|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2014:B517
(2014) 2 ΑΑΔ 566
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Ποινική ΄Εφεση αρ. 230/2012)
11 Ιουλίου, 2014
ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, ΠΑΝΑΓΗ, ΛΙΑΤΣΟΣ, Δ/στες.
ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΤΣΙΒΙΚΟΥ
Eφεσείων,
ν.
ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ
Εφεσίβλητης.
- - - - - - - - -
Αλ.Αλεξάνδρου, για τον εφεσείοντα
΄Ολ. Σοφοκλέους, (κα.) - δικηγόρος της Δημοκρατίας, για την εφεσίβλητη
- - -
ΑΠΟΦΑΣΗ
ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, Δ.: Tην ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Δικαστής Κ.Παμπαλλής.
--------------
ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, Δ.: Ο Κυριάκος Τσίβικος, εφεσείων στην ποινική έφεση 230/12 στο εξής «ο εφεσείων» και ο Ιωάννης Ασήμογλου, εφεσείων στην ποινική έφεση 231/12, καταδικάστηκαν μετά από ακροαματική διαδικασία για το αδίκημα της οπλοφορίας προς διέγερση τρόμου, κατά παράβαση του άρθρου 80 του Ποινικού Κώδικα. Παράλληλα, ο εφεσείων καταδικάστηκε για το αδίκημα της κοινής επίθεσης, κατά παράβαση του άρθρου 242 του Ποινικού Κώδικα και ο Ασήμογλου καταδικάστηκε για το αδίκημα της εξύβρισης κατά παράβαση του άρθρου 99 του Ποινικού Κώδικα. Αναφορικά με την κοινή κατηγορία που αντιμετώπιζαν τους επιβλήθηκε ποινή φυλάκισης 45 ημερών. Στον εφεσείοντα επιβλήθηκε επίσης φυλάκιση 45 ημερών για το αδίκημα της κοινής επίθεσης και στον Ασήμογλου επιβλήθηκε ποινή 15 ημερών για το αδίκημα της εξύβρισης, που αυτός αντιμετώπιζε.
Τα γεγονότα που οδήγησαν στην προσαγωγή αυτών των κατηγοριών έχουν σε έκταση αναλυθεί στην πρωτόδικη απόφαση και θεωρούμε ορθότερο να τα παραθέσουμε όπως συνοψίζονται στην απόφαση για την ποινή:
«Ο πρέσβης του Κατάρ (στο εξής για σκοπούς συντομίας, θα αποκαλείται ο «Rahman») στην Κύπρο, στις 8.11.2011 μαζί με την οικογένεια του, φιλικά τους πρόσωπα, τους δύο οδηγούς που οδηγούσαν δύο από το τρία οχήματα της πρεσβείας του Κατάρ και υπηρετικό προσωπικό αποτελούμενο από τρεις φιλιππινέζες ήρθαν από την Λευκωσία για εκδρομή στην Πάφο.
Αρχικά επισκέφθηκαν τον Κόλπο τον Κοραλλιών όπου ενοικίασαν μοτοσικλέτες τις οποίες θα χρησιμοποιούσαν οι κόρες του πρέσβη, οι φίλες τους και ο γιος του. Τα δύο από τα τρία οχήματα, περί ώρα 1330, έφτασαν στον Ακάμα περιοχή Λάρας και σε υπαίθριο χώρο, ο πρέσβης, η σύζυγος του, οι οδηγοί και οι φιλιππινέζες, κάθισαν για πικνίκ. Σε κάποιο χρονικό σημείο κατά την εκεί παραμονή τους άναψαν και φωτιά σε χώμα για να φτιάξουν το τσάι τους. Μετά από περίπου 2 ώρες πήγαν και τους συνάντησαν με τις μοτοσικλέτες τα παιδία του πρέσβη και οι φίλες τους. Περί ώρα γύρω 1700, ο Βαγγέλης (Μ.Κ.4), αποχώρησε από τον Ακάμα με το όχημα 55CD11 και ακολούθησε τις μοτοσικλέτες μέχρι τον Κόλπο των Κοραλλιών, στο μέρος από όπου τις ενοικίασαν για να τις παραδώσουν. Στη συνέχεια ο γιος του πρέσβη, με το όχημα 55CD11, επέστρεψε στον Ακάμα ώστε να παραλάβει αυτούς που είχαν παραμείνει εκεί, δηλαδή τον πρέσβη, την σύζυγο του, την αδελφή της συζύγου του και τις υπηρέτριες.
