενο ενός εγγράφου (συμφωνίας) το οποίο αμφισβητείτο και δεν παρουσιάστηκε ενώπιον του είτε από τους εφεσίβλητους είτε από τους μεσεγγυούχους ενώ δεν αντεξετάστηκε ούτε ο ως άνω αποβιώσας ούτε η θυγατέρα του σε σχέση με το περιεχόμενο των ενόρκων δηλώσεων τους. Αφού κάνει αναφορά στο Άρθρο 34 του Περί Αποδείξεως Νόμου Κεφ. 9 και στη Διαταγή 39 Κ. 20 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας που βρίσκονταν κατά το χρόνο αυτό σε ισχύ, η πλευρά του εφεσείοντα παραπονείται ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο, παρά τις πιο πάνω πρόνοιες, αποδέχθηκε ισχυρισμό και μαρτυρία σε ότι αφορά το περιεχόμενο ενός εγγράφου που ήταν το βασικό επίδικο έγγραφο για να δεχθεί την αξίωση των αιτητριών/εφεσιβλήτων. Περαιτέρω πρόβαλε το ερώτημα γιατί οι μεσεγγυούχοι δεν καταχώρησαν ένορκη δήλωση ούτως ώστε να υπάρχει η δυνατότητα αντεξέτασης του ενόρκως δηλούντα, έχοντας υπόψη και το περιεχόμενο του Άρθρου 73 του Κεφ. 6. Χαρακτήρισε τη σχετική δήλωση των δικηγόρων των μεσεγγυούχων ως «κεραυνό εν αιθρία» και τόνισε ότι λόγω του γεγονότος ότι η πλευρά των μεσεγγυούχων αρκέστηκε σε δήλωση χωρίς να καταθέσει ένορκη δήλωση, δεν υπήρχε η δυνατότητα αντεξέτασης εκ μέρους της πλευράς του καθ' ου η αίτηση 1/εναγόμενου 1. Αναφέρεται ακόμη στο περίγραμμα αγόρευσης του εφεσείοντα ότι οι μεσεγγυούχοι και κάποια άλλη εταιρεία είχαν σκληρές δικαστικές αντιπαραθέσεις με την M & E KOUZALIS DEVELOPERS LTD και βρήκαν την ευκαιρία να εκδικηθούν την οικογένεια στην οποία ανήκει η M & E KOUZALIS DEVELOPERS LTD και ότι είναι αυτοί που ενημέρωσαν τους εφεσίβλητους για την ύπαρξη του πιο πάνω επίδικου εγγράφου, για σκοπούς εκδίκησης. Ο ως άνω αποβιώσας δεν είχε στην διάθεση και κατοχή του το ως άνω έγγραφο για να το παρουσιάσει.
Με τον δεύτερο λόγο έφεσης η πλευρά του εφεσείοντα ισχυρίζεται ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο παρερμήνευσε την νομολογία αναφορικά με την κατάχρηση των μέτρων εκτέλεσης αρνούμενο, εσφαλμένα, να ακολουθήσει το λόγο της Panaou (ανωτέρω) η οποία διαφέρει και δεν ανατράπηκε από την Αδελφοί Θράσου (ανωτέρω) που ακολούθησε το πρωτόδικο Δικαστήριο. Τα γεγονότα της παρούσας υπόθεσης, σύμφωνα με την πλευρά του εφεσείοντα, συνηγορούν υπέρ της εφαρμογής του λόγου της υπόθεσης Panaou (ανωτέρω) όπου επίσης υπήρχαν υποθήκες εξασφάλισης του εξ αποφάσεως χρέους. Η υπόθεση Αδελφοί Θράσου (ανωτέρω) δεν τυγχάνει εφαρμογής στην παρούσα περίπτωση λόγω ουσιαστικής διαφοράς με την επίδικη στα ιδιαίτερα γεγονότα της.
Η πλευρά της εφεσίβλητης υποστήριξε την πρωτόδικη απόφαση και με το εμπεριστατωμένο της περίγραμμα αγόρευσης πρόβαλε τις θέσεις της παραπέμποντας εκτεταμένα σε νομολογία.
