|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2015:D263
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υποθ. Αρ.1905 /2012)
8 Aπριλίου, 2015
[Τ.ΨΑΡΑ-ΜΙΛΤΙΑΔΟΥ, Δικαστής]
Αναφορικά με τo ΄Αρθρo 146 του Συντάγματος
ΧΡΙΣΤΟΣ ΣΥΜΕΩΝΙΔΗΣ
Αιτητής,
-και -
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ,
Τμήμα Κοινωνικών Υπηρεσιών
Καθ΄ων η αίτηση.
-----------------------
Ρ.Ιάσωνος, (κα.), για Χρ.Δημητριάδη, για τον αιτητή
Αρ.Ζερβού, (κα.), - δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους καθ΄ων η αίτηση
---------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΨΑΡΑ-ΜΙΛΤΙΑΔΟΥ, Δ.: Αντικείμενο της παρούσας προσφυγής είναι αίτημα ακύρωσης απόφασης των καθ΄ων η αίτηση, η οποία κοινοποιήθηκε στον αιτητή με επιστολή του Τμήματος Κοινωνικών Υπηρεσιών, ημερ. 20.09.2012 και με την οποία κρίθηκε ότι αυτός δεν εμπίπτει στον όρο ανάπηρος του άρθρου 2 του περί Δημοσίων Βοηθημάτων και Υπηρεσιών Νόμου (Ν.95(Ι)/2006), αφού η κατάσταση της υγείας του δεν μειώνει ουσιωδώς τη λειτουργικότητα του, σύμφωνα με τη δοθείσα ως αιτιολογία. Ο αιτητής αναφέρει ότι η πράξη αυτή είναι άκυρη.
Είναι κοινό έδαφος ότι ο αιτητής, 23 ετών, από νηπιακή ηλικία πάσχει από νεανική ρευματοειδή αρθρίτιδα, η οποία και του προκαλεί πολλαπλά προβλήματα υγείας ακόμη και προβλήματα όρασης.
Την 31.03.2010 ο Αιτητής υπέβαλε αίτηση για παροχή δημοσίου βοηθήματος λόγω προβλημάτων υγείας (Παράρτημα 1).
Σύμφωνα με τις σχετικές ιατρικές βεβαιώσεις ο Αιτητής παρουσιάζει νεανική αρθρίτιδα από την ηλικία των τεσσάρων ετών και δεν μπορεί να κινηθεί φυσιολογικά ή να εργασθεί (Παράρτημα 2) και η όραση του δεξιού οφθαλμού του ήταν 10/10 και του αριστερού 7-8/10 (Παράρτημα 3).
Στις 12.5.2010 η αρμόδια λειτουργός, η οποία χειριζόταν την περίπτωση, πραγματοποίησε κατ' οίκον επίσκεψη στο ιδιόκτητο σπίτι στο οποίο διαμένει ο Αιτητής με τους γονείς του για σκοπούς διερεύνησης της αίτησης για παροχή δημοσίου βοηθήματος (Παράρτημα 4). Ακολούθησε αξιολόγηση της περίπτωσης και στις 13.5.2010 εγκρίθηκε μηνιαία παροχή αναπηρικών δικαιωμάτων για ένα χρόνο (με αναδρομική ισχύ από την ημέρα υποβολής της αίτησης) και αναθεώρηση της περίπτωσης σε ένα χρόνο, με βάση νέα ιατρικά πιστοποιητικά (Παράρτημα 5).
Στις 18.3.2011, μετά από προσκόμιση νέων ιατρικών βεβαιώσεων και κατόπιν επαναξιολόγησης της περίπτωσης του Αιτητή, εγκρίθηκε η παροχή αναπηρικών δικαιωμάτων για ακόμη ένα χρόνο (Παραρτήματα 6 και 7).