Την ώρα που οι πιο πάνω, ετοιμάζονταν να αποχωρήσουν από το μέρος, έφτασε ο πρώτος κατηγορούμενος και με θυμωμένο ύφος άρχισε να ρωτά και να κατηγορεί τον πρέσβη ότι έκλεψε τις ελιές του και ότι βρίσκονταν στη γη του. Ο γιός του πρέσβη τότε επενέβη και του εξήγησε ποιοι ήταν, όταν όμως ο πρώτος κατηγορούμενος κατάλαβε, ότι ήταν Άραβες, έγινε πιο επιθετικός απέναντι στον πρέσβη, φώναζε έντονα και τον αποκαλούσε κλέφτη.
Ο πρώτος κατηγορούμενος, τηλεφώνησε και κάλεσε τον δεύτερο κατηγορούμενο να πάει στο μέρος.
Όταν ο πρώτος κατηγορούμενος αντιλήφθηκε ότι τα πιο πάνω πρόσωπα θα αποχωρούσαν από το μέρος, τρέχοντας πήγε προς το μέρος του πρέσβη, κουνώντας τα χέρια και φωνάζοντας ταυτόχρονα να μην φύγουν αλλά να παραμείνουν ακόμα δύο λεπτά. Σε εκείνο το χρονικό σημείο κατέφθασε και ο δεύτερος κατηγορούμενος στο μέρος.
Ο πρέσβης, μπήκε στο όχημα του έκλεισε το παράθυρο του οδηγού και ο πρώτος κατηγορούμενος κατευθύνθηκε προς αυτόν φωνάζοντας και σηκώνοντας το δεξί του χέρι με κίνηση να τον χτυπήσει, χωρίς όμως να τα καταφέρει, γιατί ο πρέσβης έκλεισε το παράθυρο του αυτοκινήτου του με αποτέλεσμα ο πρώτος κατηγορούμενος να χτυπήσει με το χέρι του πάνω στο τζάμι. Ο πρέσβης ξεκίνησε το όχημα και ο πρώτος κατηγορούμενος συνέχισε να χτυπά με τα χέρια του πάνω στο αυτοκίνητο.
Ο πρέσβης φεύγοντας από το μέρος, επικοινώνησε τηλεφωνικώς με τον George Karout και του ανάφερε τι είχε συμβεί οπόταν ο George μαζί με τον Βαγγέλη ξεκίνησαν με τα οχήματα τους να πάνε πίσω στον Ακάμα.
Στον δρόμο για την επιστροφή τους στον Ακάμα, προς τον Άγιο Γεώργιο, οι πιο πάνω, είδαν το όχημα του πρέσβη να έρχεται από την αντίθετη κατεύθυνση και για αυτό αφού έστριψαν τα οχήματα τους το ακολούθησαν. Σταμάτησαν στη συνέχεια στο μέρος από όπου ενοικίασαν τις μοτοσικλέτες και εκεί ο πρέσβης τους ενημέρωσε για το τι έγινε στον Ακάμα και μετά από 10 περίπου λεπτά όλα τα οχήματα ξεκίνησαν για την Λευκωσία. Πρώτος ξεκίνησε ο πρέσβης με το όχημα 55CD11, δεύτερος ο Βαγγέλης με το όχημα 55CD5 και τρίτος ο George με το όχημα 55CD9. Καθοδόν ο George τηλεφώνησε στον Βαγγέλη και του είπε όταν βρει τόπο να σταματήσει γιατί πίσω του βρισκόταν το αυτοκίνητο που είχε προηγουμένως περιγράψει ο πρέσβης, και όπως του ανέφερε, σε αυτό επέβαιναν 2 άτομα και του άναβαν συνεχώς τα φώτα. Τόσο ο Βαγγέλης όσο και ο George σταμάτησαν τα οχήματα τους στην αριστερή πλευρά του δρόμου και κατέβηκαν κάτω, στο μέρος εκεί σταμάτησε και το όχημα που τους ακολουθούσε και από αυτό κατέβηκαν οι δύο κατηγορούμενοι. Ο δεύτερος κατηγορούμενος κατέβηκε από το όχημα κρατώντας στο χέρι του ένα λιβέρι (Τεκμήριο 5), όταν ο Βαγγέλης τον ρώτησε τι θέλει με το λιβέρι, αυτός του απάντησε, ότι ήρθαν να δουν ποιοι είναι αυτοί που μούνταραν τον μάστρο του (τον πρώτο κατηγορούμενο) ενώ με επιθετικό τρόπο, τον ρώτησε ποιος ήταν αυτός, αν ήταν αστυνομικός και ποιος ήταν ο George, όταν ο Βαγγέλης του είπε ότι είναι οδηγός του πρέσβη του Κατάρ, ο δεύτερος κατηγορούμενος, άρχισε να φωνάζει «Πουστοαραπάδες, ήρθανε στη Κύπρο να μου κάνουνε τους μάγκες». Ο George ενώ βρίσκονταν ακόμα εκεί τηλεφώνησε σε κάποιο Βενιαμίν αστυνομικό ασφαλείας του πρέσβη και τον ενημέρωσε σχετικά και ζήτησε από τον Μ.Κ.4 να φύγουν από το μέρος και θα αναλάβει η αστυνομία, οπόταν μπήκαν στα οχήματα τους και αναχώρησαν για την Λευκωσία».
