|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2011) 2 ΑΑΔ 157
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Ποινική Έφεση Αρ. 23/2011)
23 Μαΐου, 2011
[ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, ΝΑΘΑΝΑΗΛ, ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ, Δ/στές]
ASMAL RAZAVEI,
Εφεσείοντας,
ν.
ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ,
Εφεσίβλητης.
Σ. Αργυρού, για τον Εφεσείοντα.
Λ. Χατζηαθανασίου (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας, εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα, για την Εφεσίβλητη.
Εφεσείων παρών.
ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, Δ.: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Δικαστής Α. Πασχαλίδης.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ, Δ.: Ο εφεσείων, ο οποίος είναι Ιρανός, κρίθηκε ένοχος από το Επαρχιακό Δικαστήριο Λάρνακας κατόπιν δικής του παραδοχής σε τρεις κατηγορίες. Συγκεκριμένα, κρίθηκε ένοχος στην κατηγορία της συνομωσίας με άγνωστο πρόσωπο με σκοπό τη διάπραξη κακουργήματος, ήτοι της προμήθειας ναρκωτικών, κατά παράβαση του άρθρου 6(1)(2) του Νόμου 29/77, όπως και του άρθρου 371 του Ποινικού Κώδικα, Κεφ. 154 (πρώτη κατηγορία), την προμήθεια ελεγχόμενου φαρμάκου, τάξεως Β, από άλλο πρόσωπο, κατά παράβαση των σχετικών άρθρων του Μέρους ΙΙ του Πρώτου όπως και του Τρίτου Πίνακα του Νόμου 29/77, όπως ο εν λόγω Νόμος μεταγενέστερα τροποποιήθηκε (δεύτερη κατηγορία) και της κατοχής ελεγχόμενου φαρμάκου, τάξεως Β, κατά παράβαση των σχετικών άρθρων του ιδίου Μέρους του Πρώτου και Τρίτου Πίνακα του Νόμου 29/77, όπως αυτός μεταγενέστερα τροποποιήθηκε (τρίτη κατηγορία). Στον κατηγορούμενο, ο οποίος δεν εκπροσωπείτο από δικηγόρο, επιβλήθηκαν συντρέχουσες ποινές φυλάκισης, 9 μηνών (πρώτη και δεύτερη κατηγορία) και 4 μηνών (τρίτη κατηγορία).
Τα γεγονότα τα οποία περιβάλλουν τη διάπραξη των πιο πάνω αδικημάτων και τα οποία να σημειωθεί δεν αμφισβητούνται, όπως αυτά τέθηκαν ενώπιον του πρωτόδικου Δικαστηρίου από την Κατηγορούσα Αρχή, έχουν συνοπτικά ως εξής:
Στις 15/12/2010 παραδόθηκε στα κρατητήρια της πρώην ΑΔΕ Αμμοχώστου, από οδηγό εταιρείας μεταφορών στη Λάρνακα, μια τσάντα. Παραλήπτης ήταν ο εφεσείων, ο οποίος κρατείτο στα εν λόγω κρατητήρια, καθότι εναντίον του εκκρεμούσε διάταγμα απέλασης. Στα πλαίσια έρευνας, που διενεργήθηκε στο εσωτερικό της τσάντας από μέλος της ΥΚΑΝ Αμμοχώστου, εντοπίστηκε σε άσπρο διαφανές νάυλον σακουλάκι, ρητίνη κάνναβης βάρους 2 γραμμαρίων. Το σακουλάκι ήταν τοποθετημένο σε μπουκάλι σιαμπού. Στο δελτίο μεταφοράς της τσάντας ως αποστολέας καταγραφόταν κάποιος Ali, ενώ στη θέση του παραλήπτη καταγραφόταν το όνομα του εφεσείοντα. Ο εφεσείων, ο οποίος συνελήφθηκε, αρχικά αρνήθηκε οποιαδήποτε ανάμιξη στο όλο θέμα. Στη συνέχεια όμως, έδωσε θεληματική κατάθεση στα πλαίσια της οποίας παραδέχθηκε ότι τα ναρκωτικά ήταν δικά του καθώς επίσης και ότι διευθέτησε την αποστολή τους κατόπιν που με τη χρήση κινητού τηλεφώνου, που είχε κρυμμένο στα κρατητήρια, τηλεφώνησε σε κάποιον φίλο του Ali και του ζήτησε να του στείλει 2 γραμμάρια κάνναβης για να καπνίσει γιατί, ως αποτέλεσμα εγχείρισης στο γόνατο υπέφερε και δεν μπορούσε να κινηθεί.