Στις 25.01.2012 η αρμόδια λειτουργός πραγματοποίησε επίσκεψη στην κατοικία του Αιτητή για επανεξέταση και αξιολόγηση της περίπτωσής του. Προσκομίστηκαν νέες ιατρικές βεβαιώσεις, στις οποίες αναφέρεται ότι ο Αιτητής είναι ικανός για ελαφριά εργασία (Παραρτήματα 8, 9 και 10).
Στις 09.02.2012, μετά από επανεξέταση της περίπτωσης του Αιτητή και αφού λήφθηκαν υπόψη οι νέες ιατρικές βεβαιώσεις, σύμφωνα με τις οποίες ο Αιτητής ήταν ικανός για ελαφριά εργασία, το παρεχόμενο δημόσιο βοήθημα διακόπηκε καθότι κρίθηκε ότι ο Αιτητής δεν πληρούσε τις προϋποθέσεις της περί δημοσίων βοηθημάτων σχετικής νομοθεσίας, ώστε να εμπίπτει στην έννοια του αναπήρου. Η απόφαση κοινοποιήθηκε στον Αιτητή με επιστολή ημερομηνίας 09.02.2012 (Παραρτήματα 11 και 12).
Στις 20.02.2012 ο Αιτητής υπέβαλε ένσταση εναντίον της απόφασης για τερματισμό της καταβολής δημοσίου βοηθήματος και αιτήθηκε επανεξέτασης της περίπτωσής του (Παράρτημα 13).
Την 01.03.2012 η περίπτωση του Αιτητή παραπέμφθηκε για αξιολόγηση στην Συμβουλευτική Πολυθεματική Ομάδα (Παράρτημα 14) και ο Αιτητής ενημερώθηκε σχετικώς με επιστολή, ημερομηνίας 25.06.2012 (Παράρτημα 15), με την οποία καθορίστηκε και σχετική συνάντηση.
Η περίπτωση του Αιτητή αξιολογήθηκε από τη Συμβουλευτική Πολυθεματική Ομάδα, η οποία έκρινε ότι η κατάσταση της υγείας του Αιτητή δεν μειώνει ουσιωδώς τη λειτουργικότητά του και ως εκ τούτου ο Αιτητής δεν πληροί σωρευτικώς τα κριτήρια του όρου «ανάπηρος», όπως αυτός ερμηνεύεται στη σχετική περί δημοσίων βοηθημάτων νομοθεσία. Στις 07.08.2012 η Διευθύντρια Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας συμφώνησε με τη σύσταση της Συμβουλευτικής Πολυθεματικής Ομάδας και αποφάσισε ότι ο Αιτητής δεν μπορεί να θεωρηθεί ως ανάπηρο άτομο για σκοπούς δημοσίου βοηθήματος (Παράρτημα 16).
Με επιστολή ημερομηνίας 20.08.2012 ενημερώθηκε για την απόφαση της Διευθύντριας η Προϊσταμένη του Γραφείου Κοινωνικών Υπηρεσιών Λεμεσού (Παράρτημα 17), η οποία κοινοποίησε στον Αιτητή την απόφαση της Διευθύντριας με σχετική επιστολή, ημερομηνίας 20.09.2012 (Παράρτημα 18). Εναντίον της εν λόγω απόφασης στρέφεται η παρούσα Προσφυγή.
Ο αιτητής θεωρεί την πιο πάνω απόφαση παράνομη και άκυρη καθότι οι καθ΄ων η αίτηση δεν προέβησαν σε δέουσα έρευνα, παράβλεψαν το όλο ιστορικό του αιτητή όπως διαμορφώθηκε όλα αυτά τα χρόνια και από τα ιατρικά πιστοποιητικά που είχαν στην κατοχή τους.
Οι εισηγήσεις απόρριψης της αίτησης που έγιναν από τους δύο αρμόδιους, μετά την έκθεση του Λειτουργού (ο οποίος, εν αντιθέσει, εισηγήθηκε έγκριση επιδόματος), δεν ικανοποιούν αφού δεν εξηγείται ποιά είναι τα λειτουργικά προβλήματα που θα δικαιολογούσαν παροχή με βάση το αρθ.2 του Ν.95(Ι)/2006. Ούτε τα πρακτικά της συνεδρίας της Συμβουλευτικής Ομάδας - τεκμ.16 - δεικνύουν εύλογη έρευνα, σύμφωνα με την πλευρά του αιτητή.
