|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2015:D313
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
Υπόθεση Αρ. 2589/2013
8 Μαΐου, 2015
[ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ, Δ/ΣΤΗΣ]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΜΕΤΑΞΥ:
A.D. "PALLADA ATHENA" DEVELOPERS LTD,
Αιτητών
και
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
ΤΟΥ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟΥ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΚΟΥ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥ ΛΕΜΕΣΟΥ
ΚΑΙ ΤΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ ΚΑΙ ΧΩΡΟΜΕΤΡΙΑΣ,
Καθ΄ων η αίτηση.
______
Xρ. Χαραλάμπους, για τους αιτητές
Δ. Καλλίγερος, για τους καθ΄ ων η αίτηση
......
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ, Δ.: Η αιτήτρια είναι εταιρεία περιορισμένης ευθύνης, με μετόχους τα παιδιά της Ανθούλας Δημητρίου (στο εξής η δικαιοπάροχος), η οποία ήταν συνιδιοκτήτρια σε κτήμα στη Φασούλα της Επαρχίας Λεμεσού.
Στις 28.8.2006, η δικαιοπάροχος μεταβίβασε δυνάμει δωρεάς τα μερίδια της στο κτήμα στην αιτήτρια, η οποία κατέβαλε ως μεταβιβαστικά τέλη το ποσό των €4.800,25. Ποσό που αξίωσε να της επιστραφεί δυνάμει του άρθρου 9(2) του περί Κτηματολογικού και Χωρομετρικού Τμήματος (Τέλη και Δικαιώματα) Νόμου, Κεφ. 219, όπως έχει τροποποιηθεί, (στο εξής ο Νόμος) με επιστολή ημερ. 12.12.12 και προς τούτο επισύναψε στην επιστολή της και πιστοποιητικά ότι οι μέτοχοι της εταιρείας ήταν παιδιά της δικαιοπαρόχου.
Η αξίωση της αιτήτριας απορρίφθηκε από τους καθ΄ ων η αίτηση και σχετική είναι η επιστολή του Αναπλ. Διευθυντή του Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας (στο εξής ο Διευθυντής) ημερ. 6.3.13 προς το Επαρχιακό Κτηματολόγιο Λεμεσού και εν συνεχεία η επιστολή ημερ. 26.3.13 του εν λόγω Κτηματολογίου προς την αιτήτρια ότι το αίτημα της απορρίπτεται. Και αυτό με το αιτιολογικό ότι ως «. δικαιοπάροχος στην πιο πάνω δήλωση μεταβίβασης ήταν η Ανθούλα Δημητρίου, η οποία δεν ήταν μέτοχος στη δικαιοδόχο εταιρεία κατά την ημερομηνία της δήλωσης μεταβίβασης, δηλαδή στις 28.8.2006, όπως καθορίζεται από το άρθρο 9(2) του Κεφ. 219». Σημειώνεται ότι οι δύο αυτές επιστολές δεν υπογράφονται από τον ίδιο το Διευθυντή, αλλά για λογαριασμό του υπέγραψε τη μεν πρώτη λειτουργός του Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας, τη δε δεύτερη λειτουργός του Κτηματολογίου Λεμεσού.
Με την παρούσα προσφυγή προσβάλλεται η πιο πάνω απόφαση με σωρεία νομικών λόγων, αλλά προωθήθηκε στη βάση ότι η προσβαλλόμενη απόφαση:
(α) Είναι προϊόν νομικής πλάνης γιατί σ΄ αυτή εμφιλοχώρησε λανθασμένη ερμηνεία και εφαρμογή του άρθρου 9(2) του Νόμου.
(β) Δεν είναι δεόντως αιτιολογημένη και/ή πάσχει λόγω εσφαλμένης νομικής αιτιολογίας.
(γ) Δεν απορρέει από το αρμόδιο διοικητικό όργανο και,
(δ) Είναι προδήλως παράνομη και αντίθετη προς το Σύνταγμα, το Νόμο και/ή τις Γενικές Αρχές του Διοικητικού Δικαίου ως αυτές έχουν κωδικοποιηθεί με το Ν.158(1)/99.
