ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
ECLI:CY:AD:2015:D704
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπόθεση Αρ.1667/2010)
22 Οκτωβρίου, 2015
[Γ.Ν. ΓΙΑΣΕΜΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
CYSTAR INSURANCE BROKERS LTD,
Αιτητές,
ν.
ΑΡΧΗΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΚΥΠΡΟΥ,
Καθ' ης η Αίτηση.
_________________________
Λέανδρος Πισίας, για Μιχαηλίδη & Μιχαηλίδη, για τους Αιτητές.
Νίτσα Χατζηϊωάννου (κα), για Α.Κ. Χατζηϊωάννου & Υιούς, για την Καθ' ης η Αίτηση.
Χρίστος Δημητριάδης, για Κώστα Π. Δημητριάδη Δ.Ε.Π.Ε., για το Ενδιαφερόμενο Μέρος.
_________________________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Γ.Ν. ΓΙΑΣΕΜΗΣ, Δ.: Στις 26.5.2010, η Αρχή Τηλεπικοινωνιών Κύπρου, (η «Αρχή»), προκήρυξε τον υπ' αριθμό ΑΤ 14/2010 Διαγωνισμό, ο οποίος αφορούσε διάφορους τύπους ασφάλισης και συναφείς υπηρεσίες και κάλυπτε πέντε ξεχωριστές κατηγορίες ασφαλίσεων.
Στο Διαγωνισμό έλαβαν μέρος τέσσερις ασφαλιστικές εταιρείες, μεταξύ των οποίων και οι αιτητές, Cystar Insurance Brokers Ltd, (για την Κατηγορία Ι - Ασφαλίσεις Περιουσιακών Στοιχείων), καθώς και η εταιρεία Chartis Cyprus Ltd, (ενδιαφερόμενο μέρος), (για όλες τις Κατηγορίες). Η Επιτροπή Αξιολόγησης, προβαίνοντας σε αξιολόγηση των προσφορών, με την έκθεσή της ημερομηνίας 2.9.2010, απέκλεισε την προσφορά των αιτητών, ως μη δεσμευτική, και εισηγήθηκε προς το Κεντρικό Συμβούλιο Προσφορών την κατακύρωση του Διαγωνισμού, για την Κατηγορία Ι, στο ενδιαφερόμενο μέρος, ως το χαμηλότερο προσφοροδότη που πληρούσε τις προδιαγραφές. Το Κεντρικό Συμβούλιο Προσφορών, με τη σειρά του, κατά τη συνεδρία του ημερομηνίας 8.9.2010, υιοθέτησε την έκθεση της Επιτροπής Αξιολόγησης και σύστησε στο Διοικητικό Συμβούλιο της Αρχής την ανάθεση της σύμβασης για την Κατηγορία Ι στο ενδιαφερόμενο μέρος. Ειδικότερα, υιοθετώντας τους λόγους απόρριψης της προσφοράς των αιτητών, όπως αυτοί παρατέθηκαν στην έκθεση της Επιτροπής, κατέγραψε, σχετικά, τα εξής:-
«Κατηγορία Ι
Η χαμηλότερη σε τιμή προσφορά αρ. 1 υποβλήθηκε από την εταιρεία Cystar η οποία δηλώνει ότι ενεργεί ως ασφαλειομεσίτης (insurance broker) για λογαριασμό της εταιρείας Atlantic. Η εταιρεία Atlantic δηλώνει ότι υποστηρίζει την υποβολή προσφοράς εκ μέρους της CYSTAR Insurance Brokers Ltd και σε περίπτωση κατακύρωσης η Atlantic θα υπογράψει το Συμβόλαιο ασφάλισης με τη Cyta. Σύμφωνα με τις προδιαγραφές, οι προσφοροδότες έπρεπε να υποβάλουν δείγμα ασφαλιστηρίου Συμβολαίου το οποίο να είναι πλήρως προσαρμοσμένο στους όρους των προδιαγραφών και σε περίπτωση μη προσαρμοσμένου δείγματος, οποιαδήποτε γενική δήλωση του προσφοροδότη για μετέπειτα προσαρμογή του στους όρους των προδιαγραφών δεν θα λαμβάνεται υπ' όψιν (Μέρος Ι - Οδηγίες Προς τους Προσφοροδότες - Παράγραφος 10 - Παρουσίαση Προσφοράς).
