|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
Κυπριακή νομολογία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Χατζηδημητρίου Φώτος ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (1999) 3 ΑΑΔ 361
Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου και ’λλη ν. Σπύρου Κέττηρουκαι ’λλης (2007) 3 ΑΑΔ 555
Κυπριακή νομοθεσία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
Δεν έχει εντοπιστεί απόφαση η οποία να κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή
ECLI:CY:AD:2015:D537
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υποθ. Αρ.755 /2015)
23 Ιουλίου, 2015
[Τ.ΨΑΡΑ-ΜΙΛΤΙΑΔΟΥ, Δικαστής]
Αναφορικά με τα ΄Αρθρα 146, 28 και 29 του Συντάγματος
ΓΙΩΡΓΟΣ ZΩΔΙΑΤΗΣ
Αιτητής,
-και -
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
Καθ΄ων η αίτηση.
-----------------------
Δ.Παυλίδης, για τον αιτητή
Αν.Χρίστου, (κα.), για Ιωανίδη, Δημητρίου, για τους καθ΄ων η αίτηση
---------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Τ.ΨΑΡΑ-ΜΙΛΤΙΑΔΟΥ, Δ.: Ο αιτητής με την παρούσα προσφυγή επιδιώκει την ακύρωση απόφασης του Συμβουλίου των καθ΄ων η αίτηση ημερ. 15.5.2015 με την οποία αποφασίστηκε η διαθεσιμότητα του με ισχύ από τις 15.5.2015 και η οποία γνωστοποιήθηκε σ΄αυτόν στις 16.5.2015 καλώντας τον να παρουσιαστεί στις 19.5.2015 στη συνεδρία του Συμβουλίου για να δείξει λόγο προς τερματισμό ή ανάκληση της απόφασης. ´Oντως ο αιτητής κλήθηκε στην πιο πάνω συνεδρία και ακούστηκε δια του δικηγόρου του, πλην όμως οι καθ΄ων η αίτηση δεν ήραν τη διαθεσιμότητα αυτή και έστειλαν σχετική επιβεβαιωτική επιστολή στον αιτητή ημερ. 19.5.2015 (Παράρτημα 11 επί της ένστασης).
Ο αιτητής είναι Ανώτερος Λειτουργός του Ωκεανογραφικού Κέντρου του Πανεπιστημίου Κύπρου. Η περιγραφή της εργασίας του με βάση το σχέδιο υπηρεσίας, Παράρτημα Α΄ επί της αγόρευσης των καθ΄ων η αίτηση, αφορά μεταξύ άλλων στο ότι είναι υπεύθυνος για την ανάπτυξη, αναβάθμιση και συντήρηση των επιχειρησιακών συστημάτων και των βάσεων δεδομένων του Ωκεανογραφικού Κέντρου. Επίσης συμμετέχει ως συντονιστής ή συνεργάτης σε ερευνητικά προγράμματα του ιδίου κέντρου. Επιβλέπει το προσωπικό του Κέντρου, φροντίζει για την εκπαίδευση του και προβαίνει στην κατανομή εργασιών σε συνεννόηση με τον προϊστάμενο του. Ο Διευθυντής του Κέντρου είναι ο κ.Γιώργος Γεωργίου (βλ.Παράρτημα 8(Ιβ) επί της ένστασης).
Στις 15.5.2015, μετά από συνεδρίαση του Συμβουλίου των καθ΄ων η αίτηση με ίδιαν ημερομηνία, Παράρτημα 8 επί της ένστασης, τέθηκε προς συνεδρία το θέμα με τον εξής τίτλο «3. Αστυνομικές Ανακρίσεις για ενδεχόμενο διάπραξης ποινικών αδικημάτων στα πλαίσια τω 14 ύποπτων υποθέσεων στο Ωκεανογραφικό Κέντρο» και το Συμβούλιο αποφάσισε τη διαθεσιμότητα του αιτητή σύμφωνα με αιτιολογία που του εδόθη η οποία περιλαμβάνεται στην επιστολή, Παράρτημα 1 επί της προσφυγής.
