|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2013) 2 ΑΑΔ 307
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Ποινική Έφεση Αρ. 73/2011 )
4 Απριλίου 2013
[ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ, ΠΑΝΑΓΗ, Δ/στές.]
ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΜΙΧΑΗΛ Χ»ΑΝΤΩΝΗ
Εφεσείοντα
ν.
ΔΗΜΟΥ ΠΕΓΕΙΑΣ
Εφεσίβλητου
_________________
Ν. Τσιαπαλής, για τον Εφεσείοντα.
Ι. Παπαζαχαρία, για τον Εφεσίβλητο.
_________________
Η ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δοθεί από
το δικαστή Δ. Χατζηχαμπή.
_________________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, Δ: Το ιστορικό της έφεσης αυτής ανάγεται στο 2006. Τότε ήταν που ο Δήμος Πέγειας, ενεργώντας στη βάση πληροφοριών και επιτόπιας εξέτασης της υγειονομικής υπηρεσίας του, διαπίστωσε ότι μάντρα αιγών και πτηνών που διατηρούσε ο Εφεσείων εντός των ορίων του Δήμου προκαλούσε οχληρία, δυσοσμία και κίνδυνο για τη δημόσια υγεία. Εστάλη τότε επιστολή στον Εφεσείοντα με ημερομηνία 11.9.2006 με την οποία επληροφορείτο τα ανωτέρω και διευκρινίζετο ότι:
«Συγκεκριμένα τα υποστατικά είναι γεμάτα κόπρο και άλλες ακαθαρσίες ενώ η γενική εικόνα που αποκομίζεται είναι ότι δεν γίνεται καμιά προσπάθεια καθαρισμού. Επίσης τα υποστατικά των ζώων είναι κατασκευασμένα από ευτελή υλικά ενώ τα ζώα και τα πτηνά περιφέρονται ελεύθερα στον περίβολο του σπιτιού.»
Καλείτο περαιτέρω ο Εφεσείων όπως, επιλαμβανόμενος του θέματος, απομακρύνει τη μάντρα, άλλως θα λαμβάνοντο δικαστικά μέτρα εναντίον του. Τα ίδια επεσημάνθησαν στον Εφεσείοντα και με άλλη επιστολή ημερομηνίας 12.2.2007 αφού, όπως αναφέρεται στην επιστολή, ο Εφεσείων δεν είχε συμμορφωθεί. Κατάληξη των ενεργειών του Δήμου, και αφού μεσολάβησε τον Απρίλιο του 2008 επίσκεψη του υπευθύνου υπαλλήλου του Δήμου για τον έλεγχο της καθαριότητας και οχληρίας και διαπίστωση ότι η κατάσταση είχε παραμείνει η ίδια, ήταν η απόφαση του ημερομηνίας 8.4.2008 όπως κινηθεί νομική διαδικασία εναντίον του Εφεσείοντα προς εξασφάλιση διατάγματος δυνάμει του άρθρου 94 του περί Δήμων Νόμου. Κατεχωρήθη στη συνέχεια, κατόπιν οδηγιών του Δήμου προς το δικηγόρο τους, και αφού είχε αποσταλεί και άλλη επιστολή ημερομηνίας 11.06.2008, υπόθεση εναντίον του Εφεσείοντα με την οποία εγίνετο παραπομπή στην οχληρία και εζητείτο η ενεργοποίηση του άρθρου 94 προς εξασφάλιση διατάγματος για άρση της οχληρίας. Το άρθρο 94 προνοεί:
«94. Εάν το δικαστήριον ικανοποιηθή ότι η ισχυριζομένη οχληρία υφίσταται, ή ότι αύτη παρά το γεγονός ότι ήρθη είναι ενδεχόμενον να επαναληφθή εις τα αυτά υποστατικά, το δικαστήριον εκδίδει διάταγμα εναντίον του τοιούτου προσώπου δι' ου απαιτείται παρ' αυτού να συμμορφωθή προς όλας ή οιασδήποτε των απαιτήσεων της ειδοποιήσεως ή άλλως να άρη την οχληρίαν εντός προθεσμίας καθοριζομένης εις το διάταγμα και να εκτελέση οιαδήποτε έργα αναγκαία διά τον σκοπόν αυτόν ή διάταγμα απαγορεύον την επανάληψιν της οχληρίας και διατάσσον την εκτέλεσιν οιωνδήποτε έργων αναγκαίων προς παρεμπόδισιν επαναλήψεως αυτής ή διάταγμα απαιτούν την άρσιν της οχληρίας καθώς επίσης και την παρεμπόδισιν της επαναλήψεως αυτής.
