|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
Κυπριακή νομολογία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
Δεν έχει εντοπιστεί απόφαση η οποία να κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή
ECLI:CY:AD:2016:D464
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(ΥΠΟΘΕΣΗ ΑΡ. 1481/2014)
4 Οκτωβρίου, 2016
[Π. ΠΑΝΑΓΗ, Δ/ΣΤΗΣ]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΦΑΧΟΥΡΙΔΗΣ,
Aιτητής,
-ΚΑΙ-
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ
(ΤΜΗΜΑ ΓΡΑΦΕΙΟΥ ΕΥΗΜΕΡΙΑΣ),
Καθ' ων η αίτηση.
KAI OΠΩΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΟ ΔΙΑΤΑΓΜΑ ΤΟΥ ΑΝΩΤΑΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑΣ 6.11.2015 ΩΣ ΑΚΟΛΟΥΘΩΣ:
ΡΑΦΑΗΛ ΦΑΧΟΥΡΙΔΗΣ, ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΑΤΕΡΑ ΚΑΙ ΚΗΔΕΜΟΝΑ ΤΟΥ, ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΦΑΧΟΥΡΙΔΗ,
Aιτητής,
-ΚΑΙ-
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ
(ΤΜΗΜΑ ΓΡΑΦΕΙΟΥ ΕΥΗΜΕΡΙΑΣ),
Καθ' ων η αίτηση.
Θεόδωρος Φαχουρίδης, φυσικός πατέρας και κηδεμόνας του Αιτητή.
Μαρία Κοτσώνη (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας, εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, για τους Καθ΄ ων η αίτηση.
----------------------
A Π Ο Φ Α Σ Η
Π. ΠΑΝΑΓΗ, Δ.:- O αιτητής εκπροσωπήθηκε στην διαδικασία από τον πατέρα του, o οποίος χειρίστηκε προσωπικά και την υπόθεση του. Ζητά ακύρωση της απόφασης του Υπουργείου Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων (Τμήμα Γραφείου Ευημερίας), ημερομηνίας 8.10.2014, με την οποία κατόπιν οφειλόμενης επανεξέτασης, συνεπεία της ακυρωτικής απόφασης του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην Προσφυγή αρ. 2162/13 Θεόδωρος Φαχουρίδης ν. Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, ημερομηνίας 20.5.2014, απερρίφθη εκ νέου το αίτημα παροχής δημοσίου βοηθήματος με την αιτιολογία ότι «η κατάσταση υγείας του ανηλίκου παιδιού σας, δεν πληροί σωρευτικά τα κριτήρια του όρου «ανάπηρος» όπως αυτός ερμηνεύεται στο άρθρο 2 στις εισαγωγικές Διατάξεις των περί Δημοσίων Βοηθημάτων και Υπηρεσιών Νόμων 2006 έως 2013».
Ο πατέρας του αιτητή υπέβαλε στις 2.11.2012 αίτηση για παροχή δημοσίου βοηθήματος για το ανήλικο παιδί του Ραφαήλ, ο οποίος γεννήθηκε στις 22.1.2008 στη Θεσσαλονίκη, ως ανάπηρο άτομο. Ο ίδιος με τη σύζυγο του εγκαταστάθηκαν στην Κύπρο το καλοκαίρι του 2012 για σκοπούς επαγγελματικής αποκατάστασης.
