|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2015:D187
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Αρ. Υπόθεσης: 361/2012)
17 Μαρτίου, 2015
[Δ. ΜΙΧΑΗΛΙΔΟΥ, Δ/ΣΤΗΣ]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΜΑΡΙΑ ΞΕΝΟΦΩΝΤΟΣ -ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ
Αιτήτρια
- ΚΑΙ -
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
1. ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΤΑΞΗΣ
2. ΑΡΧΗΓΟΥ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ
Καθ΄ ων η αίτηση
---------
Αλ. Κουντουρή (κα), για Τάσσος Παπαδόπουλος και Συνεργάτες ΔΕΠΕ, για την αιτήτρια.
Φ. Κωμοδρόμος, δικηγόρος της Δημοκρατίας, για Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, για τους καθ΄ ων η αίτηση.
---------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΜΙΧΑΗΛΙΔΟΥ, Δ.: Η παρούσα διαδικασία, όπως προκύπτει από τα γεγονότα, αφορά σε δεύτερη κατά σειρά επανεξέταση για την ίδια επίδικη θέση. Η προϊστορία της υπόθεσης ξεκινά από τις 3.6.2005 οπότε, με απόφαση των καθ΄ ων η αίτηση, η αιτήτρια κρίθηκε ως μη προσοντούχο πρόσωπο για την κενή θέση του προϊσταμένου σπουδών στην Αστυνομική Ακαδημία και αποφασίστηκε η προκήρυξη της επίδικης θέσης, η οποία δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας.
Εναντίον της απόφασης των καθ΄ ων η αίτηση, η αιτήτρια καταχώρισε την προσφυγή με αρ. 796/05, την οποία το Ανώτατο Δικαστήριο έκανε δεκτή, απόφαση του Αρτέμη, Δ., ημερομηνίας 11.4.2008. Ακολούθως, οι καθ΄ ων η αίτηση, προχώρησαν σε επανεξέταση. Με νέα απόφαση τους έκριναν και πάλι ότι η αιτήτρια δεν πληρούσε τα προσόντα του σχεδίου υπηρεσίας της θέσης, με αποτέλεσμα να καταλήξουν να διορίσουν αναδρομικώς, από τις 7.12.2005, τον Ιορδάνους Μυριάνθη, ενδιαφερόμενο πρόσωπο (ΕΜ), στην επίδικη θέση προϊσταμένου σπουδών - Αστυνόμου Α΄. Και εναντίον αυτής της απόφασης η αιτήτρια καταχώρισε προσφυγή με αρ. 1495/08. Το Ανώτατο Δικαστήριο με απόφαση του - Κληρίδης Δ., υπό την τότε ιδιότητα του - ημερομηνίας 29.9.2010, έκανε και πάλι δεκτή την προσφυγή της αιτήτριας. Παρά τις διαπιστώσεις δύο Δικαστών του Ανωτάτου Δικαστηρίου στις ανωτέρω προσφυγές, οι καθ΄ ων η αίτηση κατά τη νέα διαδικασία επανεξέτασης αποφάσισαν εκ νέου, ότι η αιτήτρια δεν κατέχει τα απαιτούμενα προσόντα του σχεδίου υπηρεσίας για την επίδικη θέση, αποκλείοντας την έτσι από τη διαδικασία και ύστερα από προκήρυξη της επίδικης θέσης με δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας που κατέληξαν και πάλι σε αναδρομικό διορισμό του ΕΜ. Είναι το αποτέλεσμα της δεύτερης αυτής επανεξέτασης που αποτελεί το αντικείμενο της παρούσας προσφυγής.
