|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2014:D534
(2014) 1 ΑΑΔ 1746
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΙΑΟΔΟΣΙΑ
(ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΙΤΗΣΗ ΑΡ. 102/14)
17 Ιουλίου, 2014
[Δ. ΜΙΧΑΗΛΙΔΟΥ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 155.4 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 3 ΚΑΙ 9 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ 1964
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ BLESSING MUFARO MAGWEBA ΥΠΗΚΟΟΥ ΖΙΜΠΑΜΠΟΥΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΣΤΑ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΑ ΚΡΑΤΗΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΜΕΝΟΓΕΙΑΣ, ΛΑΡΝΑΚΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ HABEAS CORPUS
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 18ΠΣΤ(1)(4)(5) ΚΑΙ (6) ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ 3 ΤΟΥ 153(1) ΤΟΥ 2011 ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΚΟΙΝΟΥΣ ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΝΟΜΩΣ ΔΙΑΜΕΝΟΝΤΩΝ ΥΠΗΚΟΩΝ ΤΡΙΤΩΝ ΧΩΡΩΝ
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΜΕΣΩ 1. ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ 2. ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ 3. ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΤΜ. ΑΡΧΕΙΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ, 4. ΑΡΧΗΓΟ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ
ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΠΑΡΑ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ ΑΙΤΗΤΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΑΝΕΞΕΤΑΣΗ ΤΗΣ ΚΡΑΤΗΣΗΣ ΤΟΥ ΜΕ ΣΚΟΠΟ ΤΗΝ ΑΠΕΛΑΣΗ ΤΟΥ ΚΑΙ ΠΑΡΟΛΟ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΑΙΤΗΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΑΣΥΛΟΥ ΚΑΙ ΕΧΕΙ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΔΙΑΜΟΝΗΣ ΣΤΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑ ΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ ΟΤΙ Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΕΠΑΝΕΞΕΤΑΣΕΙ ΤΗΝ ΚΡΑΤΗΣΗ ΤΟΥ ΑΙΤΗΤΗ ΒΑΣΕΙ ΑΙΤΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΑΙΤΗΤΗ ΟΠΩΣ ΠΡΟΝΟΕΙ ΤΟ ΕΔΑΦΙΟ 4 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 18 ΠΣΤ ΠΑΡΑΝΟΜΑ ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΝ ΝΑ ΕΧΟΥΝ ΥΠΟ ΚΡΑΤΗΣΗ ΣΤΑ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΑ ΚΡΑΤΗΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΜΕΝΟΓΕΙΑΣ, ΕΠΑΡΧΙΑΣ ΛΑΡΝΑΚΑΣ ΤΟΝ BLESSING MUFARO MAGWEBA ΥΠΗΚΟΟΥ ΖΙΜΠΑΜΠΟΥΕ ΚΑΤΑ ΠΑΡΑΒΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 18 ΠΣΤ ΤΟΥ Ν. 3 ΤΟΥ 153(1) ΤΟΥ 2011, ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΑΣΠΙΣΗ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ
---------
Χρ. Χριστοδουλίδης, για τον Αιτητή
Λ. Χριστοδουλίδου-Ζανέττου, ανώτερη δικηγόρος της Δημοκρατίας για Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, για τους καθ΄ ων η αίτηση
Αιτητής παρών.
---------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΜΙΧΑΗΛΙΔΟΥ, Δ.: Με την υπό κρίση αίτηση για έκδοση εντάλματος Habeas Corpus, ο αιτητής επιδιώκει την απελευθέρωση του από παράνομη, όπως τη θεωρεί, κράτηση και ή χωρίς να υπάρχει απόφαση εξέτασης-επανεξέτασης του Υπουργού Εσωτερικών για την περαιτέρω κράτηση του με σκοπό την απέλαση του και δεδομένου ότι δεν υφίσταται λογικά προοπτική απομάκρυνσης: ο αιτητής έχει καταχωρίσει αίτηση για πολιτικό άσυλο με δικαίωμα διαμονής στη Δημοκρατία δυνάμει του περί Προσφύγων Νόμου.