Το ιατρικό ιστορικό του αιτητή, όπως καταγράφεται στις ιατρικές βεβαιώσεις, δείχνει ότι γεννήθηκε πρόωρα μετά από 28 εβδομάδες κύηση με βάρος 1.310 γραμμάρια. Η κύηση ήταν δίδυμη με τον ένα εμβρυϊκό σάκο κενό. Υπήρξε αποκόλληση πλακούντος με βαριά αναπνευστική δυσχέρεια του αιτητή με αποτέλεσμα να διασωληνωθεί και να παρουσιάσει άπνοιες, λοίμωξη, υπερχολερυθριναιμία και αλλοιώσεις στη MRI (λευκοεγκεφαλοπάθεια της περικοιλιακής λευκής ουσίας, εξαιτίας υποξαιμίας). Διαγνώσθηκε με προωρότητα, εγκεφαλική παράλυση και διπληγία, με αποτέλεσμα, σύμφωνα με την ιατρική γνωμάτευση του Παναγιώτη Καρδαρά, Αναπληρωτή Καθηγητή Αναπτυξιακής και Κοινωνικής Παιδιατρικής της Ιατρικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ημερομηνίας 19.6.2012, να παρουσιάζει, πολλά προβλήματα σε όλες τις κλίμακες της ανάπτυξης. Ο καθηγητής ιατρός αναφέρει ότι «Λόγω των ανωτέρω το παιδί χρειάζεται συνεχείς παρεμβάσεις με τις πάρα κάτω πράξεις: λογοθεραπεία, εργοθεραπεία, ειδική αγωγή, ειδική συμπεριφορά, φυσικοθεραπεία και ψυχολογική υποστήριξη.»
Επίσης σύμφωνα με ενημερωτικό σημείωμα ημερομηνίας 10.6.2012 από το Εργαστήριο Φυσικοθεραπείας που επισκεπτόταν ο αιτητής, η κλινική του εικόνα σε ότι αφορά το λειτουργικό του επίπεδο έχει ως εξής:
«Ο Ραφαήλ περπατά ανεξάρτητα σε κάθε είδους έδαφος και κατορθώνει σχεδόν όλα τα λειτουργικά επιτεύγματα σύμφωνα με την ηλικία του (πήδημα, τρέξιμο, σκάλες). Η βάδιση του γίνεται με καλή ταχύτητα και μπορεί να εναλλάσσει τον ρυθμό του εύκολα. Κατά τη βάδιση παρατηρούμε πλάγια κάμψη στο κορμό δεξιά και ελαφρύ κυφωτικό πρότυπο στους ώμους, το μήκος βήματος είναι σχετικά άνισο και εμφανίζει περιοδικά αύξηση της έσω στροφής στο αριστερό ισχύο.
Ανάλογα με την ταχύτητα και συγκέντρωση του εμφανίζει υπερέκταση στα γόνατα, ενώ τα πέλματα του στη φάση στήριξης φορτίζουν σε βλαισότητα με επιβάρυνση αριστερά. Στη μονοποδική στήριξη στέκεται για λίγο στο ένα πόδι και λιγότερο στο αριστερό. Η μυική ισχύς στα κάτω άκρα είναι επαρκής με το δεξί να υπολείπεται. Τις τελευταίες εβδομάδες το πρότυπο του τρεξίματος εμφανίζεται λιγότερο παράδοξο και έχει καταφέρει να βελτιώσει την έκταση σε ισχία και κορμό.
Ο Ραφαήλ παίζει σε όλες τις δραστηριότητες της ηλικίας του, προτιμά ακόμα τα παιγνίδια στο πάτωμα και στη θέση αυτή χαρακτηριστική είναι η τάση προβολής των ώμων προς τα εμπρός και κάμψης του κορμού. Σε αυτές τις δραστηριότητες προτιμά να στηρίζεται στη αριστερή πλευρά και ενισχύει την έσω στροφή στα ισχία του.
Η χρήση των χεριών του είναι επαρκής και εξαρτάται από την ευθυγράμμιση και σταθερότητα του κορμού του.»
Σύμφωνα δε με έντυπο αξιολόγησης ειδικής αγωγής, ημερομηνίας 12.9.2012, του Ιδρύματος Ραδιομαραθώνιος για παιδιά με ειδικές ανάγκες, ο αιτητής «παρουσιάζει μερικές δυσκολίες στη γραφή όπως αργή κίνηση και στη σωστή θέση κρατήματος του μολυβιού».
