ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ

Έρευνα - - Αφαίρεση Υπογραμμίσεων


(2001) 1 ΑΑΔ 1689

ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

Πολιτική Έφεση Αρ. 10941

ΕΝΩΠΙΟΝ: Γ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗ, Π. ΚΑΛΛΗ, Μ. ΚΡΟΝΙΔΗ, Δ.Δ.

Μεταξύ:

Σωκράτη Ναθαναήλ

Εφεσειόντα/Εναγόμενου

- και -

Hissam Hes Ali

Εφεσίβλητου/Ενά γοντα

- - - -

ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 20 Νοεμβρίου, 2001.

Για τον εφεσείοντα: Δ. Κούτρας.

Για τον εφεσίβλητο: Ν. Χ"Ιωάννου για Π. Κουζούπη.

- - - - - -

Γ. KΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, Δ.: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Μ. Κρονίδης, Δ.

- - - - - -

Α Π Ο Φ Α Σ Η

Μ. ΚΡΟΝΙΔΗΣ, Δ.: Η επίδικη διαφορά δημιουργήθηκε από τροχαίο ατύχημα, που συνέβηκε στις 26.3.92 στη Λεμεσό στο οποίο ενεπλάκησαν οι δύο διάδικοι. Το θέμα της ευθύνης δεν θα μας απασχολήσει αφού οι διάδικοι με δήλωση των δικηγόρων τους ενώπιον του πρωτόδικου Δικαστηρίου καταμέρισαν την ευθύνη μεταξύ τους σε 80% σε βάρος του εφεσείοντα-εναγομένου και 20% σε βάρος του εφεσίβλητου-ενάγοντα. Η ακροαματική διαδικασία ενώπιον του πρωτόδικου Δικαστηρίου περιορίστηκε στα θέματα των ειδικών και γενικών αποζημιώσεων.

Κατά την ακροαματική διαδικασία ενώπιον του πρωτόδικου Δικαστηρίου κατέθεσαν για τον εφεσίβλητο ο θεράπων ιατρός του Κυριάκος Ανδρέου και ο Χριστόφορος Νικολαΐδης, γενικός διευθυντής της πολυκλινικής "Υγεία", στην οποία ο εφεσίβλητος έτυχε ιατρικής φροντίδας και θεραπείας. Ο πρώτος κατέθεσε στο Δικαστήριο ότι την 31.3.92 εξέτασε για πρώτη φορά τον εφεσίβλητο όταν μεταφέρθηκε στην πολυκλινική "Υγεία": Από την εξέταση διαπίστωσε ότι έφερε άσχημο συντριπτικό κάταγμα του άνω τριτημορίου της δεξιάς κνήμης εκτεινόμενο μέχρι τους κνημιαίους κονδύλους με αρκετή μετατόπιση. Ο εφεσίβλητος επίσης έφερε και άλλα τραύματα, ως εκτεταμένο αιμάτωμα σε ολόκληρο το κάτω άκρο, ρήξη του προσθίου χιαστού συνδέσμου και ρήξη του έσω πλαγίου συνδέσμου του δεξιού γόνατος. Στις 14.4.92 ο εφεσίβλητος οδηγήθηκε στο χειρουργείο όπου του έγινε ανοικτή ανάταξη και εσωτερική οστεοσύνθεση των καταγμάτων και μεταμόσχευση οστού στο κάταγμα των κνημιαίων κονδύλων. Αφού του παρασχέθηκε ακολούθως η αναγκαία περίθαλψη τελικά εξήλθε της κλινικής στις 6.5.92. Παρακολουθούσε τον εφεσίβλητο ως εξωτερικό ασθενή και τον υπέβαλε σε φυσιοθεραπεία. Για τελευταία φορά εξέτασε τον εφεσίβλητο στις 23.11.93. Ο μάρτυρας-ιατρός κατέθεσε επίσης ότι συνολικά τα ιατρικά του έξοδα ανήρχοντο στο ποσό των £1.570 για τα οποία παραμένει ακόμα απλήρωτος.

Ο δεύτερος μάρτυρας, διευθυντής της πολυκλινικής "Υγεία" κατέθεσε ότι τα έξοδα της κλινικής ανήλθαν στο συνολικό ποσό των £1.968,98 σεντ ποσό το οποίο ακόμα εκκρεμεί και παραμένει απλήρωτο.

