|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1998) 3 ΑΑΔ 255
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΕΦΕΣΗ ΑΡ. 2025
ΕΝΩΠΙΟΝ
: ΠΙΚΗ, Π., ΧΑΤΖΗΤΣΑΓΓΑΡΗ, ΝΙΚΟΛΑΙΔΗ,ΝΙΚΟΛΑΟΥ, ΗΛΙΑΔΗ, Δ/στών
Υπουργικό Συμβούλιο της Κυπριακής Δημοκρατίας,
Εφεσείοντες-Καθ' ων η Αίτηση
- ν -
Ραδιοτηλεοπτικές Υπηρεσίες ΑΝΤΕΝΝΑ Ρ.Τ. ΛΙΜΙΤΕΔ,
Εφεσιβλήτων-Αιτητών
------------------------
27 Φεβρουαρίου, 1998
Για τους Εφεσείοντες: Π. Κληρίδης, Ανώτερος Δικηγόρος της Δημοκρατίας,
εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα.
Για τους Εφεσίβλητους: Λ. Παπαφιλίππου.
Για τα Ενδιαφερόμενα Μέρη: Γ. Τριανταφυλλίδης.
------------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΠΙΚΗΣ, Π.: Το πρωτόδικο Δικαστήριο έκρινε την προσφυγή των εφεσιβλήτων - Ραδιοτηλεοπτικές Υπηρεσίες ΑΝΤΕΝΝΑ Ρ.Τ. ΛΙΜΙΤΕΔ, (εφεξής ο «ΑΝΤΕΝΝΑ») - παραδεκτή και προέβη στην ακύρωση της απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου, με την οποία χορηγήθηκε άδεια λειτουργίας τηλεοπτικού σταθμού στα ενδιαφερόμενα πρόσωπα - Lumiere Television Ltd., (εφεξής η "Lumiere").
Η Δημοκρατία προσβάλλει, κατά πρώτο λόγο, το μέρος της απόφασης, με το οποίο η προσφυγή θεωρήθηκε παραδεκτή. Υποστήριξε, όπως και ενώπιον του πρωτόδικου Δικαστηρίου, ότι ο ΑΝΤΕΝΝΑ δεν ενομιμοποιείτο να προσφύγει κατά της επίδικης διοικητικής απόφασης, γιατί δεν είχε το απαιτούμενο συμφέρον. Αποδοχή της θέσης αυτής, θα καθιστούσε την προσφυγή, και κάθε παρεπόμενη διαδικασία, απαράδεκτη και απορριπτέα.
Τα γεγονότα, στα οποία θεμελιώνεται το συμφέρον του ΑΝΤΕΝΝΑ και τα οποία κρίθηκε ότι προσδίδουν έρεισμα στην προσφυγή του, εκτίθενται πιο κάτω:-
Στις 21 Απριλίου, 1992, η Lumiere υπέβαλε αίτηση για την απόκτηση άδειας λειτουργίας τηλεοπτικού σταθμού. Το ίδιο έπραξε, πέντε περίπου μήνες αργότερα, στις 2 Οκτωβρίου, 1992, ο ANTENNA. Στις 21 Οκτωβρίου, 1992, λήφθηκε η ακόλουθη απόφαση, σε σχέση με το αίτημα του ANTENNA:-
«Το Συμβούλιο αποφάσισε ότι θα δοθεί άδεια στην Εταιρεία 'ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΠΤΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΑΝΤΕΝΝΑ Ρ.Τ. ΛΤΔ.' νοουμένου ότι πληρούνται οι όροι που καθορίζει ο Νόμος.»
Στις 19 Νοεμβρίου, 1992, το Υπουργικό Συμβούλιο χορήγησε άδεια λειτουργίας τηλεοπτικού σταθμού στη Lumiere. Εναντίον αυτής της απόφασης, ασκήθηκε προσφυγή από τον ANTENNA, η απόφαση στην οποία αποτελεί το αντικείμενο της παρούσας έφεσης.
Στις 17 Μαρτίου, 1993, χορηγήθηκε προσωρινή άδεια λειτουργίας τηλεοπτικού σταθμού στον ANTENNA. Η περίοδος λειτουργίας καθορίστηκε σε έξι μήνες «ή μέχρι τη θέσπιση από τη Βουλή των Αντιπροσώπων των σχετικών Κανονισμών οποιαδήποτε ημερομηνία προηγηθεί». Με την ίδια απόφαση, καθορίστηκαν τα κανάλια (συχνότητες), από τα οποία θα εξέπεμπε ο τηλεοπτικός του σταθμός.
