|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2015:D405
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ANAΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπoθέσεις Αρ. 158/12, 159/12, 160/12, 161/12, 162/12, 163/12, 164/12, 165/12, 166/12,
167/12, 168/12, 169/12, 170/12, 171/12, 172/12,
173/12, 174/12, 175/12, 176/12, 177/12, 178/12)
9 Ιουνίου, 2015
[ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΙΩΑΚΕΙΜ - ΛΟΪΖΑΣ,
Αιτητές,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ,
ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΗΣΕΩΣ,
Καθ΄ων η Αίτηση.
Λ. Λουκαΐδου-Θεοφάνους (κα), για τους Αιτητές σε όλες τις προσφυγές.
Δ. Καλλή (κα), για τους Καθ΄ων η Αίτηση.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ, Δ.: Προκηρύχθηκε αριθμός διαγωνισμών για την παροχή υπηρεσιών για την εκπόνηση ρυθμιστικών σχεδίων για διάφορες κοινότητες και οι αιτητές, ως αποτυχόντες προσφοροδότες, εγείρουν τις παρούσες προσφυγές.
Οι προσφορές των αιτητών κρίθηκαν άκυρες λόγω της μη αρίθμησης και μονογραφής όλων των σελίδων στα πρωτότυπα αντίτυπα των προσφορών τα οποία ήταν δεμένα και/ή επισυνημμένα. Αντίθετα, μόνο η πρώτη και η τελευταία σελίδα ήταν μονογραμμένες στο πρωτότυπο αντίτυπο των προσφορών των αιτητών. Οπότε, δεν πληρούνταν οι απαιτήσεις του Μέρους Α των όρων του Διαγωνισμού: Οδηγίες προς οικονομικούς φορείς και οι αιτητές αποκλείσθηκαν σε εκείνο το αρχικό στάδιο της ποιοτικής αξιολόγησης. Η Επιτροπή Αξιολόγησης προχώρησε στην αξιολόγηση του τεχνικού μέρους των προσφορών που δεν είχαν απορριφθεί υποβάλλοντας σχετική έκθεση στον Πρόεδρο του Συμβουλίου Προσφορών με εισήγηση για κατακύρωση των διαγωνισμών σε συγκεκριμένους οικονομικούς φορείς. Το Συμβούλιο Προσφορών κατακύρωσε τους διαγωνισμούς σύμφωνα με τις εισηγήσεις της Επιτροπής Αξιολόγησης για τους λόγους που η Επιτροπή αναφέρει στην έκθεσή της. Η διαδικασία ελέγχθηκε από το Γενικό Λογιστήριο το οποίο ενημέρωσε την αναθέτουσα αρχή (καθ' ων η αίτηση) ότι η διαδικασία ανάθεσης των συμβάσεων συνάδει με τη νομοθεσία και εξέδωσε συναφώς το Πιστοποιητικό Συμβατότητας Ανάθεσης για τη διαδικασία ανάθεσης των Συμβάσεων.
Στις 19.11.2011 οι καθ' ων η αίτηση ενημέρωσαν τους ενδιαφερόμενους οικονομικούς φορείς αναφορικά με τα αποτελέσματα των διαγωνισμών και την ανάθεση των συμβάσεων στους επιτυχόντες προσφοροδότες.
Λόγοι ακυρότητας
Είναι η εισήγηση των αιτητών ότι οι προσβαλλόμενες πράξεις είναι αναιτιολόγητες εφόσον η αιτιολογία που δίδεται είναι γενική, αόριστη και ασαφής, δεν έχουν δε τηρηθεί άρτια πρακτικά μέσα από τα οποία θα καθίστατο εφικτός ο δικαστικός έλεγχος, κατά παράβαση του άρθρου 24 του περί των Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου του 1999, Ν. 158(Ι)/99.