Θα πρέπει καταρχάς να υποδείξουμε ότι σε σχέση με τη διαδικασία εκτέλεσης με κατάσχεση ιδιοκτησίας στα χέρια τρίτου που προνοείται στα Άρθρα 73 και επόμενα, Μέρος VII του Κεφ. 6, υπάρχει πληθώρα αποφάσεων. Στη Solvochem France, Sarl v. Κυπριακής Εταιρείας Αποθήκευσης Πετρελαιοειδών Λτδ Πολ. Έφ. Ε9/2014 ημερ. 9/5/2019 λέχθηκε ότι οι αρχές και οι προϋποθέσεις έκδοσης εντάλματος κατάσχεσης στα χέρια τρίτου, όπως καθορίστηκαν από τη νομολογία (Carna Plants Ltd v. Masalca & Others (1990) 1 A.A.Δ. 28 και Κυριάκος και Νικόλας Τρικωμίτες Λτδ v. Τουμαζή κ.α. (2013) 1 Α.Α.Δ. 754) και κατ' ακολουθία των νομοθετικών διατάξεων είναι:
(α) Ο αιτητής θα πρέπει να είναι εξ αποφάσεως πιστωτής και να αποδείξει ότι η σχετική απόφαση δεν έχει ικανοποιηθεί εν όλω ή εν μέρει,
(β) Να καταδειχθεί σχέση πιστωτή και οφειλέτη μεταξύ του εξ αποφάσεως οφειλέτη και του τρίτου προσώπου (μεσεγγυούχου),
(γ) Η έκδοση διατάγματος είναι ζήτημα που εμπίπτει στα πλαίσια της διακριτικής ευχέρειας του Δικαστηρίου.
Στην παρούσα περίπτωση δεν αμφισβητήθηκε ότι η αιτήτρια/εφεσίβλητη είναι εξ αποφάσεως πιστωτής και ότι το εξ αποφάσεως χρέος εξακολουθεί να υφίσταται.
Όπως είναι διατυπωμένη η αιτιολογία του πρώτου λόγου έφεσης στην Ειδοποίηση Έφεσης γίνεται παραδοχή ότι σύμφωνα με την ως άνω συμφωνία οι μεσεγγυούχοι όφειλαν το χρέος στον ως άνω αποβιώσαντα αφού γίνεται αναφορά ότι «ο αποβιώσας Μάρκος Κουζαλής δεν ήτο ο πραγματικός δικαιούχος του ποσού που τυπικά οφειλόταν σε αυτόν» (δική μας η υπογράμμιση) και ότι οι M & E KOUZALIS DEVELOPERS LTD «ήσαν οι πραγματικοί δικαιούχοι» του ποσού του χρέους αυτού. Δηλαδή η πλευρά του εφεσείοντα παραδέχεται ότι σύμφωνα με τη συμφωνία δανείου το ποσό του δανείου οφείλεται από τους μεσεγγυούχους προς τον ως άνω αποβιώσαντα. Στο ίδιο συμπέρασμα οδηγεί και η αναφορά του ως άνω αποβιώσαντα στην ένορκη δήλωση που συνοδεύει την ένσταση «οποιοδήποτε ποσό παίρνω από την TRIAS BEACH HOTELS LTD το δίνω στους πραγματικούς δικαιούχους M & E KOUZALIS DEVELOPERS LTD (δική μας υπογράμμιση)» όπως και της θυγατέρας του που αναφέρει στη δική της ένορκη δήλωση που επίσης συνοδεύει την ένσταση ότι υιοθετεί και επαναλαμβάνει το περιεχόμενο της ένορκης δήλωσης του ως άνω αποβιώσαντα πατέρα της και ότι «Μέτοχος της εταιρείας TRIAS BEACH HOTELS LTD είναι η οικογενειακή μας εταιρεία M & E KOUZALIS DEVELOPERS LTD και το ποσό που οφείλεται από την εν λόγω εταιρεία TRIAS BEACH HOTELS LTD ουσιαστικά ανήκει στην εν λόγω οικογενειακή μας εταιρεία» (δική μας η υπογράμμιση). Επομένως η πλευρά του εφεσείοντα δεν μπορεί να παραπονείται ότι δεν παρουσιάστηκε ενώπιον του Δικαστηρίου η συμφωνία δανείου τη στιγμή που παραδέχεται ότι σύμφωνα με τη συμφωνία αυτή το ποσό του δανείου οφείλεται στον ως άνω αποβιώσαντα, ο οποίος μάλιστα, στην ως άνω ένορκη δήλωση του παραδέχεται ότι λαμβάνει ποσό από τους μεσεγγυούχους σε μηνιαία βάση.