΄Ενας από τους βασικούς λόγους, για τους οποίους επιδιώχθηκε η ακύρωση της απόφασης για την παροχή άδειας στη Lumiere, ήταν η χορήγηση σ' αυτή της συχνότητας 26. Η Δημοκρατία υπέβαλε ότι επρόκειτο για ξεχωριστή εκτελεστή διοικητική απόφαση, η οποία δεν μπορούσε να συμπροσβληθεί με την απόφαση για τη χορήγηση άδειας λειτουργίας τηλεοπτικού σταθμού. Το Δικαστήριο απέρριψε τη θέση αυτή, υιοθετώντας την άποψη ότι τα δύο
θέματα ήταν αλληλένδετα και η νομιμότητά τους μπορούσε να αναθεωρηθεί στο πλαίσιο της ίδιας διαδικασίας.Το πρωτόδικο Δικαστήριο απέρριψε την ένσταση στο παραδεκτό της προσφυγής λόγω απουσίας του νενομισμένου συμφέροντος, με το ακόλουθο δικαιολογητικό:-
«Ούτε ο ισχυρισμός ότι η άδεια λειτουργίας του σταθμού δόθηκε στους αιτητές μεταγενέστερα από την χορήγηση της άδειας λειτουργίας στο ενδιαφερόμενο μέρος, και κατά συνέπεια δεν υπήρχε το έννομο συμφέρον κατά το χρόνο έκδοσης της επίδικης απόφασης, ευσταθεί. ΄Οπως πιο πάνω αναφέρεται, η επίδικη απόφαση λήφθηκε στις 19.11.92. Οι αιτητές είχαν ήδη υποβάλει αίτηση στις 2.10.92 και στις 21.10.92 το Υπουργικό Συμβούλιο είχε κατ' αρχήν εγκρίνει τη χορήγηση άδειας λειτουργίας τηλεοπτικού σταθμού στους αιτητές. ΄Αρα κατά τον ουσιώδη χρόνο οι αιτητές είχαν το απαιτούμενο έννομο συμφέρον, και θα προχωρήσω να εξετάσω την ουσία της υπόθεσης.»
Το Δικαστήριο δεν εξηγεί γιατί η «κατ' αρχήν» έγκριση του αιτήματος νομιμοποιούσε τον ANTENNA να προσφύγει, ούτε κάμνει αναφορά σε οποιαδήποτε αρχή δικαίου ή δικαστικό προηγούμενο, το οποίο να υποστηρίζει τη θέση ότι απορρέουν δικαιώματα από την εκδήλωση πρόθεσης για την έκδοση, σε μελλοντικό χρόνο, διοικητικής απόφασης ορισμένου περιεχομένου
. όταν μάλιστα η πρόθεση αυτή συναρτάται με όρους, όπως στην προκείμενη περίπτωση.Προϋπόθεση για τη νομιμοποίηση προσώπου να προσφύγει είναι η προσβολή συμφέροντος, υπαρκτού κατά το χρόνο έκδοσης της απόφασης η οποία αμφισβητείται. Στην Κλεάνθους και ΄Αλλοι ν. Αρχής Τηλεπικοινωνιών Κύπρου - (Υπόθεση Αρ. 977/89 - 29/8/91), αυτό χαρακτηρίζεται ως αξίωμα του διοικητικού δικαίου και επιταγή του ΄Αρθρου 146.2 του Συντάγματος. Το συμφέρον του προσφεύγοντος πρέπει να υφίσταται τόσο κατά το χρόνο έκδοσης της απόφασης όσο και κατά το χρόνο άσκησης της προσφυγής, και, παρεπόμενα, καθ' όλη τη διάρκεια της δίκης.
Ανάλογο ζήτημα εννόμου συμφέροντος, με εκείνο το οποίο τέθηκε στην παρούσα υπόθεση, είχε εξεταστεί και αποφασιστεί από την Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην
Dias United Publishing Co. Ltd. v. Δημοκρατίας - (Υπόθεση Αρ. 870/91 - 5/12/96). Κρίθηκε (μεταξύ άλλων) ότι οι προσφεύγοντες, οι οποίοι είχαν αποκτήσει άδεια λειτουργίας ραδιοφωνικού σταθμού πολλά χρόνια μετά τη χορήγηση άδειας από τον Υπουργό Οικονομικών στο Ρ.Ι.Κ. για τη λειτουργία λαχείου (βάσει του περί Λαχείων Νόμου, όπως τροποποιήθηκε από το Ν. 71/86), εστερούντο δικαιώματος να προσβάλουν την απόφαση, γιατί δεν είχε θιγεί, κατά το χρόνο έκδοσης της απόφασης, ίδιο συμφέρον. Δεν είχαν δικαίωμα λειτουργίας ραδιοφωνικού σταθμού όταν εκθόδηκε η απόφαση. ΄Οπως τονίζεται στην απόφαση της Ολομέλειας, που δόθηκε από τον Κωνσταντινίδη, Δ.:-«..., αποτελεί προϋπόθεση νομιμοποίησης η ύπαρξη εννόμου συμφέροντος όχι μόνο κατά το χρόνο της άσκησης της προσφυγής αλλά και κατά το χρόνο έκδοσης της προσβαλλόμενης απόφασης. Είναι συναφώς χαρακτηριστική η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας στην υπόθεση 2040/63 σύμφωνα με την οποία
'απαραδέκτως ασκείται αίτησις ακυρώσεως υπό σωματείου μη υφισταμένου κατά την έκδοσιν της δι' αυτής προσβαλλομένης πράξεως, αλλ' αποκτήσαντος νομικήν προσωπικότητα μετά ταύτα'. (Βλ. Ευρετήριο Νομολογίας 1961-1970, τόμος 1ος, Α-Δ αρ. 2323, σελ. 195).»