Αρχικώς, είχαν καταχωρηθεί και οι δύο προαναφερόμενες εφέσεις τόσο εναντίον της καταδίκης όσο και εναντίον της ποινής. Σε κάποιο στάδιο κατά τη συζήτηση της έφεσης, ο ευπαίδευτος συνήγορος, ορθώς κατά την άποψη μας, απέσυρε την έφεση του Ασήμογλου στο σύνολο της και επίσης απέσυρε την έφεση εναντίον της καταδίκης του εφεσείοντα, προχωρώντας σε αγόρευση αναφορικά με την έφεση κατά της ποινής των 45 ημερών που επιβλήθηκε στον εφεσείοντα, τόσο για το αδίκημα της οπλοφορίας προς διέγερση τρόμου όσο και για το αδίκημα της κοινής επίθεσης.
Ο ευπαίδευτος συνήγορος έκαμε αναφορά στα γεγονότα που έλαβαν χώρα στη Λάρα για να καταδείξει ότι το ίδιο το πρωτόδικο Δικαστήριο θεώρησε ως μη αποδεκτή τη μαρτυρία του Rahman αναφορικά με σειρά λεπτομερειών που ο ίδιος ανέφερε ότι έλαβαν χώρα εκεί. Ιδιαιτέρως αναφέρθηκε ο κ.Αλεξάνδρου στον ισχυρισμό του ότι από το αυτοκίνητο που κατέφθασε στη σκηνή είχαν αποβιβαστεί 4 άτομα με όπλα και λιβέρι, ενώ αποδεικνύεται ότι ήταν μόνο ο Ασήμογλου και ότι είχαν ρίξει εναντίον του αυτοκινήτου πέτρες, κάτι το οποίο επίσης απεδείχθη ότι δεν είχε συμβεί. Τελικώς, πρόβαλε ο συνήγορος, ότι επρόκειτο περί ενός επεισοδίου στο οποίο είχαν λογοφέρει ο Rahman με τον εφεσείοντα, όταν ο τελευταίος, βλέποντας αναμμένη φωτιά στην περιοχή του δάσους της Λάρας, στην οποία ο ίδιος διαθέτει υποστατικό, του ζήτησε το λόγο. Ο Rahman του συμπεριφέρθηκε με αναίδεια και ο εφεσείων όντως, κτύπησε στο αυτοκίνητο του Rahman, σε μια προσπάθεια να τον εμποδίσει από του να εγκαταλείψει τη σκηνή μέχρις ότου φθάσει ο Ασήμογλου ο οποίος μιλούσε την αγγλική γλώσσα για να συνεννοηθούν.
Αυτού του είδους το περιστατικό με κανένα τρόπο, εισηγήθηκε ο ευπαίδευτος συνήγορος, δεν θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως επεισόδιο που για σκοπούς ποινής θα μπορούσε να τιμωρηθεί με ποινή φυλάκισης. Η επιλογή που έγινε από το πρωτόδικο Δικαστήριο είναι εσφαλμένη, κατά την εισήγηση του, και θα ήταν εξίσου αποτελεσματική η επιβολή ποινής προστίμου.
Αναφορικά με το δεύτερο επεισόδιο που έλαβε χώρα στην περιοχή Τάφοι των Βασιλέων, ο ευπαίδευτος συνήγορος έδωσε έμφαση στο γεγονός ότι ο εφεσείων δεν κρατούσε το λιβέρι και το σημαντικότερο, όπως είπε, ήταν το γεγονός ότι ζήτησε από τον Ασήμογλου να το επιστρέψει στο αυτοκίνητο, πράγμα που έγινε. Υπάρχει μαρτυρία του Μιχαλόπουλου ότι ο εφεσείων δεν ήταν επιθετικός όταν κατέβηκε από το αυτοκίνητο. Η επιβολή ποινής φυλάκισης ήταν εκτός του ορθού πλαισίου, πρόσθεσε, και παράλληλα η επιβολή όμοιας σε ύψος ποινής και στους δύο εμπλεκόμενους παραβιάζει την αρχή της αναλογικότητας αναφορικά με τη συμμετοχή εκάστου στο αδίκημα.