Από την άλλη πλευρά, οι καθ΄ ων η αίτηση υποστηρίζουν τη νομιμότητα και ορθότητα της προσβαλλόμενης απόφασης παραπέμποντας προς τούτο στα γεγονότα της υπόθεσης και στη σχετική νομοθεσία.
Διεξήλθα τις εκατέρωθεν εμπεριστατωμένες αγορεύσεις των μερών και κατά την άποψή μου προέχει, ως εκ της φύσεώς του, η εξέταση του υπό (γ) ανωτέρω ακυρωτικού λόγου περί αναρμοδιότητας του οργάνου που εξέδωσε την προσβαλλόμενη απόφαση.
Έρεισμα για την προβολή του συγκεκριμένου λόγου ακύρωσης αποτέλεσε το γεγονός ότι οι επιστολές ημερ. 6.3.13 και 26.3.13 δεν υπογράφονται από τον ίδιο το Διευθυντή, αλλά από λειτουργούς που υπάγονται σ΄ αυτόν οι οποίοι υπόγραψαν για λογαριασμό του. Υποβλήθηκε επί του προκειμένου ότι η προσβαλλόμενη απόφαση δεν απορρέει από αρμόδιο όργανο ενόψει της απουσίας νόμιμης εξουσιοδότησης.
Ο υπό συζήτηση λόγος ακύρωσης δεν ευσταθεί. Το θέμα της εξουσιοδότησης για υπογραφή της απόφασης - εδώ των δύο προαναφερθέντων επιστολών - είναι θέμα εσωτερικής ρύθμισης για το οποίο δεν απαιτείται η παρουσίαση στο Δικαστήριο της έγγραφης ή άλλης εξουσιοδότησης από το αποφασίζον όργανο. Σχετικό είναι το άρθρο 2 του Νόμου όπου «Διευθυντής» σημαίνει το Διευθυντή του Κτηματολογικού και Χωρομετρικού Τμήματος του Υπουργείου των Εσωτερικών και περιλαμβάνει οποιοδήποτε λειτουργό του Κτηματολογικού και Χωρομετρικού Τμήματος που διορίζεται από το Διευθυντή για όλους ή για κάποιο από τους σκοπούς του Νόμου αυτού. Οποιοσδήποτε λοιπόν λειτουργός του Τμήματος μπορεί να εξουσιοδοτηθεί να υπογράψει οποιαδήποτε απόφαση που λαμβάνεται και ως εκ τούτου το θέμα είναι εσωτερικής ρύθμισης και δεν απαιτείται η παρουσίαση εξουσιοδότησης (βλ. NEIL COLE v. Eπαρχιακού Γραφείου Πολεοδομίας Πάφου και Δήμου Πέγειας, Υποθ. Αρ. 688/2007 ημερ. 19.2.2010).
Σ΄ ότι αφορά τον πρώτο ακυρωτικό λόγο, υποστηρίχθηκε ότι το άρθρο 9(2) του Νόμου δεν θέτει ως απαραίτητη προϋπόθεση για την επιστροφή των τελών όπως ο δικαιοπάροχος είναι κατά την ημερομηνία της δήλωσης μεταβίβασης μέτοχος στη δικαιοδόχο εταιρεία. Συνεπώς, υποβλήθηκε, η αιτιολογία των καθ΄ ων η αίτηση για τη λήψη της προσβαλλόμενης απόφασης και η ερμηνεία που απέδωσαν στη συγκεκριμένη νομοθετική διάταξη είναι παντελώς εσφαλμένη και δεν βρίσκει έρεισμα ούτε στο Νόμο ούτε στη νομολογία. Επικαλέστηκαν συναφώς τις Λ. Ιωάννου & Z. Πιερή Λτδ ν. Δημοκρατίας (1990) 3Β Α.Α.Δ. 939 και Ε. LEONORA HOTEL APARTMENTS LTD v. Δημοκρατίας (1991) 4Α Α.Α.Δ. 235 η οποία ακολούθησε το σκεπτικό της πρώτης, στην οποία λέχθηκαν και τα ακόλουθα:
«Οι αιτητές ισχυρίστηκαν ότι το γεγονός ότι ο Ζαννέττος, δικαιοπάροχος, είναι ο ίδιος μέτοχος της εταιρείας (δικαιοδόχου) ικανοποιεί από μόνο του τις προϋποθέσεις του Νόμου, χωρίς να υφίσταται ανάγκη να αποδειχθεί οποιαδήποτε συγγένεια του με τους άλλους μετόχους. Προφανώς βάσισε τον ισχυρισμό του στη φράση 'οιοιδήποτε των ακολούθων, ήτοι του μεταβιβάσαντος δικαιοπαρόχου και στενών συγγενών αυτού' και τον ερμήνευσε να σημαίνει ότι ισχύουν οι πρόνοιες του Νόμου όταν ο ίδιος ο δικαιοπάροχος ή άλλος στενός συγγενής του είναι μέτοχοι, ανεξάρτητα αν υπάρχουν και άλλοι μέτοχοι που να μην είναι στενοί συγγενείς του.
