|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2015:D786
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ANAΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπόθεση Αρ. 43/2013)
27 Νοεμβρίου, 2015
[ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΔΙΑΥΛΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ ΛΙΜΙΤΕΔ,
Αιτητές,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ,
Καθ΄ων η Αίτηση.
Χρ. Χαραλάμπους για Γ. Χαραλαμπίδη, για τους Αιτητές.
Δ. Εργατούδη (κα), για τους Καθ΄ων η Αίτηση.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ, Δ.: Ζητείται η κήρυξη ως άκυρης της απαίτησης των καθ' ων η αίτηση για επιστροφή από τους αιτητές των ποσών των €2.803,63 και €3.171,33 πλέον τόκος 3.07% από την 1.11.2012 ημερομηνία κατά την οποία γνωστοποιήθηκε με επιστολή στους αιτητές ότι οι δύο δόσεις χορηγίας που τους έχουν καταβληθεί στα πλαίσια του Έκτακτου Σχεδίου Παροχής Κινήτρων για Απασχόληση Ανέργων για τον απασχολούμενο Χριστάκη Αργύρη λανθασμένα καταβλήθηκαν.
Σύμφωνα με τα γεγονότα όπως εκτίθενται στην ένσταση, μετά από έλεγχο που διενεργήθηκε από τον Ενδιάμεσο Φορέα IV, μέσω του συστήματος των Κοινωνικών Ασφαλίσεων διαφάνηκε ότι η ημερομηνία πρόσληψης προηγείτο της ημερομηνίας της αίτησης γεγονός που είναι αντίθετο με τις βασικές προϋποθέσεις του σχεδίου. Η αίτηση έγινε στις 11.5.2010 με προτιθέμενη ημερομηνία πρόσληψης την 1.7.2010. Σύμφωνα όμως με το Σύστημα των Κοινωνικών Ασφαλίσεων η ημερομηνία πρόσληψης ήταν η 3.5.2010. Οι αιτητές απέστειλαν επιστολή ημερομηνίας 19.12.2012 με την οποία ζητούσαν επανεξέταση του θέματος καθότι είχε γίνει μια σειρά λαθών όσον αφορά την αρχική αίτησή τους και πως μέχρι τις 11.5.2010, ημερομηνία υποβολής εκ νέου αίτησης, ο κ. Αργύρη δεν είχε προσληφθεί στην εταιρεία. Ο Ενδιάμεσος Φορέας ΙΙ διενήργησε έλεγχο και διαπίστωσε πως ο απασχολούμενος εισέπραξε ολόκληρο το ποσό των €1.502 για το μήνα Μάιο παρόλο που, όπως δηλώθηκε, άρχισε να εργάζεται στις 11.5.2010. Με επιστολή τους ημερ. 8.1.2013 οι καθ' ων η αίτηση ενημέρωσαν τους αιτητές ότι δεν ήταν δυνατή η αναθεώρηση της απόφασής τους και ζητήθηκε η επιστροφή του ποσού των €5.974,96 με τόκο από την ημερομηνία αποστολής της πρώτης επιστολής, εντός πέντε εργάσιμων ημερών.
Οι αιτητές προσθέτουν πως στα πλαίσια προγενέστερης πρόσκλησης για συμμετοχή στο εν λόγω Σχέδιο, υπέβαλαν για το ίδιο πρόσωπο σχετική αίτηση ημερ. 26.1.2010 η οποία τελικώς δεν προωθήθηκε λόγω έλλειψης απαραίτητων για την αίτηση στοιχείων και εγγράφων. Στην εν λόγω αίτηση αναγράφηκε ως προτιθέμενη ημερομηνία πρόσληψης η 1.2.2010. Μέχρι την εκ νέου υποβολή της αίτησης, ο κ. Αργύρη δεν προσλήφθηκε από τους αιτητές. Η πρόσληψη έγινε μετά την υποβολή της αίτησής τους. Εκ παραδρομής, αναγράφηκε ως ημερομηνία πρόσληψης του κ. Αργύρη η 1.2.2010 ενώ ο αρμόδιος λειτουργός εκ λάθους εξέλαβε ότι αντί 1.2.2010 σημειωνόταν 1.7.2010 οπότε και η ημερομηνία αυτή καταγράφηκε στη μεταξύ των μερών συμφωνία. Γι' αυτό και η παρατηρούμενη αναντιστοιχία.