Οι αιτητές παραπονούνται ότι οι προσβαλλόμενες πράξεις είναι το αποτέλεσμα ελλιπούς έρευνας, καθότι δεν διερευνήθηκαν τα ουσιώδη στοιχεία τα οποία παρέχουν βάση για ασφαλή συμπεράσματα και η μη τήρηση πρακτικών, κατά την εισήγηση, αυτό φανερώνει. Παραπέμπουν στις συνεδρίες για τις οποίες δεν τηρήθηκαν πρακτικά με αποτέλεσμα ο δικαστικός έλεγχος να είναι ανέφικτος ως προς, για παράδειγμα, τη συγκρότηση και τη σύνθεση της Επιτροπής, ώστε να συμπαρασύρεται η προσβαλλόμενη απόφαση στο σύνολό της σε ακύρωση. Πρακτικά τηρήθηκαν μόνο για 6 συνεδρίες οι οποίες αφορούσαν την ποιοτική αξιολόγηση, για 6 προσφορές ενώ οι διαγωνισμοί ήταν 21. Για την τεχνική αξιολόγηση έγιναν μόνο 10 συνεδρίες, για 10 από τις 21 προσφορές και τηρήθηκαν πρακτικά μόνο για αυτές τις 10 συνεδρίες.
Οι αιτητές επισημαίνουν πως σε μερικές από τις προσφυγές η δημοσίευση των καθ' ων η αίτηση μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου αναφέρεται σε οικονομικό φορέα στον οποίο ανατέθηκε η σύμβαση, άλλον από αυτόν στον οποίο αναφέρεται στην επιστολή των καθ' ων η αίτηση ημερ. 16.11.2011. Αυτό, κατά την εισήγηση, έγινε καθ' υπέρβαση εξουσίας. Επίσης, η έκθεση αξιολόγησης δεν εστάλη στις 7.7.2011, όπως αναφέρεται στην ένσταση, αφού μέλος της Επιτροπής υπέγραψε την επομένη, 8.7.2011.
Από δε τους όρους της προσφοράς, σύμφωνα με τους αιτητές, δεν προκύπτει ρητά ότι η μη αρίθμηση αποτελεί ουσιώδη απόκλιση. Δεν θα μπορούσε να είχε οποιαδήποτε αποφασιστική σημασία στη λήψη της απόφασης για την κατακύρωση της προσφοράς. Εν πάση περιπτώσει, τα πρωτότυπα των προσφορών ήταν βιβλιοδετημένα και δεμένα όχι με σπιράλ αλλά με θερμοκόλληση και ήταν έτσι αδύνατο να επέμβει κάποιος και να αλλοιώσει το περιεχόμενό τους. Η μη αρίθμηση των σελίδων αφορά επουσιώδη παραβίαση μη ουσιώδη όρου ο οποίος δεν εμπίπτει στους λόγους ακύρωσης σύμφωνα με τον όρο 9.2 του διαγωνισμού. Η αναθέτουσα αρχή δε, λανθασμένα δεν χρησιμοποίησε τον μηχανισμό διευκρινίσεων προσφορών και τον όρο 9.5 του διαγωνισμού. Σε προηγούμενες μάλιστα όμοιες προκηρύξεις τις οποίες οι αιτητές παραθέτουν, οι καθ' ων η αίτηση δεν θεώρησαν τη μη αρίθμηση και/ή μη μονογραφή όλων των σελίδων ουσιώδη.
Τέλος, κατά παράβαση του όρου 8.3.1.1.4.στ του Μέρους Α ανατέθηκαν πέραν των τριών έργων στους ίδιους βασικούς εμπειρογνώμονες εφόσον ο κάθε βασικός εμπειρογνώμονας δεσμευόταν με υπεύθυνη δήλωση ότι θα απασχολείτο αποκλειστικά για τη διεκπεραίωση της κάθε σύμβασης τουλάχιστον 1/3 των 40 εβδομάδων, δηλαδή θα έπρεπε να αφιερώσει για κάθε σύμβαση περίπου 14 βδομάδες το χρόνο, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να αναλάβει πέραν των τριών συμβάσεων.