(Βλ., επίσης, Αθανάσιος Μενελάου και άλλοι ν. Δημοκρατίας - (Υπόθεση Αρ. 1002/90 κ.ά. - 30/9/96)).
Μόνο εκτελεστή διοικητική απόφαση είναι παράγωγος δικαιωμάτων και υποχρεώσεων και, γενικά, εννόμων συνεπειών. Δικαιώματα τα οποία προκύπτουν από εκτελεστή διοικητική απόφαση και, συναφώς, συμφέροντα που εκπηγάζουν από αυτή, μπορεί να παράσχουν νομιμοποιητικό έρεισμα για την άσκηση προσφυγής, νοουμένου πάντα ότι ο επηρεασμός είναι άμεσος.
Το Σύνταγμα, όπως υποδείχθηκε στην
Pitsillos v. C.B.C. (1982) 3 C.L.R. 208, (Ολομέλειας), δεν παρέχει δικαίωμα για την άσκηση λαϊκής ή δημοτικής αγωγής (actio popularis).΄Οπως υποδεικνύεται και στην πρόσφατη απόφαση της Ολομέλειας Γεωργίου και άλλοι ν. Ματθαίου Παναγή και άλλων - (Αναθεωρητική ΄Εφεση Αρ. 2166 - 28/2/97):-
«Ο δυσμενής επηρεασμός του νομιμοποιητικού, για την άσκηση προσφυγής συμφέροντος, πρέπει να προκαλείται κατά το χρόνο έκδοσης της πράξης ή απόφασης. Συνεπώς, το συμφέρον πρέπει να είναι 'ενεστώς'. Πιθανός μελλοντικός επηρεασμός δεν επενεργεί στο παρόν. Για το λόγο αυτό, η ματαίωση προσδοκίας του μέλλοντος δεν καθιστά την προσφυγή παραδεχτή. ΄Ομως, όπου πλήττεται συμφέρον, δεν παύει να υφίσταται το δικαίωμα για προσφυγή, για το λόγο ότι ο επηρεασμός θα εκδηλωθεί στο μέλλον, εφόσον καταφαίνεται ότι θα επέλθει με βεβαιότητα.»
Με κανένα κριτήριο η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου της 21ης Οκτωβρίου, 1992, δεν ήταν εκτελεστή. Από αυτή δεν προέκυψε κανένα δικαίωμα για τον ANTENNA να λειτουργήσει τηλεοπτικό σταθμό. Στην απουσία τέτοιου δικαιώματος, ο ANTENNA ήταν στην ίδια θέση, όπως και κάθε άλλο μέλος του δημοσίου. Το συμφέρον, το οποίο επικαλέστηκε για να προσφύγει, ήταν εκείνο του κατόχου άδειας λειτουργίας τηλεοπτικού σταθμού και, κατ' επέκταση, ανταγωνιστή της Lumiere στο τηλεοπτικό πεδίο. Τέτοιο δικαίωμα (λειτουργίας τηλεοπτικού σταθμού), δεν είχε όταν χορηγήθηκε άδεια στη Lumiere και ούτε το απέκτησε όταν άσκησε την προσφυγή του
. ΄Ετσι, εστερείτο εννόμου συμφέροντος να προσφύγει. Δεν είχε δικαίωμα λειτουργίας τηλεοπτικού σταθμού ούτε κατά το χρόνο έκδοσης της επίδικης διοικητικής απόφασης ούτε κατά το χρόνο άσκησης της προσφυγής.Η απόφαση της 17ης Μαρτίου, 1993, με την οποία ο ANTENNA απέκτησε άδεια λειτουργίας τηλεοπτικού σταθμού, δε μετέβαλε τις παραμέτρους του συμφέροντός του να προσβάλει την επίδικη διοικητική απόφαση. Του παρείχε δικαιώματα κατόχου άδειας λειτουργίας τηλεοπτικού σταθμού από την ημέρα εκείνη. ΄Αφησε αναλλοίωτο το προϋπάρχον νομικό καθεστώς, τα δικαιώματά του και τα συναφή προς αυτά συμφέροντά του.
Η απόφασή μου είναι ότι ο ANTENNA δεν είχε το απαιτούμενο συμφέρον, που να καθιστά την προσφυγή του παραδεκτή. Γι' αυτό, η προσφυγή έπρεπε να είχε απορριφθεί ως απαράδεκτη. Ενόψει αυτής της κατάληξης, δε θα εξετάσω την ουσία της προσφυγής, σε συνάρτηση προς τους λόγους έφεσης, ή την αντέφεση, με την οποία ο ANTENNA επιδιώκει τη διαπίστωση και πρόσθετων λόγων προς ακύρωση της επίδικης διοικητικής απόφασης.
Για τους λόγους που έχω εκθέσει, σε αντίθεση προς την πλειοψηφία, θα επέτρεπα την έφεση και θα διέτασσα την απόρριψη της προσφυγής ως απαράδεκτης.
Γ.Μ. Πικής,
Π.
/ΜΠ