Για τον εφεσείοντα έδωσε ένορκο κατάθεση στο Δικαστήριο ο Παντελάκης Σουγλίδης, Διευθυντής της Ασφαλιστικής Εταιρείας "Αιγίς". Κατέθεσε ότι ουδέποτε είδε τον εφεσίβλητο μετά το δυστύχημα στις 26.3.92 γιατί δεν είχε καμιά πληροφόρηση προς τούτο. Μετέβη στη Συρία, χώρα όπου κατοικεί ο εφεσίβλητος για να τον συναντήσει και να εξετάσει την υπόθεση. Σε σχετική κλήση του προσήλθαν κάποια άτομα, Σύριοι, ένα από τα οποία του παρουσιάσθηκε ως ο εφεσίβλητος. Του ζήτησε σχετική ταυτότητα και ο τελευταίος απεχώρησε και δεν ξαναπαρουσιάστηκε. Ο μάρτυς αυτός αντεξετάστηκε επί μακρόν. Κατά την επανεξέταση κατέθεσε ότι πήγε στη Συρία για να διερευνήσει την υπόθεση γιατί δεν υπήρχε κανένα πιστοποιητικό που να καλύπτει την περίοδο από 26.3.92 μέχρι 31.3.92 που εισήχθη στην πολυκλινική "Υγεία".

Το πρωτόδικο Δικαστήριο κατέληξε στο εύρημα ότι τα τραύματα τα οποία υπέστη ο εφεσίβλητος που έχουν περιγραφεί από τον θεράποντα ιατρό του προήλθαν από το τροχαίο ατύχημα της 26.3.92.

Αναφέρει επί λέξει το πρωτόδικο Δικαστήριο στην απόφασή του:-

"Όπως έχει τονισθεί στην πρόσφατη υπόθεση Χριστοφή Παναγή & άλλοι ν. Ανδρέα Αβραάμ, Πολιτική Έφεση 10067, απόφαση ημερ. 24/2/00 ο Ενάγων φέρει το βάρος της απόδειξης των ισχυρισμών του και σε υποθέσεις αστικών ατυχημάτων. Από την άλλη όμως είναι γνωστή και η αρχή της μετακίνησης του βάρους της απόδειξης (shifting of evidencial burden of proof) από το ένα μέρος στο άλλο κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις.

Έχοντας κατά νου τα πιο πάνω και ελλείψει μαρτυρίας ότι ο Ενάγων μετά το επίδικο δυστύχημα που έγινε στις 26/3/92 τραυματίστηκε αλλού όπως προσπάθησε να ισχυριστεί ο Εναγόμενος με τη μαρτυρία του Μ.Υ.1, είναι κατάληξή μου ότι ως αποτέλεσμα του επίδικου δυστυχήματος ο Ενάγων υπέστη τα τραύματα στα οποία έκαμε αναφορά ο Μ.Ε.1 στη μαρτυρία του και περιγράφονται στο Τεκμήριο 1. Εξάλλου τέτοιος ισχυρισμός του Μ.Υ.1 ή η θέση του ότι ο Ενάγων μπορεί να μην βρίσκεται σήμερα εν ζωή δεν μπορούν να τύχουν σχολιασμού ή να γίνουν αποδεκτοί από το Δικαστήριο γιατί ξεφεύγουν από τα δικόγραφα.".

Το πρωτόδικο Δικαστήριο, ακολούθως, επεδίκασε το συνολικό ποσό £13.451,64 σεντ υπέρ του εφεσίβλητου επί πλήρους ευθύνης και εξέδωσε απόφαση υπέρ του εφεσίβλητου για το ποσό των £10.760 πλέον τόκους και έξοδα.

Με τέσσερις λόγους έφεσης ο εφεσείων προσβάλλει τα ευρήματα του Δικαστηρίου.

Με τους πρώτους δύο λόγους, που είναι συναφείς και ουσιώδεις, προσβάλλεται το τελικό εύρημα του Δικαστηρίου ότι τα τραύματα του εφεσείοντα, όπως έχουν διαγραφεί από τον θεράποντα ιατρό του, προήλθαν από το τροχαίο ατύχημα της 26.3.92. Με τον τρίτο λόγο έφεσης αμφισβητούνται τα ευρήματα όσον αφορά τις ειδικές ζημιές και με τον τέταρτο προσβάλλεται ως λανθασμένη η απόφαση όσον αφορά την επιδίκαση τόκων επί του ποσού της απόφασης.

Είναι η θέση του δικηγόρου του εφεσείοντα ότι δεν υπάρχει μαρτυρία που να συνδέει τα τραύματα του εφεσείοντα με το τροχαίο ατύχημα της 26.3.92. Υπάρχει κενό μαρτυρίας, όπως λέγει, για το πενθήμερο μεταξύ 26.3.92 και 31.3.92 ημερομηνία που μεταφέρθηκε στην πολυκλινική ο εφεσίβλητος με τα σοβαρότατα τραύματα που περιέγραψε ο θεράπων ιατρός του εφεσίβλητου. Το κενό αυτό, κατά τους ισχυρισμούς του εφεσείοντα, το πρωτόδικο Δικαστήριο το αναπλήρωσε με αυθαίρετα συμπεράσματα. Παραπονείται επίσης ο εφεσείων ότι λανθασμένα το Δικαστήριο μετακίνησε το βάρος της απόδειξης στους ώμους του ενώ δεν συνέτρεχαν οι περιστάσεις εκείνες για ένα τέτοιο συμπέρασμα.