Στην προσφορά περιλαμβάνεται μεν δείγμα ασφαλιστηρίου Συμβολαίου του οποίου οι επιμέρους όροι ικανοποιούν τις απαιτήσεις των προδιαγραφών όμως στην πρώτη σελίδα του αναφέρεται το ακόλουθο κείμενο:
DRAFT PROPOSED POLICY WORDING (TO BE AGREED BEFORE INCEPTION) DIRECT PHYSICAL LOSS OR DAMAGE TO PROPERTY AND BUSINESS INTERRUPTION INSURANCE
Between
Cyprus Telecommunication Authority and Atlantic Insurance Company and/or to be advised
The contents of this document is to be considered a draft and provisional wording until reviewed by CYTA and agreed by Insurers. Atlantic Insurance and Willis Limited do not give any warranty and are unable to accept any liability from use of the contents of this document until reviewed by CYTA and agreed by Insurers. |
Το ΚΣΠ κρίνει ότι το δείγμα ασφαλιστηρίου Συμβολαίου υποβλήθηκε από τον ασφαλειομεσίτη CYSTAR Insurance Brokers Ltd, με σκοπό αν γίνει αποδεκτό και από τη Cyta, να προταθεί στους ασφαλιστές, δηλαδή στην Atlantic που δηλώθηκε αλλά ενδεχομένως και σε άλλους που δεν δηλώθηκαν, γι' αυτό και υπάρχει αναφορά της φράσης '. to be advised' στη θέση του ονόματος των ασφαλιστών, για να τους ζητήσει να συμφωνήσουν και αυτοί. Αυτό δεν συνιστά προσφορά. Ακόμη το ότι οι Ασφαλιστές δεν δεσμεύονται, σημαίνει ότι παραβιάζεται θεμελιώδης αρχή της διαδικασίας προσφορών που προνοεί ότι προσφορά που υποβάλλεται είναι δεσμευτική για τον προσφοροδότη και όταν γίνει αποδεκτή από τον αναθέτοντα φορέα αυτομάτως συνάπτεται Συμβόλαιο. Η αρχή αυτή αποτυπώνεται και στις προδιαγραφές του παρόντος διαγωνισμού (Μέρος Ι - Οδηγίες προς τους Προσφοροδότες - Παράγραφος 22 - Αποδοχή Προσφοράς).
Ως εκ τούτου, το ΚΣΠ κρίνει ότι η προσφορά θα πρέπει να απορριφθεί.»
Το Διοικητικό Συμβούλιο της Αρχής, αφού εξέτασε το θέμα στις 21.9.2010, λαμβάνοντας υπόψη τις υποβληθείσες προσφορές, τις εκθέσεις της Επιτροπής Αξιολόγησης και του Συμβουλίου Προσφορών, υιοθέτησε τους λόγους αποκλεισμού της προσφοράς των αιτητών και κατακύρωσε το Διαγωνισμό για την Κατηγορία Ι στο ενδιαφερόμενο μέρος.
Οι αιτητές ενημερώθηκαν για τη ληφθείσα απόφαση με επιστολή του Κεντρικού Συμβουλίου Προσφορών, ημερομηνίας 6.10.2010. Η αντίδρασή τους ήταν άμεση. Με σχετικό τηλεομοιότυπο, το οποίο απέστειλαν προς την καθ' ης η αίτηση αυθημερόν, ζήτησαν να πληροφορηθούν τους λόγους απόρριψης της προσφοράς τους, η οποία, καθώς σημείωσαν, ήταν πολύ φθηνότερη της αντίστοιχης του επιτυχόντα προσφοροδότη. Το Κεντρικό Συμβούλιο Προσφορών, σε απαντητική επιστολή του ημερομηνίας 8.10.2010, ενημέρωσε τους αιτητές ότι ο Διαγωνισμός κατακυρώθηκε στο χαμηλότερο προσφοροδότη που πληρούσε τις προδιαγραφές. Οι αιτητές, με αριθμό τηλεομοιότυπων, με ημερομηνίες 8, 14 και 19.10.2010, απάντησαν στην εν λόγω επιστολή της καθ' ης η αίτηση και, μεταξύ άλλων, ζήτησαν να τους δοθούν αναλυτικά οι λόγοι, με βάση τους οποίους κρίθηκε ότι η προσφορά τους δεν πληρούσε τις προδιαγραφές. Η καθ' ης η αίτηση, με τηλεομοιότυπο ημερομηνίας 19.10.2010, εξήγησε στους αιτητές τους λόγους απόρριψης της προσφοράς τους.