Στηρίζει το αίτημα του στις πρόνοιες του άρθρου 18 ΠΣΤ του Νόμου 3 του 153(Ι)/2011 και της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την Προάσπιση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, αλλά και στο εδάφιο (4) του άρθρου 18 ΠΣΤ στη βάση της παράλειψης επανεξέτασης της κράτησης του.
Τα γεγονότα τα οποία δεν αμφισβητούνται, παρά μόνο σε επιμέρους σημεία στα οποία θα αναφερθώ, φανερώνουν ότι ο αιτητής αφίχθηκε στη Δημοκρατία στις 11.10.2011 ως επισκέπτης και του παραχωρήθηκε άδεια παραμονής ως φοιτητής στο Πανεπιστήμιο Frederick, όπου και φοιτούσε μέχρι και την ημερομηνία της σύλληψης του 17.3.2014. Η άδεια ίσχυε μέχρι τις 29.2.2012, η οποία στη συνέχεια παρατάθηκε μετά από διαδοχικές αιτήσεις του αιτητή, με την τελευταία να ισχύει μέχρι τις 31.7.2013. Έκτοτε ουδέποτε αποτάθηκε εκ νέου για έκδοση νέας άδειας προσωρινής παραμονής και συνέχιζε να διαμένει παράνομα στη Δημοκρατία. Ο αιτητής εντοπίστηκε στις 17.3.2014 και συνελήφθη, αφού διαπιστώθηκε ότι διέμενε παράνομα και χωρίς ανανέωση της σχετικής άδειας. Τα στοιχεία του είχαν ήδη τοποθετηθεί στον κατάλογο αναζητουμένων προσώπων από τις 12.2.2014 προς διερεύνηση τροχαίων αδικημάτων που είχε διαπράξει στις 29.8.2012, αμελή οδήγηση, οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ και οδήγηση με μαθητική άδεια και χωρίς άδεια κυκλοφορίας. Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω εξεδόθηκαν εναντίον του διατάγματα κράτησης και απέλασης, η έκδοση των οποίων γνωστοποιήθηκε στον αιτητή την ίδια ημερομηνία με σχετική επιστολή η οποία του επιδόθηκε αυθημερόν.
Στις 19.3.2014, ο αιτητής υπέβαλε αίτηση για παραχώρηση ασύλου (Τεκμήριο 15). Υπό το φως της εξέλιξης αυτής η Διευθύντρια ανέστειλε στις 24.3.2014 την εκτέλεση του διατάγματος απέλασης, μέχρι την οριστική έκβαση της αίτησης για άσυλο. Στις 15.4.2014 ο αιτητής υπέβαλε αίτηση με αρ. 74/14 για έκδοση προνομιακού εντάλματος Habeas Corpus, στην οποία εξεδόθη απορριπτική απόφαση, Γιασεμής, Δ., στις 30.5.2014. Στις 30.4.2014 η Διευθύντρια επανεξέτασε την περίπτωση του αιτητή και αποφασίστηκε η περαιτέρω κράτηση του: είχε ικανοποιηθεί ότι είχε καταβληθεί κάθε προσπάθεια για πραγματοποίηση της απέλασης του, χωρίς αυτή να είχε καταστεί εφικτή μέχρι εκείνη την ημερομηνία. Παρέμεινε όμως το διάταγμα κράτησης εναντίον του οποίου στρέφεται η αίτηση. Εξουσιοδότηση του Υπουργού Εσωτερικών προς την Διευθύντρια Τμήματος Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης επισυνάπτεται στην ένσταση.
Υποστηρίζει ο ενόρκως δηλών και μέσω του δικηγόρου του κατά την αγόρευση ότι λόγω της παράλειψης του Υπουργού Εσωτερικών να επανεξετάσει το διάταγμα κράτησης και απέλασης του μετά την παρέλευση διμήνου συνιστά παράβαση των προνοιών του άρθρου 18 ΠΣΤ (4) του Νόμου. Δεδομένης δε της εν τω μεταξύ υποβολής αίτησης ασύλου, η κράτηση του έχει καταστεί παράνομη, άρθρο 8 του περί Προσφύγων Νόμου. Το δικαίωμα διαμονής στη Δημοκρατία μέχρι την πλήρη εξέταση της αίτησης του και της ιεραρχικής ενδεχομένως προσφυγής, σε περίπτωση απόρριψης της αίτησης, επίσης παραβιάζει το άρθρο 18 ΠΣΤ (1) αλλά και το άρθρο 18 ΠΣΤ (6) εφόσον δεν υπάρχει πλέον λογική προοπτική απομάκρυνσης του.