Στην εν λόγω επιστολή αφού τίθεται ο ίδιος τίτλος, ως άνω, καταγράφονται τα εξής:
«Το Συμβούλιο του Πανεπιστημίου, κατά την ΄Εκτακτη Συνεδρία στις 15 Μαϊου 2015, ενημερώθηκε ότι οι έρευνες του ΤΑΕ Αρχηγείου για τυχόν διάπραξη ποινικών αδικημάτων στα πλαίσια των 14 ύποπτων υποθέσεων στο Ωκεανογραφικό Κέντρο του Πανεπιστημίου Κύπρου συνεχίζονται με εντατικούς ρυθμούς. ΄Ηδη έχουν παραληφθεί από τους ανακριτές τα πρωτότυπα εγγράφων που συνέλεξε ο Εσωτερικός Ελεγκτής κατόπιν έκδοσης διαταγής δυνάμει του άρθρου 6(1) του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας.
Η πληροφόρηση που δόθηκε από τους ανακριτές των υποθέσεων είναι ότι θα διερευνηθούν και οι 14 ύποπτες περιπτώσεις του Ωκεανογραφικού Κέντρου, και το όλο ανακριτικό έργο σύμφωνα και με τις παρούσες ενδείξεις, δυνατό να έχει διάρκεια μέχρι και έξι μήνες.
Κατά τον Κανόνα 14 των Κανόνων Απασχόλησης Διοικητικού Προσωπικού, με την έναρξη της αστυνομικής έρευνας με σκοπό την ποινική δίωξη μέλους του Διοικητικού Προσωπικού, το Συμβούλιο μπορεί, αν το δημόσιο συμφέρον το απαιτεί, να θέσει σε διαθεσιμότητα το άτομο αυτό κατά τη διάρκεια της έρευνας.
Σχεδόν σε όλες τις ύποπτες υποθέσεις παρουσιάζεστε ως ο ιδιοκτήτης του έργου, όπως ορίζεται στους Εσωτερικούς Κανόνες για Συμβάσεις του Πανεπιστημίου Κύπρου, Εγκύκλιος Υπ.Αρ.72/2010.
Το Συμβούλιο του Πανεπιστημίου, λαμβάνοντας υπόψη.
1. Την μέχρι σήμερα ανταπόκριση σας, όταν σας ζητήθηκε, στα πλαίσια των αστυνομικών ερευνών, να προσκομίσετε στοιχεία και/ή έγγραφα που αναμένετο ότι θα είχατε στην κατοχή σας λόγω της ιδιότητας σας ως ιδιοκτήτης έργου.
2. Τη θέση που κατέχετε στο Ωκεανογραφικό Κέντρο σε σχέση με το γεγονός ότι αναμένεται να ληφθούν καταθέσεις από υφισταμένους σας.
3. Τη φύση και τη σοβαρότητα των αδικημάτων στα οποία φέρεται να εμπλέκεστε υπό την ιδιότητα σας ως ιδιοκτήτης έργου,
Κρίνει ότι με την παραμονή σας στα καθήκοντα σας είναι ορατή η πιθανότητα και δυνατότητα επηρεασμού μαρτύρων και/ή εξαφάνιση μαρτυρικού υλικού και άλλων στοιχείων και τεκμηρίων.
Προς διασφάλιση του δημοσίου συμφέροντος, ως εκ των άνω, το Συμβούλιο αποφάσισε να σας θέσει σε διαθεσιμότητα. Η διαθεσιμότητα θα έχει ισχύ από σήμερα και διάρκεια τριών (3) μηνών εκτός εάν κατά την πορεία των ερευνών διαφανεί ότι δεν τίθεται πλέον ζήτημα να παραμείνετε σε διαθεσιμότητα και/ή προκύψουν εξελίξεις που να δικαιολογούν τον τερματισμό αυτής. Κατά την πιο πάνω περίοδο, οι εξουσίες, τα προνόμια και τα ωφελήματα σας αναστέλλονται. Περαιτέρω, το Συμβούλιο αποφάσισε όπως κατά την ίδια περίοδο λαμβάνετε τα δύο τρίτα των απολαβών σας.
Σε περίπτωση που επιθυμείτε να εγείρετε οποιοδήποτε λόγο, ο οποίος κατά την άποψη σας δικαιολογεί τον τερματισμό ή την ανάκληση της πιο πάνω απόφασης του Συμβουλίου προσκαλείσθε να παρευρεθείτε στη συνεδρία του Συμβουλίου που θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη, 19 Μαϊου 2015 και ώρα 4.00μ.μ., στην Αίθουσα Συνεδριάσεων Αρ.114 στο Κτήριο Συμβουλίου-Συγκλήτου Αναστάσιος Γ. Λεβέντης.»
Για να υπάρξει δε πλήρης εικόνα των διαδραματισθέντων πρέπει να αναφερθώ και επί της απόφασης στην επίδικη συνεδρίαση, Παράρτημα 8, στο πρακτικό της οποίας γίνεται αναφορά στα κάτωθι:
(i) Σχεδόν σε όλες τις ύποπτες υποθέσεις που διερευνώνται παρουσιάζεται ως ιδιοκτήτης του έργου όπως ορίζεται στους εσωτερικούς κανόνες για τις συμβάσεις του Πανεπιστημίου Κύπρου, ο αιτητής.
(ii) Κατά τον κανόνα 14 των Κανόνων Απασχόλησης Διοικητικού Προσωπικού, με την έναρξη της αστυνομικής έρευνας με σκοπό την ποινική δίωξη, μέλους του διοικητικού προσωπικού, το Συμβούλιο, μπορεί αν το δημόσιο συμφέρον το απαιτεί να θέσει σε διαθεσιμότητα το άτομο αυτό κατά τη διάρκεια της έρευνας.
(iii) Ο αιτητής υπό την πιο πάνω ιδιότητα του αναμένεται ότι έχει στην κατοχή του και ή στον έλεγχο του σημαντικά έγγραφα ή στοιχεία που αφορούν τις υπό διερεύνηση υποθέσεις.
(iv) Όταν ο εσωτερικός ελεγκτής έλαβε τη σχετική διαταγή από την Αστυνομία για να παρουσιάσει τα πρωτότυπα έγγραφα που φορούσαν τις 14 ύποπτες υποθέσεις ζήτησε μεταξύ άλλων και από τον αιτητή να προσκομίσει συγκεκριμένα έγγραφα. (Στη συνέχεια γίνεται αναφορά στην προσπάθεια του εσωτερικού ελεγκτή να εξεύρει τα έγγραφα υπ΄αριθμόν 1 και 2 από συγκεκριμένα πρόσωπα, προσπάθειες όμως που απέτυχαν και γίνεται επίσης παρατήρηση ότι οι οικονομικές υπηρεσίες παρουσίασαν ηλεκτρικό μήνυμα του αιτητή στο οποίο ρητά αναφέρεται ότι επισυνάπτονται αντίγραφα των εγγράφων, ότι ακόμη σε σχέση με το έγγραφο 4 ενώ ο αιτητής παρέπεμψε στις οικονομικές υπηρεσίες για εντοπισμό του εγγράφου, μόνο το αντίγραφο εντοπίστηκε. Τέλος σε ό,τι αφορά τα έγγραφα 3 και 5 ο αιτητής δεν προσκόμισε τα πρωτότυπα, εισηγούμενος ότι οι υποθέσεις αυτές είναι άνευ αντικειμένου).
(v) Κατά τη διερεύνηση των ύποπτων υποθέσεων αναμένεται ότι θα ληφθούν καταθέσεις από υφιστάμενους του αιτητή.
Στη συνέχεια καταγράφεται το τελευταίο μέρος της απόφασης του Συμβουλίου στο αυτούσιο του κείμενο:
«Το Συμβούλιο, με βάση τις πιο πάνω επισημάνσεις και λαμβάνοντας υπόψη:
(α) Ότι με δεδομένη τη μέχρι σήμερα ανταπόκριση του κ.Ζωδιάτη, όταν του ζητήθηκε να προσκομίσει στοιχεία και έγγραφα που αναμένετο ότι θα είχε στην κατοχή του, όπως εκτενώς περιγράφεται στο σημείο (iii) πιο πάνω, είναι ορατό το ενδχόμενο ο κ.Ζωδιάτης να προβεί σε αλλοίωσηκαι/ή εξαφάνιση μαρτυρικού υλικού και/ή άλλων στοιχείων και τεκμηρίων,
(β) ότι λόγω της θέσης που κατέχει ο κ.Ζωδιάτης στο Ωεκανογραφικό Κέντρο και δεδομένου ότι αναμένεται ότι θα ληφθούν καταθέσεις από υφισταμένους του, με την παραμονή του κ.Ζωδιάτη στα καθήκοντα του είναι ορατή η πιθανότητα και/ή δυνατότητα επηρεασμού μαρτύρων.
(γ) τη φύση και τη σοβαρότητα των αδικημάτων στα οποία φέρεται να εμπλέκεται ο κ.Ζωδιάτης, αποφάσισε όπως, προς διασφάλιση του δημοσίου συμφέροντος, ο Ανώτερος Λειτουργός του Ωεκανογραφικού Κέντρου κ.Γιώρκος Ζωδιάτης τεθεί σε διαθεσιμότητα. Η διαθεσιμότητα θα έχει ισχύ τριών μηνών αρχίζοντας από τις 15 Μαϊου 2015, εκτός εάν κατά την πορεία των ερευνών διαφανεί ότι δεν τίθεται πλέον ζήτημα ο κ.Ζωδιάτης να παραμένει σε διαθεσιμότητα και/ή προκύψουν στοιχεία που να δικαιολογούν τον τερματισμό αυτής. Νοείται ότι κατά την περίοδο στην οποία ο κ.Ζωδιάτης θα βρίσκεται σε διαθεσιμότητα αναστέλλονται οι εξουσίες, τα προνόμια και τα ωφελήματα του, συμπεριλαμβανομένης της πρόσβασης του στους φυσικούς χώρους και ηλεκτρονικά μέσα επικοινωνίας τα οποία το Πανεπιστήμιο έθεσε στη διάθεση του για εκτέλεση των καθηκόντων του.
Το Συμβούλιο αποφάσισε επίσης όπως:
(i) Κατά την περίοδο στην οποία ο κ.Ζωδιάτης θα βρίσκεται σε διαθεσιμότητα λαμβάνει τα δύο τρίτα των απολαβών του.
(ii) Ο κ.Ζωδιάτης προσκληθεί στη συνεδρία του Συμβουλίου που θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη, 19ΜαΪου 2015, για να εγείρει, εάν επιθυμεί, τυχόν λόγους οι οποίοι κατ΄ατην άποψη του δικαιολογούν τον τερματισμό ή την ανάκληση της πιο πάνω απόφασης του Συμβουλίου.
(iii) Για τα ερευνητικά προγράμματα στα οποία είναι υπεύθυνος ερευνητής ο κ.Γιώργος Ζωδιάτης (Παράρτημα Ιγ), οριστεί ως υπεύθυνος ερευνητής ο αντιπρύτανης Διεθνών Σχέσεων Οικονομικών και Διοίκησης και όπως ενημερωθούν άμεσα ο χρηματοδότης και ο συντονιστής του κάθε προγράμματος...........»
H πλευρά των καθ΄ων η αίτηση υπέδειξε επίσης ως σημαντικά τα έγγραφα από τα οποία φαίνεται αριθμός εξωτερικών ερευνητικών προγραμμάτων είχαν ανατεθεί στον αιτητή. Ο κατάλογος των προγραμμάτων αυτών αποτελεί μέρος του Παραρτήματος 8.
Απόλυτα σχετικός με την υπόθεση είναι ο Καν.14 των Κανόνων Απασχόλησης Διοικητικού Προσωπικού ο οποίος κατά κοινό έδαφος είναι ο Κανονισμός που διέπει το θέμα, αφού εφαρμόστηκε εν προκειμένω. Στη συνέχεια καταγράφεται ο σχετικός Κανονισμός με τονισμό της επίδικης φράσης που αφορά την έναρξη αστυνομικής έρευνας αφού όπως διευκρινίστηκε δεν εκκρεμούσε εναντίον του αιτητή οποιαδήποτε έρευνα πειθαρχικού παραπτώματος.
«14. Διαθεσιμότητα
14.1 Αν διαταχθεί έρευνα πειθαρχικού παραπτώματος, δυνάμει των διατάξεων της παραγράφου (β) του άρθρου 10 εναντίον κάποιου μέλους του Διοικητικού Προσωπικού, ή με την έναρξη της αστυνομικής έρευνας με σκοπό την ποινική δίωξη εναντίον του, το Συμβούλιο μπορεί, αν το δημόσιο συμφέρον το απαιτεί, να θέσει σε διαθεσιμότητα το άτομο αυτό κατά τη διάρκεια της έρευνας.
Νοείται ότι η διάρκεια της διαθεσιμότητας στην οποία τίθεται μέλος του προσωπικού κατά τη διάρκεια της έρευνας, δεν μπορεί να υπερβεί τους τρείς μήνες, μπορεί όμως να παραταθεί, αν συντρέχει σοβαρός λόγος, για άλλους τρείς μήνες.
14.2 Αν μετά το τέλος της έρευνας αποφασιστεί η ποινική ή πειθαρχική δίωξη του ενδιαφερόμενου μέλους, το Συμβούλιο μπορεί, αν το δημόσιο συμφέρον το απαιτεί, να θέσει σε διαθεσιμότητα το άτομο αυτό, μέχρι την τελική συμπλήρωση της υπόθεσης.
14.3 Στο ενδιαφερόμενο άτομο δίδεται το συντομότερο γραπτή ειδοποίηση ότι τέθηκε σε διαθεσιμότητα. Οι εξουσίες, τα προνόμια και τα ωφελήματα του ατόμου αυτού αναστέλλονται κατά τη διάρκεια της περιόδου της διαθεσιμότητας.
Νοείται ότι το Συμβούλιο επιτρέπει στο ενδιαφερόμενο μέλος του προσωπικού να λαμβάνει μέρος των απολαβών της θέσης του, όχι λιγότερο από το μισό, όπως θα κρίνει το Συμβούλιο.
14.4 Αν το άτομο αυτό απαλλαγεί ή αν από την έρευνα δεν αποδειχθεί πειθαρχικό παράπτωμα εναντίον του, η διαθεσιμότητα τερματίζεται και το άτομο αυτό δικαιούται ολόκληρο το ποσό των απολαβών οι οποίες θα έπαιρνε αν δεν ετίθετο σε διαθεσιμότητα. Αν βρεθεί ένοχο, το Συμβούλιο αποφασίζει αν θα επιστραφεί σε αυτό οποιοδήποτε μέρος των απολαβών του.»
Ενώ οι αγορεύσεις και των δύο πλευρών έχουν επεκταθεί σε διάφορα νομικά και πραγματικά θέματα, το ζητούμενο που θα πρέπει να απασχολήσει σε πρώτο επίπεδο το Δικαστήριο είναι αν συντρέχει η προϋπόθεση του Καν.14 στην προκείμενη περίπτωση και εάν συνεπώς οι καθ΄ων η αίτηση ενήργησαν ορθά στα πλαίσια του Κανονισμού και σε δεύτερο επίπεδο (εφόσον συντρέχει η πρώτη προϋπόθεση), εάν ο τρόπος που ενήργησαν συνάδει με το άρθρο 43 του περί Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου, Ν.158(Ι)/99 και στην γενικότερη αρχή που επιτάσσει την υποχρέωση στη διοίκηση όπως παράσχει το δικαίωμα ακρόασης στον επηρεαζόμενο.
Το άρθρο 43 ως ανωτέρω, έχει ως εξής:
«43.(1) Το δικαίω΅α ακρόασης παρέχεται, εκτός από τις περιπτώσεις τις οποίες ο νό΅ος προβλέπει ρητά, σε κάθε πρόσωπο που θα επηρεαστεί από την έκδοση πράξης ή από τη λήψη διοικητικού ΅έτρου που είναι πειθαρχικής φύσης ή που έχει το χαρακτήρα της κύρωσης ή που είναι άλλως πως δυσ΅ενούς φύσης.
(2) ∆ιοικητικό όργανο που προτίθεται να στηρίξει την απόφασή του σε ισχυρισ΅ούς εναντίον ενός προσώπου οφείλει να παράσχει την ευκαιρία στο πρόσωπο αυτό να υποβάλει τις απόψεις του για τους ισχυρισ΅ούς αυτούς.
(3) Το δικαίω΅α ακρόασης ασκείται είτε αυτοπροσώπως είτε διά δικηγόρου της εκλογής του ενδιαφερο΅ένου.
(4) Η ακρόαση του ενδιαφερο΅ένου δεν είναι απαραίτητο να γίνεται προφορικά. Είναι αρκετό, αν ζητηθεί από αυτόν, να εκθέσει γραπτώς τις απόψεις του, εκτός αν ο νό΅ος ορίζει το αντίθετο.
(5) Το δικαίω΅α ακρόασης αναγνωρίζεται και στην περίπτωση άσκησης ιεραρχικής προσφυγής, εκτός αν η νο΅οθετική διάταξη που προβλέπει την άσκηση της ιεραρχικής προσφυγής ρητά επιτρέπει στο αρ΅όδιο όργανο να ΅ην παρέχει το δικαίω΅α ακρόασης.
(6) Κάθε πρόσωπο το οποίο έχει δικαίω΅α ακρόασης ΅πορεί, ύστερα από γραπτή αίτηση του, να λάβει γνώση των στοιχείων του σχετικού διοικητικού φακέλου. Το αρ΅όδιο διοικητικό όργανο ΅πορεί ΅ε αιτιολογη΅ένη αποφασή του να απορρίψει ολόκληρο ή ΅έρος του αιτή΅ατος, αν η ικανοποίησή του παραβλάπτει το υπηρεσιακό συ΅φέρον ή το συ΅φέρον τρίτου προσώπου.»
Να επισημάνω ότι αναφορικά με τον προβληματισμό των συνηγόρων για τη σχέση του πιο πάνω άρθρου με τα δεδομένα της υπόθεσης, είναι σχετική η απόφαση ΡΙΚ ν. Κέττηρου (2007) 3 Α.Α.Δ. 555 στην οποία η Πλήρης Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου αποφάσισε τα εξής:
«Η διαθεσιμότητα δεν συνιστά ούτε πειθαρχική δίωξη, ούτε πειθαρχική ευθύνη. Δεν συνιστά τιμωρία. Αποτελεί ένα ανεξάρτητο διοικητικό μέτρο (Veisand Others v. The Republic (1979) 3 C.L.R. 390, 410). Πρόκειται για ένα προληπτικό μέτρο το οποίο μπορεί να ληφθεί για το συμφέρον της αποτελεσματικότητας της υπηρεσίας (Payiatas v. The Republic (1984) 3 C.L.R. 1239). Η διαθεσιμότητα χαρακτηρίστηκε ως ένα ενδιάμεσο διάβημα το οποίο μάλιστα μπορεί να ληφθεί μόνο αν υπάρχει νομοθετική πρόνοια που να την εξουσιοδοτεί (Azinas v. The Republic (1980) 3 C.L.R. 510).
Έγινε αναφορά και στην υπόθεση Χατζηδημητρίου ν. Δημοκρατίας (1999) 3 Α.Α.Δ. 361, όπου κατά πλειοψηφία το Ανώτατο Δικαστήριο, ακολουθώντας κυρίως κάποιες τάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας, δεν αναγνώρισε απόλυτο δικαίωμα προηγούμενης ακρόασης σε κάθε διοικητική ενέργεια, αλλά δέχτηκε διάφορες εξαιρέσεις. Η υπόθεση Χατζηδημητρίου δεν είναι όμως ιδιαίτερα χρήσιμη και βοηθητική στην παρούσα περίπτωση γιατί έχει εκδοθεί πριν ο Νόμος 158(Ι)/99 τεθεί σε ισχύ.
Η διατύπωση του Αρθρου 43 δεν αφήνει περιθώρια. Η διαθεσιμότητα είναι διοικητικό μέτρο δυσμενούς φύσης και συνεπώς υπάρχει το δικαίωμα ακρόασης του διοικούμενου.
Ούτε με το επιχείρημα ότι η προσέγγιση του πρωτόδικου δικαστηρίου παραγνωρίζει τη φύση της διαθεσιμότητας δυνάμει του Κανονισμού 13(1) της Κ.Δ.Π. 160/86 συμφωνούμε. Το δικαίωμα ακρόασης παρέχεται ρητά από το νόμο.» (ο τονισμός είναι του παρόντος Δικαστηρίου).
Δέον πάντως να προσεχθεί από το πιο πάνω απόσπασμα η προσέγγιση του Ανωτάτου Δικαστηρίου επί της αυθεντίας Χατζηδημητρίου (ως άνω) την οποία επικαλέστηκε η κα.Χρίστου ως ισχύουσα εν προκειμένω.
Προέχει ωστόσο να απαντηθεί το πρώτο ερώτημα, αν συντρέχει ή όχι η πρωτογενής προϋπόθεση του Καν.14.
Η πλευρά του αιτητή επισημαίνει ότι ουδέποτε διεξήχθη ποινική δίωξη εναντίον του και η οποιαδήποτε έρευνα αφορούσε εν γένει το Ωκεανογραφικό Κέντρο το οποίο αποτελείται από διάφορα μέλη χωρίς ποτέ οι αστυνομικές ανακρίσεις να στρέφονταν εναντίον του αιτητή προσωπικά. Είναι χαρακτηριστικό ανέφερε ο κ.Παυλίδης στις προφορικές διευκρινίσεις του ενώπιον μου, ότι μέχρι σήμερα δεν ελήφθη καν κατάθεση από τον αιτητή.
Η πλευρά των καθ΄ων η αίτηση επιχείρησε να πείσει το Δικαστήριο ότι δια των προβαλλομένων εγγράφων που παρουσίαζαν τον αιτητή ως υπεύθυνο ή ως «ιδιοκτήτη» του έργου που αφορούσαν τα 13 από τα 14 ερευνητικά προγράμματα, προέκυπτε σαφώς ότι οι ανακριτικές εργασίες της Αστυνομίας στρέφονταν εναντίον του προσωπικά, με σκοπό τη δίωξη του.
΄Εχω διεξέλθει προσεκτικά όλο το φάσμα των εγγράφων το οποίο μου παρουσιάστηκε και από τις δύο πλευρές και το οποίο είναι κοινό έδαφος ότι συνθέτει την παρούσα υπόθεση. Από κανένα λοιπόν έγγραφο δεν προκύπτει, στο βαθμό που θα ήταν αναγκαίο και όχι ως πιθανολογούμενο συμπέρασμα, ότι ο αιτητής μπορεί να θεωρηθεί ότι είναι υποκείμενος σε αστυνομική έρευνα με σκοπό την ποινική δίωξη εναντίον του, όπως προβλέπει ο Καν.14 πιο πάνω. Το μέρος αυτό του Κανονισμού είναι προαπαιτούμενο για να κριθεί περαιτέρω εάν το δημόσιο συμφέρον απαιτεί τη διαθεσιμότητα του ατόμου αυτού «κατά τη διάρκεια της έρευνας». Μάλιστα, στη συνέχεια προβλέπεται ότι εάν μετά το τέλος της έρευνας αποφασιστεί η ποινική ή πειθαρχική δίωξη του μέλους, το Συμβούλιο μπορεί, εάν το δημόσιο συμφέρον το απαιτεί, να θέσει σε διαθεσιμότητα το άτομο αυτό μέχρι τη συμπλήρωση της υπόθεσης.
Το προαπαιτούμενο της έναρξης της αστυνομικής έρευνας με σκοπό την ποινική δίωξη του συγκεκριμένου ατόμου, του οποίου επιδιώκεται η διαθεσιμότητα, συναρτάται με το θέμα της δυνατότητας επηρεασμού μαρτυρίας, όπως το έθεσαν οι καθ΄ων η αίτηση. Όμως και πάλιν η απαραίτητη προϋπόθεση είναι η διαπίστωση της έναρξης αστυνομικής έρευνας με σκοπό την ποινική δίωξη του ατόμου. Όπως προκύπτει από την επιστολή της Αστυνομίας ημερ. 29.4.2015 προς τον εσωτερικό ελεγκτή του πανεπιστημίου, Παράρτημα 5, δεν γίνεται καμία αναφορά σε συγκεκριμένο πρόσωπο ως ύποπτο ή ως υποκείμενο έρευνας. Η επιστολή αυτή αναφέρεται μόνο σε διαταγή παρουσίασης εγγράφων σύμφωνα με το Κεφ.155 άρθρο 6(1), το οποίο έχει ως εξής:
«6.(1) Ο ανακριτής δύναται κατά τη διάρκεια της ανάκρισης για ποινικό αδίκη΅α, αν αυτός θεωρεί την παρουσίαση καποιου εγγράφου αναγκαία ή επιθυ΅ητή για τους σκοπούς της ανάκρισης, να εκδώσει γραπτή διαταγή στο πρόσωπο υπό την κατοχή ή τον έλεγχο του οποίου βρίσκεται το έγγραφο αυτό ή πιστεύεται ότι βρίσκεται, απαιτώντας από αυτό την παρουσίαση του εγγράφου σε τέτοιο εύλογο τόπο και χρόνο ως ήθελε καθοριστεί στη διαταγή.
(2) Κάθε πρόσωπο που καλείται βάσει γραπτής διαταγής δυνά΅ει του παρόντος άρθρου να παρουσιάσει έγγραφο, θεωρείται ότι συ΅΅ορφώθηκε ΅ε τη διαταγή, αν προκάλεσε, την παρουσίαση του εγγράφου αντί να παρεβρεθεί αυτοπροσώπως για να το παρουσιάσει.
(3) Όποιος χωρίς εύλογη αιτία, όταν διαταχτεί δυνά΅ει του παρόντος άρθρου να παρουσιάσει οποιοδήποτε έγγραφο, αρνείται να ενεργήσει ΅ε τον τρόπο αυτό, είναι ένοχος ποινικού αδική΅ατος και υπόκειται σε φυλάκιση που δεν υπερβαίνει τα τρία χρόνια ή σε χρη΅ατική ποινή που δεν υπερβαίνει τις χίλιες πεντακόσιες λίρες ή και στις δύο αυτές ποινές.
(4) Οι διατάξεις του άρθρου αυτού δεν εφαρ΅όζονται για οποιοδήποτε έγγραφο για την παρουσίαση του οποίου απαιτείται από το Νό΅ο αυτό ή από άλλο Νό΅ο ένταλ΅α του Υπουργικού Συ΅βουλίου ή διάταγ΅α του ∆ικαστηρίου.»
Είναι λογικά αναμενόμενο ότι το προαπαιτούμενο «έναρξης αστυνομικής έρευνας με σκοπό δίωξη προσώπου» το οποίο θα συνιστούσε το υπόβαθρο ενεργοποίησης του Καν.14, θα έπρεπε να συσχετιστεί με πράξη της ίδιας της Αστυνομίας. Η μόνη πράξη που υφίσταται στην προκείμενη περίπτωση είναι η πιο πάνω Διαταγή. Εν πάση περιπτώσει δεν εδόθη στο Δικαστήριο ο,τιδήποτε άλλο σχετικό έγγραφο. Δεν υπάρχει συνεπώς αντικειμενικά οποιονδήποτε έρεισμα ώστε εύλογα να θεωρείτο από τη διοίκηση ότι υπάρχει ανακριτική εργασία η οποία στρέφεται συγκεκριμένα εναντίον του αιτητή. Κάτι τέτοιο δεν υφίστατο με αποτέλεσμα να διαπιστώνεται ότι οι καθ΄ων η αίτηση ενήργησαν υπό καθεστώς πλάνης και κατά παράβαση των δικαιωμάτων του αιτητή χωρίς να συντρέχει συγκεκριμένος και βάσιμος λόγος. Αυτά που ελέχθησαν από την πλευρά των καθ΄ων η αίτηση στα επίδικα έγγραφα αλλά και στις σχετικές αγορεύσεις αποτελούν συμπεράσματα των ιδίων των καθ΄ων η αίτηση και δεν έχουν - επαναλαμβάνω - οποιονδήποτε έρεισμα σε αστυνομική απόφαση, ή δήλωση, ή ενέργεια τον ουσιώδη τουλάχιστον χρόνο.
Στη βάση των πιο πάνω κρίνω ότι η απόφαση των καθ΄ων η αίτηση για διεθεσιμότητα του αιτητή δεν είχε έρεισμα, πραγματικό ή νομικό, σε συνάρτηση με τις περιστάσεις της υπόθεσης και τα δεδομένα που μου τέθησαν και ως εκ τούτου στερείτο νόμιμης και ή επαρκούς αιτιολογίας, εφόσον δεν παρείχετο βάθρο ενεργοποίησης του Καν.14 ως άνω.
Ως εκ της πιο πάνω προσέγγισης μου δεν θα ήταν συνετό να ασχοληθώ με τις λοιπές παραμέτρους και λόγους που έχουν απασχολήσει τους συνηγόρους στις αγορεύσεις τους.
Η προσφυγή επιτυγχάνει. Η επίδικη πράξη ακυρώνεται. ΄Εξοδα εκ ποσού 1000 πλέον ΦΠΑ επιδικάζεται υπέρ του αιτητή και εναντίον των καθ΄ων η αίτηση.
Τ. Ψαρά-Μιλτιάδου,
Δ.