Όταν ρωτήθηκε από το πρωτόδικο Δικαστήριο «τι έχει να πει» προτού του επιβληθεί ποινή, ο εφεσείων, ο οποίος να σημειωθεί δεν εκπροσωπείτο από δικηγόρο, ανέφερε τα εξής:
"Είμαι στη φυλακή για πολλούς μήνες, επτά (7) μήνες. Τρεις (3) μήνες ήμουν στη Λευκωσία φυλακή και επτά (7) μήνες στα κρατητήρια της Αμμοχώστου και επειδή ήμουν στον πόλεμο στο Ιράκ, όταν ήμουν στο Ιράκ, είχα πρόβλημα με το πόδι μου και έχω υποφέρει στη φυλακή μετά από όλους αυτούς τους μήνες. Ζητώ από το Δικαστήριο, θα ήθελα το Δικαστήριο να δείξει επιείκεια γιατί υποφέρω με το γόνατο μου και ο ιατρός στη Λάρνακα μου είπε ότι πρέπει να κάμω και άλλην εγχείρηση στο γόνατο. Αυτά."
Την ορθότητα της πρωτόδικης απόφασης ο εφεσείων, αρχικά αμφισβητούσε με τους πιο κάτω πέντε λόγους έφεσης.
1. Η καταδίκη του, παρά την παραδοχή του, είναι εσφαλμένη διότι το πρωτόδικο Δικαστήριο παρέλειψε να τον πληροφορήσει για το δικαίωμα του να εκπροσωπηθεί από δικηγόρο της επιλογής του, με αποτέλεσμα να παραβιαστούν τα κατοχυρωμένα δυνάμει των προνοιών των άρθρων 12.5 και 30.3(3) του Συντάγματος δικαιώματα του να τύχει υπεράσπισης από δικηγόρο της επιλογής του και συνακόλουθα παραβιάστηκε το δικαίωμα του για δίκαιη δίκη.
2. Το πρωτόδικο Δικαστήριο επέβαλε ποινή παραλείποντας να ζητήσει από το Γραφείο Ευημερίας την ετοιμασία και παρουσίαση κοινωνικής έκθεσης, με αποτέλεσμα να «έχουν πληγεί αναφαίρετα ανθρώπινα δικαιώματα του, τα οποία κατοχυρώνονται από το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας».
3. Το πρωτόδικο Δικαστήριο εσφαλμένα καθοδήγησε τον εαυτό του ως προς τις αρχές της νομολογίας που διέπουν την επιβολή ποινής στη συγκεκριμένη περίπτωση. Όπως διαπιστώνεται, η θέση στο διάγραμμα του ευπαίδευτου συνηγόρου του εφεσείοντα, «ενώ ήταν παραδεκτό και αποτελούσε εύρημα του πρωτόδικου δικαστηρίου ότι ο κατηγορούμενος/ εφεσείοντας κατηγορείτο για ναρκωτικό τάξεως Β με ποσότητα 2 γρ. το Δικαστήριο εσφαλμένα παρέπεμψε στη σελίδα 10 της απόφασης του σε υποθέσεις που αφορούσαν άλλη κατηγορία Ναρκωτικών αλλά και πολύ μεγαλύτερης ποσότητας με αποτέλεσμα να επιβάλει στον κατηγορούμενο/ εφεσείοντα 9μηνη ποινή φυλάκισης για τις 2 πρώτες κατηγορίες και 4μηνη ποινή φυλάκισης για την κατηγορία 3».
