CyLaw | Αναφορικά μ'εμάς | Επικοινωνία

(1998) 3 ΑΑΔ 307

ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΕΦΕΣΗ ΑΡ. 2030

Εφεσείοντας-Αιτητής

Εφεσιβλήτων-Καθ'ων η αίτηση

ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΗΣ, Δ.: Η απόφαση του Δικαστηρίου θα δοθεί

Ο εφεσείων ισχυρίστηκε πρωτόδικα ότι η σχετική απόφαση για το διάταγμα απαλλοτρίωσης της 19/2/93 εκδόθηκε από αναρμόδιο όργανο αφού για την έκδοση διαταγμάτων απαλλοτρίωσης το αρμόδιο όργανο είναι ο ίδιος ο Δήμος και όχι το Δημοτικό Συμβούλιο Κάτω Πολεμιδιών. Ο εφεσείων υποστήριξε επίσης ότι δεν διερευνήθηκε η δυνατότητα απόκτησης άλλων καταλληλότερων κτημάτων για την επίταξη του σκοπού της απαλλοτρίωσης και επιπρόσθετα ότι η σχετική απόφαση λήφθηκε χωρίς να γίνει προηγουμένως μελέτη ή σχεδιασμός του έργου.

Το πρωτόδικο Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι είχε γίνει μελέτη για την αναγκαιότητα και το σχεδιασμό του έργου από το Δημοτικό Μηχανικό που υποβλήθηκε στις 25/5/92 και εξετάστηκε από το Δημοτικό Συμβούλιο προτού ληφθεί η σχετική απόφαση για την απαλλοτρίωση του κτήματος. Μέσα σε αυτά τα πλαίσια το Δημοτικό Συμβούλιο έλαβε υπόψη του όλα τα γεγονότα όπως επίσης και την αναγκαιότητα για τη χρήση του παρακείμενου κτήματος που ανήκε σε Τουρκοκύπριο και έκρινε ότι η υλοποίηση του έργου ήταν εφικτή. Επιπρόσθετα το πρωτόδικο Δικαστήριο, αφού αναφέρθηκε στο βασικό λόγο επιλογής του χώρου που ήταν η τοποθέτηση του έργου στο εμπορικό κέντρο της κοινότητας και στις υπαλλακτικές λύσεις που υπεδείκνυε η μελέτη των Αρχιτεκτόνων - Πολεοδόμων - Οικονομολόγων κκ. Phedonos Consultants Ltd που είχε υποβληθεί εκ μέρους του εφεσείοντος, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι καμιά από τις πιο πάνω προτεινόμενες εισηγήσεις του εφεσείοντος δεν παρείχε τη δυνατότητα εκτέλεσης του έργου στο εμπορικό κέντρο της κοινότητας και ότι η επιλογή των εφεσιβλήτων ήταν εύλογη.

Ο εφεσείων στην έφεση που ασκήθηκε υπέβαλε ότι η απόφαση για την απαλλοτρίωση λήφθηκε χωρίς να γίνει ολοκληρωμένη μελέτη που θα εξέταζε μεταξύ άλλων τους παράγοντες της αναγκαιότητας, σκοπιμότητας, πληθυσμού, αναγκών σε εμβαδόν και ύψος κτιρίων, χωροταξικής μελέτης, αρχιτεκτονικού σχεδιασμού κτιρίων, προϋπολογισμού δαπάνης και τις οικονομικές δυνατότητες του Δήμου. Επιπρόσθετα ο εφεσείων υποστήριξε ότι το αρμόδιο όργανο για την απαλλοτρίωση ήταν ο Δήμος Κάτω Πολεμιδιών και όχι το Δημοτικό Συμβούλιο Κάτω Πολεμιδιών και ότι το συμπέρασμα του πρωτόδικου Δικαστηρίου ότι το κτήμα του εφεσείοντος ήταν το πλέον κατάλληλο για την υλοποίηση των σκοπών της απαλλοτρίωσης είναι εσφαλμένο.