Προδικαστική ένσταση
Οι καθ' ων η αίτηση εγείρουν προδικαστική ένσταση ως προς την εκτελεστότητα της προσβαλλόμενης πράξης. Εισηγούνται πως ως πράξη που λήφθηκε μετά τη σύναψη συμφωνίας δημόσιας χρηματοδότησης μεταξύ των αιτητών και των καθ' ων η αίτηση ή/και ως πράξης που λήφθηκε με βάση την εν λόγω συμφωνία χρηματοδότησης αποτελεί πράξη που εμπίπτει στη σφαίρα του ιδιωτικού δικαίου και ως τέτοια δεν υπόκειται στη δυνάμει του Άρθρου 146.1 του Συντάγματος δικαιοδοσία του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Η παραβίαση όρων της συμφωνίας οδήγησαν τους καθ' ων η αίτηση στον τερματισμό της ζητώντας επιστροφή του ποσού της χορηγίας, πράξη η οποία, κατά τους καθ' ων η αίτηση, δεν εμπίπτει στη σφαίρα του δημοσίου δικαίου αλλά του ιδιωτικού.
Οι αιτητές αντιτείνουν πως πρόκειται περί ανάκλησης διοικητικής πράξης εδραζόμενης στον Οδηγό Εφαρμογής του Σχεδίου παρά στους Όρους της Συμφωνίας Δημόσιας Χρηματοδότησης.
Η κατάληξη
Αποτελεί προϋπόθεση και όρο συμμετοχής στο Σχέδιο (σημείο 2.1.ε του Οδηγού Εφαρμογής του Σχεδίου) η πρόσληψη του ανέργου να μην έχει πραγματοποιηθεί πριν την ημερομηνία υποβολής της αίτησης για συμμετοχή στο Σχέδιο.
Με την υποβολή της αίτησης ζητείτο, μεταξύ άλλων, και η υποβολή κατάστασης εισφορών και αποδοχών καθώς και η απόδειξη καταβολής των Κοινωνικών Ασφαλίσεων για τους τελευταίους οκτώ μήνες. Παρατηρώ πως στην υποβληθείσα από τους αιτητές κατάσταση αποδοχών και εισφορών για το μήνα Μάιο 2010, ημερ. 29.6.2010, δηλωνόταν ο κ. Αργύρη ως έχων πραγματικές αποδοχές €1.502 με ημερ. πρόσληψης τις 3.5.2010.
Διαπιστώνεται συνεπώς πως η πιο πάνω ημερομηνία πρόσληψης βρισκόταν εξ αρχής ενώπιον των καθ' ων η αίτηση. Δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι ανακαλύφθηκε στην πορεία και εν πάση περιπτώσει μετά τη σύναψη της σύμβασης ως είναι ο ισχυρισμός των καθ' ων η αίτηση. Οπότε, ως λογική συνέπεια, έχουμε, κάτω από αυτά τα δεδομένα, μη τήρηση προϋπόθεσης και όρου συμμετοχής στο Σχέδιο από την αρχή και όχι παράβαση όρου της Σύμβασης. Εφόσον δε η ημερομηνία αυτή βρισκόταν ενώπιον των καθ' ων η αίτηση πριν τη σύναψη της σύμβασης, δεν μπορεί να ευσταθεί ισχυρισμός ότι υποβλήθηκαν παραπλανητικές παραστάσεις από τους αιτητές γεγονός που θα οδηγούσε δυνητικά στον τερματισμό της Συμφωνίας οπότε και ενδεχομένως να ευσταθούσε η προδικαστική ένσταση περί πράξης εντασσόμενης στο ιδιωτικό δίκαιο (βλ. Κωνσταντίνος Δημητρίου ν. Κυπριακής Δημοκρατίας, Υπόθ. Αρ. 1477/12, ημερ. 9.7.2014, ECLI:CY:AD:2014:D489). Έχοντας υπόψη τα πιο πάνω, συμμερίζομαι τη θέση των αιτητών πως βρισκόμαστε μπροστά σε περίπτωση ανάκλησης εκτελεστής διοικητικής πράξης το νόμιμο ή μη της οποία θα εξεταστεί στη συνέχεια.