4. Η ποινή είναι έκδηλα υπερβολική λαμβανομένων υπόψη όλων των περιστάσεων, αυτών κάτω από τις οποίες διεπράχθησαν τα αδικήματα, και εκείνων που αφορούν στο πρόσωπο του εφεσείοντα.
5. Εσφαλμένα το πρωτόδικο Δικαστήριο επέβαλε ποινή στην πρώτη, όπως και στη δεύτερη κατηγορία, καθότι τα γεγονότα τους εμπεριέχονται στα γεγονότα της τρίτης κατηγορίας στην οποία επίσης επεβλήθη ποινή.
Στην πορεία, οι λόγοι έφεσης 1 και 5 απεσύρθησαν. Η κατ' ισχυρισμόν παράλειψη όμως του πρωτόδικου Δικαστηρίου να πληροφορήσει τον εφεσείοντα για το δικαίωμα του να εκπροσωπηθεί από δικηγόρο της επιλογής του, συνέχισε να προβάλλεται από τον ευπαίδευτο συνήγορο του εφεσείοντα, αυτή τη φορά στα πλαίσια της γενικότερης θέσης, ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο, δεδομένου ότι απουσίαζε κοινωνική έκθεση και ο εφεσείων δεν εκπροσωπείτο από δικηγόρο, δεν είχε ενώπιον του τις προσωπικές περιστάσεις του εφεσείοντα, στο σύνολο τους, με αποτέλεσμα την επιβολή υπερβολικής, υπό τις περιστάσεις, ποινής. Σ' αυτό το στάδιο κρίνουμε σκόπιμο να παραθέσουμε τους ελαφρυντικούς παράγοντες τους οποίους το πρωτόδικο Δικαστήριο έλαβε υπόψη για σκοπούς επιβολής της ποινής, όπως οι εν λόγω παράγοντες απαριθμούνται στην απόφασή του:
"(α) Το λευκό του ποινικό μητρώο, την ηλικία του,
(β) Τα όσα έχει αναφέρει ο κατηγορούμενος για μετριασμό της ποινής του σε σχέση με τις προσωπικές του συνθήκες,
(γ) Το πρόβλημα υγείας του κατηγορουμένου, ειδικότερα την επέμβαση που έχει υποστεί στο πόδι του,
(δ) Την ποσότητα αυτής της ναρκωτικής ουσίας η οποία κατατάσσεται στην τάξη Β σύμφωνα με κατάταξη που τους γίνεται στον σχετικό πίνακα του νόμου,
(ε) Την παραδοχή και συνεργασία του με την αστυνομία και η παραδοχή του ενώπιον του Δικαστηρίου."
Στην ενώπιον μας διαδικασία ο εφεσείων εκπροσωπήθηκε από δικηγόρο της επιλογής του, κατόπιν που αίτηση του για να τύχει νομικής αρωγής δυνάμει του Ν. 165(Ι)/2002, έγινε δεκτή. Στα πλαίσια της σχετικής προς τούτο διαδικασίας δόθηκαν οδηγίες και αφού ετοιμάστηκε, τέθηκε ενώπιον μας κοινωνική έκθεση αναφορικά με τον εφεσείοντα, στην οποία, μεταξύ άλλων, αναφέρονται και τα εξής:
Ο εφεσείων είναι 40 ετών, παντρεμένος, με δύο ανήλικα παιδιά, ηλικίας 11 και 15 ετών, αντίστοιχα. Εδώ και τρία χρόνια βρίσκεται σε διάσταση με τη σύζυγο του και δεν έχει οποιαδήποτε επικοινωνία με την οικογένεια του, η οποία συνεχίζει να διαμένει στο Ιράν. Η ακαδημαϊκή μόρφωση του περιορίζεται σ' αυτή του δημοτικού σχολείου, ενώ από την εφηβική του ηλικία βοηθούσε τον πατέρα του, ο οποίος ασκούσε το επάγγελμα του ψαρά. Έλαβε μέρος στον Ιρανο-Ιρακινό πόλεμο στον οποίο και τραυματίστηκε σοβαρά στο αριστερό κάτω άκρο. Κατά την κράτηση του στις Φυλακές της Δημοκρατίας, η κατάσταση της υγείας του επιδεινώθηκε με αποτέλεσμα να χρήζει άμεσης χειρουργικής επέμβασης. Μετά την ολοκλήρωση της παρούσας υπόθεσης προτίθεται να υποβάλει εκ νέου - παρόμοιο αίτημα του απορρίφθηκε στο παρελθόν - αίτημα για να του χορηγηθεί πολιτικό άσυλο γιατί σε περίπτωση που θα επιστρέψει στη χώρα του φοβάται για την ασφάλειά του.