Περαιτέρω ενώπιον του πρωτόδικου Δικαστηρίου υπήρχαν τα όσα σχετικά αναφέρονται στην ένορκη δήλωση που υποστηρίζει την αίτηση, ότι δηλαδή περιήλθε στην αντίληψη και γνώση της αιτήτριας ότι «ο εναγόμενος 1 λαμβάνει μηνιαίως από την εταιρεία TRIAS BEACH HOTELS LIMITED, το ποσό των €4000 στη βάση συμφωνίας δανείου που συνάφθηκε μεταξύ αυτού και της εν λόγω εταιρείας για ποσό το οποίο ανέρχεται περίπου στις €800.000 (.) Μάλιστα όπως με ενημέρωσε υπάλληλος του Λογιστηρίου της TRIAS BEACH HOTELS LIMITED (...) εκδίδεται μηνιαίως επιταγή από την TRIAS BEACH HOTELS LIMITED προς όφελος του εναγομένου 1 για το ποσό των €4000 προς εξόφληση των δανειακών υποχρεώσεων της εν λόγω εταιρείας προς τον εναγόμενο 1». Υπήρχε επίσης ενώπιον του πρωτόδικου Δικαστηρίου η δήλωση των δικηγόρων των μεσεγγυούχων, όπως φαίνεται από τα πρακτικά της διαδικασίας, ότι «υπάρχει χρηματική οφειλή από τους μεσεγγυούχους προς όφελος του εναγόμενου 1 - καθ' ου η αίτηση, η οποία ανέρχεται στο ποσό των €709.000, ποσό το οποίο δεν επιβαρύνεται με την οφειλή τόκων», ότι καταβαλλόταν «σε μηνιαία βάση από τους μεσεγγυούχους στον εναγόμενο 1/καθ΄ου η αίτηση 1 το ποσό των €4000» και ότι δεν είχαν ένσταση στην έκδοση του διατάγματος ως η αίτηση των εναγόντων αιτητών. Έχοντας υπόψη ότι η πλευρά των μεσεγγυούχων δεν αμφισβήτησε την οφειλή των μεσεγγυούχων προς τον εναγόμενο 1/ καθ' ου η αίτηση 1 (αντίθετα την επιβεβαίωσε), η πλευρά των αιτητών/εφεσιβλήτων δεν είχε πλέον το βάρος απόδειξης, στη βάση του ισοζυγίου των πιθανοτήτων, της ύπαρξης οφειλής μεταξύ των μεσεγγυούχων και του εναγόμενου1/ καθ'ου η αίτηση 1.
Από τη στιγμή που η πλευρά του αποβιώσαντα καθ' ου η αίτηση 1/εναγόμενου 1 ισχυρίστηκε ότι το ποσό του δανείου οφείλεται ουσιαστικά στην ως άνω οικογενειακή του εταιρεία και ότι ο ίδιος ενεργούσε ως θεματοφύλακας, όφειλε να αποδείξει τον ουσιασττικό αυτό ισχυρισμό, αφού αυτή είχε πλέον το βάρος απόδειξης του.