Τα πιο πάνω συσχετίζονται και με τη θέση περί ακυρότητας της πράξης λόγω έλλειψης αιτιολογίας.
Πρόσθετα γίνεται εισήγηση για παράβαση εκ μέρους των καθ΄ων η αίτηση του άρθ.9 του Συντάγματος για το δικαίωμα για αξιοπρεπή τρόπο διαβίωσης και στα πλαίσια αυτά τίθεται η θέση για λανθασμένη ερμηνεία του όρου «ανάπηρος» στο άρθ.2 του Νόμου. Οι καθ΄ων η αίτηση εμμένουν ότι και εύλογη έρευνα έγινε και αιτιολογία έχει δοθεί.
΄Εχω μελετήσει τις αντίστοιχες εισηγήσεις.
Με βάση το Ν.95(Ι)/2006 ανάπηρος είναι:
«ανάπηρος» σημαίνει άτομο το οποίο εκ γενετής ή λόγω γεγονότος που του συνέβηκε πριν συμπληρώσει το 65ο έτος της ηλικίας του, παρουσιάζει οποιασδήποτε μορφής ανεπάρκεια ή μειονεξία, η οποία προκαλεί μόνιμο ή απροσδιόριστης διάρκειας σωματικό, διανοητικό ή ψυχικό περιορισμό σ΄αυτό και η οποία, λαμβάνοντας υπόψη το ιστορικό και άλλα προσωπικά στοιχεία του εν λόγω ατόμου, μειώνει ουσιωδώς ή αποκλείει τη δυνατότητα εκτέλεσης μιας ή περισσοτέρων δραστηριοτήτων ή λειτουργιών που θεωρούνται ως φυσιολογικές και ουσιώδεις για την ποιότητα ζωής κάθε ατόμου της ίδιας ηλικίας που δεν παρουσιάζει τέτοια ανεπάρκεια ή μειονεξία.»
Από το 2010 με βάση την ίδια περίπου ιατρική εικόνα (ιατρικά πιστοποιητικά και εκ των σημειώσεων-παρατηρήσεων των αρμοδίων Λειτουργών) δίδεται βοήθημα στον αιτητή εκ ποσού €678.00 μηνιαίως. Το ίδιο συνέβη και για τα έτη 2011 και αρχές του 2012, ενώ ακολουθεί η αίτηση του αιτητή που απορρίπτεται. Η δικαιολογία που δίδεται είναι ότι στα σχετικά έντυπα που καταχωρούνται και συμπληρώνονται εν μέρει από γιατρό, ειδικά στο σχετικό ερώτημα 4 προς την ικανότητα του αιτητή (και στην οποία αναφέρεται ότι δέον να δοθεί «πλήρης αιτιολογία σε σχέση με τη διάγνωση), αναγράφονται μόνον οι λέξεις «ελαφρά εργασία» άνευ ετέρου, (βλ.παράρτημα 9, έντυπο 25/1/2012 ημερομηνία υπογραφής γιατρού 2/2/2012 και υπογράφει ο γιατρός με ειδικότητα ρευματολογίας). Άλλος γιατρός (ορθοπεδικός) με ημερομηνία υπογραφής 31/1/2012 αναφέρει «ικανός για εργασία που δεν εμπεριέχει κινδύνους για τον ίδιο και τους άλλους».
Παρατηρείται ότι δεν δίδονται εξηγήσεις στις θέσεις των ιατρών, ιδιαίτερα αν ληφθεί υπόψη ότι η ιατρική του εικόνα δεν έχει ουσιώδη διαφορά από το παρελθόν κατά το οποίο δηλώνετο ανικανότητα εργασίας.