Αναφορικά με την εισήγηση του εφεσείοντος ότι το διάταγμα εκδόθηκε από το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Κάτω Πολεμιδιών αντί από τον ίδιο το Δήμο συμφωνούμε με τη θέση του πρωτόδικου Δικαστηρίου ότι ορθά η απόφαση εκδόθηκε από το Δημοτικό Συμβούλιο. Σύμφωνα με τις πρόνοιες του άρθρου 11(1) του περί Δήμων Νόμου αρ. 111/85 το Δημοτικό Συμβούλιο ασκεί όλες τις εξουσίες με τις οποίες είναι περιβεβλημένος ένας Δήμος και η έκδοση του διατάγματος απαλλοτρίωσης από το Δημοτικό Συμβούλιο δεν αποτελεί οποιαδήποτε παρατυπία αφού εμπίπτει μέσα στα πλαίσια της νομότυπης άσκησης εξουσίας από το Δημοτικό Συμβούλιο ως του φορέα και εκφραστικού οργάνου του Δήμου.

Οι εφεσίβλητοι κατέθεσαν στο Δικαστήριο (παρά την ένσταση που πρόβαλε ο εφεσείων) ένα "σχέδιο" το οποίο κατά την εισήγηση τους παρουσιάζει τη μελέτη που είχε γίνει για την απαλλοτρίωση. Το σχέδιο που δεν μπορεί να είναι τίποτε άλλο παρά ένα σκαρίφημα φέρει αύξοντα αριθμό 33 στο σχετικό φάκελο του Δημοτικού Συμβουλίου. Είναι η θέση του εφεσείοντος ότι το "σχέδιο" είχε ετοιμαστεί μετά τη λήψη της απόφασης για την απαλλοτρίωση. Και τούτο γιατί αν το "σχέδιο" αυτό βρισκόταν ενώπιον του Δημοτικού Συμβουλίου κατά την εξέταση της απόφασης για την απαλλοτρίωση θα έπρεπε να φέρει αύξοντα αριθμό 4 και όχι 33. Το πρωτόδικο Δικαστήριο πάνω σε αυτό το σημείο δέχθηκε τον ισχυρισμό των εφεσιβλήτων που "απέδωσαν την απουσία της μελέτης και των εγγράφων από το φάκελο στην αταξία που επικρατεί στο Δήμο στην αρχειοθέτηση των εγγράφων".

Πάνω στο πιο πάνω "σχέδιο" που είχε ετοιμαστεί στις 25/5/92 πάνω σε κλίμακα 1 προς 250 υπάρχει μια σημείωση στο κέντρο του σχεδίου ότι "αποτελεί μελέτη του Δημοτικού Μηχανικού για την απαλλοτρίωση των τεμαχίων 370/1/2, 370/2 με σκοπό την ανέγερση Δημοτικού Μεγάρου, Πολιτιστικού Κέντρου, χώρου στάθμευσης και χώρου πρασίνου με βάση απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου 18/5/92". Σημειώνουμε ότι η ετοιμασία του πιο πάνω "σχεδίου" για ένα μεγαλεπήβολο έργο ανέγερσης Δημοτικού Μεγάρου, Πολιτιστικού Κέντρου, χώρων στάθμευσης και χώρων πρασίνου ετοιμάστηκε μέσα σε 7 μέρες. Στο κάτω δεξιό μέρος το "σχέδιο" χαρακτηρίζεται ως "Πρόταση ένταξης του μελλοντικού Δημοτικού Μεγάρου μέσα στα τεμάχια 370/1/2, 370/2 και 125/1". Εκδηλη είναι η παραγνώριση εκ μέρους του Δημοτικού Μηχανικού των οδηγιών που του είχαν δοθεί σύμφωνα με την απόφαση της 18/5/92 να ετοιμάσει μελέτη αν τα τεμάχια 370/1/2 και 370/2 του εφεσείοντος ήταν ικανοποιητικά για τις ανάγκες της απαλλοτρίωσης. Ο Δημοτικός Μηχανικός αντί να περιοριστεί στα πιο πάνω τεμάχια του εφεσείοντος συμπεριέλαβε μέσα στο "σχέδιο" του και το παρακείμενο Τουρκοκυπριακό 125 (που είναι τριπλάσιο σχεδόν σε έκταση από εκείνο του εφεσείοντος) τοποθετώντας με ένα σκίτσο το 1/4 του προτεινόμενου Δημοτικού Μεγάρου μέσα στο τεμάχιο του εφεσείοντος και τα υπόλοιπα 3/4 μέσα στο Τουρκοκυπριακό τεμάχιο.

