Αναφορικά με το ΄Αρθρο 146 του Συντάγματος

Μεταξύ:

Εταιρείας Ακίνητα Ιωάννης Κυριακίδης Λτδ., από τη Λευκωσία

Αιτητώ ν

και

Κυπριακή Δημοκρατία

διά του Υπουργού Εσωτερικών

Καθ΄ων η αίτηση

------------------

Για τους αιτητές: Μ. Κυριακίδης.

Για τους καθ΄ων η αίτηση: Κλ. Θεοδούλου, Ανώτερη Δικηγόρος της Δημοκρατίας.

Οι αιτητές είναι οι ιδιοκτήτες του ακινήτου με αρ. τεμ. 140, του Κυβερνητικού Χωρομετρικού Σχεδίου ΧΧΙ.46.6.ΙΙΙ, Τμήμα Β, στη Λευκωσία.

Στις 12 Αυγούστου 1994 δημοσιεύθηκε γνωστοποίηση απαλλοτρίωσης του, "για την ανέγερση Δημοτικού Μεγάρου Λευκωσίας". Οι αιτητές υπέβαλαν ένσταση αλλά το Δημοτικό Συμβούλιο Λευκωσίας, ως η απαλλοτριούσα αρχή, στις 15.9.94, την απέρριψε. Στις 4.10.94 ζήτησε από τον Υπουργό Εσωτερικών την προώθηση της δημοσίευσης διατάγματος απαλλοτρίωσης και την έκδοση διατάγματος επίταξης. Με μεταγενέστερη επιστολή, ημερομηνίας 20.10.94, αναφέρεται ειδικά στο διάταγμα επίταξης, σημειώνει ότι "η επηρεαζόμενη ακίνητη ιδιοκτησία πρέπει να αποκτηθεί το συντομότερο δυνατό" και επαναλαμβάνει το αίτημα για την έκδοσή του. Στο κάτω μέρος της επιστολής αυτής ο Αν. Υπουργός Εσωτερικών, ως κατά νόμο εξουσιοδοτημένος προς τούτο, σημειώνει ότι "εγκρίνεται" και στις 4.11.94 δημοσιεύτηκαν διάταγμα απαλλοτρίωσης (Α.Δ.Π. 1674)και διάταγμα επίταξης (Α.Δ.Π. 1677) για περίοδο ενός χρόνου. Αντικείμενο αυτής της προσφυγής είναι το κύρος της απόφασης για την έκδοση του διατάγματος επίταξης.

Οι αιτητές προβάλλουν και άλλους ισχυρισμούς αλλά ο βασικός τους αναφέρεται στην αναγκαιότητα έκδοσης διατάγματος επίταξης. Προτείνουν πως δεν ήταν καθόλου αναγκαία η έκδοσή του αφού δεν ήταν δυνατή η άμεση υλοποίηση του σκοπού δημόσιας ωφέλειας στον οποίο απέβλεπε. Δεν υπήρχαν αρχιτεκτονικά σχέδια ούτε και προηγήθηκε οποιοσδήποτε σχεδιασμός. Επιπλέον, δεν είχαν ως τότε εξασφαλιστεί τα αναγκαία κεφάλαια, ιδίως η κρατική χορηγία στην οποία πρόσβλεπε το Δημοτικό Συμβούλιο.

Είναι ο ισχυρισμός των καθ΄ων η αίτηση στη γραπτή τους αγόρευση πως ήταν αναγκαίο το διάταγμα επίταξης "για να μπορέσει ο Δήμος να προχωρήσει σε εξώσεις των ιδιοκτητών/ενοικιαστών των επηρεαζομένων κτημάτων, να τα κατεδαφίσει και να παραδώσει ελεύθερη κατοχή του χώρου στον εργολάβο ο οποίος θα αναλάμβανε την ανέγερση του νέου Δημοτικού Μεγάρου Λευκωσίας, πράγμα που είχε τεθεί ενώπιον του Υπουργού Εσωτερικών με το σημείωμα της 20.10.94". Και αποδίδουν την καθυστέρηση της προώθησης των εξώσεων "από τη μια στις προσφυγές των αιτητών εναντίον της ίδιας της απαλλοτρίωσης και από την άλλη στην καθυστέρηση που παρατηρήθηκε από πλευράς Κυβέρνησης στον καθορισμό/επιβεβαίωση του ύψους της δικής της συνεισφοράς στο έργο αυτό μέσα στα πλαίσια της πολιτικής για αναζωογόνηση της περιοχής."