Υπήρξε διαφωνία των εξεταστών στην περίπτωση του αιτητή (βλ.παρ.8). Ο Λειτουργός εισηγείται την έγκριση του επιδόματος αναφέροντας τα εξής:
«Η περίπτωση αφορά άνδρα ηλικίας 21 χρόνων. Είναι Γ ετής φοιτητής σε ιδιωτικό πανεπιστήμιο Κ22. Διαμένει με τους γονείς του σε κατοικία η οποία τους ανήκει. Ο λήπτης από την ηλικία των 4 χρόνων περίπου αντιμετωπίζει προβλήματα υγείας. Σύμφωνα με ιατρική βεβαίωση παρουσιάζει νεανική φλεγμονώδη αρθρίτιδα. Σοβαρό πρόβλημα και στα δύο γόνατα, δυσκολία στην καθημερινή δραστηριότητα, χρειάζεται συνεχή βοήθεια και στα δύο γόνατα, δυσκολία στην καθημερινή δραστηριότητα, χρειάζεται συνεχή βοήθεια και χρόνια αντιρρευματικά φάρμακα. Χρειάστηκε χειρουργικές επεμβάσεις και κρίνεται ικανός για ελαφριά εργασία Κ18. Σχετικά και τα Κ3,5, 17. Λόγω της πάθησης του αντιμετωπίζει επίσης οφθαλμολογικά προβλήματα. Σύμφωνα με ιατρικές βεβαιώσεις παρουσιάζει παθολογικό καταρράκτη, λόγω συχνών ιριδικυκλίτιδων με οπίσθιες συνέχειες ίριδος-φακού και ιζήματα ενοπηλίου κερατοειδούς. ΄Οραση αριστερού οφθαλμού με μέτρηση δακτύλου από ένα μέτρο Κ19,9 Συνεργάζεται σε καθημερινή βάση με φυσιοθεραπευτή ο οποίος αναφέρει σε βεβαίωση ότι η κατάσταση της υγείας του παρουσιάζει μικρή βελτίωση αλλά υπάρχουν αρκετά προβλήματα στη βάδιση με αποτέλεσμα να μην μπορεί να αντεπεξέλθει πλήρως στις καθημερινές του υποχρεώσεις Κ20. Το αριστερό πόδι είναι μακρύτερο κατά 3cm και οι μυς είναι αδύναμοι-ατροφικοί γι΄αυτό και χρησιμοποιεί ειδικούς πάτους. Παρατηρείται δυσκολία στην βάδιση, αστάθεια αγκύλωση. Δεν μπορεί να κάθεται ή να στέκεται αρκετή ώρα, μεγάλη δυσκολία στο να ανεβοκατέβει σκαλιά, στο να σηκωθεί από το κρεβάτι κλπ. Επίσης δυσκολία στις λεπτές κινήσεις. Υποφέρει από έντονους πόνους οι οποίοι πολλές φορές τον καθηλώνουν. Αναμένεται να υποβληθεί σε ολική αρθροπλαστική γονάτου όμως το νεαρό της ηλικίας του δεν βρίσκει σύμφωνους όλους τους θεράποντες γιατρούς τους. Πραγματοποιήθηκε κατ΄οίκον στις 25/1/2011. Εισηγούμαι επανέγκριση αναπηρικών ωφελημάτων με βάση το ΄Αρθρο 2 αναδρομικά από τη λήξη προηγούμενης έγκρισης στις 13/5/1011. Δείτε Κ11».
Οι άλλοι δύο αρμόδιοι, αναφέρουν απλώς ότι δεν έχουν πεισθεί για τέτοια λειτουργικά προβλήματα που να τον καθιστούν «ανάπηρο». Το επόμενο βήμα ήταν, κατόπιν της ένστασης του αιτητή, η παραπομπή του στην Πολυθεματική Ομάδα με βάση το Νόμο και τους Κανονισμούς (ΚΔΠ319/06).