Οι αιτητές, με την παρούσα προσφυγή τους, προσβάλλουν την απόφαση που τους κοινοποιήθηκε με την επιστολή της καθ' ης η αίτηση ημερομηνίας 6.10.2010. Στρέφονται δε όχι μόνο κατά της κατακύρωσης της υπό αναφορά προσφοράς στο ενδιαφερόμενο μέρος αλλά και κατά της απόφασης αποκλεισμού τους.
Η προσφυγή προωθήθηκε στη βάση των πιο κάτω λόγων ακύρωσης: 1. Η προσβαλλόμενη απόφαση: (α) είναι προϊόν πλάνης περί τα πράγματα, (β) λήφθηκε καθ' υπέρβαση και/ή κατάχρηση εξουσίας και (γ) παραβιάζει τις αρχές της χρηστής διοίκησης και της ίσης μεταχείρισης των προσφοροδοτών. 2. Η παράλειψη υπογραφής της έκθεσης της Επιτροπής Αξιολόγησης από το σύνολο των μελών της καθιστά την όλη διαδικασία αξιολόγησης και κατακύρωσης άκυρη. 3. Υπάρχει παραβίαση της αρχής της διαφάνειας, καθότι δεν καθορίστηκε στην προκήρυξη του Διαγωνισμού το κριτήριο ανάθεσης της προσφοράς. 4. Η κατακύρωση του Διαγωνισμού για την Κατηγορία Ι στο ενδιαφερόμενο μέρος είναι προϊόν πλάνης ως προς το περιεχόμενο της προσφοράς του.
Σε ό,τι αφορά την καθ' ης η αίτηση, αυτή, πέραν από την απόρριψη των λόγων ακύρωσης που προώθησαν οι αιτητές και την υποστήριξη της ορθότητας και νομιμότητας της προσβαλλόμενης πράξης, εγείρει και προδικαστική ένσταση ότι οι αιτητές στερούνται εννόμου συμφέροντος να προσβάλουν την προσβαλλόμενη απόφαση, αφού η προσφορά που οι ίδιοι υπέβαλαν αποκλείστηκε, ως μη ανταποκρινόμενη σε ουσιώδεις όρους των προδιαγραφών του Διαγωνισμού.
Προέχει η εξέταση του θέματος του εννόμου συμφέροντος, γιατί η ύπαρξή του είναι απαραίτητη προϋπόθεση για νομιμοποίηση προσφεύγοντος να αξιώσει αναθεώρηση εκτελεστής διοικητικής πράξης ή απόφασης, (βλ. Χρ. Κυριάκου Λτδ. ν. Α.ΤΗ.Κ. (1995) 3 Α.Α.Δ. 178 και Δημοκρατία ν. Α.Κ. Χατζηϊωάννου & Υιοί (2005) 3 Α.Α.Δ. 467). Αναφέρεται δε εξ αρχής ότι η εν λόγω προδικαστική ένσταση δεν ευσταθεί. Στην υπόθεση Δημοκρατία ν. Μάριος Θεοχαρίδης Λτδ (2008) 3 Α.Α.Δ. 488, κρίθηκε, από την Ολομέλεια, ότι:- (σελίδα 491)
«΄Ενας αποκλεισθείς προσφοροδότης νομιμοποιείται, κατ' αρχήν, να θέσει προς εξέταση ζητήματα που αφορούν στον αποκλεισμό του, η προσφυγή όμως επιτυγχάνει ή αποτυγχάνει με αναφορά αποκλειστικά στη νομιμότητα ή όχι του αποκλεισμού και δεν εξετάζεται οτιδήποτε άλλο αναφορικά με τη διαδικασία.»