Προδικαστική ένσταση
Οι καθ' ων η αίτηση εγείρουν προδικαστική ένσταση ως προς το έννομο συμφέρον των αιτητών να προβάλλουν ισχυρισμούς πέραν των όσων αφορούν το λόγο αποκλεισμού τους. Οι αιτητές, βεβαίως, διαφωνούν και κλίνω υπέρ της δικής τους άποψης. Είναι νομολογημένο πως αφού η απόφανση περί της μη ανταπόκρισης της προσφοράς στους όρους του διαγωνισμού και τις επιπτώσεις της διέρχεται μέσα από διοικητική κρίση, η νομιμότητα της οποίας αμφισβητείται, τότε ελέγχεται και η κρίση αυτή (βλ. Spiel Clothing Manufacturing Ltd ν. Δημοκρατίας, Υπόθ. Αρ. 633/05, ημερ. 4.9.2007). Συνεπώς, η προδικαστική ένσταση απορρίπτεται.
Η κατάληξη
Αναφορικά με τον ισχυρισμό περί έλλειψης τήρησης επαρκών πρακτικών, οι καθ' ων η αίτηση ορθά επισημαίνουν, με παραπομπή στα πρακτικά της κάθε συνεδρίας, πως σ' αυτά φαίνονται αναλυτικά οι παρευρισκόμενοι, ώστε να μην υπάρχουν αμφιβολίες ως προς τη σύνθεση του συλλογικού οργάνου, υπογράφονται δε από όλα τα μέλη της επιτροπής αξιολόγησης. Από το περιεχόμενο των σχετικών πρακτικών, στα οποία αναγράφεται ο αριθμός των διαγωνισμών των οποίων επιλήφθηκε η επιτροπή αξιολόγησης σε κάθε συνεδρία, προκύπτει πως εξετάστηκαν και οι 21 διαγωνισμοί. Οι καθ' ων η αίτηση διευκρινίζουν πως σε κάθε συνεδρία εξετάστηκαν μόνο όσες προσφορές κρίθηκε, βάσει των όρων του διαγωνισμού, ότι θα αξιολογούνταν και στο επόμενο στάδιο. Οπότε δεν αξιολογήθηκε η τεχνική προσφορά ούτε και αποσφραγίστηκε ο υποφάκελος της οικονομικής προσφοράς των προσφορών οι οποίες δεν κρίθηκαν αποδεκτές κατά τη διαδικασία ελέγχου του δικαιώματος και των προϋποθέσεων συμμετοχής. Οι προσφορές αυτές απορρίφθηκαν στο αρχικό αυτό στάδιο, όπως οι προσφορές των αιτητών για τις οποίες η αναθέτουσα αρχή διαπίστωσε τη μη συμμόρφωσή τους με την υποχρέωση σύνταξής τους με μονογράφηση και αρίθμηση όλων των σελίδων.
Περαιτέρω, σε σχέση με τον ισχυρισμό περί παράβασης επειδή στην έκθεση αξιολόγησης, η οποία φέρει ημερομηνία 7.7.2011, υπογράφτηκε συγκεκριμένος πίνακας στις 8.7.2011, θεωρώ εύλογο το επιχείρημα των καθ' ων η αίτηση πως η παραλαβή της έκθεσης στις 14.7.2011 αφήνει ένα λογικό διάστημα μερικών ημερών μετά τις 7.7.2011 στο οποίο να έχει αποσταλεί η έκθεση. Συνεπώς, δεν βλέπω ουσιαστικό κώλυμα να έχει υπογραφεί ένας από τους πίνακες την επομένη.
Για να μπορέσουν να εξεταστούν περαιτέρω οι ισχυρισμοί των αιτητών οι οποίοι συνδέονται εν γένει με τη διαδικασία αξιολόγησης αλλά όχι ειδικώς με τη διαδικασία κατά την οποία κρίθηκε η μη συμμόρφωση των προσφορών των αιτητών, θα πρέπει σε αυτό το στάδιο να αποφασιστεί κατά πόσο οι όροι του διαγωνισμού πληρούνταν από τις εν λόγω προσφορές και εάν όχι κατά πόσο ο όρος που παραβιάστηκε ήταν ουσιώδης ή όχι.
