|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2014:D694
(2014) 1 ΑΑΔ 2057
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Πολιτική Αίτηση Αρ. 163/2014)
22 Σεπτεμβρίου, 2014
[ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ, Δ.]
ΕΞ ΠΑΡΤΕ ΑΙΤΗΣΗ ΔΙΑ ΑΔΕΙΑ ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΕΩΣ ΑΙΤΗΣΕΩΣ ΔΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΟΣ MANDAMUS
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΗΣ ΑΝΝΑΣ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΓΙΑ ΑΔΕΙΑ ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΕΩΣ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΟΣ MANDAMUS
ΕΚΘΕΣΗ ΓΕΝΟΜΕΝΟΥ ΣΥΜΦΩΝΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 155.4 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ, ΤΑ ΑΡΘΡΑ 3 ΚΑΙ 9 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΠΟΙΚΙΛΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ 1965 ΩΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥΣ ΤΟΥ ΑΝΩΤΑΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΤΗΣ ΑΓΓΛΙΑΣ 1883 Θ.59, Κ.3(2) (ORDER 59, R. 3(2))
ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΑΙΤΗΤΩΝ ΕΙΝΑΙ:
ΑΝΝΑ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΡΩΣΙΑ ΤΕΩΣ ΑΝΝΑ LEVINSKAYA ΠΑΝΤΡΕΜΕΝΗ ΜΕ ΤΟΝ Κ. ΑΝΔΡΕΑ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΚΑΙ ΜΗΤΕΡΑ ΤΟΥ ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΑΙΤΗΤΗ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΛΕΥΚΩΣΙΑ
Μ. Γεωργίου, για τους Αιτητές.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ, Δ.: Οι Αιτητές με την αίτηση τους ζητούν άδεια για την καταχώρηση αίτησης για έκδοση προνομιακού εντάλματος Mandamus, με το οποίο να διατάσσεται ο Διευθυντής του Τμήματος Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης «να απαντήσει και/ή εκδώσει στην αίτηση της αιτήτριας για πολιτογράφηση, πιστοποιητικό ιθαγένειας, αίτηση η οποία καταχωρήθηκε στις 15/4/2014 και να πράξει τούτο μέσα σε 5 εργάσιμες μέρες από την έκδοση και επίδοση του διατάγματος MANDAMUS».
Σύμφωνα με τα γεγονότα η Αιτήτρια αρ. 1 είναι από το 2005 παντρεμένη με τον Αντρέα Κυριάκου και από το γάμο τους απέκτησαν τον Αιτητή αρ. 2, ο οποίος είναι σχεδόν 9 χρονών. Στις 15.4.2014 οι δύο Αιτητές καταχώρησαν αίτηση για πολιτογράφηση, αλλά ότι μέχρι σήμερα δεν έχουν πάρει απάντηση, κατά παράβαση του Άρθρου 29 του Συντάγματος. Παραπονούνται επίσης ότι στις 30.7.2014 έληξε η άδεια προσωρινής παραμονής της Αιτήτριας, γεγονός που την καθιστά παράνομη μετανάστρια και δημιουργεί στους Αιτητές ατμόσφαιρα αβεβαιότητας και αγωνίας. Οι Αιτητές ισχυρίζονται ότι δεν έχουν άλλο ένδικο μέσο, καθότι δεν μπορούν να ασκήσουν προσφυγή, αφού η διοίκηση δεν έχει ακόμη εκδώσει οποιαδήποτε απόφαση στην αίτηση για πολιτογράφηση.
Ο ευπαίδευτος συνήγορος για τους Αιτητές, επικέντρωσε την προσοχή του στην καθυστέρηση που παρατηρείται και στον επηρεασμό των δικαιωμάτων της Αιτήτριας, εφόσον η θυγατέρα της σε λίγους μήνες θα ενηλικιωθεί, με αποτέλεσμα να απολέσει όποιο δικαίωμα θα αποκτούσε από την πολιτογράφηση της μητέρας της. Πέραν τούτου, εισηγήθηκε, με αναφορά στο Σύγγραμμα «Προνομιακά Εντάλματα» του Π. Αρτέμη, 1η Έκδοση (2004), σελ. 59, ότι ο παράγοντας του χρόνου συσχετιζόμενος με τις ιδιαίτερες ανάγκες της υπόθεσης, θα πρέπει να θεωρηθεί ότι ισοδυναμεί με εξαιρετική περίσταση. Τέλος, εξήγησε ότι η καταχώρηση προσφυγής από τους Αιτητές δυνάμει του Άρθρου 29 του Συντάγματος και η διεκδίκηση παρεμπίπτοντος διατάγματος, δεν ήταν δυνατή, εφόσον δεν θα μπορούσε να εκδοθεί διάταγμα για να υποχρεώσει τη διοίκηση να προβεί σε κάτι θετικό.
