|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2016:D284
(2016) 1 ΑΑΔ 1467
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Αρ. Αγωγής 1/2011)
15 Ιουνίου, 2016
[Κ. ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, Δ/ΣΤΗΣ]
ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ Α. ΚΑΜΠΑΝΕΛΛΑΣ,
Ενάγων,
KAI
ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΔΙΑ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΩΣ ΑΡΜΟΔΙΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΤΜΗΜΑ ΑΝΑΠΤΥΞΕΩΣ ΥΔΑΤΩΝ, ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΩΣ,
Εναγόμενη.
_ _ _ _ _ _
Α. Κυπρίζογλου, για τον Ενάγοντα/Καθ΄ου η Αίτηση.
Ε. Συμεωνίδου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για την Εναγομένη/Αιτήτρια.
Ενάγων παρών.
_ _ _ _ _ _
Ε Ν Δ Ι Α Μ Ε Σ Η Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, Δ.: O ενάγων, σύμφωνα με το ειδικώς οπισθογραφημένο κλητήριο ένταλμα, είναι συνταξιούχος Λειτουργός του Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων, και μετά την αφυπηρέτησή του Εκτελεστικός Μηχανικός της εταιρείας Υδρανός Λτδ, η οποία ασχολείται με την εγκατάσταση και συντήρηση συστημάτων ανακύκλωσης ημιακάθαρτου (γκρίζου) νερού. Είναι δε κάτοχος διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας σχετικά με την αφαίρεση αιωρούμενων σωματιδίων και αφαίρεση βορίου από ημιακάθαρτα νερά.
Με την παρούσα αγωγή ισχυρίζεται ότι από το έτος 1999 η Κυπριακή Δημοκρατία άρχισε να επιχορηγεί την εγκατάσταση συστημάτων ανακύκλωσης ημιακάθαρτου (γκρίζου) νερού σε διάφορα υποστατικά, μεταξύ άλλων, σε στρατόπεδα, σχολεία, γήπεδα και κατοικίες, παραλείποντας να αποζημιώσει τον ενάγοντα για τη χρήση των αποκλειστικών δικαιωμάτων της δικής του ανακάλυψης. Με την αγωγή αξιώνεται δηλωτική απόφαση ως προς τα αποκλειστικά πνευματικά και οικονομικά δικαιώματα που απορρέουν από το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας, απαγορευτικό διάταγμα, απόδοση λογαριασμών και αποζημιώσεις.
Με την παράγραφο 1(i) της υπεράσπισης εγείρεται θέμα παραγραφής της απαίτησης, ως ακολούθως:
«1. Ο Εναγόμενος εγείρει προδικαστικές ενστάσεις ως εξής:
i. Το αγώγιμο δικαίωμα του Ενάγοντα έχει παραγραφεί με βάση το άρθρο 61 του περί Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας Νόμου Ν. 16(Ι)/1998 ως τροποποιήθηκε (στο εξής «ο Νόμος») αφού παρήλθαν ήδη 5 χρόνια από την καταχώριση της αίτησης για δίπλωμα ευρεσιτεχνίας αρ. ΕΡ98309730.4 ημερομηνίας 26/22/1998, η οποία αίτηση παρέχει προκαταρκτική προστασία στην επίδικη εφεύρεση.»
Σύμφωνα με τη Δ.27 θ.1 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας, το Δικαστήριο δύναται να αποφασίσει επί προδικαστικού νομικού σημείου που εγείρεται στα δικόγραφα σε οποιοδήποτε στάδιο αυτό είναι ευχερές. Στην παρούσα περίπτωση, το προδικαστικό σημείο που εγείρεται με την παράγραφο 1(i) της υπεράσπισης, πιο πάνω, είναι νομικό και φαίνεται να είναι καθοριστικό για την έκβαση της υπόθεσης ή ενός ουσιώδους θέματος αυτής. Άλλωστε, περί τούτου υπήρξε συμφωνία των δύο πλευρών οι οποίοι καταχώρησαν και παραδεκτά γεγονότα.