Συνεπώς, στην παρούσα περίπτωση, οι αιτητές έχουν έννομο συμφέρον και νομιμοποιούνται να προσβάλουν μόνο θέματα που αφορούν στον αποκλεισμό τους. Αν δε αποφασιστεί ότι αυτοί νόμιμα αποκλείστηκαν, το θέμα τελειώνει εκεί, εφόσον οι ίδιοι στερούνται, πλέον, εννόμου συμφέροντος να προσβάλουν την ουσία της κατακύρωσης της προσφοράς σε άλλο προσφοροδότη, (βλ. Μ. Θεοχαρίδης Λτδ ν. Δημοκρατίας (2007) 3 Α.Α.Δ. 594). Αν, όμως, κριθεί ότι παράνομα αποκλείστηκαν, τότε αποκτούν συμφέρον να προσβάλουν τη μη κατακύρωση της προσφοράς στους ιδίους. Προσδιορίζεται, λοιπόν, ως μόνο επίδικο ζήτημα η νομιμότητα του αποκλεισμού των αιτητών. Επ' αυτού, τα νομικά σημεία που έχουν εγερθεί είναι συγκεκριμένα. Αφορούν στην έλλειψη δέουσας έρευνας και αιτιολογίας, κατάχρηση εξουσίας, πλάνη και παραβίαση των γενικών αρχών του διοικητικού δικαίου.
΄Οπως προκύπτει από τα ενώπιον του Δικαστηρίου στοιχεία, η προσφορά των αιτητών αποκλείστηκε, γιατί τόσο η Επιτροπή Αξιολόγησης όσο και το Κεντρικό Συμβούλιο Προσφορών και, στη συνέχεια, το Διοικητικό Συμβούλιο της Αρχής έκριναν ότι το δείγμα του ασφαλιστηρίου συμβολαίου που αυτοί υπέβαλαν δε συνιστούσε προσφορά και δε δέσμευε τους ασφαλιστές. Να σημειωθεί ότι η κρίση της Αρχής βασίστηκε εξ ολοκλήρου στο περιεχόμενο της πρώτης σελίδας του εν λόγω συμβολαίου, η οποία είχε περιληφθεί στο πρακτικό του Κεντρικού Συμβουλίου Προσφορών, ημερομηνίας 8.9.2010, το σχετικό μέρος του οποίου έχει παρατεθεί πιο πάνω. Ειδικότερα, η Αρχή, ερμηνεύοντας τη φράση σε αυτή "and/or to be advised" αλλά και τις υπόλοιπες αναφορές, θεώρησε την προσφορά των αιτητών ως μη τελική αλλά τελούσα υπό την αίρεση και την αποδοχή των ασφαλιστών, που, καθώς επεσήμανε, ήταν άγνωστο ποιοι θα ήταν αυτοί.
Το ερώτημα, λοιπόν, που τίθεται, εν προκειμένω, είναι αν τα πιο πάνω συμπεράσματα της Αρχής ήταν εύλογα, υπό τις περιστάσεις, λαμβανομένου υπόψη και του γεγονότος ότι η προσφορά των αιτητών ήταν πολύ φθηνότερη της αντίστοιχης του επιτυχόντα προσφοροδότη. Τα ενώπιον του Δικαστηρίου στοιχεία καταδεικνύουν ότι αυτά δεν ήταν. ΄Οπως, πολύ ορθά, τονίζουν οι αιτητές, η Αρχή επικεντρώθηκε αποκλειστικά στα όσα καταγράφονταν στο εξώφυλλο του δείγματος του ασφαλιστηρίου συμβολαίου που υποβλήθηκε από μέρους τους και αγνόησε παντελώς το περιεχόμενο του συγκεκριμένου δείγματος αλλά και της προσφοράς τους και των συνοδευτικών αυτής εγγράφων, τα οποία καθόριζαν ξεκάθαρα ποιοι ήταν οι ασφαλιστές, ποιοι οι αντασφαλιστές, καθώς και το ότι όλοι δεσμεύονταν από την προσφορά τους. Ενδεικτικά, γίνεται παραπομπή στα ακόλουθα έγγραφα που συνόδευαν την προσφορά των αιτητών, όπως αυτά παρατίθενται στη σελίδα 4 της γραπτής τους αγόρευσης:-
«Σελ. 2, 7 δείγματος Ασφαλιστηρίου που υπέβαλε ο Αιτητής όπου αναφέρεται ξεκάθαρα η Atlantic ως ασφαλιστής.