Οι καθ΄ ων η αίτηση απέρριψαν το αίτημα με επιστολή τους, ημερομηνίας 13.5.2013 (στο εξής «η αρχική απόφαση»), πληροφορώντας τον αιτητή ότι μπορούσε να υποβάλει γραπτή ένσταση εντός ενός μηνός και να ζητήσει επανεξέταση του αιτήματος του, οπότε ο Διευθυντής του Γραφείου Κοινωνικών Υπηρεσιών θα προέβαινε σε επανεξέταση αφού προηγουμένως λάμβανε τις απόψεις της Συμβουλευτικής Πολυθεματικής Ομάδας η οποία συστάθηκε και λειτουργεί, βάσει της Κ.Δ.Π. 319/2006. Ωστόσο ο αιτητής επέλεξε την καταχώρηση προσφυγής (βλ. Υπόθεση 2162/13 (ανωτέρω)), με την οποία ακυρώθηκε η απορριπτική απόφαση των καθ' ων η αίτηση για λόγους έλλειψης επαρκούς έρευνας και πλάνης περί τα πράγματα, εφόσον υπήρχαν αντίθετες γνωματεύσεις των ειδικών.
Οι Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας μετά από σχετική γνωμάτευση της Νομικής Υπηρεσίας για πλήρη συμμόρφωση με το δεδικασμένο, προέβηκαν σε επανεξέταση και ζήτησαν από τους γονείς του αιτητή πρόσφατη ιατρική βεβαίωση. Η αρμόδια Λειτουργός μαζί με τη Συντονίστρια της, πραγματοποίησαν προγραμματισμένη επίσκεψη στην οικία του αιτητή στις 5.9.2014 και στο σχετικό σημείωμα αναφέρονται τα ακόλουθα:
«Στις 5/9/14 πραγματοποίησα προγραμματισμένη κατοίκον επίσκεψη μαζί με την συντονίστρια κα Νίκη Νικολάου. Στο διαμέρισμα βρισκόταν ο Ραφαήλ οι γονείς του και τα τρία αδέλφια του. Οι γονείς πριν φέρουν τον Ραφαήλ στο καθιστικό για να μιλήσουμε μαζί του ζήτησαν αρκετές διευκρινίσεις για τη διαδικασία που θα ακολουθηθεί για την επαναξιολόγηση της περίπτωσης του παιδιού τους.
Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης με το παιδί παρόν ήταν και οι γονείς του όπου η μητέρα του επανηλημμένα προσπάθησε να υποβάλει στο παιδί ότι αντιμετώπιζε δυσκολίες. Συγκεκριμένα ενώ το παιδί σε ερώτηση της Συντονίστριας μου πως ανεβαίνει τις σκάλες αφού το διαμέρισμα τους βρίσκεται στο 2ο όροφο χωρίς ανελκιστήρα ο Ραφαήλ αμέσως απάντησε: 'τις ανεβοκατεβαίνω μόνος μου τρέχοντας΄. Εκείνη τη στιγμή η μητέρα βρισκόταν στη βεράντα της κουζίνας και μιλούσε στο κινητό τηλέφωνο και αμέσως μπήκε μέσα και είπε στο Ραφαήλ 'Πες Ραφαήλ μου στη κα Νικολάου ότι κάποιες φορές δυσκολεύεσε να ανεβαίνεις το παιδί αυτόματα σταμάτησε να μιλά και την κοίταξε παράξενα. Η κα Νικολάου παρακάλεσε τη μητέρα να αφήσει το παιδί να εκφραστεί χωρίς να παρεμβαίνει. Στη συνέχεια το παιδί ρωτήθηκε τόσο από εμένα όσο και από την κα Νικολάου εάν του αρέσει το ποδόσφαιρο και αυτό χαρούμενο απάντησε ότι του αρέσει να κάνει δυνατά 'Σουτ΄. Αμέσως η μητέρα του παρέμβηκε και του είπε 'Πες Ραφαήλ μου στη κα Νικολάου ότι όταν δεν πας φυσιοθεραπεία δυσκολεύεσαι να παίζεις ποδόσφαιρο΄ το παιδί την κοίταξε στα μάτια χωρίς να μιλάει. Τότε η συντονίστρια παρακάλεσε τη μητέρα εκ νέου να μην υποβάλλει στο παιδί απαντήσεις.»
Περαιτέρω εξασφαλίστηκαν οι πιο κάτω αξιολογήσεις:
(α) Εκπαιδευτική αξιολόγηση ημερομηνίας 24.4.2013 από το δάσκαλο ειδικής εκπαίδευσης κ. Αντρέα Γιαννάκη, σύμφωνα με την οποία δεν διαπιστώνει οποιοδήποτε πρόβλημα στο κινητικό αισθητηριακό και συναισθηματικό τομέα, γνωσιοαντιληπτικό τομέα, προφορικό λόγο, μαθηματικά, αλλά ούτε και στο κοινωνικό τομέα (συμπεριφορά, κοινωνικές σχέσεις, ατομική φροντίδα).