Τα παραδεκτά γεγονότα έχουν ως ακολούθως:
Περαιτέρω, η εναγομένη στηρίζεται και σε γεγονότα τα οποία προκύπτουν από την έκθεση απαίτησης. Η επίκληση τέτοιων γεγονότων είναι επιτρεπτή σύμφωνα με τη νομολογία. Όπως τονίστηκε στην υπόθεση Αγρόκτημα Λανίτη Λτδ κ.ά. ν. Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας κ.ά. (1991) 1 ΑΑΔ 225, στη σελίδα 229, τα γεγονότα «τα οποία στοιχειοθετούν τη δικαιοδοσία του Δικαστηρίου είναι, όπως υποδεικνύεται στη Sevegep Ltd. v. United Sea Transport Ltd. and others (1989) 1 A.Α.Δ. (Ε) 729 εκείνα τα οποία συνθέτουν την απαίτηση, και αποκλειστική πηγή αναζήτησής τους είναι η έκθεση απαιτήσεως.»
Τα βασικά γεγονότα επί των οποίων εδράζεται η προδικαστική ένσταση, σύμφωνα με την εναγομένη, πέραν των παραδεκτών γεγονότων, έχουν ως ακολούθως:
«(1) Ο Ενάγοντας κατά πάντα ουσιώδη προς την παρούσα αγωγή χρόνο ήταν υπάλληλος του Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων (στο εξής «ΤΑΥ»). Αφυπηρέτησε από το ΤΑΥ την 1.6.2007.
(2) Από το 1998 και υπό την επίβλεψη του Ενάγοντα ως ανώτερου λειτουργού του ΤΑΥ άρχισαν να εγκαθίστανται συστήματα επεξεργασίας ημιακάθαρτων νερών (Γκρίζα Νερά) σε κατοικίες, γήπεδα, σχολεία και στρατόπεδα.»
Στη βάση των πιο πάνω παραδεκτών γεγονότων και με επίκληση του άρθρου 61 του περί Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας Νόμου 16(Ι)/1998, όπως τροποποιήθηκε, η ευπαίδευτη συνήγορος της εναγομένης εισηγήθηκε ότι το αγώγιμο δικαίωμα του ενάγοντα περιορίζεται σε πέντε χρόνια πριν την καταχώρηση της αγωγής, δηλαδή μέχρι 23.9.2006, και ότι οποιαδήποτε άλλη διεκδίκηση παραγράφεται.
Αντίθετη επί του προκειμένου υπήρξε η θέση του ευπαιδεύτου συνηγόρου του ενάγοντα ο οποίος εισηγήθηκε ότι οι πρόνοιες του άρθρου 61 του Νόμου, πιο πάνω, θα πρέπει να εξεταστούν με αναφορά στις πρόνοιες των άρθρων 14(1) και (2) του περί Ερμηνείας Νόμου, Κεφ. 1[1]. Με δεδομένο ότι ο ενάγων εξασφάλισε ευρωπαϊκό δίπλωμα ευρεσιτεχνίας στις 15.8.2007, η αγωγή την οποία καταχώρησε μετά από περίπου τέσσερα χρόνια και τρεις μήνες, εμπίπτει στην περίοδο των πέντε ετών, που προνοείται από το Νόμο.
Το άρθρο 61 του περί Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας Νόμου, Νόμος 16(Ι)/1998, όπως τροποποιήθηκε, (στο εξής «ο Νόμος»), επί του οποίου στηρίζεται η επιχειρηματολογία της εναγομένης, προνοεί ως ακολούθως:
«61.-(1) Ο ιδιοκτήτης διπλώματος ευρεσιτεχνίας και ο καταθέτης έχουν αγώγιμο δικαίωμα εναντίον οποιουδήποτε προσώπου το οποίο προσέβαλε ή προσβάλλει το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας ή την προκαταρκτική προστασία που παρέχεται σε δημοσιευμένη αίτηση για δίπλωμα ευρεσιτεχνίας. Ο ιδιοκτήτης του διπλώματος ευρεσιτεχνίας και ο καταθέτης έχουν τα ίδια δικαιώματα έναντι οποιουδήποτε προσώπου το οποίο διέπραξε ή διαπράττει πράξεις που καθιστούν δυνατή τη διενέργεια τέτοιας προσβολής ("επικείμενη προσβολή"). Κανένα αγώγιμο δικαίωμα δεν υφίσταται μετά την πάροδο πέντε ετών από την πράξη της προσβολής.