Συνοδευτική επιστολή ημερ. 15/7/10 με την οποία υποβλήθηκε η προσφορά όπου αναφέρεται ευθέως ότι η προσφορά υποβάλλεται από τον Αιτητή σε συνεργασία με την Atlantic και τους διάφορους αντασφαλιστές όπως υποβάλλονται στην προσφορά.
Υπεύθυνη δήλωση-Παράρτημα 4 προσφοράς Αιτητή.
Στοιχεία αναφορικά με τον προσδιορισμό της ασφαλιστικής επιχείρησης (όρος 10 γ Μέρους Ι - παράρτημα 2 προσφοράς του Αιτητή) όπου κατονομάζεται ρητώς η Atlantic Insurance Public Co. Ltd.
Πιστοποιημένα Αντίγραφα της ΄Αδειας άσκησης της Ασφαλιστικής Εταιρείας και του Ασφαλειομεσίτη (Broker) που εκδόθηκαν από την Υπηρεσία Ελέγχου Ασφαλιστικών Εταιρειών (Γραφείο Εφόρου Ασφαλίσεων) - υποβλήθηκαν σε σχέση με την Atlantic και την Cystar.
Εξουσιοδότηση ημ. 15/7/10 από την Ασφαλιστική Εταιρεία για λογαριασμό της οποίας υποβάλλεται η Προσφορά, όπου η Atlantic δεσμεύεται ρητώς ότι εξουσιοδοτεί και υποστηρίζει τον Αιτητή (Cystar) στην προετοιμασία και υποβολή της προσφοράς του για την Cyta εκ μέρους της Atlantic και ότι στην περίπτωση που ο Αιτητής είναι ο επιτυχών προσφοροδότης η Atlantic θα εκδώσει τα σχετικά ασφαλιστικά έγγραφα.
Επιστολές από τους Ασφαλιστές που επιβεβαιώνουν το ποσοστό της συμμετοχής στην Αντασφάλεια της Atlantic Insurance Public Co. Ltd σε σχέση με την πιο πάνω Προσφορά σε περίπτωση που η Cystar ήταν ο επιτυχών Προσφοροδότης.
Παράρτημα 7 - 8 προσφοράς Αιτητή: Προσδιορίζονται ακριβώς οι αντασφαλιστές και το μερίδιο συμμετοχής του κάθε ενός τα οποία μερίδια συμμετοχής καλύπτουν και/ή συμποσούνται στο 100% της ασφάλισης.»
Σημειώνεται πως όλα τα πιο πάνω έγγραφα απαιτούνταν ρητά από τους όρους του Διαγωνισμού.
Είναι φανερό, λοιπόν, με βάση τα πιο πάνω δεδομένα, ότι η Αρχή παρέλειψε να προβεί στη δέουσα, υπό τις περιστάσεις, έρευνα, με σκοπό τη διαπίστωση όλων των ουσιωδών γεγονότων, υπό το φως, μάλιστα, της διαπίστωσης του Κεντρικού Συμβουλίου Προσφορών πως οι επιμέρους όροι του δείγματος του ασφαλιστηρίου συμβολαίου ικανοποιούσαν τους όρους των προδιαγραφών. Επιπρόσθετα, επισημαίνεται πως ο όρος 31 του Διαγωνισμού παρείχε στην Αρχή τη δυνατότητα αναζήτησης διευκρινίσεων. Δεν έγινε, όμως, χρήση αυτής.
Ως αποτέλεσμα των πιο πάνω διαπιστώσεων, ο αποκλεισμός της προσφοράς των αιτητών κρίνεται παράνομος και η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται, με βάση το ΄Αρθρο 146.4(β) του Συντάγματος. Συνακόλουθα, η προσφυγή επιτυγχάνει, με €1.200,00 έξοδα, πλέον Φ.Π.Α., υπέρ των αιτητών και εναντίον της καθ' ης η αίτηση.
Γ.Ν. Γιασεμής,
Δ.
/ΜΠ