Επισημαίνουμε επίσης ότι αποτελεί πάγια αρχή της νομολογίας μας ότι η διαπίστωση των πρωτογενών γεγονότων ανάγεται στο πρωτόδικο Δικαστήριο και ότι επέμβαση του Εφετείου δικαιολογείται μόνον όπου οι διαπιστώσεις του πρωτόδικου Δικαστηρίου αντιστρατεύονται την κοινή λογική και/ή δεν δικαιολογούνται από τη δοθείσα μαρτυρία ή όπου τα συμπεράσματα είναι εξ αντικειμένου ανυπόστατα, παράλογα ή αυθαίρετα και δεν υποστηρίζονται από τη μαρτυρία που έχει αποδεχθεί το Δικαστήριο (Χ' Μάρκου v. Widehorizon (Capital Market) Ltd ( 2010) A.A.Δ. 108, Αυξεντίου v. Δίγκλη (2007) 1(Β) Α.Α.Δ. 1367, T.J.S. Enterprises Ltd v. Λαικής Κυπριακής Τράπεζας (Χρηματοδοτήσεις) Λτδ (2005) 1 Α.Α.Δ.108). Στη συγκεκριμένη περίπτωση η πλευρά του εφεσείοντα δεν έχει πείσει για κάτι τέτοιο. Ο ως άνω αποβιώσας (όπως και η θυγατέρα του), πέραν του ότι διαψεύστηκε από την πλευρά των μεσεγγυούχων, δεν παρουσίασε οτιδήποτε προς τεκμηρίωση των ισχυρισμών του. Επομένως ήταν εύλογα αναμενόμενο ο πιο πάνω ισχυρισμός του να μην γίνει αποδεκτός από το πρωτόδικο Δικαστήριο.
Περαιτέρω, τα όσα έχουν αναφερθεί περί εκδικητικής στάσης εκ μέρους των μεσεγγυούχων και ότι η σχετική δήλωση των δικηγόρων τους ήταν «κεραυνός εν αιθρία», δεν λαμβάνονται υπόψη αφού δεν τέθηκαν με οποιονδήποτε τρόπο ενώπιον του πρωτόδικου Δικαστηρίου (Ορουντιώτης κ.α. ν. Loukas Georghiou Management Ltd κ.α., Πολιτική Έφεση 71/2017, ημερ.14/10/2021, ECLI:CY:AD:2021:A453).
Επομένως, ο πρώτος λόγος έφεσης κρίνεται ανεδαφικός και απορρίπτεται.
Όσον αφορά τον δεύτερο λόγο έφεσης τόσο το Άρθρο 14 του Κεφ. 6 όσο και νομολογία χαρακτηρίζουν το ένταλμα κατάσχεσης στα χέρια τρίτου ως μέτρο εκτέλεσης (F. Hoffman - LA Roche And Co A.G. v. Inter - Continental Pharmaceuticals (Bletchley) Limited Curtis And Co. Ltd. And Zygmund (Chemists) Limited And Chartered Bank Of Famagusta (1969) 1 A.A.Δ. 106, Choice Investments Ltd v. Jeromnimon, Middland Bank Ltd, Garnishee (1982) 1 All ER 225, Christou v. Hadjipandela (1981) 2 J.S.C. 283, Carna Plants Ltd (ανωτέρω)). Περαιτέρω το Άρθρο 14(1) του Κεφ.6 ρητά επιτρέπει την εκτέλεση δικαστικής απόφασης με πέραν του ενός μέτρου εκτέλεσης ενώ το Άρθρο 87 του ίδιου Νόμου προνοεί ότι κατά την εξέταση εξ αποφάσεως οφειλέτη το Δικαστήριο να προχωρήσει με την έκδοση ενός ή περισσότερων διαταγμάτων (διάταγμα πληρωμής του χρέους με μηνιαίες δόσεις, διάταγμα ακύρωσης καταδολιευτικών μεταβιβάσεων ή επιβαρύνσεων, διάταγμα αποκοπής απολαβών, διάταγμα με το οποίο να παρεμποδίζεται ο εξ αποφάσεως οφειλέτης να διαθέσει, αποξενώσει ή επιβαρύνει την περιουσία του ή μέρος της, ένταλμα κατάσχεσης στα χέρια τρίτου). Ο Νόμος δηλαδή δεν απαγορεύει την ταυτόχρονη λήψη περισσότερων του ενός μέτρου εκτέλεσης.