Εφόσον κρίθηκε από τις 3/9/92 ότι το Τουρκοκυπριακό τεμάχιο 125 ήταν αναγκαίο μαζί με το 370 του εφεσείοντος για την επίτευξη των σκοπών της απαλλοτρίωσης και είχε αποφασιστεί να ληφθούν μέτρα για την απόκτηση του το συντομώτερο δυνατό, θα ανέμενε κανείς ότι οι Τεχνικές Υπηρεσίες θα προέβαιναν αμέσως στις δέουσες ενέργειες. Είναι δε χαρακτηριστική η παρατήρηση του Δημοτικού Μηχανικού του Δήμου στις 25/5/92 ότι κάθε αναβολή για την εξασφάλιση του Τουρκοκυπριακού τεμαχίου "θα αποτελέσει σφάλμα, με αποτέλεσμα την απώλεια πολύτιμου χρόνου και την πιθανότητα να μην γίνει δυνατή η εξυπηρέτηση του δημόσιου συμφέροντος όπως πιο πάνω έχουμε αναλύσει". Ομως δεν υπάρχει οποιαδήποτε μαρτυρία ότι οι εφεσίβλητοι προέβηκαν σε οποιαδήποτε μέτρα για να υλοποιήσουν την απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου.

Αναφορικά με την απόκτηση του Τουρκοκυπριακού τεμαχίου ένα στοιχείο που θα έπρεπε να είχε προβληματίσει σοβαρά τους εφεσίβλητους είναι και οι πρόνοιες του Νόμου 139/91 σύμφωνα με τις οποίες κάθε ιδιοκτησία κινητής ή ακίνητης περιουσίας που βρίσκεται στις ελεγχόμενες από το Κράτος περιοχές που ανήκει σε Τουρκοκύπριους περιέρχεται στην κυριότητα του Κηδεμόνα. Ο τελευταίος αναλαμβάνει άμεση κατοχή της πιο πάνω περιουσίας και τη διαχειρίζεται σύμφωνα με τις πρόνοιες του άρθρου 6 του πιο πάνω Νόμου. Κατά τη διαχείριση ο Κηδεμόνας θα μεριμνά για την εξυπηρέτηση των αναγκών των προσφύγων παράλληλα με την εξυπηρέτηση των συμφερόντων των ιδιοκτητών και μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις η διαχείριση επιτρέπεται για σκοπούς που δεν εξυπηρετούν τα συμφέροντα των προσφύγων. Δεν υπάρχουν οποιαδήποτε στοιχεία ότι οι καθ'ων η αίτηση ήλθαν σε επαφή με τον Κηδεμόνα για την προώθηση των σκοπών της απαλλοτρίωσης.

Εχει νομολογιακά καθιερωθεί ότι η Διοίκηση δεν προχωρεί στη λήψη απόφασης για απαλλοτρίωση προτού εξετάσει τα σχέδια του έργου που δείχνουν τη φύση, την έκταση και τις ανάγκες του έργου για το οποίο γίνεται η απαλλοτρίωση. (Ιδε Κολοκασίδου ν. Κυπριακής Δημοκρατίας, Αίτηση 731/87 της 10/2/90.) Η Απαλλοτριούσα Αρχή έχει την υποχρέωση να εξετάζει τις δυνατότητες πραγμάτωσης του σκοπού της απαλλοτρίωσης και μέσα σε αυτά τα πλαίσια επιβάλλεται η ετοιμασία μιας ολοκληρωμένης μελέτης. (Ιδε Μεστάνας και Αλλοι ν. Δημοτικού Συμβουλίου Αθηαίνου (αρ.2) (1992) 3 Α.Α.Δ. 185. Ιδε επίσης Πορίσματα Νομολογίας του Συμβουλίου Επικρατείας, 1929-1959, 87, Οικονόμου "Ο Δικαστικός Ελεγχος της Διακριτικής Εξουσίας" (1966) 186).