|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1997) 4 ΑΑΔ 1601
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
Υπόθεση αρ. 354/96
ΕΝΩΠΙΟΝ: Σ. ΝΙΚΗΤΑ, Δ.
Αναφορικά με το Άρθρο 146 του Συντάγματος
Μεταξύ -
Ονησιφόρου Δημητριάδη από τη Λεμεσό
Αιτητή
- και -
Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω των
1. Εφόρου επί του Φόρου Εισοδήματος
2. Διευθυντή Εσωτερικών Προσόδων
Καθών η αίτηση
-----------------
Ημερομηνία:
8 Ιουλίου, 1997Για τον αιτητή: Γ. Χαραλαμπίδης
Για τους καθών η αίτηση: Ν. Νικολαΐδου, δικηγόρος της Δημοκρατίας
--------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Η παρούσα φορολογική διαφορά είναι φαινομενικά απλή. Υποκρύπτει εντούτοις ένα θέμα αρχής, κεφαλαιώδους σημασίας, το οποίο διαπλέκεται, μέχρι ενός σημείου, με τη γενική υποχρέωση του φορολογουμένου να θέτει τα στοιχεία που είναι σε θέση να προμηθεύσει στις φορολογικές αρχές ιδιαίτερα στις περιπτώσεις που διεκδικεί εκπτώσεις: Rainbow v. The Republic (1984) 3 C.L.R. 846, προσφ. αρ. 632/88 Ιωάννης Σκαρπάρης ν. Δημοκρατίας ημερ. 20/3/90, προσφ. αρ. 608/90 Σταυρούλα Χριστοδούλου ν. Δημοκρατίας ημερ. 28/2/91 και προσφ. αρ. 379/89 Νίκος Ψαράς & Υιοί Κέντρα Αναψυχής Λτδ. ν. Δημοκρατίας, ημερ. 17/4/91. Το θέμα θα αναδυθεί με την αποσαφήνιση της φύσης της διαφοράς και των γεγονότων που τη δημιούργησαν.
Ο αιτητής είναι διευθυντής και κύριος μέτοχος της εταιρείας Ο. Demetriades Estates Ltd. Αντικείμενο της προσφυγής του είναι οι φορολογίες εισοδήματος που του επιβλήθηκαν για τα οικονομικά έτη 1980 έως 1984 και το έτος 1986. Ύστερα από ενστάσεις που υπέβαλαν οι λογιστές του, που προηγουμένως απέστειλαν εξελεγμένους ετήσιους λογαριασμούς για όλη την περίοδο μαζί με Δηλώσεις Εισοδήματος, ο Έφορος Φόρου Εισοδήματος του κοινοποίησε τις τελικές φορολογίες, που συνόδευσε με επιστολή του ημερ. 14/2/96. Το έγγραφο αυτό περιέχει και τα σημεία διάστασης των διαδίκων.
Ο Έφορος θεώρησε (1) ότι τρία διαμερίσματα, τα οποία ο αιτητής δώρησε σε δύο παιδιά του, πωλήθηκαν στην πραγματικότητα και ο αιτητής προσπορίστηκε κέρδος της τάξης του 20% πάνω στην αξία τους, το οποίο φορολόγησε. (2) ότι ο αιτητής είσπρασσε ενοίκια από κτήματα του στο Κολόσσι. (3) ότι είχε άλλα ενοίκια από διαμέρισμα του στην πολυκατοικία Sea View Court στη Λεμεσό. και (4) είχε κέρδος από πώληση φυτειών στο Κολόσσι που λογίστηκε και φορολογήθηκε ως εμπορικό κέρδος.
Όπως προκύπτει από την επιστολή της 14/2/96 η μόνη αιτιολογία που παρέχει για τις φορολογίες - και αυτό αφορά και τις 4 παραπάνω περιπτώσεις - είναι "η μη υποβολή των στοιχείων". Είναι γεγονός ότι πριν ολοκληρωθούν οι διαδικασίες φορολόγησης, ο Έφορος ζήτησε, με επιστολή του ημερ. 10/4/95, να πληροφορηθεί, σε τακτή προθεσμία, κατά πόσον τα διαμερίσματα μεταβιβάστηκαν και ποία ήταν η χρήση τους τότε. Ερωτήματα υπήρξαν και για τα ενοίκια. Με αφορμή δήλωση του αιτητή ότι πληρώθηκε αποζημίωση £2.625 σε κάποιο Α. Καραπή "για διακοπή συμβολαίου" για τα κτήματα στο Κολόσσι, ο αιτητής ρωτήθηκε ποίος έπαιρνε τα ενοίκια εφόσον ούτε στους λογαριασμούς του ιδίου ούτε σε εκείνους της εταιρείας του υπήρχε οτιδήποτε σχετικό. Αναφορικά με το διαμέρισμα στην πολυκατοικία Sea View Court δηλώθηκαν ενοίκια μέχρι το 1981, αλλά για την επίδικη περίοδο δεν έγινε οποιαδήποτε αναφορά στους λογαριασμούς. Και υποβλήθηκε ερώτημα αν υπήρξε περίπτωση αποξένωσης του διαμερίσματος. Η προθεσμία που έδωσε ο Έφορος παρήλθε άπρακτη, όπως και η παράταση που ακολούθησε.