Η αιτήτρια προβάλλει, ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι παράνομη και θα πρέπει να ακυρωθεί: Αφενός επειδή είναι το αποτέλεσμα προηγηθείσας παράνομης απόφασης των καθ΄ ων η αίτηση που έκριναν την αιτήτρια ως μη προσοντούχα για την πλήρωση της επίδικης θέσης και προχώρησαν στην προκήρυξη της, αφετέρου, ότι αυτή καθ΄ εαυτή η πράξη διορισμού του ΕΜ είναι παράνομη. Από την ακυρωτική απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην προσφυγή υπ΄ αρ. 796/05, 11.4.2008, με την οποία η απόφαση των καθ΄ ων η αίτηση κρίθηκε άκυρη, λόγω του ότι λανθασμένα και πάλι κρίθηκε ότι η αιτήτρια δεν πληρούσε την πρόνοια του σχεδίου υπηρεσίας για οκταετή μεταπτυχιακή πείρα, παρήχθη δεδικασμένο. Όντως, είναι ορθή η θέση της αιτήτριας, ότι το Δικαστήριο στην προσφυγή υπ΄ αρ. 796/05 έκρινε ότι το σχέδιο υπηρεσίας της επίδικης θέσης δεν απαιτεί τη συμπλήρωση συγκεκριμένου αριθμού διδακτικών ωρών, αλλά μεταξύ άλλων, στα καθήκοντα της θέσης, περιλαμβάνεται η διδασκαλία, θέση που κρίθηκε ως δεδικασμένο από το Ανώτατο Δικαστήριο στην υπ΄ αρ. 1495/08 προσφυγή που ακολούθησε, όπου ο Κληρίδης, Δ., παρατηρεί συνοπτικά τα πιο κάτω:
«Θα είμαι σύντομος. Πρέπει να παρατηρήσω σε σχέση με αυτό το λόγο ακύρωσης ότι, όχι μόνο αυτός στοιχειοθετείται, αλλά διαπιστώνεται στην υπό εξέταση περίπτωση όχι απλή παραβίαση ή μη συμμόρφωση προς το δεδικασμένο από την προηγηθείσα δικαστική απόφαση, αλλά διαπιστώνεται κατάφωρη παραγνώριση της απόφασης. Παραγνώριση τέτοιου βαθμού που να θέτει προς εξέταση θέμα καταφρόνησης των δικαστικών αποφάσεων. Στην υπό εξέταση περίπτωση, η δικαστική απόφαση την οποία κλήθηκαν να λάβουν υπόψη οι καθ΄ων η αίτηση, ούτε δυσνόητη ήταν, ούτε παρείχε έδαφος για τυχόν παρερμηνείες ή αμφιβολίες. Το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε στην προηγηθείσα διαδικασία ότι η αιτιολογία της απόφασης της υπεπιτροπής ήταν "πλημμελής". Αυτό από μόνο του τίποτε άλλο δεν μπορεί να σημαίνει παρά ότι έπασχε και επομένως ότι θα έπρεπε να διορθωθεί. Αντ΄ αυτού, έρχεται ξανά η Επιτροπή και αντί να διορθώσει τα εντοπισθέντα ως κακώς έχοντα, με τη μεγαλύτερη ευκολία, τα υιοθετεί ως ορθά. Είχε δε ειδικά επισημάνει το Δικαστήριο τους τομείς στους οποίους έπασχε η αιτιολογία, η οποία αφορούσε την προϋπόθεση για κατοχή προσόντος μεταπτυχιακής πείρας τουλάχιστο οκτώ ετών. Εξήγησε ειδικότερα, ότι ενώ αποφασίστηκε ότι θα εζητούντο οι απόψεις των αστυνομικών διευθυντών, καμιά αναφορά δεν έγινε αργότερα περί τούτου. Εξήγησε περαιτέρω ότι ο τρόπος αποτίμησης της υπηρεσίας της αιτήτριας σε χρόνο εμπειρίας δεν ήταν ορθός, αφού καθιστούσε το δικαστικό έλεγχο ανέφικτο. Ανέφερε το Δικαστήριο ότι καμιά αναφορά δεν έγινε στα καθήκοντα που εκτελούσε η αιτήτρια στις θέσεις που υπηρέτησε για να διαπιστωθεί αν πληρούσε την προϋπόθεση της 8ετούς πείρας. Ενώ δε στα καθήκοντα της επίδικης θέσης περιλαμβανόταν η διδασκαλία και ενώ το σχέδιο υπηρεσίας δεν απαιτούσε τη συμπλήρωση συγκεκριμένου αριθμού διδακτικών ωρών, η υπεπιτροπή παρουσιάστηκε να λαμβάνει υπόψη αριθμό διδακτικών ωρών της αιτήτριας στην Αστυνομική Ακαδημία. Όλα αυτά τα επισήμανε το Ανώτατο Δικαστήριο ως τρωτά σημεία τα οποία και οδήγησαν στην ακύρωση της προηγούμενης απόφασης. Και δυστυχώς, κατά την επανεξέταση, παρέμειναν ανέπαφα και ανέγγιχτα.