Η δικηγόρος των καθ' ων η αίτηση ισχυρίστηκε ότι η ορθή ερμηνεία του Νόμου είναι ότι οι δικαιοπάροχοι θα πρέπει να είναι και οι μόνοι μέτοχοι της εταιρείας ή καθένας από αυτούς να είναι στενός συγγενής με καθένα από τους μετόχους της εταιρείας.
Το θέμα που έχει να αποφασίσει το Δικαστήριο είναι τι ερμηνεία πρέπει να δοθεί στις λέξεις '. της οποίας μόνοι μέτοχοι είναι οιοιδήποτε των ακολούθων, ήτοι του μεταβιβάσαντος δικαιοπαρόχου και στενών συγγενών αυτού 'Μόνοι μέτοχοι', όπως ερμηνεύω τις λέξεις αυτές, είναι εκείνοι οι μέτοχοι σε μια εταιρεία που ικανοποιούν τις απαιτήσεις του νόμου, δηλαδή αυτοί τούτοι οι δικαιοπάροχοι που μεταβίβασαν στην εταιρεία την ακίνητη περιουσία τους, είτε στενοί συγγενείς τους.
Είναι φανερό ότι η επιστροφή των δικαιωμάτων ή τελών ισχύει τότε και μόνο όταν η εταιρεία στην οποία μεταβιβάζεται ακίνητη περιουσία, έχει σαν αποκλειστικούς μετόχους το δικαιοπάροχο ή/και στενούς συγγενείς του. Επομένως, στην προκειμένη περίπτωση, οι αιτητές θα δικαιούνταν στην επιστροφή του περί ου ο λόγος δικαιώματος, αν ο Ζαννέττος (δικαιοπάροχος) ήταν ο μόνος μέτοχος της αιτήτριας εταιρείας ή αν υπήρχαν και άλλοι μέτοχοι οι οποίοι ήταν στενοί συγγενείς του μέσα στα πλαίσια του άρθρου 9(3) του Νόμου».
Οι καθ΄ ων η αίτηση αντιτείνουν ότι το «και» που απαντάται στο εν λόγω άρθρο υποδηλεί ότι ο Νόμος απαιτεί σωρευτικά να είναι μέτοχοι κατά το χρόνο της δήλωσης μεταβίβασης τόσο ο δικαιοπάροχος όσο και οι στενοί συγγενείς του. Προς ενίσχυση δε του ισχυρισμού τους αυτού παραθέτουν δύο γνωματεύσεις που είχαν δοθεί στο παρελθόν από το Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας επί του συγκεκριμένου ζητήματος οι οποίες υποστηρίζουν τη θέση τους.