Παράλληλα, ο συνήγορος αναφέρθηκε στις προσωπικές συνθήκες του εφεσείοντα, ο οποίος ήταν ηλικίας 50 χρόνων, λευκού ποινικού μητρώου, και πατέρας ενός 14χρόνου αγοριού. Ο εφεσείων μεγάλωνε το παιδί του χωρίς την ύπαρξη μητέρας η οποία είχε εγκαταλείψει την οικογένεια της, χρόνια πριν. Συμφώνησε ο ευπαίδευτος συνήγορος ότι ο εφεσείων είχε στο μεταξύ τελέσει και δεύτερο γάμο, πλην όμως η σύνδεση του 14χρόνου αγοριού με τον πατέρα του ήταν στοιχείο που έπρεπε να οδηγήσει το πρωτόδικο Δικαστήριο στη μη επιβολή ποινής φυλάκισης και εν πάση περιπτώσει σε αναστολή της ποινής.
Η ευπαίδευτη συνήγορος της Δημοκρατίας υπερασπίστηκε την ορθότητα των επιβληθεισών ποινών λέγοντας ότι τα περιστατικά ήταν τέτοια που η μόνη, υπό τας περιστάσεις, ποινή ήταν αυτή της φυλάκισης και του ύψους που επιβλήθηκε.
Μας έχει προβληματίσει ιδιαιτέρως, η περίπτωση του εφεσείοντα. Ορθώς, κατά τη γνώμη μας η πρωτόδικος δικαστής θεώρησε την όλη συμπεριφορά που εκδηλώθηκε ως ένα ενιαίο περιστατικό.
Η κατά την άποψη του εφεσείοντα «επέμβαση» στην περιουσία του και η «κλοπή των ελιών του», με κανένα τρόπο δεν δικαιολογούσε την εχθρική συμπεριφορά που εκδήλωσε εναντίον του «επεμβασία». Σε κάποιο στάδιο ζήτησε από τον Ασήμογλου να έρθει στη σκηνή, ο οποίος έφθασε με το λιβέρι. Βλέποντας τον Rahman να απομακρύνεται προσπάθησε να τον κτυπήσει και όταν ο τελευταίος έκλεισε το τζάμι της πόρτας του αυτοκινήτου, το χέρι του εφεσείοντα κτύπησε στο τζάμι.
Η συμπεριφορά του ήταν σαφώς καταδικαστέα βρισκόμενη έξω από το αναμενόμενο. Δεν μπορεί να παραγνωριστεί ότι ο εφεσείων ταξίδευσε από την περιοχή της Λάρας, μέχρι τους Τάφους των Βασιλέων, μια απόσταση, όπως λέχθηκε κατά τη συζήτηση της έφεσης, 22 χιλιόμετρα, αναζητώντας τον Rahman. Μόλις αντιλήφθηκε το αυτοκίνητο της πρεσβείας έκαμε αισθητή την παρουσία του αναβοσβήνοντας τα φώτα του αυτοκινήτου με σκοπό, όπως αποδείχθηκε να σταματήσει. Kατεβαίνοντας ο Ασήμογλου πήρε και το λιβέρι, και επισυνέβησαν τα γεγονότα που στοιχειοθέτησαν την κατηγορία της οπλοφορίας.
Δεν παραγνωρίζουμε ότι σε κάποιο στάδιο, μετά που προκλήθηκε φόβος και ανησυχία στα άτομα που βρίσκοντο στο αυτοκίνητο, ο εφεσείων ζήτησε από τον Ασήμογλου να επιστρέψει το λιβέρι στο αυτοκίνητο, πράγμα που έγινε.
Η επίλυση διαφορών, που όπως αποδείχθηκε ήταν ασήμαντη, με τη χρήση επιθετικού όπλου, όπως το λιβέρι, σαφώς δεν καταδεικνύει παρά εγκληματική συμπεριφορά, άκρως καταδικαστέα που επιβάλλει την αντίκριση της με δέουσα αυστηρότητα.