Τα περί την ανάγκη εξώσεων των ενοικιαστών ήλθαν στην επιφάνεια εκ των υστέρων και μάλιστα κάτω από συνθήκες που ενδιαφέρουν. Μετά την καταχώριση της παρούσας προσφυγής, η κα Θεοδούλου, εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα, με επιστολή της ημερομηνίας 31 Ιουλίου 1996, άγγιξε την ουσία. Ζήτησε από τον Υπουργό πληροφορίες αναφορικά με το αν "υπήρχε πραγματική και άμεση ανάγκη για την έκδοση του επίδικου διατάγματος επίταξης". Επίσης αν "ανανεώθηκε το επίδικο διάταγμα επίταξης μετά τη λήξη του και, αν όχι, γιατί". Πρόσθεσε πως αν η απάντηση σ΄αυτά ηταν αρνητική, το επίδικο διάταγμα δεν θα έπρεπε να είχε εκδοθεί ή και εκδόθηκε πρόωρα. Και κατέληξε με το ερώτημα αν υπήρχε ένσταση, εφόσον έτσι είχαν τα πράγματα, "να παραδεχθούμε το γεγονός τούτο ενώπιον του Δικαστηρίου και να δεχθούμε απόφαση όπως ζητά η προσφεύγουσα εταιρεία." Απάντησε ο Δήμος Λευκωσίας με επιστολή ημερομηνίας 16.8.96 και είναι σ΄αυτή που στηρίζεται η αγόρευση των καθ΄ων η αίτηση.

Δεν στοιχειοθετήθηκε το στοιχείο του επείγοντος ή οποιοσδήποτε άλλος ειδικός λόγος που θα καθιστούσε αναγκαία την έκδοση του προσβαλλόμενου διατάγματος. Ακόμα και αν ήταν δυνατό, που κατά τη γνώμη μου δεν είναι, να αποτελέσουν νόμιμο αιτιολογικό στήριγμα οι εκ των υστέρων εξηγήσεις του Δήμου Λευκωσίας, αυτές δεν θα ήταν αρκετές. Είναι αντινομικό να προωθείται απαλλοτρίωση και ενόψει αυτής διάταγμα επίταξης και ταυτόχρονα να τελεί η αναγκαιότητα του δεύτερου υπό την αίρεση της μή υποβολής ένστασης ή της μή προσβολής του κύρους του διατάγματος απαλλοτρίωσης. Η διαδικασία ή το διάταγμα απαλλοτρίωσης, που εφόσον εκδίδεται τεκμαίρεται νόμιμο, αποτελεί σε τέτοιες περιπτώσεις το δεδομένο πάνω στο οποίο, από εκεί και πέρα, κρίνεται η αναγκαιότητα έκδοσης διατάγματος επίταξης. Εν πάση περιπτώσει, η ένσταση των αιτητών στην απαλλοτρίωση ήταν γνωστή πριν την έκδοση του διατάγματος επίταξης. Αν δε πράγματι προσδιδόταν σημασία στο κατά πόσο οι αιτητές θα ασκούσαν και προσφυγή, για να εξαρτήσουν από αυτή την εξέλιξη την υλοποίηση του σκοπού της επίταξης, το λιγότερο, θα έπρεπε να ερευνήσουν τις προθέσεις των αιτητών.

Ισχύει το ίδιο και ως προς την κρατική χορηγία. Δεν υπάρχει τίποτε, κατά τον ουσιώδη χρόνο, που να προδίκαζε το χρόνο ανταπόκρισης της κυβέρνησης. Ούτε καν αν αυτή η ανταπόκριση θα ήταν θετική. Και εφόσον προσδιδόταν σημασία σ΄αυτή, τουλάχιστον θα έπρεπε να ερευνηθεί αν θα εξασφαλιζόταν και πότε για να στηριχθεί η απόφαση για την έκδοση διάταγματος επίταξης σε δεδομένα υπαρκτά και όχι σε απλή προσδοκία.

Κατά τις διευκρινίσεις, οι καθ΄ων η αίτηση, αντίθετα προς την αρχική τους θέση, υποστήριξαν πως δεν ήταν ακριβώς ορθό πως δεν έγινε τίποτε προς υλοποίηση του σκοπού της επίταξης. ΄Εγιναν, λέχθηκε, ορισμένες μετρήσεις. Η κα Θεοδούλου, ευθέως αναγνώρισε πως δεν είχε υπόψη της οτιδήποτε το συγκεκριμένο από το φάκελλο, διαφωτιστικό επ΄αυτού. Αυτό ήταν μια πληροφορία που της δόθηκε προφορικά. Το πιό ουσιώδες όμως είναι πως δεν είχε συναρτηθεί η αναγκαιότητα της επίταξης, ούτε καν με τις μεταγενέστερες εξηγήσεις του Δήμου Λευκωσίας, προς μετρήσεις που θα έπρεπε να διενεργηθούν. Οπότε και θα εξεταζόταν και ο ισχυρισμός των αιτητών πως δεν ήταν απαραίτητο, τουλάχιστον πριν προηγηθούν συνεννοήσεις μαζί τους, να εκδοθεί διάταγμα επίταξης για τέτοιο λόγο. Για τους πιο πάνω λόγους το προσβαλλόμενο διάταγμα πρέπει να ακυρωθεί.

Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα. Η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται. Τα έξοδα να υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή για να εγκριθούν από το Δικαστήριο.

Γ. Κωνσταντινίδης

Δ.

/Μσι.