Ως απάντηση στις προδικαστικές ενστάσεις που ήγειρε η Δημοκρατία έχει κατ΄ επανάληψη σε σειρά αποφάσεων του Δικαστηρίου διευκρινιστεί ότι ο έλεγχος της νομιμότητας της κράτησης δύναται να ακολουθήσει δύο δικαστικές οδούς ελέγχου: ιδιωτικού ή δημοσίου δικαίου. Παραμένουν όμως και οι δύο να οδηγούν στην ίδια κατάληξη: στον έλεγχο της νομιμότητας της κράτησης στα πλαίσια εφαρμογής της Οδηγίας 2008/115/ΕΚ, 16.2.2008, η οποία έχει ως πρωταρχικό σκοπό να οριοθετήσει το πλαίσιο της διαδικασίας δικαστικού ελέγχου για κάθε περίοδο κράτησης, είτε της αρχικής είτε της παράταση της (Aπόφαση της Ολομέλειας στην Gua Shuying v. Kυπριακής Δημοκρατίας, Πολιτική Έφεση Αρ. 351/2012, ημερ. 10.12.2012).
Ο τροποποιητικός Νόμος 153(Ι)/2011 προνοεί τον έλεγχο της κράτησης αυτής καθ΄ εαυτής ως διοικητικής πράξης τόσο με καταχώριση προσφυγής, δυνάμει των προνοιών του άρθρου 18 ΠΣΤ (3)(α) όσο και του άρθρου 18 ΠΣΤ (5)(α), σε σχέση με τη διάρκεια της κράτησης μέσω της αίτησης για έκδοση εντάλματος Habeas Corpus, Άρθρα 146 και 155.4 του Συντάγματος. Η ταχεία δικαστική επανεξέταση της νομιμότητας της κράτησης, όταν στηρίζεται σε απόφαση των διοικητικών αρχών προνοείται τόσο στην Οδηγία όσο και στο Νόμο, Άρθρο 15(2)(α) της Οδηγίας, ενώ η επανεξέταση της απόφασης κράτησης είτε αυτεπαγγέλτως, είτε μετά από αίτηση του ενδιαφερομένου προσώπου ανά εύλογα χρονικά διαστήματα προβλέπεται από το άρθρο 15(3) της ίδιας Οδηγίας. Η χρονική περίοδος κράτησης που προνοεί το άρθρο 18 ΠΣΤ (7) τελεί υπό την προϋπόθεση ότι η κράτηση είναι αναγκαία για τη διασφάλιση επιτυχούς απομάκρυνσης του κρατουμένου εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις που θέτει το εδάφιο (2) του Νόμου κατά πάντα χρόνο: να υφίσταται κίνδυνος διαφυγής και αλλοδαπός να αποφεύγει ή να παρεμποδίζει την προετοιμασία της επιστροφής ή τη διαδικασία απομάκρυνσης.
Ο αιτητής μετά την υποβολή αίτησης του και την έκδοση σχετικού πιστοποιητικού που βεβαιώνει την ιδιότητα του πρόσφυγα έχει δικαίωμα να παραμείνει στη Δημοκρατία μέχρι την εξέταση της αίτησης του. Η Κυπριακή Δημοκρατία οφείλει να εξετάσει την αίτηση για παραχώρηση ασύλου τάχιστα, η δε απόφαση για περαιτέρω κράτηση θα πρέπει να στηρίζεται σε αντικειμενικά στοιχεία που να τη δικαιολογούν. Όπως και πρέπει σε κάθε περίπτωση να δικαιολογείται πως χρησιμοποιείται ο χρόνος που διαρρέει κατά το διάστημα το οποίο ο αιτητής παραμένει υπό κράτηση.