Δεν θεωρούμε ότι η επιλογή της πρωτόδικης δικαστού για επιβολή ποινής στερητικής της ελευθερίας ήταν με οποιονδήποτε τρόπο λανθασμένη. Αντιθέτως, η όποια άλλη μορφή ποινής θα ήταν έξω από το μέτρο και δεν θα εξυπηρετούσε ένα από τους σκοπούς της ποινής που δεν είναι άλλος παρά ο παραδειγματισμός και η αποφυγή επανάληψης από άλλους, πέραν της τιμωρίας του παραβάτη.
Σε μια πολιτισμένη κοινωνία, όπως θέλουμε να θεωρούμε τη δική μας, η επίλυση διαφορών με τη βία ή την οπλοφορία με σκοπό την πρόκληση τρόμου σαφώς και δεν μπορεί να γίνει ανεχτή. Στην υπόθεση Vak. v. Δημοκρατίας (2008) 2 Α.Α.Δ. 854, φυλάκιση έξι μηνών για το εν λόγω αδίκημα της οπλοφορίας του άρθρου 80, κρίθηκε ως ορθή. Βεβαίως τα γεγονότα εκεί ήταν πολύ διαφορετικά και σοβαρότερα από την υπό εξέταση υπόθεση. Το είδος της ποινής, όμως, δεν αμφισβητήθηκε.
Υπό τις περιστάσεις της παρούσας υπόθεσης θεωρούμε ότι η επιβολή ποινής φυλάκισης για το αδίκημα της οπλοφορίας με σκοπό τη διέγερση τρόμου, ήταν ενδεδειγμένη και δεν βρίσκουμε οποιοδήποτε λάθος αρχής που να δικαιολογεί την επέμβαση μας, ως προς το είδος της επιλεγείσας ποινής. Αναφορικά με το ύψος της ποινής για τη συγκεκριμένη κατηγορία, θεωρούμε ότι αυτή είναι ορθή, αφού λήφθηκε υπόψη το λευκό ποινικό μητρώο του εφεσείοντα και ιδιαιτέρως ότι ζήτησε από τον Ασήμογλου να πάρει πίσω το λιβέρι, πράγμα που έγινε. Η ένδειξη ότι σαφώς λήφθηκαν υπόψη τα ελαφρυντικά αντανακλάται στο ύψος της ποινής, 45 ημέρες, σε αδίκημα που τιμωρείται μέχρι δυο χρόνια φυλάκιση. Πλην όμως, τα δυο περιστατικά θα έπρεπε να αντιμετωπιστούν αναλόγως της βαρύτητας εκάστου.
Επιχείρησε όντως να κτυπήσει τον Rahman ο εφεσείων. Δεν υλοποιήθηκε η πράξη του και αφού τελικά κτύπησε στο παράθυρο του αυτοκινήτου.
Το δεύτερο περιστατικό είναι άκρως σοβαρότερο, με αναφορά στο διαρρεύσαντα χρόνο, που θα μπορούσε να επιδράσει καταλυτικά στο θυμό του εφεσείοντα, πράγμα που δεν έγινε, σε συνδυασμό με τη μεγάλη απόσταση των 22 χιλιομέτρων, αναζητώντας τον Rahman, παίρνοντας μαζί τον Ασήμογλου με το λιβέρι. Τελικώς, εντοπίστηκε ένα αυτοκίνητο της πρεσβείας και με την «πίεση» του εφεσείοντα σταμάτησε. Ακολούθως κατέβηκαν οι επιβαίνοντες και ο Ασήμογλου με το λιβέρι, με όλους τους εν δυνάμει κινδύνους που προέκυπταν.
Η επιλογή, όμως, ποινής στερητικής της ελευθερίας, για το αδίκημα της επίθεσης, πάντοτε βέβαια κάτω από τα ιδιαίτερα περιστατικά της υπόθεσης, που εξελίχθηκαν στην Λάρα, ήταν λανθασμένη. Επιβολή χρηματικής ποινής θα ήταν υπό τις περιστάσεις ενδεδειγμένη.
Ενόψει των πιο πάνω η ποινή φυλάκισης για το αδίκημα της επίθεσης ακυρώνεται, και με το δεδομένο ότι ο εφεσείων έχει εκτίσει ήδη την ποινή φυλάκισης που του επιβλήθηκε, για τα γεγονότα που ακολούθησαν δεν επιβάλλουμε οποιαδήποτε ποινή. Η έφεση για την ποινή της οπλοφορίας προς διέγερση τρόμου απορρίπτεται.
ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, Δ.
ΠΑΝΑΓΗ, Δ.
ΛΙΑΤΣΟΣ, Δ.