(β) Εκπαιδευτική αξιολόγηση ημερομηνίας 09.04.2013 από τη δασκάλα ειδικής εκπαίδευσης κ. Μαρία Κυριακίδου, σύμφωνα με την οποία ο αιτητής παρουσιάζει σήμερα κάποιο πρόβλημα στη λεπτή κινητικότητα, κάποια αστάθεια στη γραφή, ασυμμετρία κατά το τρέξιμο, είναι λίγο εριστικός και εκφράζει έντονα το θυμό του.
(γ) Εργοθεραπευτική αξιολόγηση ημερομηνίας 13.9.2013 από την εργοθεραπεύτρια κ. Ανδρούλα Ευγενίου Καλλιαντά, που συμπεραίνει ότι ο αιτητής αντιμετωπίζει δυσκολίες που αφορούν κυρίως τις λεπτές κινητικές του δεξιότητες, ενώ κατά την εξέταση του δεν παρατηρήθηκε οποιοδήποτε πρόβλημα.
(δ) Φυσιοθεραπευτική αξιολόγηση ημερομηνίας 7.9.2014 της φυσιοθεραπεύτριας Μυρούλας Γεωργίου, σύμφωνα με την οποία η λειτουργική και κινητική εικόνα του αιτητή παρουσιάζει κυφωτικό κορμό, δυσκαμψία στο ύψος των ώμων, ασυμμετρία μεταξύ δεξιού και αριστερού ημιμορίου σώματος, ενεργητική συμμετοχή σε όλες τις κινητικές δραστηριότητες της ηλικίας του, με εμφανή όμως τη μυϊκή αδυναμία και εύκολη κόπωση, δυσκολία στη στήριξη στο ένα πόδι και στην εναλλαγή στήριξης, δυσλειτουργία σε δεξιότητες των άνω άκρων.
(ε) Εργοθεραπευτικές παρατηρήσεις ημερομηνίας 8.9.2014 της εργοθεραπεύτριας Αδωνίκης Ζανέττου-Τάτσιου, η οποία τονίζει ότι η βελτίωση του αιτητή οφείλεται στη συχνότητα των θεραπευτικών συνεδριών και ότι παλινδρομεί σε όλους τους τομείς μόλις κάνει 2-3 εβδομάδες διακοπή (μειώνεται ο χρόνος αυτοϋπηρέτησης, αύξηση του μυϊκού τόνου, ο χρόνος συνεχόμενης συγκέντρωσης προσοχής γίνεται μικρότερος). Χαρακτηριστικά υποστηρίζει ότι «πάντα πρέπει να παρακολουθείται μια και η εγκεφαλική βλάβη είναι μόνιμη και εμείς παρεμβαίνουμε θεραπευτικά μόνο στο σύμπτωμα.»
(στ) Ιατρική έκθεση ημερομηνίας 11.9.2014 από την παιδίατρο Δρ. Βάσω Παπαβασιλείου, από την οποία κρίνω σκόπιμο να παραθέσω αυτούσιο απόσπασμα:
«Ο Ραφαήλ στο MRI μαγνητοτομογραφία Εγκεφάλου, έδειξε αλλοιώσεις - λευκοεγκεφαλοπάθεια λευκής ουσίας, λόγω ακριβώς της υποξαιμίας με όλα τα επακόλουθα της. Αν δεν είχε την φροντίδα των γονέων του και των ειδικών, το παιδί αυτό θα ανήκε στη χορεία των τετραπληγικών ίσως, η και με γενικά ειδικές ανάγκες .