Σχετικός είναι ο όρος 8.2 του διαγωνισμού αναφορικά με τον τρόπο σύνταξης των προσφορών. Προβλέπεται στην παράγραφο 4 πως «κάθε σελίδα των πρωτότυπων αντιτύπων που θα περιέχονται στους υποφακέλους, θα πρέπει να είναι αριθμημένη και μονογραμμένη από τον προσφέροντα ή τον εκπρόσωπό του». Στη δε παράγραφο 6 του όρου 8.2 προβλέπονται οι κυρώσεις σε περίπτωση παράβασης του όρου ως ακολούθως: «Οποιοσδήποτε άλλος τρόπος σύνταξης της Προσφοράς δεν είναι αποδεκτός και η Προσφορά, σε τέτοια περίπτωση, θα απορρίπτεται ως απαράδεκτη». Οι προσφορές των αιτητών οι οποίες ήταν δεμένες με θερμοκόλληση δεν έφεραν αρίθμηση των εγγράφων ούτε και κάθε σελίδα ήταν μονογραμμένη. Ο όρος σαφώς και ήταν ουσιώδης κρίνοντας από τις προβλεπόμενες στην πιο πάνω παράγραφο 6 κυρώσεις. Το προτεινόμενο επιχείρημα των αιτητών πως σε παρόμοιους διαγωνισμούς η αναθέτουσα αρχή δεχόταν τον τρόπο σύνταξης των προσφορών των αιτητών ως επαρκή δεν πείθει καθότι επρόκειτο για διαγωνισμούς με διαφορετικούς όρους περί της σύνταξης των προσφορών, όπου, για παράδειγμα, σε περιπτώσεις δεμένων προσφορών δεν ήταν αναγκαία η μονογραφή κάθε σελίδας, αλλά μόνο της πρώτης και της τελευταίας. Τα δεδομένα συνεπώς ήταν διαφορετικά και ως εκ τούτου ο ισχυρισμός δεν ευσταθεί.
Έχοντας υπόψη τα πιο πάνω καταλήγω στο ότι η διαδικασία κατά την οποία οι προσφορές των αιτητών κρίθηκαν απαράδεκτες ήταν νόμιμη, η δε καθ' αυτή κρίση ως προς το απαράδεκτο ήταν επίσης νόμιμη εφόσον οι προσφορές των αιτητών παραβίαζαν ουσιώδη όρο του διαγωνισμού. Ο αποκλεισμός των αιτητών από τη διαδικασία ήταν η συνέπεια αυτής της παραβίασης.
Προτού διατυπώσω το καταληκτικό μέρος της απόφασης, θα πρέπει να εξηγήσω τη διαταγή στην οποία κατέληξα ως προς τα έξοδα. Πρόκειται για 21 προσφυγές, στις οποίες οι αιτητές είναι το ίδιο πρόσωπο. Σε κάποιο στάδιο οι προσφυγές συνενώθηκαν, εφόσον υπήρχαν κοινά σημεία. Λόγω του μεγάλου αριθμού προσφυγών και της συνεκδίκασής τους, θεωρώ ότι θα ήταν δίκαιο να κρατήσω τα έξοδα στο χαμηλότερο δυνατό επίπεδο, ώστε το τελικό ποσό που θα πληρώσουν οι αιτητές να μην είναι οικονομικά εξουθενωτικό. Υπό τις περιστάσεις, και αφού έλαβα υπόψη περίπου πόσα θα ήταν τα έξοδα αν διέτασσα την ψήφισή τους, αποφάσισα να επιδικάσω προς όφελος των καθ' ων η αίτηση το ποσό των €350 στην κάθε προσφυγή.
Οι προσφυγές απορρίπτονται. Επιδικάζεται υπέρ των καθ' ων η αίτηση το ποσό των €350 έξοδα στην κάθε προσφυγή. Οι προσβαλλόμενες πράξεις επικυρώνονται δυνάμει του Άρθρου 146.4(α) του Συντάγματος.
(Υπ.) Γ. Ερωτοκρίτου, Δ.
/ΕΠσ