Η πλευρά του εφεσείοντα ισχυρίζεται ότι από τη στιγμή που η αίτηση ήτο το τρίτο στη σειρά μέτρο εκτέλεσης, λήφθηκε καταχρηστικά και καταπιεστικά εναντίον του καθ' ου η αίτηση 1/ εναγόμενου 1 και ως εκ τούτου το πρωτόδικο Δικαστήριο δεν θα έπρεπε να αποφασίσει υπέρ της αίτησης, έχοντας υπόψη τα όσα λέχθηκαν στην Panaou (ανωτέρω). Στην Αδελφοί Θράσου (ανωτέρω), λέχθηκε ότι στην υπόθεση Panaou (ανωτέρω) «τονίστηκε πως η εκτέλεση μιας απόφασης βρίσκεται υπό τον έλεγχο και την επιτήρηση του δικαστηρίου και ότι δεν μπορεί να επιτραπεί, η χρήση της διαδικασίας εκτέλεσης, να γίνεται κατά τρόπον αχρείαστα καταπιεστικό. Η εκτέλεση θα πρέπει να γίνεται με σκοπό την ορθή ικανοποίηση της απόφασης του δικαστηρίου, κάτω από τον έλεγχο του δικαστηρίου». Στην υπόθεση Panaou (ανωτέρω) είχε εκδοθεί απόφαση υπέρ του εφεσείοντα για χρηματικό ποσό (ΛΚ 13.900 πλέον τόκων) και διατάχθηκε η εκποίηση υποθήκης που είχε δηλωθεί ως εξασφάλιση του χρέους. Ο εφεσείοντας, δύο μέρες μετά την έκδοση της απόφασης, καταχώρησε αίτηση για να ακυρώσει μεταβιβάσεις ακινήτων από τον εφεσίβλητο χρεώστη στη σύζυγο και τη θυγατέρα του ως δόλιες. Περίπου τον ίδιο χρόνο έλαβε και διαβήματα για να πωληθούν οι ενυπόθηκες περιουσίες όπως διατάχθηκε. Μετά από λίγους μήνες, εκκρεμούσης της διαδικασίας πώλησης, προχώρησε στην έκδοση εντάλματος κατάσχεσης και πώλησης κινητής ιδιοκτησίας και καταχώρησε αίτηση για εξέταση του εξ αποφάσεως χρεώστη αναφορικά με την ικανότητα του να πληρώνει το εξ αποφάσεως χρέος με δόσεις. Το πρωτόδικο Δικαστήριο έκρινε ότι εκκρεμούσης της διαδικασίας πώλησης των ενυπόθηκων περιουσιών, τόσο η αίτηση ακύρωσης όσο και η αίτηση εξέτασης ήταν πρόωρες και τις απέρριψε. Οι αιτήσεις αυτές είχαν προωθηθεί στη βάση ότι η απόφαση δεν θα ικανοποιείτο από την πώληση των ενυπόθηκων περιουσιών, όμως, τα γεγονότα και οι περιστάσεις συνιστούσαν ισχυρές ενδείξεις για το αντίθετο. Το Εφετείο επικύρωσε την πρωτόδικη απόφαση απορρίπτοντας την έφεση.
Από την έκδοση όμως της πιο πάνω απόφασης έχουν παρέλθει δεκαετίες. Ο Περί Πολιτικής Δικονομίας Νόμος Κεφ. 6 έχει υποστεί αρκετές τροποποιήσεις για να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της σύγχρονης εποχής. Έχουν αναφερθεί πιο πάνω οι πρόνοιες των Άρθρων 14 και 87. Η υπόθεση Αδελφοί Θράσου (ανωτέρω) από την οποία το πρωτόδικο Δικαστήριο έλαβε καθοδήγηση εκδόθηκε 45 χρόνια μετά την Panaou (ανωτέρω). Στην Αδελφοί Θράσου (ανωτέρω) οι εφεσείοντες/ενάγοντες είχαν εξασφαλίσει εναντίον των εφεσιβλήτων/εναγομένων διάταγμα μηνιαίων δόσεων οι οποίες πληρώνονταν κανονικά. Στη συνέχεια εντόπισαν δύο τραπεζικούς λογαριασμούς επ' ονόματι ενός εκάστου των εφεσιβλήτων 1 και 2 και καταχώρησαν αίτηση για έκδοση εντάλματος δέσμευσης (writ of attachment) σε σχέση με τους