. αλλά θέλω να τονίσω και να παρακαλέσω κατά την επανεξέταση του Ραφαήλ, να μην παραμείνουμε στην έντονη κοινωνικότητά του, στον άριστο του λόγο όταν όμως οι ερωτήσεις αφορούν καθημερινά κοινότυπα πράγματα, που μπορεί και να οφείλεται συν άλλοις στο ότι οι γονείς προέρχονται από τον Ελλαδικό κορμό που τα παιδιά είναι στην καθημερινότητά τους, λαλίστατα. Σε ερωτήσεις όπου πρέπει να παρεμβληθεί κριτική σκέψη θα δείτε την σχετική δυσκολία. Προσωπικά, έστω και αν θα στενοχωρήσω τους γονείς, θα τοποθετούσα ΑΔΡΑ βέβαια το παιδί, στην ηλικία των 4 ετών.
[..]
Συμπερασματικά θέλω να τονίσω αλλά και να παρακαλέσω, όπως στηριχθεί ο μικρός Ραφαήλ, γιατί πράγματι είναι αναγκαίο, για ανάπτυξη ακόμη περιφερικών κυττάρων που θα αναλάβουν όλες τις επί μέρους εργασίες (Έκθεση Εργασιοθεραπεύτριας και Φυσιοθεραπεύτριας) που ακόμη ο Ραφαήλ υπολείπεται, διότι τα κύρια κύτταρα (οι επιστάτες όπως οι καθηγητές μας τα ονόμαζαν) λόγω των ανοξαιμικών βλαβών, πρώτον καταστράφηκαν αλλά και γιατί είναι δεδομένο πια τα τελευταία χρόνια πως στα πρόωρα που η διάνοιξη των νευροεγκεφαλικών συνάψεων υπολείπεται, τα παιδιά χρειάζονται χρόνο αρκετό, και ΑΝ μπορέσουν να ανακάμψουν.
Υποσημαίνω το επικίνδυνο για την ΖΩΗ του μικρού, το επεισόδιο που συνέβη τώρα στις διακοπές Αυγούστου όπου ο μικρός χάθηκε στην ακρογιαλιά σε ένα λεπτό και ενώ ο πατέρας του ήταν δίπλα βρέθηκε 2 χιλιόμετρα μακριά. Αυτό συνάδει με τις Εκθέσεις των ειδικών όπου σαφώς αναφέρεται ότι ο Ραφαήλ έχει Διαταραχές στην αντίληψη του χώρου ακόμη, κάτι επικίνδυνο στις εποχές που ζούμε ακόμη και για την ζωή του.»
Επίσης λήφθηκε υπόψη παλιότερη αξιολόγηση (λογοπαθολογική αξιολόγηση), ημερομηνίας 10.12.2012, που έγινε από τη λογοθεραπεύτρια κα Αλίκη Μακρίδου.
Η αρμόδια λειτουργός εισηγήθηκε στις 30.9.2014 την απόρριψη του αιτήματος, διότι ο αιτητής δεν ενέπιπτε στην έννοια «ανάπηρο» άτομο βάσει του άρθρου 2 των περί Δημοσίων Βοηθημάτων και Υπηρεσιών Νόμο 2006 έως 2013 (εφεξής «ο Νόμος»)[1]. Με την εισήγηση αυτή συμφώνησε και η επόπτρια η οποία με σχετική καταχώρηση ημερομηνίας 2.10.2014, καταγράφει μεταξύ άλλων:
«Από την όλη συνεργασία με το παιδί φαίνεται ότι αυτό δεν αντιμετωπίζει κάποια ορατά προβλήματα που να μας επιτρέπει την έγκρισή του ως ανάπηρο άτομο. Τα προβλήματα υγείας που αναφέρουν τα ιατρικά πιστοποιητικά δεν τον εμποδίζουν να συμμετέχει σε όλες τις δραστηριότητες που αναμένεται να έχει ένα παιδί της ηλικίας του. Τρέχει παίζει ποδόσφαιρο κλωτσά την μπάλα και με τα δύο πόδια, γράφει το όνομά του σχεδιάζει φιγούρες, αντιγράφει σχέδια και σχήματα ντύνεται μόνος του, πηγαίνει τουαλέτα μόνος του και μπάνιο μόνος του. Επίσης παρατηρείται πολύ καλή χρήση της γλώσσας. Ενόψει των πιο πάνω δεν παρατηρείται μείωση των ικανοτήτων του παιδιού και αποχή από τις δραστηριότητες που θεωρούνται φυσιολογικές για την ηλικία του.