Οι νομικοί ισχυρισμοί
Οι αιτητές ισχυρίζονται ότι η προσβαλλόμενη απόφαση λήφθηκε υπό πραγματική πλάνη κατά παράβαση του άρθρου 46 του περί των Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου του 1999 (Ν. 158(Ι)/99, «ο Νόμος»). Θεωρούν ότι λόγω ελλιπούς έρευνας οι καθ' ων η αίτηση κατέληξαν στο εσφαλμένο συμπέρασμα ότι ο κ. Αργύρης προσελήφθη την 3.5.2010, δηλαδή σε ημερομηνία προγενέστερη της υποβολής της αίτησης τη στιγμή που ο ίδιος δήλωνε ως άνεργος στο Επαρχιακό Γραφείο Εργασίας Λεμεσού (ερ. 31 του Διοικητικού Φακέλου). Η καταβολή ολόκληρου του ποσού των €1.502 για το μήνα Μάιο στον κ. Αργύρη, δεν αποτελεί απόδειξη πρόσληψής του την 3.5.2010. Αυτά δε τα αλληλοσυγκρουόμενα στοιχεία έπρεπε να αποτελέσουν βάση για περαιτέρω διερεύνηση, η οποία δεν έγινε.
Περαιτέρω, κατά τους αιτητές, οι καθ' ων η αίτηση παρέλειψαν να τους χορηγήσουν το δικαίωμα να ακουστούν πριν την έκδοση της δυσμενούς φύσης πράξης οπότε και θα δινόταν η ευκαιρία στους αιτητές να εξηγήσουν τα περί της εκ παραδρομής καταγραφής της ημερομηνίας προτιθέμενης πρόσληψης του κ. Αργυρού όπως περιλαμβανόταν στην αρχική αίτησή τους και σύμφωνα με τους ισχυρισμούς τους όπως καταγράφονται πιο πάνω. Η εξουσία του Φορέα Διαχείρισης να επιβάλει διακοπή της Συμφωνίας είναι ούτως ή άλλως δυνητική.
Εξάλλου, η εν λόγω Συμφωνία ουδέποτε τερματίστηκε ή διακόπηκε από τους καθ' ων η αίτηση. Η επιστολή ημερ. 1.11.2012 δεν μπορεί να εκληφθεί ως επιστολή τερματισμού καθότι η χρονική ισχύς της Συμφωνίας είχε ήδη παρέλθει. Συνεπώς, ακόμα και στην περίπτωση που ήθελε κριθεί ότι πράγματι υφίστατο «σοβαρή παραβίαση» εκ μέρους των αιτητών, η προσβαλλόμενη απόφαση θα εξακολουθούσε να μην βρίσκει έρεισμα επί του όρου 7.5 του Οδηγού Εφαρμογής.
Ο Φορέας Διαχείρισης, σύμφωνα με τους αιτητές, δεν είχε δικαίωμα να απαιτήσει επιστροφή του καταβληθέντος ποσού αλλά εν πάση περιπτώσει, οι πρόνοιες του όρου 7.4 του Οδηγού Εφαρμογής δεν αποτέλεσαν έρεισμα για την προσβαλλόμενη απόφαση.
Η πρόσληψη ανέργου εξυπηρετούσε δημόσιο σκοπό οπότε ανάκληση της επίδικης πράξης αντέβαινε του σκοπού αυτού κατά παράβαση του άρθρου 54(2) του Νόμου. Οι αιτητές επικαλούνται το άρθρο 54(5) του Νόμου για να ισχυριστούν ότι ανάκληση νόμιμης διοικητικής πράξης όπως η παρούσα, μπορεί να ισχύσει μόνο για το μέλλον και ως εκ τούτου δεν μπορεί να ζητείται επιστροφή των δόσεων χορηγίας. Κάτω από κάθε περίσταση, όμως, παρήλθε εύλογος χρόνος (πέραν των δύο χρόνων και μετά τη λήξη της ισχύος της Συμφωνίας) οπότε αναδρομική αναζήτηση χρημάτων παρανόμως καταβληθέντων από τη διοίκηση και καλοπίστως ληφθέντα από τους πολίτες αντιβαίνει τις πρόνοιες του άρθρου 53 του Νόμου.