Το δικαστήριον δύναται διά διατάγματος αυτού, να επιβάλλη εις το πρόσωπον εναντίον του οποίου εξεδόθη διάταγμα, οιανδήποτε χρηματικήν ποινήν ..., ή ποινήν φυλακίσεως μη υπερβαίνουσαν τους εξ μήνας, ή αμφοτέρας τας εν λόγω ποινάς, και να εκδίδη οδηγίας διά την καταβολήν πάντων των εξόδων των δημιουργηθέντων μέχρι της ημερομηνίας της ακροάσεως της κατηγορίας, ή της εκδόσεως του διατάγματος διά άρσιν ή παρεμπόδισιν της οχληρίας.»
Το άρθρο 94 συνιστά την κατάληξη της διαδικασίας η οποία προβλέπεται στα άρθρα 92 και 93 τα οποία προνοούν:
«92. Άμα τη λήψει οιασδήποτε πληροφορίας αναφορικώς προς την ύπαρξιν οχληρίας, το συμβούλιον, εάν ικανοποιηθή διά την ύπαρξιν οχληρίας, επιδίδει διά του δημάρχου, ή ως αυτός ήθελεν ορίσει, ειδοποίησιν εις το πρόσωπον διά της πράξεως, παραλείψεως ή ανοχής του οποίου προκαλείται ή συνεχίζεται η οχληρία, ή, εάν τούτο δέν δύναται να ανευρεθή, εις τον ιδιοκτήτην ή τον κάτοχον των υποστατικών εις τα οποία προκαλείται η οχληρία, δι' ης εντέλλεται αυτό να άρη την οχληρίαν εντός της καθοριζομένης εν τη ειδοποιήσει προθεσμίας, και να προβή εις την εκτέλεσιν τοιούτων έργων ή ενεργειών αι οποίαι ήθελον κριθή αναγκαίαι διά τον σκοπόν αυτόν:
Νοείται ότι εάν η οχληρία διά την ύπαρξιν της οποίας ελήφθη η πληροφορία είναι τοιαύτης επειγούσης φύσεως ώστε να απαιτήται διά την άρσιν αυτής λήψις αμέσων μέτρων διά την δημοσίαν ασφάλειαν ή υγείαν ή τας ανέσεις της περιοχής, ο δήμαρχος δύναται να ενεργή αντί του συμβουλίου, αλλ' ούτος πληροφορεί ευθύς αμέσως περί πασών των ενεργειών αυτού το συμβούλιον εντός της προθεσμίας της αναφερομένης εις την ειδοποίησιν:
Νοείται περαιτέρω ότι, οσάκις το πρόσωπον το προκαλούν την οχληρίαν δεν δύναται να ανευρεθή, ή εάν η οχληρία δεν προκαλήται υπό, ή δεν συνεχίζεται λόγω πράξεως ή παραλείψεως ή ανοχής του ιδιοκτήτου ή κατόχου της οικοδομής, τότε ο δήμαρχος δύναται αφ' εαυτού να δώση οδηγίας διά την άμεσον άρσιν της οχληρίας, άνευ περαιτέρω διαταγής.»
«93.—(1) Εάν το πρόσωπον εις το οποίον επεδόθη ειδοποίησις δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 92 παραλείψη να συμμορφωθή προς οιονδήποτε των απαιτήσεων αυτής εντός της καθοριζομένης εις αυτήν προθεσμίας, ή εάν η οχληρία είναι ενδεχόμενον, κατά την γνώμην του συμβουλίου ή του δημάρχου, να επαναληφθή εις τα ίδια υποστατικά, το συμβούλιον:
(α) δύναται να άρη την οχληρίαν και οιοσδήποτε των υπαλλήλων ή εργατών του συμβουλίου δύναται να εισέρχεται εις τα υποστατικά εις τα οποία υφίσταται η οχληρία και να εκτελέση εκεί οιανδήποτε πράξιν η οποία ήθελε κριθή αναγκαία προς άρσιν της οχληρίας, και το συμβούλιον δύναται να ανακτά δι' αγωγής τα υπ' αυτού γενόμενα έξοδα από το εν παραλείψει πρόσωπον˙
Νοείται ότι το συμβούλιο θα δικαιούται να εγγράψει το ποσό των γενομένων εξόδων ως επιβάρυνση επί του τεμαχίου εντός του οποίου υφιστάτο η οχληρία, ανεξάρτητα από την καταχώρηση αγωγής για είσπραξη των εξόδων αυτών.