Συμφωνούμε με το πρωτόδικο Δικαστήριο αναφορικά με τη σοβαρότητα των αδικημάτων, όπως και με τον τρόπο με τον οποίο αδικήματα αυτού του είδους πρέπει να προσεγγίζονται από τα Δικαστήρια. Είναι πιστεύουμε αρκετό να υπενθυμίσουμε την πάγια νομολογιακή θέση, σύμφωνα με την οποία αυτού του είδους η εγκληματική συμπεριφορά μόνο απέχθεια και αποτροπιασμό προκαλεί. Οι παραβάτες θα βρίσκουν μπροστά τους τα Δικαστήρια τα οποία με την επιβολή αυστηρών ποινών θα τους υπενθυμίζουν ότι τέτοιες συμπεριφορές δεν μπορούν να γίνουν ανεκτές.
Συμφωνούμε επίσης με το πρωτόδικο Δικαστήριο ότι οι περιστάσεις κάτω από τις οποίες διεπράχθησαν τα συγκεκριμένα αδικήματα αποτελούν «επιβαρυντικό» για τον εφεσείοντα «παράγοντα». Οι προσωπικές όμως περιστάσεις του εφεσείοντα, ο οποίος υπενθυμίζουμε δεν εκπροσωπείτο από δικηγόρο κατά την πρωτόδικη διαδικασία, δεν είχαν τεθεί στο σύνολο τους ενώπιον του πρωτόδικου Δικαστηρίου, το οποίο δεν είχε κατά το χρόνο επιβολής της ποινής ενώπιον του κοινωνική έκθεση, η οποία τέθηκε ενώπιον μας και της οποίας το περιεχόμενο συμπληρώνει την εικόνα των προσωπικών περιστάσεων του εφεσείοντα.
Χωρίς να παραγνωρίζουμε την αρχή ότι σε υποθέσεις ναρκωτικών οι προσωπικές περιστάσεις του αδικοπραγούντα έρχονται σε δεύτερη μοίρα, ή ότι ο καθορισμός της ποινής είναι έργο του πρωτόδικου Δικαστηρίου, θεωρούμε ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο ενδεχομένως να αντιμετώπιζε τον εφεσείοντα με περισσότερη επιείκεια, έχοντας υπόψη και το περιεχόμενο της εν λόγω έκθεσης. (Βλ. Christakis Theodorou v. The Police (1979) 2 C.L.R. 191 και Constantinos Kyriacou Ioannou v. The Republic (1979) 2 C.L.R. 202).
Ως εκ των πιο πάνω, αποφασίσαμε, και αυτό οφείλουμε να πούμε, με μεγάλη διστακτικότητα, ότι η πλέον ασφαλής υπό τις περιστάσεις οδός είναι αυτή της μείωσης της ποινής, έτσι ώστε να καθίσταται δυνατή η αποφυλάκιση του εφεσείοντα πάραυτα.
Δ.
Δ.
Δ.