(2)(α) Αν ο ιδιοκτήτης του διπλώματος ευρεσιτεχνίας αποδείξει ότι έχει γίνει προσβολή ή διαπράττεται προσβολή, το Δικαστήριο επιδικάζει αποζημικώσεις και εκδίδει απαγορευτικό διάταγμα που απαγορεύει την περαιτέρω προσβολή και παρέχει οποιαδήποτε άλλη θεραπεία προβλέπεται στο Νόμο.»
Σύμφωνα με τη Σύμβαση περί Χορηγήσεως Ευρωπαϊκών Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας, η οποία υπογράφηκε στο Μόναχο στις 5 Οκτωβρίου 1973, προβλέπονται τα ακόλουθα σχετικά στα άρθρα 64 και 67:
«Article 64
Rights conferred by a European patent
(1) A European patent shall, subject to the provisions of paragraph 2 confer on its proprietor from the date on which the mention of its grant is published in the European Patent Bulletin, in each Contracting State in respect of which it is granted, the same rights as would be conferred by a national patent granted in the State.
(2) .....
(3) Any infringement of a European patent shall be dealt with by national law.»
«Article 67
Rights conferred by a European patent application after publication
(1) A European patent application shall, frοm the date of its publication, provisionally confer upon the applicant the protection provided for by Article 64, in the Contracting States designated in the application.»
Ενόψει των πιο πάνω διατάξεων, είναι εμφανές ότι η οποιαδήποτε ισχυριζόμενη προσβολή δικαιωμάτων του ενάγοντα, η οποία στηρίζεται σε Ευρωπαϊκό Δίπλωμα Ευρεσιτεχνίας, κρίνεται σύμφωνα με τις πρόνοιες της εθνικής νομοθεσίας. Ως εκ τούτου, οι πρόνοιες του άρθρου 61 του Ν.16(Ι)/1998 εφαρμόζονται στην παρούσα περίπτωση. Δεν υπήρχε άλλωστε διαφορετική θέση επί του προκειμένου.
Σύμφωνα με τη νομολογία, βασικός κανόνας ερμηνείας μίας νομοθετικής διάταξης είναι η γραμματική ερμηνεία. Όπου μια νομοθετική πρόνοια είναι σαφής, στις λέξεις πρέπει να δίδεται η γραμματικής τους ερμηνεία. Στην προκείμενη περίπτωση, θεωρώ ότι το άρθρο 61(1) είναι σαφές. Δίδεται με το εν λόγω άρθρο προστασία τόσο στον ιδιοκτήτη διπλώματος ευρεσιτεχνίας, όσο και στον καταθέτη, οι οποίοι έχουν αγώγιμο δικαίωμα εναντίον οποιουδήποτε προσώπου το οποίο προσέβαλε ή προσβάλλει το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας. Καθίσταται, επίσης, σαφές ότι η περίοδος παραγραφής των πέντε ετών συναρτάται με το χρόνο διάπραξης της προσβολής.
Ο ενάγων κατέθεσε την αίτησή του για Ευρωπαϊκό Δίπλωμα Ευρεσιτεχνίας στις 26.11.1998. Συνεπώς, από εκείνη την ημερομηνία είχε δικαίωμα, βάσει του Νόμου, να αιτηθεί προκαταρκτική προστασία, ως αυτή προβλέπεται στο άρθρο 61(1). Και αυτό γιατί δίδονται, με βάση το Νόμο, τα ίδια δικαιώματα στον καταθέτη και στον ιδιοκτήτη του διπλώματος ευρεσιτεχνίας. Ως εκ τούτου, θεωρώ ότι ο περιορισμός ως προς το χρόνο καταχώρησης αγωγής εφαρμόζεται κατά τον ίδιο τρόπο, τόσο όταν κάποιος καθίσταται καταθέτης, όσο και όταν κάποιος καθίσταται ιδιοκτήτης. Δεν θεωρώ ορθή την εισήγηση του ευπαιδεύτου συνηγόρου του ενάγοντα ότι η ερμηνεία που θα πρέπει να δοθεί στο άρθρο 61(1) είναι ότι ο χρόνος της παραγραφής ξεκινά για τον ιδιοκτήτη από την ημερομηνία που κατέστη ιδιοκτήτης, ανεξάρτητα του κατά πόσο προέκυψε προσβολή των δικαιωμάτων του μεταξύ της ημερομηνίας που κατέστη καταθέτης και της ημερομηνίας που κατέστη ιδιοκτήτης. Ούτε κρίνω ότι οι πρόνοιες του άρθρου 14(1) και (2) του περί Ερμηνείας Νόμου Κεφ. 1 επηρεάζουν καθ΄οιονδήποτε τρόπο την ερμηνεία του εν λόγω άρθρου όπως εισηγήθηκε ο συνήγορος.