Τα πιο πάνω αφορούν την πρόσφατη κατάσταση του παιδιού.
Σύμφωνα με απόφαση δικαστηρίου ημερ. 14/5/2014 η περίπτωση του παιδιού πρέπει να επαναξιολογηθεί. Ως εκ τούτου η επαναξιολόγησή μας θα βασίζεται στη κατάσταση του παιδιού κατά την υποβολή της αίτησης μέχρι την ολοκλήρωσή της. Για να είμαστε αμερόληπτοι και να μην αδικήσουμε το παιδί ζητήσαμε γραπτώς από το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού να μας στείλει την αξιολόγηση του παιδιού η οποία έγινε την ίδια χρονική περίοδο που εξεταζόταν η αίτηση.»
Ακολουθεί επιπρόσθετη καταχώρηση της Επόπτριας ημερομηνίας 6.10.2014 μετά από την μελέτη των παλιότερων εκθέσεων ειδικών του Υπουργείου Παιδείας, η οποία καταλήγει ότι «σύμφωνα με όλα τα δεδομένα ιατρικά πιστοποιητικά εκθέσεις ειδικών καθώς και τις περιγραφές των λειτουργών που είναι καθοριστικής σημασίας το παιδί δεν εγκρίνεται ανάπηρο». Καθώς και στο συμπέρασμα ότι «τα προβλήματα υγείας του δεν μειώνουν την λειτουργικότητα του, ούτε τον εμποδίζουν να συμμετέχει σε δραστηριότητες όπως όλα τα παιδιά της ίδιας ηλικίας με αυτόν». Στις 8.10.2014 στάληκε επιστολή με την οποία ενημερώθηκε ο αιτητής για την απόρριψη του αιτήματος του.
Ο αιτητής προβάλλει ως λόγο ακύρωσης ότι οι καθ' ων η αίτηση παρέβηκαν την υποχρέωση, όπως ήταν και η δέσμευση τους μετά την ακυρωτική απόφαση, να τον παραπέμψουν σε Συμβουλευτική Πολυθεματική Ομάδα (άρθρο 3, παρ.13 του Νόμου). Επίσης παραπέμπει στα νεότερα πιστοποιητικά του 2014 που είχαν οι καθ' ων η αίτηση ενώπιον τους και ισχυρίζεται ότι αποδεικνύουν πέραν κάθε αμφιβολίας την αναπηρία του, σε συνδυασμό με τις εκτιμήσεις από την Ελλάδα και από την Υπηρεσία Ραδιομαραθωνίου. Παραπονείται για υπέρβαση εξουσίας και μη δέουσα έρευνα.
Οι καθ' ων η αίτηση αντιτείνουν ότι, λήφθηκαν υπόψη αυτή την φορά, σε πλήρη συμμόρφωση με το δεδικασμένο, όλα τα ιατρικά πιστοποιητικά καθώς και βεβαιώσεις από ειδικούς φυσιοθεραπευτές, λογοθεραπευτές και κινησιολόγους, αλλά και τα συμπεράσματα από κατ' οίκον έρευνα. (Παράρτημα 23 της Ένστασης). Η περίπτωση εξετάστηκε με μεγάλη προσοχή και δόθηκε η δέουσα αιτιολογία. Επίσης καμία υποχρέωση δεν προκύπτει για παραπομπή σε Πολυθεματική Ομάδα, αφού κάτι τέτοιο δεν ζητήθηκε στο πλαίσιο επανεξέτασης από τον αιτητή ούτε υπήρξε ποτέ σχετική δέσμευση εκ μέρους των καθ' ων η αίτηση.
Εξετάζοντας κατά προτεραιότητα το τελευταίο επίδικο θέμα, το άρθρο 3(13) του Νόμου ορίζει:-
«3(13) Εάν η αίτηση για δημόσιο βοήθημα που υποβάλλεται από πρόσωπο που ισχυρίζεται ότι είναι ανάπηρος, απορριφθεί και στη συνέχεια ο αιτητής ζητήσει επανεξέταση της αίτησής του, ο Διευθυντής προβαίνει στην επανεξέταση, αφού ακούσει τις απόψεις της Συμβουλευτικής Πολυθεματικής Ομάδας, η οποία καθιδρύεται και λειτουργεί με βάση Κανονισμούς που εκδίδονται από το Υπουργικό Συμβούλιο.»