(β) δύναται να προβή εις την λήψιν δικαστικών μέτρων προς εξασφάλισιν διατάγματος διά του οποίου να υποχρεούται το εν παραλείψει πρόσωπον να άρη την οχληρίαν.
(2) Το δικαστήριον ενώπιον του οποίου εκδικάζεται κατηγορία προσαφθείσα εναντίον προσώπου τινός, ως εις την παράγραφον (β) ανωτέρω προνοείται, δύναται κατόπιν αιτήσεως άνευ ειδοποιήσεως προς τον έτερον διάδικον (ex parte) να διατάξη το εν παραλείψει πρόσωπον να λάβη αμέσως τοιαύτα μέτρα, καθοριζόμενα εις το διάταγμα, οία ήθελον κριθή αναγκαία διά την άρσιν ή αναστολήν της οχληρίας ή διά την παρεμπόδισιν δημιουργίας ή επαναλήψεώς της, μέχρι της τελικής εκδικάσεως της υποθέσεως αναφορικώς προς ην προσήφθη η κατηγορία εναντίον του τοιούτου προσώπου:
Νοείται ότι η έκδοσις του τοιούτου διατάγματος υπόκειται εις τας διατάξεις του περί Πολιτικής Δικονομίας Νόμου, του περί Δικαστηρίων Νόμου και των περί Πολιτικής Δικονομίας Διαδικαστικών Κανονισμών.
(3) Εάν οιονδήποτε πρόσωπον εναντίον του οποίου εξεδόθη διάταγμα δυνάμει των διατάξεων του εδαφίου (2) παραλείπη ή αμελή να συμμορφωθή προς το τοιούτο διάταγμα εντός της καθορισθείσης εν τω διατάγματι προθεσμίας, είναι νόμιμον διά το συμβούλιον να εκτελέση το τοιούτο διάταγμα και τα γενόμενα έξοδα διά την εκτέλεσιν τούτου καταβάλλονται εις το συμβούλιον υπό του προσώπου εναντίον του οποίου εξεδόθη το διάταγμα, και τα τοιαύτα έξοδα λογίζονται ως ποινή εντός της εννοίας του περί Ποινικής Δικονομίας Νόμου και η καταβολή τούτων εν συνεχεία επιβάλλεται.
(4) Οιονδήποτε πρόσωπον εναντίον του οποίου εξεδόθη διάταγμα δυνάμει του εδαφίου (2), το οποίον παρακούει ή παραλείπει να συμμορφωθή προς το τοιούτο διάταγμα, ανεξαρτήτως του εάν το συμβούλιον προέβη εις την εκτέλεσιν ή εξετέλεσε το τοιούτο διάταγμα, είναι ένοχον αδικήματος και υπόκειται εις ποινήν φυλακίσεως μη υπερβαίνουσαν τους εξ μήνας ή εις χρηματικήν ποινήν ..., ή εις αμφοτέρας τας ποινάς ταύτας.»