Ούτε ο υπό συζήτηση λόγος ακύρωσης ευσταθεί. Κατά τη γνώμη μου η εταιρεία θα δικαιούταν σε επιστροφή των τελών εάν η δικαιοπάροχος ήταν και η ίδια μέτοχος στην εταιρεία κατά την ημερομηνία της δήλωσης μεταβίβασης. Αυτό προκύπτει και από τις αυθεντίες που επικαλέστηκε η αιτήτρια όπου τονίζεται πως «.οι αιτητές θα δικαιούνταν στην επιστροφή του περί ου ο λόγος δικαιώματος, αν ο Ζαννέττος (δικαιοπάροχος) ήταν ο μόνος μέτοχος της αιτήτριας εταιρείας ή αν υπήρχαν και άλλοι μέτοχοι οι οποίοι ήταν στενοί συγγενείς του μέσα στα πλαίσια του άρθρου 9(3) του Νόμου». Όπως προκύπτει αναμφίβολα, κατά την άποψή μου, και από την προσεκτική ανάγνωση του άρθρου 9(2) που έχει ως ακολούθως:
«9(2) Όταν ακίνητη ιδιοκτησία μεταβιβάζεται σε εταιρεία της οποίας μοναδικοί μέτοχοι είναι οποιοιδήποτε από τους ακόλουθους, δηλαδή ο δικαιοπάροχος ο οποίος μεταβίβασε και στενοί συγγενείς αυτού, και σε οποιοδήποτε χρόνο προσάγεται στο Διευθυντή ικανοποιητική, κατά την κρίση του, απόδειξη του γεγονότος ότι, κατά τη διάρκεια πενταετίας από την ημερομηνία της δήλωσης μεταβίβασης ή, αν η περίπτωση είναι τέτοια, μέχρι την τυχόν διάλυση ή εκκαθάριση της εταιρείας, εντός της περιόδου που προαναφέρθηκε, κανένα πρόσωπο άλλο από το δικαιοπάροχο που μεταβίβασε και από τους ιδίους ή άλλους στενούς συγγενείς του δεν απέκτησε οποιαδήποτε μετοχή της εταιρείας (με άλλο τρόπο παρά εξ αιτίας θανάτου), ο Διευθυντής επιστρέφει στην εταιρεία το ποσό των τελών και δικαιωμάτων που επιβλήθηκαν και εισπράχθηκαν, κατά το χρόνο της δήλωσης μεταβίβασης μειωμένο κατά ποσό ίσο με 4 επί τοις εκατό της αξίας της ακίνητης ιδιοκτησίας που μεταβιβάστηκε όπως εκτιμήθηκε κατά την ημερομηνία της δήλωσης μεταβίβασης που προαναφέρθηκε:
Νοείται ότι τα τέλη και δικαιώματα που αναφέρθηκαν επιστρέφονται αν κατά το χρόνο της επιστροφής τους κανένα μέρος ή μερίδιο του μεταβιβασθέντος ακινήτου δεν έχει πωληθεί ή μεταβιβασθεί».
Με τον υπό (β) λόγο ακύρωσης η αιτήτρια επαναλαμβάνει ουσιαστικά τη θέση της περί εσφαλμένης ερμηνείας του άρθρου 9(2) του Νόμου, θέση η οποία απορρίφθηκε κατά την εξέταση του υπό (α) λόγου ακύρωσης και ό,τι σχετικώς κρίθηκε, επαναλαμβάνεται και για τον υπό συζήτηση λόγο ακύρωσης.
Τέλος με τον υπό (δ) λόγο ακύρωσης η αιτήτρια υποστηρίζει ότι η παράλειψη αναφοράς στην επιστολή των καθ΄ ων η αίτηση ημερ. 26.3.2013 της προβλεπόμενης εκ του Νόμου ειδοποίησης για τη δυνατότητα της αιτήτριας να προσβάλει τη σχετική απόφαση, αποτελεί παράβαση ουσιώδους τύπου και ως εκ τούτου η προσβαλλόμενη απόφαση θα πρέπει να ακυρωθεί και γι΄ αυτό το λόγο.
Ούτε αυτός ο ισχυρισμός ευσταθεί. Αφ΄ ης στιγμής η αιτήτρια καταχώρισε την παρούσα προσφυγή η συγκεκριμένη παράλειψη παρέμεινε άνευ σημασίας.
Ενόψει όλων των ανωτέρω η προσφυγή απορρίπτεται με €1.200 έξοδα προς όφελος των καθ΄ ων η αίτηση και η προσβαλλόμενη πράξη επικυρώνεται.
Μ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ, Δ.
/κβπ