Σχετικό είναι το παράρτημα 16 δηλαδή τα πρακτικά Συνεδρίας της Πολυθεματικής Ομάδας ημερ. 11/7/2012 τα οποία έχουν ως εξής:
«Τα μέλη της Σ.Π.Ο. αφού αξιολόγησαν τον Χρίστο Συμεωνίδη και διαπιστώνεται νεανική ρευματοειδή αρθρίτιδα η οποία του προκαλεί κινητικές δυσκολίες λόγω συχνών υποτροπιών της αρθρίτιδας των γονάτων ιδιαίτερα του αριστερού. Επίσης η όραση του ΔΟ είναι 10/10 και του ΑΟ 1/20 μη διορθωμένου. Ωστόσο η κατάσταση της υγείας στο παρόν στάδιο δεν μειώνει ουσιωδώς τη λειτουργικότητα του.»
Με βάση τα πιο πάνω αποφάσισαν ότι δεν πληροί σωρευτικά τα κριτήρια του όρου «ανάπηρος», όπως αυτός ερμηνεύεται στο ΄Αρθρο 2 στις Εισαγωγικές Διατάξεις του πιο πάνω Νόμου.
Στη βάση αυτού η Διευθύντρια Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας συμφώνησε και στη συνέχεια κοινοποιείται μέσω της Προϊσταμένης Γραφείου Κοινωνικών Υπηρεσιών Λεμεσού στον αιτητή η απόρριψη.
΄Εχοντας υπόψη ότι η συγκεκριμένη περίπτωση αφορά ένα άτομο που υπέφερε από νηπιακής ηλικίας και λάμβανε σχετικό βοήθημα κατά πάντα προηγούμενο χρόνο - στη βάση της ιδίας κατάστασης, αφού πουθενά δεν έχω διαγνώσει εύρημα καλυτέρευσης της υγείας του, ούτε στα σχετικά παραρτήματα ούτε στα επιμέρους πιστοποιητικά - κρίνω ότι και δέουσα έρευνα δεν έγινε ούτε επαρκής αιτιολογία δόθηκε - ειδικά από την πολυθεματική ομάδα που σκοπό είχε να «μιλήσει» με στοιχεία καταγράφοντας αφενός σε τι είδους εξέταση προέβη αλλά και αφετέρου τι κριτήρια χρησιμοποίησε.
Εν αντιθέσει με την εισήγηση της ευπαιδευτου συνηγόρου για τη Δημοκρατία κρίνω πως από το συντριπτικό σύνολο των ενεργειών των καθ΄ων η αίτηση (ειδικά από το τελικό στάδιο «διαχείρισης» του θέματος του αιτητή), δεν προκύπτουν με σαφήνεια και με τρόπο που να είναι εφικτός ο δικαστικός έλεγχος, τα στοιχεία και η μέθοδος που χρησιμοποίησε η διοίκηση και στα οποία στήριξε την κρίση της, απορρίπτοντας την αίτηση του συγκεκριμένου αιτητή.
Η απόφαση της Πολυθεματικής Ομάδας είναι εντελώς απογυμνωμένη από τα στοιχεία αυτά, οπότε είναι έκθετη σε απόρριψη. Η απόφαση της δεν περιέχει αιτιολογία, απλώς «αναπαραγάγει» τον ορισμό του νόμου χωρίς να το συσχετίζει με την περίπτωση και δεν περιέχει κανένα απολύτως έρεισμα για το πώς διεξήγαγε την έρευνα της, ως αποτέλεσμα να μην είναι εφικτός ο δικαστικός έλεγχος. (βλ. Motorways Ltd ν. Δημοκρατίας (1999) 3 Α.Α.Δ. 447.)
Για τους λόγους που έχω εξηγήσει, η προσφυγή επιτυγχάνει και η επίδικη απόφαση ακυρώνεται. ΄Εξοδα εκ ποσού €850 πλέον ΦΠΑ επιδικάζονται υπέρ του αιτητή και εναντίον των καθ΄ων η αίτηση.
Τ. Ψαρά-Μιλτιάδου,
Δ.