Σχετικές είναι και οι πρόνοιες της ΚΔΠ 319/2006 (βλ. άρθρο 4 που ορίζει ότι την ευθύνη σύγκλησης της Συμβουλευτικής Πολυθεματικής Ομάδας έχει ο Διευθυντής Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας).
Στην πρόσφατη απόφαση μου Υπόθεση αρ. 1906/12, Άντρη Κυριάκου, ημερομηνίας 2.9.2014, απέρριψα παρόμοιο λόγο ακύρωσης με το εξής σκεπτικό:
«Αναφορικά με τον επόμενο λόγο που αφορά στην ισχυριζόμενη υποχρέωση παραπομπής στη Συμβουλευτική Πολυθεματική Ομάδα («η Συμβουλευτική») το άρθρο 3(13) του Νόμου προνοεί για την υποχρέωση του Διευθυντή να ακούσει τις απόψεις της Συμβουλευτικής στην περίπτωση που αίτηση για βοήθημα απορριφθεί και ζητηθεί επανεξέταση. Σε κάθε περίπτωση ευθύνη για τη σύγκληση της Συμβουλευτικής, έχει ο Διευθυντής (ΚΔΠ 319/2006).
Στην παρούσα περίπτωση δεν υπάρχει οποιαδήποτε ένδειξη στο διοικητικό φάκελο ότι υποβλήθηκε αίτημα για επανεξέταση, ούτε υποδείχθηκε από την Διοίκηση με την επιστολή με την οποία η αιτήτρια έλαβε γνώση της απόφασης, ο δρόμος της επανεξέτασης.»
Ούτε εδώ εντόπισα στον διοικητικό φάκελο οποιοδήποτε αίτημα για παραπομπή σε Συμβουλευτική Πολυθεματική Ομάδα. Ούτε επιβάλλεται η διενέργεια επανεξέτασης μέσω αυτής της διαδικασίας από την καταχώρηση προσφυγής και την ακυρωτική απόφαση, εφόσον κάτι τέτοιο δεν ζητήθηκε από τον αιτητή και δεν εγκρίθηκε από τον Διευθυντή.
Αυτό που προέχει εδώ να εξεταστεί είναι αν υπήρξε συμμόρφωση με το δεδικασμένο και, συνεπώς, κατά πόσο διενεργήθηκε η δέουσα έρευνα.
Όπως προκύπτει από το σημείωμα της επόπτριας, ημερομηνίας 2.10.2014 και την τελική κατάληξη της ημερομηνίας 6.10.2014, οι καθ' ων η αίτηση υπό το φως της ακυρωτικής απόφασης του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην Υπόθεση αρ. 2162/13, προέβηκαν σε «επαναξιολόγηση» η οποία βασίστηκε στην κατάσταση του αιτητή «κατά την υποβολή της αίτησης μέχρι την ολοκλήρωση της», ενώ λήφθηκαν υπόψη τα ιατρικά πιστοποιητικά και εκθέσεις, που είχαν ετοιμαστεί κατά τα έτη 2012-2013, δηλαδή πριν από την αρχική απόφαση των καθ΄ ων η αίτηση, αντικείμενο της παραπάνω ακυρωτικής απόφασης του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Η έρευνα των καθ΄ ων η αίτηση δεν επεκτάθηκε στα επιπρόσθετα στοιχεία που προσκόμισε ο πατέρας του αιτητή και που ήταν ενώπιον τους κατά το χρόνο λήψης της επίδικης απόφασης.
Η συνήγορος των καθ' ων η αίτηση υποστήριξε ότι αφού οι εκθέσεις (δ)-(στ) (ανωτέρω) αφορούσαν στο 2014, ορθά δεν λήφθηκαν υπόψη κατά την επανεξέταση, που θα έπρεπε να διενεργηθεί αποκλειστικά στα δεδομένα του ουσιώδους χρόνου λήψης της αρχικής απόφασης.