Ο δικηγόρος του αιτητή στην αγόρευση του προχώρησε σε εξηγήσεις για τα παραπάνω θέματα που άπτονται των φορολογιών, παρέχοντας και κάποια στοιχεία, πράγμα που έκαμε και στο δικόγραφο της αίτησης. Όμως σε καμιά περίπτωση οι ισχυρισμοί του δικηγόρου δεν μπορούν να εκληφθούν πως θεμελιώνουν τα γεγονότα στα οποία αναφέρονται: βλέπε προσφ. αρ. 718/92 Παντελής Βασιλείου ν. Δημοκρατίας ημερ. 30/11/94. Γιαυτό και θα αγνοηθούν. Παρατηρώ περαιτέρω ότι οι καθών δεν υπέδειξαν με την αγόρευση τους πού βασίστηκε η απόφαση για να θεωρηθεί το κέρδος από την πώληση κτήματος στο Κολόσσι εμπορικό, έτσι ώστε να υπόκειται σε φόρο εισοδήματος. Στο φάκελο υπάρχουν υπηρεσιακά σημειώματα πως ο αιτητής είχε προηγουμένως εμπλακεί σε αγοραπωλησίες ακινήτων, αλλά δεν εντόπισα κανένα στοιχείο που να τα υποστηρίζει. Είναι όμως η θέση της δικηγόρου των καθών ότι η παράλειψη του αιτητή να παράσχει τα στοιχεία που του ζητήθηκαν καθιστά από μόνη της λογικά επιτρεπτή την επίδικη απόφαση.
Έχω την άποψη ότι η φορολόγηση των πολιτών πρέπει να θεμελιώνεται σε όσο γίνεται πιό στέρεη βάση μακρυά από υποθέσεις ή εικασίες. Είναι απαραίτητο ένα κάποιο υπόστρωμα γεγονότων με το οποίο μπορεί να συναρτηθεί η φορολογική απόφαση. Αυτό πιστεύω ότι είναι το απαύγασμα της σχετικής νομολογίας: βλέπε Α.Ε. 1435 Λίνος Περικλέους ν. Δημοκρατίας ημερ. 9/4/96. Υπάρχουν φυσικά οι περιπτώσεις που τα στοιχεία είναι υπό τον πλήρη έλεγχο ή την αποκλειστική γνώση του φορολογουμένου. Έχει, σε τέτοιες περιπτώσεις, καθήκον να τα παράσχει. Διαφορετικά ο Έφορος μπορεί να προχωρήσει. Όχι όμως μόνο με βάση υποθέσεις ή χωρίς να διεξάγει κάποια έρευνα, που είναι πιθανό πως θα αποκαλύψει την αληθινή κατάσταση.
Εξέτασα με περίσκεψη κάθε πτυχή της υπόθεσης. Για τα ενοίκια από το διαμέρισμα στην πολυκατοικία Sea View Court και από τις φυτείες στο Κολόσσι ο Έφορος μπορούσε, με βάση τα δεδομένα των λογαριασμών, να φορολογήσει μια και ο αιτητής είχε αποκλειστική γνώση και αδιαφόρησε. Δεν αιτιολογήθηκε όμως η απόφαση σχετικά με την εμπορική δραστηριότητα του αιτητή στον τομέα των ακινήτων προτού πωλήσει τις φυτείες Κολοσσίου που θα προσέδιδε στο κέρδος χαρακτήρα εμπορικό και όχι κεφαλαιουχικό. Περαιτέρω η απόφαση για τα τρία διαμερίσματα δε στηρίχθηκε σε συγκεκριμένες διαπιστώσεις, αλλά σε υπόθεση. Δεν ήταν αποτέλεσμα έστω και στοιχειώδους έρευνας. Περαιτέρω ανκαι δόθηκε αιτιολογία, αυτή δεν κρίνεται επαρκής.
Συνακόλουθα έχω καταλήξει ότι είναι ακυρωτέο το μέρος της απόφασης που αφορά την πώληση των φυτειών και τα τρία διαμερίσματα. Αναφορικά με τα δύο άλλα κονδύλια η επίδικη απόφαση επικυρώνεται. Ενόψει του αποτελέσματος δεν εκδίδεται διάταγμα για έξοδα.
Σ. Νικήτας,
Δ.
/Κασ