λογαριασμούς αυτούς. Το πρωτόδικο Δικαστήριο απέρριψε την αίτηση με το σκεπτικό ότι ως θέμα πρακτικής (Polyxeni Christodoulou v. Lefteri Andreou, XVI CLR 95), δεν θα πρέπει να υποβάλλεται οποιαδήποτε αίτηση για λήψη μέτρων εκτέλεσης, ενόσω διάταγμα μηνιαίων δόσεων βρίσκεται σε ισχύ και γίνεται σεβαστό, και ότι η παράλληλη προώθηση και άλλου μέτρου εκτέλεσης ήταν αναιτιολόγητη και υπό τις περιστάσεις καταπιεστική. Το Εφετείο επιτρέποντας την έφεση αποφάσισε, μεταξύ άλλων, ότι το Άρθρο 14 του Κεφ. 6 δεν περιέχει οποιαδήποτε ρητή απαγόρευση αναφορικά με τη λήψη, ταυτόχρονα, περισσότερων του ενός μέσου εκτέλεσης δικαστικής απόφασης, κάτι που ενισχύεται από το περιεχόμενο του Άρθρου 87 του ίδιου Νόμου, ότι η εκτέλεση των δικαστικών αποφάσεων είναι στοιχείο που συναρτάται άμεσα με το κύρος της δικαστικής διαδικασίας και η αξιοπιστία της δικαιοσύνης εξαρτάται και από την αποτελεσματικότητα της, ότι στην προκείμενη περίπτωση οι εφεσείοντες δεν ενήργησαν καθ' οιονδήποτε αντινομικό, αθέμιτο ή καταπιεστικό τρόπο και ότι η γενική πρακτική ότι δεν θα πρέπει να καταχωρούνται αιτήσεις εκτέλεσης αποφάσεων, ενόσω βρίσκονται σε ισχύ διατάγματα μηνιαίων δόσεων τα οποία γίνονται σεβαστά, δεν αντικατοπτρίζει ορθά το σημερινό Κυπριακό Δίκαιο επί του προκειμένου. Παρόμοια προσέγγιση υπήρξε από το Εφετείο και στην υπόθεση Συνεργατικής Πιστωτικής Εταιρείας Στροβόλου Λιμιτεδ ν. Σάκκη κ.α. Πολ. Έφ. Ε145/2014 ημερ. 15/11/2019 όπου το Εφετείο, επιτρέποντας την έφεση, έκρινε ότι η συμπεριφορά της εφεσείουσας να αιτηθεί με δημόσιο πλειστηριασμό υποθήκης δεν ήταν καταπιεστική για τους εφεσίβλητους, τη στιγμή που είχε εκδοθεί εναντίον τους διάταγμα μηνιαίων δόσεων. Σύμφωνα με τα γεγονότα της υπόθεσης, διαιτητική απόφαση, στην οποία περιλαμβανόταν και αναφορά για εκποίηση υποθήκης, εγγράφηκε προς εκτέλεση στο Πρωτοκολλητείο του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας. Για την εκτέλεση της εκδόθηκε διάταγμα μηνιαίων δόσεων εναντίον ενός εκάστου των εφεσιβλήτων. Ακολούθως η εφεσείουσα καταχώρησε αίτηση εξαιτούμενη διάταγμα για την εκποίηση με δημόσιο πλειστηριασμό της πιο πάνω υποθήκης και όπως το προϊόν της πώλησης διατεθεί προς ικανοποίηση του εξ αποφάσεως χρέους, τυχόν δε υπόλοιπο να διατεθεί στους εφεσίβλητους, αλλά ουσιαστικά στην εφεσίβλητη 2, εγγεγραμμένη ιδιοκτήτρια του ενυπόθηκου ακινήτου. Το πρωτόδικο Δικαστήριο αποφάσισε ότι η επιδίωξη δύο τρόπων εκτέλεσης της εγγραφείσας διαιτητικής απόφασης εναντίον της εφεσίβλητης 2 ήταν καταλυτική για την τύχη της αίτησης και την απέρριψε. Το Εφετείο κάνει αναφορά στη Panaou (ανωτέρω) υποδεικνύοντας ότι στην εν λόγω υπόθεση δεν κρίθηκε ότι ο εξ αποφάσεως πιστωτής δεν μπορεί ταυτόχρονα να επιδιώκει διαφορετικούς τρόπους εκτέλεσης, ακόμα και εναντίον του ίδιου