Κατά την ακρόαση έγινε παραδεκτό γεγονός το ότι ο Εφεσείων διατηρεί την εν λόγω μάντρα και ότι έλαβε τις επιστολές ημερομηνίας 11.9.2006, 12.2.2007 και 11.06.2008. O ευπαίδευτος πρωτόδικος δικαστής είχε ενώπιον του και τη μαρτυρία του εν λόγω υπαλλήλου του Δήμου στον οποίο αναφερθήκαμε, την οποία και απεδέχθη. Δεν υπήρξε μαρτυρία εκ μέρους του Εφεσείοντα. Με αυτά τα δεδομένα ο ευπαίδευτος πρωτόδικος δικαστής προέβη σε εύρημα ότι ο Εφεσείων διατηρούσε την εν λόγω μάντρα και ότι αυτή όντως προκαλούσε οχληρία συνιστάμενη στην ύπαρξη ακαθαρσιών και γενικά εστιών μόλυνσης από τα απορρίμματα των ζώων, ενώ υπήρχε έντονη δυσοσμία και παρουσία εντόμων. Διεπίστωσε επίσης ότι ο Εφεσείων έλαβε την επιστολή ημερομηνίας 11.6.2008 με την οποία εκαλείτο να άρει την οχληρία εντός οκτώ ημερών, χωρίς να ανταποκριθεί και ότι η οχληρία εξακολουθούσε να υφίσταται χωρίς αυτή να έχει αρθεί. Ήταν σε αυτή τη βάση που το δικαστήριο εξέδωσε διάταγμα όπως εντός οκτώ ημερών από την επίδοση του διατάγματος ο Εφεσείων απομακρύνει και μεταφέρει τη μάντρα του εκτός των δημοτικών ορίων του Δήμου και καθαρίσει τον τόπο από τον κόπρο και άλλες ακαθαρσίες.
Ο Εφεσείων υπέβαλε πέντε λόγους έφεσης οι οποίοι αφορούν καθαρά νομικά θέματα και ιδιαίτερα άπτονται της νομιμότητας της διαδικασίας που ακολουθήθηκε σε συνάρτηση με τα άρθρα 92, 93 και 94 του Νόμου. Είναι εισήγησή του ότι δεν υπήρξε «λήψη οιασδήποτε πληροφορίας» από το Δήμο ως προς την ύπαρξη οχληρίας της μάντρας, παρά μόνο παράπονα από περιοίκους και ότι ο δήμος δεν ικανοποιήθηκε για την ύπαρξη της οχληρίας προτού επιδώσει την ειδοποίηση. Στην ακρόαση δεν επέμεινε ιδιαιτέρως στο θέμα αυτό και πρόδηλο είναι ότι η αναφορά στο άρθρο 92 σε «πληροφορία» ικανοποιείται πλήρως είτε αυτή κριθεί πληροφορία ως τέτοια είτε ως παράπονο. Είναι στη βάση των παραπόνων αυτών και των διαπιστώσεων των υγειονομικών υπηρεσιών του Δήμου, μετά την επιτόπια εξέτασή τους, που ο Δήμος ικανοποιήθηκε για την ύπαρξη της οχληρίας και απεφάσισε να αποσταλεί η ειδοποίηση.
Άλλη εισήγηση του Εφεσείοντα είναι ότι οι επιστολές της 11.9.2006 και 12.2.2007 είναι άσχετες με τη διαδικασία του άρθρου 94 διότι αυτές προηγήθησαν της απόφασης του Δήμου να προωθήσει την υπόθεση. Κάθε άλλο παρά άσχετες είναι όμως, αφού οι επιστολές αυτές ανάγονται στο άρθρο 92, η εφαρμογή του οποίου συνιστά προϋπόθεση για την εφαρμογή του άρθρου 94. Αν δεν είχαν σταλεί οι επιστολές αυτές τότε δεν θα μπορούσε να γίνει προσφυγή στο άρθρο 94. Να υπενθυμίσουμε ότι η παραλαβή των επιστολών αυτών από τον Εφεσείοντα είναι παραδεκτό γεγονός.
Άλλη εισήγηση του Εφεσείοντα είναι ότι το πρακτικό του Δήμου ημερομηνίας 8.4.2008 αναφέρεται σε απομάκρυνση κτηνοτροφικής μονάδας και όχι σε οχληρία. Και πάλι η αναφορά αυτή αγνοεί τα προηγηθέντα, αφού η απομάκρυνση της κτηνοτροφικής μονάδας στην οποία αναφέρεται ήταν ακριβώς η ενέργεια που θα έπρεπε να γίνει για άρση της οχληρίας. Τονίζουμε ότι η απόφαση για λήψη δικαστικών μέτρων στην οποία αφορά το Τεκμήριο 5 είναι ακριβώς σε συμφωνία με το άρθρο 93(β) το οποίο εξουσιοδοτεί το Δήμο να λάβει δικαστικά μέτρα προς εξασφάλιση του διατάγματος για άρση της οχληρίας.