Στην υπόθεση C-534/11, Arslan, ημερ. 30.5.2013, αποφασίστηκε ότι η Οδηγία 2003/9/ΕΚ του Συμβουλίου της 27ης Ιανουαρίου 2003 σχετικά με τις ελάχιστες απαιτήσεις για την υποδοχή των αιτούντων άσυλο στα κράτη μέλη και η οδηγία 2005/85/ΕΚ του Συμβουλίου της 1ης Δεκεμβρίου ανωτέρω, σχετικά με τις ελάχιστες προδιαγραφές για τις διαδικασίες με τις οποίες τα κράτη μέλη χορηγούν και ανακαλούν το καθεστώς του πρόσφυγα, δεν απαγορεύουν τη διατήρηση της κράτησης υπηκόου τρίτης χώρας ο οποίος υπέβαλε αίτηση διεθνούς προστασίας, στην έννοια της Οδηγίας 2008/115/ΕΚ, εφόσον τέθηκε υπό κράτηση δυνάμει του άρθρου 15 της τελευταίας, βάσει διατάξεως του εθνικού δικαίου, όπως είναι η περίπτωση του αιτητή. Αυτό, εάν βεβαίως προκύπτει από το σύνολο των κρίσιμων γεγονότων και περιστάσεων, ότι η αίτηση ασύλου υποβλήθηκε με μοναδικό σκοπό να καθυστερήσει να ματαιωθεί η εκτέλεση της απόφασης περί επιστροφής. Περαιτέρω ότι είναι αντικειμενικώς αναγκαία η διατήρηση του μέτρου της κράτησης ώστε να αποτραπεί το ενδεχόμενο να διαφύγει οριστικά ο ενδιαφερόμενος και να εμποδίσει έτσι την επιστροφή του.
Στην υπό κρίση περίπτωση, η κράτηση του αιτητή επανεξετάστηκε και η Διευθύντρια του Τμήματος Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης δυνάμει της εκχώρησης εξουσιών του αρμόδιου Υπουργού προς τη Διευθύντρια που παρασχέθηκε στις 12.2.2014αποφάσισε την περαιτέρω κράτηση του αιτητή.
Με αυτά τα δεδομένα που έχουν τεθεί ενώπιον μου, διαπιστώνεται ότι οι καθ΄ ων η αίτηση απέσεισαν το βάρος που φέρουν. Κατόπιν επανεξέτασης η οποία τεκμαίρεται νόμιμη, η κράτηση του αιτητή κρίθηκε αναγκαία μέχρι την εξέταση του αιτήματος του για παραχώρηση της ιδιότητας του πολιτικού πρόσφυγα.
Από το σύνολο των περιστάσεων κρίνω ότι η αίτηση υποβλήθηκε με μοναδικό σκοπό να καθυστερήσει ή να ματαιώσει την εκτέλεση της απόφασης των καθ΄ ων η αίτηση για επιστροφή του αιτητή και ότι είναι αντικειμενικώς αναγκαία η διατήρηση του μέτρου της κράτησης για να αποτραπεί το ενδεχόμενο να εμποδιστεί η επιστροφή του.
Τα γεγονότα αντικειμενικώς ιδωμένα υποστηρίζουν καθολικά το σκόπιμο της υποβολής αίτησης ασύλου. Ενώ ο αιτητής βρισκόταν στη Δημοκρατία για σκοπούς φοίτησης με προσωρινή άδεια παραμονής, η οποία ανανεώθηκε διαδοχικά και έληξε στις 31.7.2013, και δεν αποτάθηκε για ανανέωση της, υπέβαλε για πρώτη φορά και την επομένη της σύλληψης του, σχετική αίτηση για να του παραχωρηθεί η ιδιότητα του πρόσφυγα.
Για τους λόγους που έχω εξηγήσει θεωρώ ότι η αίτηση θα πρέπει να απορριφθεί και απορρίπτεται με €500 έξοδα.
Δ. ΜΙΧΑΗΛΙΔΟΥ, Δ.
/ΦΚ