του εξ' αποφάσεως χρεώστη. Αφού κάνει αναφορά στην Αδελφοί Θράσου (ανωτέρω) αναφέρει ότι αυτό που έχει σημασία είναι κατά πόσο αυτό που επιδιώκεται μέσω της λήψης περισσότερων μέτρων εκτέλεσης είναι καταχρηστικό. Το Εφετείο αναφέρεται και πάλι στην Panaou (ανωτέρω) υποδεικνύοντας ότι στην απόφαση αυτή επισημαίνεται ότι η εκτέλεση μιας δικαστικής απόφασης είναι ζήτημα που υπόκειται στην επιτήρηση και έλεγχο του Δικαστηρίου και ότι δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιείται για σκοπούς αχρείαστης καταπίεσης και σε κάθε περίπτωση για οποιοδήποτε σκοπό άλλο από τη δέουσα ικανοποίηση της δικαστικής απόφασης και ότι δεν υφίσταται άλλος περιοριστικός κανόνας. Επισημαίνεται επίσης ότι καταπίεση και κατ' ακολουθία κατάχρηση, μπορεί πιο συχνά να διαπιστωθεί εκεί όπου, ενώ εκκρεμεί η διαδικασία εκποίησης ενυπόθηκου ακινήτου, με ενδείξεις ότι το ποσό που θα εισπραχθεί θα ικανοποιήσει πλήρως το εξ αποφάσεως χρέος και τα έξοδα, προωθείται και άλλο μέτρο εκτέλεσης, το οποίο εκ των πραγμάτων προβάλλει αχρείαστο. Το Εφετείο καταλήγει ότι λαμβανομένων υπόψη των ποσών που διατάχθηκαν να πληρώνουν οι εφεσίβλητοι, που κάλυπταν τους τόκους και μικρό μόνο μέρος του ποσού που επιδικάστηκε, η μεταγενέστερη προώθηση της εκποίησης της υποθήκης δεν συνιστούσε καταχρηστική διαδικασία.
Στην παρούσα υπόθεση η αίτηση καταχωρήθηκε πέντε και πλέον χρόνια μετά την έκδοση της απόφασης και όχι σε σύντομο χρόνο μετά την έκδοση της απόφασης και μετά από τόσα πολλά διαβήματα προς είσπραξη του εξ απόφάσεως χρέους όπως στην Panaou (ανωτέρω), σε χρόνο που το εξ αποφάσεως χρέος εξακολουθούσε να υφίσταται (πλην μιας πληρωμής που αναφέρεται πιο πάνω) κάτι που εξακολουθεί να ισχύει μέχρι σήμερα. Κρίνουμε επομένως ότι η λήψη του πιο πάνω μέτρου εκτέλεσης μετά από τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα και ενώ παρέμενε οφειλόμενο το ποσό των €1.510.279,16 πλέον τόκων και εξόδων, ως αναφέρεται στην ένορκη δήλωση που συνοδεύει την αίτηση, το οποίο είναι πολύ μεγάλο ποσό και που σαφώς διακρίνεται από αυτό της Panaou (ανωτέρω), δεν συνιστά κατάχρηση διαδικασίας. Και αυτό χωρίς να μας διαφεύγει η αναφορά του ως άνω αποβιώσαντα στην ένορκη δήλωση του που συνοδεύει την ένσταση ότι «Η υπολογιζόμενη αξία των ακινήτων των εν λόγω υποθηκών και MEMOS είναι πέραν των τριών εκατομυρίων ευρώ» και ότι τα «δύο μέτρα εκτέλεσης τα οποία είναι σε ισχύ (.) είναι και αρκετά να ικανοποιήσουν το ποσό της απόφασης».
Καταλήγουμε επομένως ότι ούτε ο δεύτερος λόγος ένστασης ευσταθεί.
Υπό το φως των πιο πάνω η έφεση απορρίπτεται με €6.700,00 έξοδα πλέον Φ.Π.Α. (αν υπάρχει) υπέρ της εφεσίβλητης και εναντίον του εφεσείοντα.
ΣΤ. ΣΤΑΥΡΟΥ, Δ.
Α. ΚΟΝΗΣ, Δ.
ΣΤ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΟΥ-ΜΕΣΣΙΟΥ, Δ.