Συναφώς, να αναφέρουμε ότι χωρίς έρεισμα είναι και η εισήγηση του Εφεσείοντα ότι ο Δήμος είχε ενεργήσει χωρίς εξουσία, εισήγηση η οποία γίνεται με αναφορά στην υπόθεση Ζenios Closures Ltd ν. Δήμου Λεμεσού (1992) 2 ΑΑΔ 380. Η υπόθεση Zenios δεν έχει εφαρμογή στη συγκεκριμένη περίπτωση αφού, όπως δείξαμε και κατά την ακρόαση, αφορούσε το αρμόδιο όργανο το οποίο στην προκειμένη περίπτωση ήταν αναμφίβολα ο Δήμος.
Παραπονείται ακόμα ο Εφεσείων ότι οι επιστολές που του εστάλησαν δεν προσδιόριζαν τι ακριβώς απαιτείτο από αυτόν να κάνει, τούτο όμως ήτο πολύ σαφές στις επιστολές οι οποίες επανειλημμένα του εστάλησαν και εναπόκειτο στον ίδιο να λάβει τα μέτρα εκείνα που θα απέληγαν σε άρση της οχληρίας. Να σημειώσουμε περαιτέρω ότι οι λόγοι έφεσης δεν προσδιορίζουν τέτοιο θέμα ως επίδικο στην έφεση.
Άλλη εισήγηση του Εφεσείοντα είναι ότι δεν απεδείχθη ότι η οχληρία υφίστατο κατά το χρόνο της έκδοσης του διατάγματος ώστε να δικαιολογείτο η έκδοση του, αφού η ύπαρξη της οχληρίας κατά την έκδοση του διατάγματος συνιστά απαραίτητη προϋπόθεση του άρθρου 94. Να σημειώσουμε ότι ούτε τέτοιο θέμα φαίνεται να καλύπτεται από τους λόγους της έφεσης αλλά εν πάση περιπτώσει η μαρτυρία που ήταν ενώπιον του Δικαστηρίου ήταν επαρκεστάτη για να καταδείξει ότι η οχληρία υφίστατο, ενώ ο ίδιος ο Εφεσείων όχι μόνο δεν έδωσε μαρτυρία σε σχέση με το θέμα αλλά και στην αντεξέταση του μάρτυρα επικεντρώθηκε στο κατά πόσο προέκυπτε οχληρία από την μάντρα και όχι αν η οχληρία υπήρχε μέχρι την ημέρα της ακρόασης.
Ο Εφεσείων παραπονείται επίσης ότι το διάταγμα που εξεδόθη είναι εσφαλμένο κατά το ότι τον διατάζει να απομακρύνει τη μάντρα του εκτός των δημοτικών ορίων της Πέγειας. Παρατηρήσαμε όμως κατά την ακρόαση ότι λόγος που να αφορά τέτοιο θέμα δεν υφίσταται στην έφεση και το θέμα δεν θα μας απασχολήσει περαιτέρω.
Όπως δεν θα μας απασχολήσει περαιτέρω και ο λόγος έφεσης που αφορά στο επίπεδο απόδειξης το οποίο ο ευπαίδευτος πρωτόδικος δικαστής εθεώρησε ότι είναι το ισοζύγιο των πιθανοτήτων. Δεν θα χρειαστεί να αποφανθούμε επ΄αυτού του θέματος αφού, όπως επίσης παρατηρήσαμε κατά την ακρόαση, η βάση της απόφασης και οι άλλοι λόγοι απόδειξης δεν έχουν να κάμουν με το θέμα του επιπέδου απόδειξης και της βεβαιότητας των γεγονότων αλλά με επιμέρους εισηγήσεις όσον αφορά τα νομικά σημεία που προκύπτουν από τα άρθρα 92-94.
Η έφεση απορρίπτεται. Επιδικάζονται €800 πλέον ΦΠΑ υπέρ του Εφεσίβλητου Δήμου.
Δ. Χατζηχαμπής, Δ.
Γ. Ερωτοκρίτου, Δ.
Π. Παναγή, Δ.
/ΚΧ»Π