Το προνομιακό ένταλμα Mandamus εκδίδεται για να διαταχθούν κατώτερα δικαστήρια να ασκήσουν συγκεκριμένη εξουσία της αρμοδιότητάς τους. Το ένταλμα μπορεί επίσης να εκδοθεί και εναντίον διοικητικής αρχής για να υποχρεωθεί να εκτελέσει δημόσιο καθήκον που επιβάλλεται από νόμο, το οποίο αρνείται να εκτελέσει (βλ. Re Δημήτρης Χαραλαμπίδης κ.α., Πολιτική Αίτηση Αρ. 168/12, ημερ. 22.11.2012 και Σύγγραμμα «Προνομιακά Εντάλματα» του Π. Αρτέμη, 1η Έκδοση (2004) σελ. 248-254).
Σύμφωνα με τη νομολογία, δεν υπάρχει δικαιοδοσία στην έκδοση προνομιακού εντάλματος για διοικητικές πράξεις που εμπίπτουν κατά αποκλειστικότητα στη σφαίρα της αναθεωρητικής δικαιοδοσίας του Ανωτάτου Δικαστηρίου, δυνάμει του Άρθρου 146.1 του Συντάγματος. Όμως προνομιακό ένταλμα μπορεί να εκδοθεί αν το καθήκον δημόσιας αρχής αφορά σε θέμα ιδιωτικού δικαίου και όχι δημοσίου. Σχετική είναι η Re Χλόη Κυριακίδου (1997) 1Γ ΑΑΔ 1459.
Για να παραχωρηθεί άδεια για καταχώρηση αίτησης για έκδοση προνομιακού εντάλματος Mandamus ή Certiorari, θα πρέπει να καταδειχθεί ότι υπάρχει εκ πρώτης όψεως συζητήσιμο θέμα. Κατά κανόνα, δεν χορηγείται τέτοια άδεια, όταν διαφαίνεται ότι υπάρχει άλλο ένδικο μέσο ή θεραπεία, εκτός και αν αποδειχθεί ότι συντρέχουν εξαιρετικές περιστάσεις ή ο αιτητής θα υποστεί ανεπανόρθωτη ζημιά, με αποτέλεσμα να καθίσταται αναγκαία η παρέκκλιση από το γενικό κανόνα. Σχετικές είναι οι αποφάσεις Re Ανθίμου (1991) 1 ΑΑΔ 41, Re Μεστάνα (2000) 1Γ ΑΑΔ 1469, Re Hellenger Trading Ltd (2000) 1Γ AAΔ 1965 και Base Metal Trading Ltd v. Fastact Developments Ltd κ.α. (2004) 1Γ ΑΑΔ 1535.
Στην προκειμένη περίπτωση το παράπονο των Αιτητών είναι ότι ενώ έχουν περάσει πέντε μήνες, η διοίκηση δεν έχει απαντήσει στην αίτησή τους για πολιτογράφηση. Όπως προβάλλει ο δικηγόρος τους, αυτό παραβιάζει το Άρθρο 29 του Συντάγματος. Οι Αιτητές ισχυρίζονται ότι δεν μπορούσαν να καταχωρήσουν προσφυγή, επειδή η διοίκηση δεν έχει ακόμα αποφασίσει.
Το Άρθρο 29 του Συντάγματος προβλέπει ότι:-
«29.1. Έκαστος έχει το δικαίωμα ατομικώς ή ομού μετ' άλλων να υποβάλλη εγγράφους αιτήσεις ή παράπονα προς οιανδήποτε αρμοδίαν δημοσίαν αρχήν δικαιούμενος ν' απαιτήση, όπως αύτη επιληφθή αυτών και αποφασίση ταχέως. Η απόφασις της αρχής ταύτης, δεόντως ητιολογημένη, γνωστοποιείται εγγράφως αμέσως εις τον υποβαλόντα την αίτησιν ή τα παράπονα εν πάση περιπτώσει εντός προθεσμίας μη υπερβαινούσης τας τριάκοντα ημέρας.