Η θέση των καθ' ων η αίτηση δεν με βρίσκει σύμφωνη. Κατά την επανεξέταση γίνεται νέα έρευνα, η οποία πρέπει να είναι η δέουσα υπό τις περιστάσεις. Η έκταση της και οι λεπτομέρειες της έρευνας ανάγονται στη διακριτική ευχέρεια του διοικητικού οργάνου, (βλ. Χ"Ευσταθίου ν. Δημοκρατίας (2005) 3 Α.Α.Δ. 322). Επισημαίνεται, εν προκειμένω, ότι οι ίδιοι οι καθ' ων η αίτηση είχαν ζητήσει γραπτώς από τον πατέρα του αιτητή όπως προσκομίσει πρόσφατη ιατρική βεβαίωση προκειμένου να ολοκληρωθεί η επανεξέταση, δημιουργώντας ασφαλώς την εύλογη εντύπωση ότι θα αξιολογείτο στο πλαίσιο των υπολοίπων εγγράφων (βλ. Κυνούν 60-64 στο Τεκμήριο Ι). Ανταποκρινόμενος, ο πατέρας του αιτητή προσκόμισε τις αξιολογήσεις/εκθέσεις (δ)-(στ) (ανωτέρω), οι οποίες συγκλίνουν ότι ο αιτητής χρήζει τακτικού θεραπευτικού προγράμματος μέσω φυσιοθεραπείας και εργοθεραπείας για να διατηρεί την ικανοποιητική του λειτουργικότητα ώστε να σταθεροποιηθεί η ανάπτυξη του. Προσεκτική δε ανάγνωση του περιεχομένου των αξιολογήσεων/εκθέσεων αυτών αποκαλύπτει ότι αφορούν στην κατάσταση της υγείας του αιτητή σε μια χρονική περίοδο που αρχίζει πριν από τη λήψη της αρχικής απόφασης των καθ' ων η αίτηση και επεκτείνεται μέχρι την ημερομηνία έκδοσης τους το Σεπτέμβριο 2014, (βλ. Φυσιοθεραπευτική αξιολόγηση της Μυρούλας Γεωργίου ημερομηνίας 7.9.2014 και Εργοθεραπευτικές Παρατηρήσεις της Αδωνίκης Ζανέττου-Τάτσιου ημερομηνίας 8.9.2014). Επομένως, οι αξιολογήσεις/εκθέσεις αυτές, θα έπρεπε να είχαν απασχολήσει τους καθ' ων η αίτηση μέσα στα πλαίσια της δέουσας έρευνας. Διαπιστώνεται λοιπόν κενό έρευνας και, συνακόλουθα, στοιχειοθετείται, παρά την επανεξέταση, λόγος ακύρωσης της προσβαλλόμενης απόφασης.
Η προσφυγή επιτυγχάνει και η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται.
Οι καθ΄ ων η αίτηση να καταβάλουν τα πραγματικά έξοδα του αιτητή, όπως θα υπολογισθούν από τον Πρωτοκολλητή και εγκριθούν από το Δικαστήριο.
Π. ΠΑΝΑΓΗ, Δ.
/ΣΓεωργίου
[1] 2. [..]
«ανάπηρος» σημαίνει άτομο το οποίο εκ γενετής ή λόγω γεγονότος που του συνέβηκε πριν συμπληρώσει το 65ο έτος της ηλικίας του, παρουσιάζει οποιασδήποτε μορφής ανεπάρκεια ή μειονεξία, η οποία προκαλεί μόνιμο ή απροσδιόριστης διάρκειας σωματικό, διανοητικό ή ψυχικό περιορισμό σ΄ αυτό και η οποία, λαμβάνοντας υπόψη το ιστορικό και άλλα προσωπικά στοιχεία του εν λόγω ατόμου, μειώνει ουσιωδώς ή αποκλείει τη δυνατότητα εκτέλεσης μιας ή περισσοτέρων δραστηριοτήτων ή λειτουργιών που θεωρούνται ως φυσιολογικές και ουσιώδεις για την ποιότητα ζωής κάθε ατόμου της ίδιας ηλικίας που δεν παρουσιάζει τέτοια ανεπάρκεια ή μειονεξία∙