Οι αιτητές ισχυρίζονται ότι η ημερομηνία της 3.5.2010 λανθασμένα καταχωρήθηκε από τους αιτητές τόσο στην Κατάσταση Αποδοχών και Εισφορών του Γραφείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων όσο και στα Εκκαθαριστικά Σημειώματα Μισθοδοσίας των Ακαθάριστων Απολαβών στα οποία η εκεί ημερομηνία λήφθηκε από την πιο πάνω Κατάσταση Αποδοχών. Συνέχισαν να απασχολούν τον κ. Αργύρη θεωρώντας ότι ήταν πράγματι δικαιούχοι και πως οι καθ' ων η αίτηση ικανοποιήθηκαν δεόντως από τα ενώπιον τους στοιχεία για τα οποία ουδέποτε τους ζητήθηκαν διευκρινήσεις παρά τη δυνατότητα που είχαν προς τούτο.
Οι αιτητές προβάλλουν επίσης ως λόγο ακύρωσης την αναρμοδιότητα του οργάνου το οποίο εξέδωσε την προσβαλλόμενη πράξη. Η μη τήρηση πρακτικών μέσα από τα οποία θα φαίνονταν οι συνθήκες λήψης της προσβαλλόμενης απόφασης εγείρουν αμφιβολίες, σύμφωνα με τους αιτητές, κατά πόσο ο Φορέας Διαχείρισης ενήργησε συλλογικά, καθότι η επιστολή της 1.11.2012 υπογράφεται από κάποια Χριστιάνα Παυλίδου εκ μέρους του Υπεύθυνου του Έργου, χωρίς να προκύπτει από το διοικητικό φάκελο κατά πόσον ο Υπεύθυνος του Έργου ήταν αρμόδιος να λάβει προσωπικά την προσβαλλόμενη απόφαση.
Τέλος η προσβαλλόμενη πράξη παραβιάζει την αρχή της ισότητας ενώ ελλείπει η ειδοποίηση στους αιτητές για τη δυνατότητά τους να προσβάλουν την εν λόγω απόφαση κατά παράβαση ουσιώδους τύπου.
Η κατάληξη
Προέχει η εξέταση του ισχυρισμού περί αναρμοδιότητας του οργάνου που εξέδωσε την προσβαλλόμενη απόφαση.
Οι καθ' ων η αίτηση χειρίστηκαν τον ισχυρισμό ως αν να επρόκειτο περί αμφισβήτησης αρμοδιότητας της λειτουργού να υπογράφει για Υπεύθυνο Έργου, όμως δεν είναι εκεί που εστιάζεται ο ισχυρισμός. Είναι αμφισβήτηση της αρμοδιότητας του Υπεύθυνου του Έργου που εγείρεται σε σχέση με την ύπαρξη καν συλλογικής απόφασης για την έκδοση της προσβαλλόμενης πράξης, με αποτέλεσμα η παρούσα να διαφοροποιείται από την επικαλούμενη από τους καθ' ων η αίτηση Γεωργιάδη κ.α. ν. Κυπριακής Δημοκρατίας, Υπόθ. Αρ. 2412/06, ημερ. 16.7.2009.
Ως Υπεύθυνος Έργου στη βάση Τεχνικού Δελτίου Έργου Σχεδίου Χορηγιών ορίζεται το Τμήμα Εργασίας ως Ενδιάμεσος Φορέας ΙΙ με Προϊστάμενο τον Νέλσων Νεοκλέους και Υπεύθυνο Λειτουργό Έργου συγκεκριμένο Ανώτερο Λειτουργό Εργασίας.
Σύμφωνα με τη νομολογία (Estefania Pelitan ν. Κυπριακής Δημοκρατίας, Υπόθ. Αρ. 1537/06, ημερ. 1.2.2010), η προσβαλλόμενη απόφαση όταν υπογράφεται από λειτουργό εκ μέρους αρμοδίου, πρέπει να καταγράφει και απόφαση επί του θέματος, όχι βεβαίως δική του αλλά του αρμοδίου.