2. Εφ' όσον ο ενδιαφερόμενος δεν ικανοποιείται εκ της αποφάσεως ή οσάκις ουδεμία απόφασις γνωστοποιήται προς αυτόν εντός της καθοριζομένης εν τη πρώτη παραγράφω του παρόντος άρθρου προθεσμίας δύναται ο ενδιαφερόμενος ν' αγάγη ενώπιον αρμοδίου δικαστηρίου διά προσφυγής την υπόθεσιν, εις ήν αφορά η αίτησις ή το παράπονον αυτού.»
Όπως είχα την ευκαιρία να εξηγήσω στην υπόθεση Πολυκάρπου ν. Υπουργείου Εσωτερικών, Υπόθ. Αρ. 730/12, ημερ. 8.4.2013:-
«Σύμφωνα με τη νομολογία, για να τυγχάνει εφαρμογής το Άρθρο 29 του Συντάγματος, θα πρέπει το αντικείμενο της αίτησης στην οποία δεν δόθηκε απάντηση, να άπτεται εκτελεστής ή διοικητικής λειτουργίας, ώστε να μπορεί να αποτελεί αντικείμενο προσφυγής δυνάμει του Άρθρου 146. Η προσφυγή δυνάμει του Άρθρου 29 δεν νομιμοποιείται σε κάθε παράλειψη της διοίκησης να απαντήσει σε συγκεκριμένο αίτημα. Απαιτείται όπως το αντικείμενο της αίτησης που υποβάλλεται, να εμπίπτει στη σφαίρα του δημοσίου δικαίου και να αναφέρεται σε άσκηση διοικητικής ή εκτελεστικής αρμοδιότητας (βλ. Σωτήρης Γιωργαλλής κ.α. ν. Κυπριακής Δημοκρατίας κ.α. (1990) 3(Γ) ΑΑΔ 1585, Δήμος Λεμεσού ν. Συνεργατικού Ταμιευτηρίου Λεμεσού Λτδ (1999) 3 ΑΑΔ 610 και Μόδεστος Πίτσιλλος ν. Υπουργού Συγκοινωνιών και Έργων (2000) 3 ΑΑΔ 777).»
Στην προκειμένη περίπτωση είναι φανερό ότι η παραχώρηση πιστοποιητικού πολιτογράφησης που επιζητούν οι Αιτητές αναμφίβολα ανήκει στον τομέα του διοικητικού δικαίου. Οι Αιτητές έχουν, δυνάμει του Άρθρου 29 του Συντάγματος, δικαίωμα να τύχουν απάντησης μέσα σε 30 ημέρες, με αποτέλεσμα να έχουν αποκτήσει το δικαίωμα να αποταθούν στο αρμόδιο δικαστήριο για να διεκδικήσουν με προσφυγή την κατάλληλη θεραπεία εφόσον η διοίκηση δεν τους έχει απαντήσει (βλ. Re Moschatos (1985) 1 CLR 381). Επομένως οι Αιτητές έχουν, κατά την άποψή μου, εναλλακτικό ένδικο μέσο για να διεκδικήσουν την κατάλληλη θεραπεία, δυνάμει του Άρθρου 29 και του Άρθρου 146.4(γ) του Συντάγματος, ώστε να υποχρεωθεί η διοίκηση να τους απαντήσει. Διαζευκτικά, έχουν το δικαίωμα, δυνάμει του Άρθρου 29.2 του Συντάγματος, να θεωρήσουν τη μη απάντηση εκ μέρους της διοίκησης, ως άρνηση, την οποία θα μπορούσαν και πάλι να προσβάλουν με προσφυγή ενώπιον του αρμόδιου δικαστηρίου. Δεν συμφωνώ ότι στην προκειμένη περίπτωση υπάρχουν εξαιρετικές περιστάσεις, όπως ο όρος ορίζεται από τη νομολογία (βλ. Re Hellenger Trading Ltd, ανωτέρω).
Ενόψει των πιο πάνω η προσφυγή απορρίπτεται.
(Υπ.) Γ. Ερωτοκρίτου, Δ.
/ΕΠς