Το άρθρο 61(1) του Νόμου στόχο έχει την παροχή προστασίας τόσο στον καταθέτη όσο και στον ιδιοκτήτη, δίδοντας τη μεγαλύτερη δυνατή προστασία σε εφευρέτες που καταθέτουν δίπλωμα ευρεσιτεχνίας. Από την άλλη, με την ύπαρξη παραγραφής των αγώγιμων δικαιωμάτων διαφυλάσσεται το συμφέρον του αντιδίκου να αντικρούσει τις διεκδικήσεις του εφευρέτη εντός προκαθορισμένου χρονικού διαστήματος, έτσι ώστε να μην του προκληθεί δυσχέρεια λόγω της παρόδου μεγάλου χρονικού διαστήματος.
Ο ενάγων στην παρούσα περίπτωση ισχυρίζεται ότι υπήρξε προσβολή των δικαιωμάτων του που πηγάζουν από το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας από το έτος 1999, δηλαδή ένα περίπου χρόνο μετά που κατέστη καταθέτης. Αυτό του έδιδε το δικαίωμα να καταχωρήσει αγωγή εντός πέντε ετών από την ισχυριζόμενη προσβολή. Δεν μπορεί το γεγονός ότι κατέστη ιδιοκτήτης, μεταγενέστερα της περιόδου της παραγραφής, να θεωρηθεί ότι είχε δεύτερη ευκαιρία για καταχώρηση αγωγής με την οποία να διεκδικεί αποζημιώσεις σε συνάρτηση με πράξεις προσβολής που κατ΄ ισχυρισμό διαπράχθηκαν δώδεκα χρόνια προηγουμένως, στη βάση του ότι η αγωγή καταχωρήθηκε εντός της περιόδου των πέντε ετών από την ημερομηνία που κατέστη ιδιοκτήτης. Αυτό αντιστρατεύεται τις πρόνοιες του άρθρου 61(1) του Νόμου.
Ως εκ των ανωτέρω, θεωρώ ότι η ύπαρξη πρόνοιας περί παραγραφής στο εν λόγω άρθρο δεν επιτρέπει στον ενάγοντα να αξιώνει οποιανδήποτε θεραπεία, σε συνάρτηση με ισχυριζόμενες πράξεις προσβολής που προέκυψαν πριν τις 23.9.2006, ήτοι πέντε χρόνια πριν την καταχώρηση της αγωγής.
Η προδικαστική ένσταση επιτυγχάνει στο βαθμό που προσδιορίζεται πιο πάνω. Τα έξοδα της αίτησης και εκδίκασης του προδικαστικού ζητήματος επιδικάζονται εναντίον του ενάγοντα, όπως θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή και θα εγκριθούν από το Δικαστήριο στο τέλος της διαδικασίας της αγωγής.
Κ. Σταματίου,
Δ.
/ΧΤΘ
[1] «14.-(1) Όταν ορίζονται όροι στο Νόμο, οι όροι αυτοί στο Νόμο που ορίζονται, θα έχουν την έννοια που αποδίδεται σε αυτούς από το Νόμο εκείνο, εκτός αν υπάρχει οτιδήποτε στο θέμα ή το κείμενο αντίθετο ή ασυμβίβαστο με τέτοια ερμηνεία.
(2) Όταν όροι που ορίζονται σε Νόμο χρησιμοποιούνται σε δημόσιο έγγραφο που συντάσσεται ή εκδίδεται με βάση τέτοιο Νόμο, οι όροι αυτοί θα έχουν τις αντίστοιχες έννοιες που αποδίδονται σε αυτούς από το Νόμο, εκτός αν ορίζονται διαφορετικά σε τέτοιο δημόσιο έγγραφο ή είναι ασυμβίβαστοι με το θέμα ή το κείμενο.»