Η ευπαίδευτη δικηγόρος των καθ' ων η αίτηση δεν παρέπεμψε σε διοικητική απόφαση όπως η ζητούμενη ούτε και από εκτενή έρευνα του Δικαστηρίου στους κατατεθέντες φάκελους εντοπίστηκε οτιδήποτε σχετικό με λήψη απόφασης του Υπεύθυνου Έργου, δηλαδή του Τμήματος Εργασίας. Παρατηρώ πως η αίτηση των αιτητών εξετάστηκε στις 6.8.2010 από τρεις αξιολογητές σημειώνοντας στο Έντυπο Ελέγχου Αξιολόγησης την απόφαση πως «η αίτηση εγκρίνεται». Θα αναμενόταν λογικά, ανάλογος έλεγχος να είχε προηγηθεί και της απόφασης για ανάκληση της χορηγίας. Τέτοια ένδειξη δεν υπάρχει και συνεπώς, κάτω από αυτά τα δεδομένα, η προσβαλλόμενη απόφαση δεν μπορεί παρά να θεωρηθεί ως απόφαση αναρμόδιου προσώπου.
Ακόμα, όμως, και αν λανθάνομαι στην πιο πάνω κατάληξή μου, η προσφυγή επιτυγχάνει και για άλλο λόγο. Η απόφαση για έγκριση της αίτησης λήφθηκε στις 6.8.2010. Η πρώτη δόση πληρώθηκε στις 27.12.2010 και η δεύτερη στις 13.9.2011. Η διεκδίκηση επιστροφής των καταβληθέντων ποσών έγινε την 1.11.2012, σχεδόν, δηλαδή, δύο χρόνια από την καταβολή της πρώτης δόσης και περισσότερο από ένα χρόνο από την καταβολή της δεύτερης. Δεν υπήρξαν νεότερα στοιχεία τα οποία οδήγησαν στην αναθεώρηση της απόφασης των καθ' ων η αίτηση. Ούτε βεβαίως και είχαν για παράδειγμα κατακρατηθεί στοιχεία από τους αιτητές τα οποία ενδεχομένως να οδηγούσαν σε παραπλάνηση των καθ' ων η αίτηση ώστε να νομιμοποιούνταν να επιβάλουν κυρώσεις στη βάση του Οδηγού Εφαρμογής. Τα προϋπάρχοντα στοιχεία μελετήθηκαν προφανώς πιο προσεκτικά από τους καθ' ων η αίτηση σε κατοπινό στάδιο και εν πάση περιπτώσει μετά τη λήξη του εν λόγω σχεδίου. Θεωρώ πως έχει παρέλθει ο εύλογος χρόνος μέσα στον οποίο θα μπορούσε η πράξη να ανακληθεί καθότι έχουν δημιουργηθεί εν τω μεταξύ ευνοϊκές καταστάσεις για τους αιτητές, δηλαδή η καταβολή της πιο πάνω χορηγίας την οποία οι αιτητές έλαβαν καλόπιστα, στηριζόμενοι στη διοικητική κρίση ότι νομιμοποιούνταν στην τέτοια καταβολή. Ως εκ τούτου, η αναζήτηση των πιο πάνω ποσών παραβαίνει το άρθρο 54(1) του Νόμου.
Τέλος, ο ισχυρισμός των αιτητών πως οι καθ' ων η αίτηση παρέλειψαν να τους ενημερώσουν για τη δυνατότητα προσβολής της επίδικης πράξης δεν ευσταθεί καθότι οι αιτητές δεν υπέστησαν οποιαδήποτε βλάβη συνεπεία της εν λόγω παραλείψεως των καθ' ων η αίτηση. Δεν αρκεί η παράβαση να είναι ουσιώδους τύπου, όσο και αν οι καθ' ων η αίτηση οφείλουν να προβαίνουν σε τέτοια ενημέρωση. Πρέπει η παράλειψη να έχει προκαλέσει ζημιά, την οποία όμως, στην προκείμενη περίπτωση, οι αιτητές δεν υπέστηκαν αφού καταχώρισαν την παρούσα προσφυγή εντός της τασσόμενης από το Σύνταγμα προθεσμίας. Με αυτά τα δεδομένα, ο ισχυρισμός προβάλλεται άνευ εννόμου συμφέροντος και συνεπώς απορρίπτεται.
Έχοντας τα πιο πάνω υπόψη, η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται δυνάμει του Άρθρου 146.4(β) του Συντάγματος. Η προσφυγή επιτυγχάνει με €1.300 υπέρ των αιτητών.
(Υπ.) Γ. Ερωτοκρίτου, Δ.
/ΕΠσ