Έχουμε μελετήσει επισταμένα τα πρακτικά της ακροαματικής διαδικασίας καθώς και την επίδικη απόφαση. Έχουμε πεισθεί ότι οι πιο πάνω αιτιάσεις του εφεσείοντα είναι ορθές. Δεν υπήρξε καμιά μαρτυρία ενώπιον του Δικαστηρίου που να συνδέει τα τραύματα για τα οποία του έγινε η θεραπεία στην πολυκλινική "Υγεία" με το τροχαίο ατύχημα της 26.3.1992. Η περίοδος μεταξύ της 26.3.1992 και 31.3.1992 παραμένει σκοτεινή. Καμιά μαρτυρία δεν παρουσιάστηκε για την περίοδο αυτή αφού ούτε ο εφεσίβλητος-ενάγων έδωσε μαρτυρία στο Δικαστήριο. Εξάλλου το ιατρικό πιστοποιητικό (Τεκμήριο 1) αναφέρει ότι ο εφεσίβλητος μετεφέρθη στην πολυκλινική στις 31.3.92 χωρίς να δίδει καμιά εξήγηση από πού μετεφέρθη και εάν παρασχέθηκε προηγουμένως οποιαδήποτε ιατρική περίθαλψη στον εφεσίβλητο. Είναι παντελώς ανεξήγητο το γεγονός ότι από τις 26.3.92 μέχρι 31.3.92 ο εφεσίβλητος παρέμεινε χωρίς καμιά ιατρική φροντίδα με τόσο σοβαρά τραύματα όπως έχουν περιγραφεί, δηλαδή του άσχημου συντριπτικού κατάγματος του άνω τριτημορίου της δεξιάς κνήμης που επεκτείνετο μέχρι τους κνημιαίους κονδύλους και μάλιστα με αρκετή μετατόπιση.

Περαιτέρω το πρωτόδικο Δικαστήριο διέπραξε σφάλμα μεταφέροντας το βάρος της απόδειξης στους ώμους του εφεσείοντα για να αποδείξει αρνητικά το μη συσχετισμό των τραυμάτων με το ατύχημα της 26.3.92. Η σχετική νομολογία επί του θέματος καθιερώνει την αρχή ότι ο ενάγων φέρει το βάρος της απόδειξης των ισχυρισμών του και σε υποθέσεις αστικών αδικημάτων. Δεν χρειάζεται, νομίζουμε, να επεκταθούμε επί του θέματος, παραθέτοντας προς τούτο τη νομολογία. Είναι όμως και γνωστή η αρχή της μετακίνησης του βάρους της απόδειξης (shifting of evidential burden of proof) από το ένα μέρος στο άλλο κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις όπως οι αρχές που διέπουν το δόγμα του res ipsa loquitur (τα πράγματα μιλούν αφ΄ εαυτών).

(Βλέπε: Χριστοφή Παυλή κ.ά. ν. Ανδρέα Αβραάμ, Πολιτική Έφεση 10067, ημερ. 24.2.2000, Theodoulou v. Pelopidha (1981) 1 CLR 230, Kasinos Constructions Limited v. Christodoulides (1987) 1 CLR 6, Μorides v. Ioannou (1973) 1 CLR 117, Barkway v. South Transport Co. Ltd. (1950) 1 All E.R. 392, Swan v. Selisbury Construction Co. Ltd. (1966) 2 All E.R. 138, Lloyde v. West Midlands Gas Board (1971) 2 All E.R. 1240).

Στην παρούσα υπόθεση δεν συντρέχει καμιά από τις προϋποθέσεις που έχει θέσει η νομολογία ούτως ώστε να δικαιολογείται η μετακίνηση του βάρους της απόδειξης στους ώμους του εφεσείοντα. Στην Έκθεση Υπεράσπισης, αντίθετα, ο εφεσείων προβαίνει σε άρνηση ως προς τα τραύματα του εφεσίβλητου. Ο τελευταίος τίποτε δεν απέδειξε όσον αφορά τη σύνδεση των τραυμάτων του με το ατύχημα της 26.3.92 που να δικαιούται να ισχυριστεί ότι το βάρος της απόδειξης είχε μετακινηθεί στους ώμους του εφεσείοντα. Έπεται ότι οι λόγοι έφεσης 1 και 2 πρέπει να επιτύχουν.

Ενόψει της κατάληξης μας αυτής, θεωρούμε ως ακαδημαϊκή και περιττή την εξέταση των δύο άλλων λόγων της έφεσης.

Η έφεση γίνεται δεκτή με έξοδα τόσο πρωτόδικα όσο και κατ΄ έφεση. Η πρωτόδικη απόφαση ανατρέπεται και η αγωγή απορρίπτεται.

 

 

Δ.

 

Δ.

 

Δ.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

/ΕΠσ


cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο