|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
Κυπριακή νομολογία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
REPUBLIC (PUBLIC SERVICE COMMISSION) ν. LEFKOS GEORGHIADES (1972) 3 CLR 594
Motorways Ltd ν. Υπουργού Οικονομικών και Άλλου (1999) 3 ΑΑΔ 447
Κυπριακή νομοθεσία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
Δεν έχει εντοπιστεί απόφαση η οποία να κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή
ECLI:CY:AD:2015:D471
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπόθεση Αρ. 6000/2013)
30 Ιουνίου 2015
[ΝΑΘΑΝΑΗΛ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΜΙΧΑΛΗΣ ΔΡΟΥΣΙΩΤΗΣ,
Αιτητής
- ΚΑΙ -
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
1. ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ,
2. ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΑΛΙΕΙΑΣ
ΚΑΙ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ,
Καθ΄ ων η αίτηση
----------------------------------
Ρ. Χατζηαράπη (κα) για Κ. Μελάς και Συνεργάτες ΔΕΠΕ
για τον Αιτητή.
Γ. Χατζηχάννα (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας Α΄,
για τους Καθ΄ ων η αίτηση.
-----------------------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΝΑΘΑΝΑΗΛ, Δ.: Ο αιτητής προσβάλλει ως άκυρη την απόφαση των καθ΄ ων ημερ. 21.6.2013 με την οποία απερρίφθη η ιεραρχική προσφυγή που υπέβαλε εναντίον της απόφασης του Διευθυντή Τμήματος Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών να μην παραχωρήσουν σ΄ αυτόν επαγγελματική άδεια παράκτιας αλιείας κατηγορίας Α΄ για το 2013.
Ο αιτητής ήταν κάτοχος αριθμού αδειών, όλες επαγγελματικού τύπου Β΄ ή Γ΄ για τα σκάφη Zygaina και Fitos. Στις 23.10.2012 υπέβαλε αίτηση για απόκτηση επαγγελματικής άδειας παράκτιας αλιείας για το έτος 2013 την οποία το Τμήμα Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών, (εφεξής «το Τμήμα»), απέρριψε στις 9.1.2013 με την αιτιολογία ότι σύμφωνα με τη σχετική νομοθεσία η εν λόγω χορήγηση άδειας απαιτούσε την προσκόμιση αποδείξεων ότι η ετήσια παραγωγή του υπερέβαινε τα 1.000 kg και οι ημέρες εργασίας εντός του έτους υπερέβαιναν τις 120. Εφόσον τα δεδομένα αυτά δεν ικανοποιούνταν, δεν ήταν δυνατή η έκδοση άδειας παράκτιας αλιείας μικρών σκαφών κατηγορίας Α΄ ή Β΄. Εγκρίθηκε όμως για άδεια παράκτιας αλιείας μικρών σκαφών κατηγορίας Γ΄, περιοδικής απασχόλησης.
Ο αιτητής υπέβαλε ιεραρχική προσφυγή δυνάμει του άρθρου 25 των περί Αλιείας Κανονισμών του 1990-2012, προς τον Υπουργό Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος με την υπόδειξη ότι το 2012 οι αλιευτικές του δραστηριότητες ήταν 102 από τις οποίες οι 26 ήταν διπλές, δηλαδή, πρωΐ και απόγευμα, πλην όμως καταχωρούνταν σε ένα τιμολόγιο. Τα τιμολόγια βρίσκονταν στην ψαραγορά «Ζύγαινα» και το εισόδημα του από τις αλιευτικές αυτές δραστηριότητες δηλωνόταν στο Φόρο Εισοδήματος. Κλήθηκε σε ακρόαση προς υποστήριξη των θέσεων του στις 21.3.2013.
Κατά την εξέταση της ιεραρχικής του προσφυγής, ο αιτητής υπέβαλε, μετά που του ζητήθηκε, προς την Επιτροπή που διορίστηκε από τον Υπουργό για να την εξετάσει, ιατρικό πιστοποιητικό ασθενείας ημερ. 20.7.2012, το οποίο έδειχνε ότι ο αιτητής με διάγνωση «διάσειση», έτυχε άδειας απουσίας του από 18.7.2012-30.7.2012. Η Επιτροπή έλαβε υπόψη της σύμφωνα με την έρευνα που έγινε στα γραφεία του Τμήματος Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών ότι κατά την εν λόγω περίοδο ασθενείας είχαν υποβληθεί οκτώ τιμολόγια πωλήσεως αλιευτικών προϊόντων παράκτιας αλιείας στη βάση των οποίων ο αιτητής παρουσιαζόταν ότι εργάζετο. Πιστοποιήθηκε περαιτέρω ότι το πιστοποιητικό ασθενείας το οποίο παρουσιάστηκε ως αιτιολογία για τη μη συμπλήρωση του ορίου των ημερών εργασίας στη βάση του κριτηρίου ότι για αδειοδότηση χρειάζονταν 120 εργάσιμες ημέρες, δεν συνήδε με τα τιμολόγια πωλήσεως αλιευτικών προϊόντων παράκτιας αλιείας. Η έρευνα επίσης έδειξε ότι την αλιευτική δραστηριότητα κατά την περίοδο ασθενείας του την είχε διεξαγάγει ο γιος του αιτητή, μαζί με άλλο πρόσωπο, κατά παράβαση των όρων αλιείας ότι η άδεια είναι προσωπική και κανένα άλλο πρόσωπο δεν μπορεί να ψαρεύει με την άδεια αυτή.
Η ιεραρχική προσφυγή απερρίφθη στις 21.6.2013, «.. για το λόγο ότι μετά από δέουσα διοικητική έρευνα σύμφωνα με τον περί Αλιείας Νόμο, Άρθρο 13, παράγραφος 3(γ), έχει διαπιστωθεί ότι δεν απασχολείστε πλήρως με το επάγγελμα της αλιείας.». Αυτή την απόφαση προσβάλλει ο αιτητής θεωρώντας ότι λήφθηκε κατά πλάνη ως προς τα πράγματα, με ασαφή και αόριστη αιτιολογία και χωρίς δέουσα έρευνα. Στη γραπτή του αγόρευση ο αιτητής αναφέρεται στα γεγονότα της υπόθεσης λέγοντας ότι για τα έτη 2008 και 2009, είχε εξασφαλίσει άδεια παράκτιας αλιείας κατηγορίας Β΄. Στη συνέχεια έλαβε επιχορήγηση από το Τμήμα Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών και συνήψε και δάνειο με σκοπό να αναβαθμίσει και επιδιορθώσει το σκάφος του. Του στερήθηκε όμως από τους καθ΄ ων η άδεια κατηγορίας Β για το 2010 και σε προσφυγή που καταχώρησε, την υπ΄ αρ. 1572/2010 το Ανώτατο Δικαστήριο αποφάσισε στις 22.2.2013 ότι η απόρριψη της ιεραρχικής προσφυγής του αιτητή στερείτο νομικής ισχύος λόγω πλάνης και ανεπαρκούς έρευνας. Οι καθ΄ ων απέρριψαν επίσης αίτηση για άδεια κατηγορίας Β΄ και για το έτος 2011. Μετά την απόρριψη ιεραρχικής προσφυγής από τον αρμόδιο Υπουργό, ο αιτητής καταχώρησε την υπ΄ αρ. 584/2011 προσφυγή, αλλά οι καθ΄ ων ανακάλεσαν στις 4.4.2014 την απόφαση τους να μην χορηγήσουν άδεια κατηγορίας Β΄ για το 2011.
Είναι η θέση του αιτητή ότι κατά πάντα χρόνο απασχολείτο πλήρως με το επάγγελμα της αλιείας, αλλά για να καταστεί το σκάφος του αιτητή κατάλληλο και για αλιευτικό τουρισμό και για να του δοθεί προς τούτο σχετική άδεια, ήταν ανάγκη να παραμείνει σε διάφορες ημερομηνίες αγκυροβολημένο. Το γεγονός αυτό τον εμπόδισε να χρησιμοποιεί κατά τις ημέρες εκείνες το σκάφος του για αλιευτικές εξορμήσεις, γεγονός που του μείωσε τη δυνατότητα για «μεροκάματα». Εάν ο αιτητής δεν ασχολείτο πλήρως με το επάγγελμα της αλιείας, δεν θα προέβαινε σε διαβήματα για να λάβει άδεια αλιευτικού τουρισμού υποβάλλοντας τον εαυτό του σε αρκετά έξοδα.
Περαιτέρω, ο αιτητής είχε ατύχημα στις 18.7.2012 με αναρρωτική άδεια για την περίοδο 18.7.2012-30.7.2012, με συνέπεια να μην μπορούσε να εργαστεί και από αβλεψία είναι που υποβλήθηκαν τιμολόγια για την περίοδο 20.7.2012-31.7.2012. Το τιμολόγιο της 18.7.2012 μπορούσε να υπολογισθεί διότι το ατύχημα συνέβη μετά την αλιευτική δραστηριότητα και πριν εισαχθεί στο νοσοκομείο. Είναι γεγονός, που παραδέχεται ο αιτητής, ότι την περίοδο εκείνη ο γιος του αιτητή Μαρίνος που ήταν εγγεγραμμένος το 2012 ως βοηθός του αιτητή στην άδεια αλιείας κατηγορίας Β, είχε προβεί σε ορισμένο αριθμό εξορμήσεων με ένα άλλο επαγγελματία ψαρά κατά παράβαση των όρων αδείας, αλλά το παράπτωμα αυτό ήταν ήσσονος σημασίας, έγινε εν αγνοία του αιτητή και μόνο 200.4 κιλά ψάρι είχαν αλιευθεί κατά την περίοδο αυτή, από ένα σύνολο 2.256,5 κιλών που είχε υποβάλει ο αιτητής.
Στον υπολογισμό της ετήσιας παραγωγής του αιτητή έπρεπε οι καθ΄ ων να λάβουν υπόψη ότι είχαν υποβληθεί 105 τιμολόγια για την περίοδο 3.1.2012-11.10.2012, από τα οποία έπρεπε να αφαιρεθούν τα επτά (και όχι οκτώ) τιμολόγια της περιόδου ασθενείας. Οι καθ΄ ων όφειλαν να προβούν σε αναγωγή των τιμολογίων για όλο το έτος λαμβάνοντας υπόψη και τους υπόλοιπους μήνες μέχρι τέλους του έτους, και εάν το έπρατταν αυτό οι καθ΄ ων, θα εύρισκαν ότι καλύπτονταν τα 120 «μεροκάματα» που προβλέπει ο σχετικός Νόμος.
Είναι περαιτέρω η εισήγηση του αιτητή ότι η αιτιολογία είναι ασαφής και αόριστη, χωρίς να εξειδικεύεται ο λόγος που ο αιτητής φέρεται να μην ασχολείτο πλήρως με το επάγγελμα της αλιείας, δεν δόθηκαν στοιχεία ως προς τη διαπίστωση αυτή, ενώ δεν τηρήθηκαν ούτε πρακτικά κατά τη διεξαγωγή της συνάντησης του αιτητή με την Επιτροπή. Δεν υπάρχει επίσης ούτε και η αναγκαία καταχώρηση από τον Υπουργό αναφορικά με τον τρόπο που αντιμετώπισε το πληροφοριακό σημείωμα της Επιτροπής ή της Λειτουργού Χριστίνας Καραντώνη-Δημητρίου που το υπέβαλε εκ μέρους της Γενικής Διευθύντριας. Επίσης ο αιτητής παραπονείται ότι λανθασμένα οι καθ΄ ων τον υποβίβασαν στην ουσία σε ερασιτέχνη ψαρά με την παραχώρηση σ΄ αυτόν άδειας κατηγορίας Γ΄, αντί της επαγγελματικής άδειας κατηγορίας Β΄, που κατείχε όλα τα προηγούμενα έτη. Μοναδική βάση για τη μη παραχώρηση της αιτηθείσας άδειας ήταν η εμμονή των καθ΄ ων στην υποβολή τιμολογίων κατά την περίοδο ασθενείας παραγνωρίζοντας οτιδήποτε άλλο σχετικό.
Η αντίθετη θέση των καθ΄ ων διά της αγορεύσεως τους είναι ότι εκ των υστέρων είναι που ο αιτητής προσπαθεί να δικαιολογήσει τις πράξεις του εφόσον παραμένει γεγονός ότι είχε υποβάλει τιμολόγια εργασίας ακόμη και για την περίοδο που ήταν ασθενής. Οι καθ΄ ων προέβηκαν σε πλήρη και δέουσα έρευνα και διαπίστωσαν ότι κατά παράβαση της νομοθεσίας και των όρων αδείας, το σκάφος του αιτητή χρησιμοποιείτο από άλλα πρόσωπα. Επιπρόσθετα, το τιμολόγιο με αριθμό 16412 δεν είναι υπογραμμένο, αλλά έχει το όνομα του αιτητή ως αλιέα. Η όλη αλιευτική δραστηριότητα του αιτητή διερευνήθηκε πλήρως όπως φαίνεται από τα σημειώματα και τις επιστολές από Λειτουργούς των καθ΄ ων ημερ. 17.7.2013 και 16.10.2013. Είναι επίσης η θέση των καθ΄ ων ότι κατά την εξέταση της αίτησης για επαγγελματική άδεια για το έτος 2013, το Τμήμα Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών, λαμβάνοντας υπόψη την παραγωγή που ο αιτητής είχε υποβάλει μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου του 2012, διαφοροποίησε την παραγωγή αυτή με αναγωγή και για τους υπόλοιπους τρεις μήνες του έτους, ακολουθώντας πάγια πρακτική που εφαρμόζεται σε όλους τους τομείς αλιείας εφόσον οι άδειες είναι ετήσιες.
Οι καθ΄ ων επισημαίνουν περαιτέρω ότι τα ιατρικά πιστοποιητικά υποβλήθηκαν εκ των υστέρων και όταν ζητήθηκε από την Επιτροπή Ιεραρχικών Προσφυγών να πιστοποιηθεί η ασθένεια και η περίοδος ανάρρωσης. Το γεγονός της ασθένειας δεν μπορούσε να ληφθεί υπόψη κατά τη διάρκεια εξέτασης της αίτησης για την επαγγελματική άδεια αλιείας για το έτος 2013, διότι το Τμήμα δεν είχε ενημερωθεί εκ των προτέρων για την περίοδο αποχής του αιτητή από την αλιεία κατά το 2012, λόγω ασθενείας.
Είναι η θέση των καθ΄ ων ότι υπό το φως των πιο πάνω είχε γίνει πλήρης ή επαρκής υπό τις περιστάσεις έρευνα ως προς την κατάληξη τους ότι ο αιτητής δεν ασχολείτο πλήρως με το επάγγελμα της αλιείας κατά το 2012. Ταυτόχρονα η αιτιολογία της προσβαλλόμενης πράξης είναι πλήρης ή επαρκής και εν πάση περιπτώσει συμπληρώνεται από όλα τα στοιχεία του διοικητικού φακέλου. Ως προς το ζήτημα του πορίσματος της Επιτροπής, οι καθ΄ ων απορρίπτουν ότι η Επιτροπή τελούσε υπό οποιαδήποτε πλάνη ως προς τα γεγονότα, εν πάση δε περιπτώσει οι καθ΄ ων άσκησαν την αρμοδιότητα τους, περιλαμβανομένου και του Υπουργού, σύμφωνα με το Νόμο αφού προηγουμένως έδωσαν δικαίωμα παράστασης του αιτητή να ακροασθεί επί της ιεραρχικής του προσφυγής, ενώ ο Υπουργός ενέκρινε την εισήγηση περί απόρριψης της ιεραρχικής προσφυγής σύμφωνα με το συνημμένο Παράρτημα 1 στην αγόρευση των καθ΄ ων. Περαιτέρω ο ισχυρισμός ότι δεν είχαν εξουσιοδοτηθεί διάφορα άτομα να ενεργούν εκ μέρους του Υπουργού δεν ευσταθεί όπως απορρέει από το πιο πάνω Παράρτημα 1.
Τέλος, οι καθ΄ ων θεωρούν ότι δεν έχει παραβιαστεί με οποιοδήποτε τρόπο η αρχή της καλής πίστης ή η αρχή της χρηστής διοίκησης ή ακόμη και η αρχή της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης του διοικούμενου προς τη διοίκηση. Ο αιτητής παρέλειψε να συμμορφωθεί με σαφή πρόνοια του Νόμου και οι καθ΄ ων κατά δέσμια εξουσία όφειλαν να απορρίψουν την αίτηση, διαφορετικά θα έπρατταν καθ΄ υπέρβαση του Νόμου.
Η προσφυγή δεν μπορεί να έχει επιτυχή κατάληξη. Ο λόγος είναι διότι δεν εντοπίζονται στοιχεία που αφαιρούν τη νομιμότητα από τη διοικητική απόφαση που εδώ προσβάλλεται. Κατ΄ αρχάς υπενθυμίζεται το αυτονόητο, ότι, δηλαδή, το αναθεωρητικό Δικαστήριο εξετάζει ζητήματα νομιμότητας και όχι ουσίας, ούτε αντικαθιστά τη δική του διαφορετική κρίση ή ευχέρεια με αυτή της διοίκησης εφόσον βέβαια η τελευταία κινείται μέσα στα, έστω ακραία όρια, των παραμέτρων κρίσεως και εφόσον δεν εμφιλοχωρεί οποιαδήποτε πλάνη περί τα πράγματα και το Νόμο, (Republic v. Georghiades (1972) 3 C.L.R. 594, Παπαντωνίου ν. Δήμου Λευκωσίας (Αρ. 2) (2010) 3 Α.Α.Δ. 113 και Τσιαττάλα ν. Δημοκρατίας, υπόθ. αρ. 1037/2011, ημερ. 9.7.2013).
Το κύριο παράπονο του αιτητή είναι η ελλιπής έρευνα των δεδομένων. Ενώ ασχολείται πλήρως με το επάγγελμα του αλιέα εν τούτοις οι καθ΄ ων παραγνώρισαν αφενός το γεγονός της εκ μέρους του υποβολής αίτησης για άδεια αλιευτικού τουρισμού, αίτηση που τον ανάγκασε να αφήσει το σκάφος του στο καρνάγιο για επιδιορθώσεις και αναβάθμιση, διαδικασία που του αποστέρησε εν μέρει από του να χρησιμοποιεί το σκάφος για αλιευτικές εξορμήσεις. Επ΄ αυτού έχει δίκαιο η ευπαίδευτη συνήγορος των καθ΄ ων στην τοποθέτηση της ότι το ζήτημα δεν είχε αποτελέσει θέμα προς εξέταση κατά την ιεραρχική προσφυγή, ούτε και υποβλήθηκε προηγουμένως τέτοιο υπόβαθρο γεγονότων ως νομιμοποιητικό έρεισμα περί άδικης και λανθασμένης απόρριψης της αίτησης ώστε να τεθεί ενώπιον της Επιτροπής ή του Υπουργού κατά την ιεραρχική προσφυγή. Υπενθυμίζεται ότι από το περιεχόμενο της επιστολής του αιτητή ημερ. 29.1.2013, με την οποία ζητούσε αναθεώρηση (συνημμένο Δ στην ένσταση), την οποία οι καθ΄ ων θεώρησαν με τη δική τους απαντητική επιστολή ημερ. 28.2.2013, (συνημμένο Ε), ως ιεραρχική προσφυγή, εξάγεται ότι ουδέν σχετικό ανεφέρθη. Κανένα σχετικό παράπονο δεν καταγράφηκε σε σχέση με τον περιορισμό των αλιευτικών εξορμήσεων του σκάφους διότι αυτό επιδιορθωνόταν ή αναβαθμιζόταν. Άλλωστε, έτερον εκάτερον. Η αίτηση για άδεια σκάφους αλιευτικού τουρισμού ήταν κάτι διάφορο από την αίτηση για άδεια αλιείας κατηγορίας Α΄.
Η σχετική νομοθεσία είναι σαφής. Οι άδειες αλιείας ρυθμίζονται από τις πρόνοιες του άρθρου 13 του περί Αλιείας Νόμου, Κεφ. 135, ως τροποποιήθηκε. Πρόκειται για άδειες Α΄, Β΄ και Γ΄, δυνάμει του εδαφίου 3(β) του εν λόγω άρθρου. Η άδεια Α΄ χορηγείται βάσει του εδαφίου 3(γ) στους πλήρως απασχολούμενους με το επάγγελμα της αλιείας, νοουμένου ότι αυτό πιστοποιείται από τον Διευθυντή μετά από δέουσα διοικητική έρευνα και επιπλέον ότι οι αλιείς ασκούσαν αυτό το επάγγελμα στις 31.12.2004, ήσαν δε εγγεγραμμένοι προς τούτο στο Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Η κατηγορία Β΄ δυνάμει του εδαφίου 3(δ), χορηγείται κατά προτεραιότητα στους ιδιοκτήτες σκαφών που «προσκομίζουν αποδείξεις», ότι η ετήσια παραγωγή τους υπερβαίνει τα 1.000 kg και οι ημέρες εργασίες εντός του έτους υπερβαίνουν τις 120. Υπάρχουν και άλλοι όροι που δεν αφορούν τον αιτητή.
Συνεπώς αυτές οι δύο προϋποθέσεις πρέπει σωρευτικά να ικανοποιούνται. Δεν τελούν υπό την αίρεση οποιασδήποτε άλλης συγκυρίας ή ταυτόχρονης υποβολής αίτησης για άλλη άδεια, κλπ. Εν πάση περιπτώσει, τα διαμειφθέντα μεταξύ αιτητή και καθ΄ ων για την αίτηση αλιευτικού τουρισμού, ως αποτυπώνονται στα συνημμένα 7 και 8 στην αίτηση ακυρώσεως, αλλά και στον γενικότερο διοικητικό φάκελο, Τεκμήριο Α, δεν συσχετίζονται με οποιαδήποτε αναγκαστική παραμονή του σκάφους σε ειδικό χώρο, ώστε να ήταν αδύνατο να εξορμήσει για τις κατ΄ ελάχιστον 120 μέρες εργασίας για σκοπούς αλιείας.
Εκείνο που ήταν προς εξέταση κατά την ιεραρχική προσφυγή ήταν οι μέρες παραγωγής, διότι δεν αμφισβητήθηκε ότι πράγματι ο αιτητής είχε υπερβεί τα 1.000 kg. Υπολοιπόταν όμως σε μέρες εργασίας. Οι καθ΄ ων ερεύνησαν τα δεδομένα. Έρευνα στο διοικητικό δίκαιο είναι εκείνη που λαμβάνει υπόψη όλα τα στοιχεία που πρέπει να ληφθούν υπόψη, ουσιώδη προς την εξαγωγή αποτελέσματος. Η επάρκεια της συναρτάται προς τα ιδιαίτερα περιστατικά της κάθε υπόθεσης, χωρίς να υπάρχουν στερεότυπες μορφές έρευνας. Εφόσον διαπιστώνεται δέουσα έρευνα, το Δικαστήριο δεν επεμβαίνει επί των πρωτογενών ευρημάτων της διοίκησης, (Motorways Ltd v. Δημοκρατίας (1999) 3 Α.Α.Δ. 447, Καμηλάρης ν. Δημοκρατίας (1991) 3 Α.Α.Δ. 725, Δημοκρατία ν. Ελισσαίου (2003 3 Α.Α.Δ. 168 κ.ά.).
Οι καθ΄ ων είχαν διερευνήσει τα υποβληθέντα από τον αιτητή τιμολόγια και είχαν διαπιστώσει ότι οι μέρες εργασίας ανέρχονταν στις 105, αντί στις 120 που έχει προνοήσει ο Νόμος για την κατηγορία Β΄, όπως έχει εξηγηθεί ανωτέρω. Ο ίδιος ο αιτητής είχε παρουσιάσει αυτά τα τιμολόγια και μάλιστα έδωσε εξήγηση κατά την υποβολή της αίτησης του υπό τύπον ιεραρχικής προσφυγής στις 29.1.2013 (κυανούν 154 του διοικητικού φακέλου), ότι οι αλιευτικές του δραστηριότητες ήταν 102, αλλά ορισμένες από αυτές γίνονταν και το πρωΐ και το απόγευμα, καταχωρούνταν όμως στο ίδιο τιμολόγιο. Η Επιτροπή που εξέτασε το ζήτημα βρήκε ότι ορισμένα από τα τιμολόγια και συγκεκριμένα οκτώ τον αριθμό που παρουσιάστηκαν ως τιμολόγια για αλιευτικές δραστηριότητες μεταξύ 18.7.2012 και 31.7.2012, ενέπιπταν στην περίοδο που καλυπτόταν από άδεια απουσίας του αιτητή λόγω ασθενείας. Ευλόγως, επομένως, η Επιτροπή είχε την υποψία ότι ο αιτητής παρουσίασε αμφισβητούμενα δεδομένα αλίευσης. Η έρευνα που έγινε περαιτέρω απέδειξε αυτό το ζήτημα και η συνήγορος του αιτητή κατά τις διευκρινίσεις δέχθηκε το μεμπτό της υποβολής αυτών των τιμολογίων. Παρά ταύτα, ως ανέφερε, οι καθ΄ ων θα έπρεπε διά της μεθόδου της αναγωγής να εντοπίσουν τις πραγματικές δραστηριότητες του αιτητή οπότε και θα διαπίστωναν πολύ περισσότερη δραστηριότητα, μη περιλαμβανομένων των οκτώ λανθασμένων ημερών που δήλωσε ο αιτητής.
Στην επιστολή ημερ. 16.10.2013, οι καθ΄ ων αναφέρονται στην αλιευτική δραστηριότητα του αιτητή σε συνάρτηση με τα ιατρικά πιστοποιητικά που υπέβαλε στην Επιτροπή Ιεραρχικών Προσφυγών. Εντοπίσθηκε ότι ο αιτητής κατά παράβαση των όρων αδείας αλιείας άφησε το σκάφος να χρησιμοποιηθεί από τον βοηθό και γιό του, καθώς και από κάποιο άλλο επαγγελματία ψαρά. Επομένως, υπήρχε το δεδομένο ότι ο αιτητής παραβίασε αφενός την άδεια και αφετέρου δεν ασχολείτο πλήρως με το επάγγελμα της αλιείας κατά το 2012, όπως προκύπτει και από τα συνημμένα έγγραφα Ι και Κ της ένστασης που είναι οι έρευνες που είχαν γίνει για την αλιευτική δραστηριότητα του αιτητή για την περίοδο αυτή. Περαιτέρω, οι καθ΄ ων έλαβαν υπόψη για σκοπούς της εξέτασης της άδειας αλιείας για το 2003, την όλη παραγωγή του αιτητή στη βάση των όσων στοιχείων ο ίδιος υπέβαλε μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου 2012, προβαίνοντας μάλιστα σε αναγωγή και για τους υπόλοιπους τρεις μήνες του έτους, κατά τρόπο ώστε να είχε πιστοποιηθεί ότι η παραγωγή για ολόκληρο το έτος ήταν 105 μέρες. Αυτό φαίνεται από την αγόρευση των καθ΄ ων, αλλά και την παράγραφο 17 της ένστασης όπου εξηγείται ο τρόπος ενέργειας τους, λαμβανομένων υπόψη και των οκτώ τιμολογίων για συνολική παραγωγή 200,4 κιλών για την περίοδο 18.7.2012-31.7.2012.
Προκύπτει επομένως από τα πιο πάνω ότι είχε γίνει πλήρης και ορθή έρευνα, ενώ η αιτιολογία της προσβαλλόμενης απόφασης είναι επαρκής, αφενός διότι στην προσβαλλόμενη πράξη αναφέρθηκε πλήρως ο λόγος της απόρριψης που ήταν η μη συμμόρφωση του αιτητή με τις προϋποθέσεις που απαιτεί το άρθρο 13(3)(γ) του Νόμου και αφετέρου διότι στο βαθμό που είναι αναγκαίο η αιτιολογία συμπληρώνεται από τα στοιχεία του διοικητικού φακέλου εφόσον τα στοιχεία αυτά προϋπήρχαν της πράξης, δεν δημιουργήθηκαν μεταγενέστερα και αποτελούν μέρος και υποστηρίζουν την αιτιολογία, (άρθρο 29 του Νόμου αρ. 158(Ι)/99, Συμεωνίδου ν. Δημοκρατίας (1997) 3 Α.Α.Δ. 145 και Μ. Στασινόπουλος: «Δίκαιο Διοικητικών Διαφορών» 3η έκδ. σελ. 227-228).
Να σημειωθεί και το εξής σημαντικό. Η αιτιολογία της απόρριψης ήταν ακριβώς ότι ο αιτητής δεν είχε την αλιευτική δραστηριότητα που προνοείται και στα δύο σκέλη του άρθρου 13(3)(δ) για να λάβει άδεια κατηγορίας Β΄. Πόσον μάλλον άδεια κατηγορίας Α΄. Η απόρριψη της αίτησης στις 9.1.2013 έγινε διότι οι μέρες εργασίας δεν υπερέβαιναν τις 120. Η απόρριψη της ιεραρχικής προσφυγής στις 21.6.2013, έγινε για ακριβώς τον ίδιο λόγο, ότι ο αιτητής δεν ασχολείτο πλήρως με το επάγγελμα της αλιείας, όπως προνοείται από το άρθρο 13(3)(γ) του Νόμου, για την κατηγορία άδειας Α΄, που ήταν το ζητούμενο για τον αιτητή και σ΄ αυτή αναφέρεται η αίτηση ακυρώσεως. Το ότι οι καθ΄ ων σε επίπεδο της Επιτροπής αναφέρθηκαν και στα τιμολόγια που υποβλήθηκαν εντός της περιόδου της άδειας ασθενείας του αιτητή, ήταν πρόσθετο και επιβεβαιωτικό στοιχείο της μη πλήρους απασχόλησης. Δεν υπήρχε εμμονή, ούτε και αυτός ήταν ο λόγος απόρριψης της ιεραρχικής προσφυγής.
Ο αιτητής εγείρει και θέματα που σχετίζονται με τη διαδικασία που οδήγησε στην προσβαλλόμενη πράξη. Διερωτάται πώς αντιμετωπίστηκε το πληροφοριακό σημείωμα της Επιτροπής εφόσον δεν υπάρχει έγγραφη καταχώρηση του Υπουργού σε σχέση με τη λήψη της τελικής απόφασης επί της ιεραρχικής προσφυγής. Οι καθ΄ ων όμως στην αγόρευση τους επισυνάπτουν τα πλήρη πρακτικά της όλης διαδικασίας, από τα οποία και πιστοποιείται ότι τηρήθηκε η ορθή διαδικασία με αποτέλεσμα τη λήψη νόμιμης απόφασης.
Το Παράρτημα 1 στην αγόρευση των καθ΄ ων, αποτελείται από σημείωμα ημερ. 30.4.2013 από τον Πρόεδρο της Επιτροπής Ιεραρχικών Προσφυγών προς τον Υπουργό, μέσω της Γενικής Διευθύντριας, με το οποίο σημείωμα διαβιβάστηκε το πόρισμα της Επιτροπής όπως αυτή ορίστηκε από τον Υπουργό. Το πόρισμα επισυνάπτεται, αποτελείται δε από πέντε σελίδες στις οποίες αναφέρεται ο τρόπος με τον οποίο καθορίσθηκε η διαδικασία εξέτασης όλων των προσφυγών και η κλήση των ενδιαφερομένων σε προφορική συνέντευξη. Το πόρισμα επισυνάπτει τρία Παραρτήματα, τα πρώτα δύο εκ των οποίων αφορούν την αιτιολογία αναφορικά με την εισήγηση της Επιτροπής για τις κατηγορίες αδειών Α και Β, με την έγκριση και την απόρριψη των διαφόρων ενδιαφερομένων, αντίστοιχα.
Το Παράρτημα ΙΙΙ αφορά την παράθεση της σχετικής νομοθεσίας. Στο Παράρτημα ΙΙ, που είναι το απορριπτικό εισηγητικό μέρος του πορίσματος επί αριθμού ιεραρχικών προσφυγών, 56 συνολικά ατόμων, εμπεριέχεται στον αύξοντα αριθμό 7, η περίπτωση του αιτητή. Εκεί αναφέρεται, μετά την καταγραφή της ηλικίας του και της κατοχής των προηγούμενων επαγγελματικών αδειών αλιείας του, ότι τα τιμολόγια εκδίδονταν από ψαραγορά της οποίας είναι ιδιοκτήτης. Ότι το ιατρικό πιστοποιητικό το οποίο είχε υποβάλει δεν συνήδε με τις ημέρες παραγωγής και τις εργάσιμες μέρες του. Ότι η Επιτροπή, αφού έλαβε υπόψη ότι οι δηλώσεις ήταν ψευδείς, εισηγήθηκε ομόφωνα την απόρριψη της ιεραρχικής προσφυγής για παραχώρηση επαγγελματικής άδειας αλιείας κατηγορίας Α΄ ή Β΄. Επί του ιδίου του σημειώματος με το οποίο υποβλήθηκε στον Υπουργό το πόρισμα της Επιτροπής, υπάρχει υπογραφή του Υπουργού με χειρόγραφη παραπλήσια σημείωση ότι «Εγκρίνεται η εισήγηση» και με ημερ. 12.6.2013.
Είναι, επομένως, φανερό από τα πιο πάνω ότι η διαδικασία που ακολουθήθηκε ήταν σύννομη, η ιεραρχική προσφυγή εξετάστηκε δεόντως και ο Υπουργός εξέτασε και ενέκρινε την εισήγηση της Επιτροπής, ασκώντας ιδίαν κρίση. Σύμφωνα με τους περί Αλιείας Κανονισμούς του 1990, Κ.Δ.Π. 273/90, παρέχεται δικαίωμα σύμφωνα με τον Κανονισμό 25, σε κάθε μη ικανοποιηθέντα ενδιαφερόμενο να προσφύγει εγγράφως στον Υπουργό Γεωργίας και Φυσικών Πόρων προς αναθεώρηση της απόφασης. Σύμφωνα με το εδάφιο (2) του Κανονισμού 25, ο Υπουργός εξετάζει χωρίς υπαίτια καθυστέρηση την προσφυγή και αφού ακούσει ή δώσει την ευκαιρία στον προσφεύγοντα να υποστηρίξει τις θέσεις του, αποφασίζει σχετικά και κοινοποιεί την απόφαση στον ενδιαφερόμενο. Η επιφύλαξη του εδαφίου (2) δίνει δικαίωμα στον Υπουργό να αναθέσει σε λειτουργό ή Επιτροπή από λειτουργούς του Υπουργείου να εξετάζουν ορισμένα θέματα και να υποβάλλουν σ΄ αυτόν το πόρισμα της εξέτασης αυτής πριν από την έκδοση της απόφασης του Υπουργού. Όπως ακριβώς έγινε και στην υπό κρίση περίπτωση.
Κατά συνέπεια, ουδέν μεμπτόν παρατηρείται κατά την όλη εξέταση και απόρριψη της ιεραρχικής προσφυγής. Δυνάμει των Κανονισμών Κ.Δ.Π. 273/90, ο Υπουργός διόρισε Επιτροπή, η οποία εξέτασε το ιεραρχικό παράπονο του αιτητή. Ο αιτητής προσέφυγε ο ίδιος στη δικαιοδοσία του Υπουργού να αναθεωρήσει την κατά τον ισχυρισμό του λανθασμένη απόφαση του Τμήματος Αλιείας. Ο Κανονισμός 25 δεν ορίζει με ακρίβεια πώς εξετάζεται η ιεραρχική προσφυγή. Δίδει όμως δικαίωμα στον Υπουργό να υποβοηθείται στην άσκηση της αρμοδιότητας του αυτής από λειτουργό ή Επιτροπή του Υπουργείου. Πρόκειται για ένα εσωτερικό διοικητικό μέτρο που σκοπό έχει την προσφορά βοήθειας επί τεχνικών και άλλων θεμάτων από λειτουργούς προς τον Υπουργό. Η εξουσία του Υπουργού δεν απεμπολείται, ούτε και χρειάζεται από τον Υπουργό η επανακαταγραφή των λόγων απόρριψης, (Stoyanov v. Υπουργείου Εσωτερικών, υπόθ. αρ. 718/2012, ημερ. 26.2.2014), ECLI:CY:AD:2014:D151, η δε ιεραρχική προσφυγή, όπως είναι καλώς γνωστό στο διοικητικό δίκαιο, δεν υπέχει θέση έφεσης, αλλά θέση νέας εξέτασης όλων των δεδομένων, ως μια δεύτερη ευκαιρία στο διοικούμενο να επιτύχει στο αίτημα του.
Υπό το φως των ανωτέρω, δεν τίθεται οποιοδήποτε ζήτημα περί βάσιμης επίκλησης των γενικών αρχών του διοικητικού δικαίου περί καλής πίστης, χρηστής διοίκησης και δικαιολογημένης εμπιστοσύνης προς τη διοίκηση. Οι καθ΄ ων είχαν συγκεκριμένο αίτημα να εξετάσουν με δεδομένα που παρέπεμπαν στο 2012, για να εκδοθεί, ενδεχομένως άδεια αλιείας για τον επόμενο χρόνο. Προηγούμενες άδειας, στοιχεία και γεγονότα για τις ευρύτερες άδειες αλιείας του αιτητή δεν θεμελίωναν το αίτημα του, άνευ ετέρου, για την απόκτηση άδειας αλιείας για το 2013, που ήταν το ζητούμενο στην περίπτωση. Ούτε η επιτυχία του αιτητή στην προσφυγή υπ΄ αρ. 1572/2010, ημερ. 22.2.2013, διαφοροποιεί τα πράγματα υπέρ του αιτητή. Πρόκειτο για άλλη διοικητική πράξη, για άλλο έτος, και η όποια επανεξέταση ως αποτέλεσμα της ακυρωτικής απόφασης αφορούσε εκείνο το έτος.
Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα εναντίον του αιτητή και υπέρ των καθ΄ ων, όπως θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή και εγκριθούν από το Δικαστήριο.
Η προσβαλλόμενη πράξη επικυρώνεται με βάση το Άρθρο 146.4(α) του Συντάγματος.
Στ. Ναθαναήλ,
Δ.
/ΕΘ