Θα πρέπει περαιτέρω να παρατηρήσω ότι ξενίζει πραγματικά η εκτίμηση της Επιτροπής κατά την επανεξέταση σύμφωνα με την οποία "με βάση την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου η διαδικασία αξιολόγησης και επιλογής που διενεργήθηκε με βάση την προκήρυξη στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας, παρέμεινε άθικτη και ως εκ τούτου καλύπτεται από το Δεδικασμένο ως ορθή και νόμιμη." Η διαδικασία που επιλέγηκε θεωρητικά μπορεί να ήταν ορθή, όμως ούτε ορθά ούτε νόμιμα εφαρμόστηκε, γι΄ αυτό και ακυρώθηκε από το Δικαστήριο. Εκπλήττει δε ακόμα περισσότερο η αναφορά ότι η Σ.Ε.Ε. μελέτησε την προηγούμενη έκθεση της Σ.Ε.Ε., "η οποία παρέμεινε άθικτη". Πώς μπορεί να παρέμεινε άθικτη αφού με αυτήν υιοθετήθηκε η έκθεση της υπεπιτροπής η οποία έπασχε και συνακόλουθα έπασχε και η ίδια;
Διαπιστώνεται στην υπό εξέταση περίπτωση κατάφωρη παραβίαση του δεδικασμένου λόγω της μη συμμόρφωσης προς τις διαπιστώσεις στις οποίες προέβηκε το Ανώτατο Δικαστήριο στην προηγηθείσα ακυρωτική απόφασή του και της επανάληψης των ίδιων παραλείψεων κατά τη διαδικασία επανεξέτασης.
Με αυτή τη διαπίστωση παρέλκει η εξέταση άλλων θεμάτων που ηγέρθηκαν στην παρούσα προσφυγή.»
Οι καθ΄ ων η αίτηση ισχυρίζονται ότι το σύνολο της διαδικασίας που ακολουθήθηκε κατά την επανεξέταση καταδεικνύει πλήρη συμμόρφωση με την ακυρωτική δικαστική απόφαση: οι ενέργειες που ακολουθήθηκαν από τους καθ΄ ων ήταν καθόλα σύννομες και σύμφωνες με τα ευρήματα του Δικαστηρίου στις ακυρωτικές αποφάσεις υπ΄ αρ. 1495/08 και 796/05. Ειδικότερα εισηγούνται, ότι από το απόσπασμα της έκθεσης ημερ. 14.2.2011, της επιτροπής που συστάθηκε από τη συμβουλευτική επιτροπή επιλογής, προκύπτει ότι λήφθηκαν υπόψη τα όσα αναφέρονται σχετικά με την τεκμηρίωση της οκταετούς μετεκπαιδευτικής πείρας, συναφούς με τα καθήκοντα και τις ευθύνες της θέσης, που αποτελούσε απαραίτητο στοιχείο στα απαιτούμενα προσόντα για διεκδίκηση της θέσης. Είναι μετά από μελέτη των στοιχείων που υπέβαλαν οι υποψήφιοι με τις αιτήσεις τους, το περιεχόμενο των προσωπικών τους φακέλων και των ατομικών τους δελτίων, καθώς και τις υπάρχουσες εκθέσεις των αστυνομικών διευθυντών, υπό τις διαταγές των οποίων υπηρέτησαν, που αξιολογήθηκε ο κάθε υποψήφιος, καθώς και τις εκθέσεις για να καταλήξει και πάλι η επιτροπή ότι η υπηρεσία της υποψήφιας στα τμήματα, υπηρεσίες, πλην της υπηρεσίας της στην βιβλιοθήκη της Αστυνομικής Ακαδημίας, είναι συναφείς με τα καθήκοντα και τις ευθύνες της θέσης. Συνεπώς, η υπηρεσία της αιτήτριας προσμετρά ως αποκτηθείσα μεταπτυχιακή πείρα συναφής με τα καθήκοντα και τις ευθύνες της θέσης, η οποία συμποσούται σε τέσσερα χρόνια και τρεις μήνες. Αντιτάσσουν όμως ότι η υπηρεσία στη βιβλιοθήκη της Αστυνομικής Ακαδημίας, δεν είναι συναφής, όπως απαιτείται από το σχέδιο υπηρεσίας που δημοσιεύθηκε στις εβδομαδιαίες διαταγές, μέρος ΙΙΙ, ημερ. 21.2.2005, (τέσσερα χρόνια, δέκα μήνες και δεκαπέντε μέρες). Η επιτροπή, είναι η θέση του συνηγόρου, προέβη σε μια άκρως κατατοπιστική, λεπτομερή και εκτενή ανάλυση αλλά και αιτιολόγηση του τρόπου υπολογισμού της πείρας της αιτήτριας, ούτως ώστε να μην επιδέχεται οποιαδήποτε αμφιβολία για τη μεθοδολογία που ακολούθησε και να υπόκειται στον απαιτούμενο δικαστικό έλεγχο, ως η νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου απαιτεί, ξεπερνώντας έτσι το αναιτιολόγητο της απόφασης όπως κρίθηκε στην υπ΄ αρ. 796/05 προσφυγή.
Με δυσάρεστη έκπληξη το Δικαστήριο ακούει και πάλι την ίδια επιχειρηματολογία και διαπιστώνει την ίδια λανθασμένη εφαρμογή των δύο προηγούμενων αποφάσεων του Ανωτάτου Δικαστηρίου και τη διοίκηση να επαναλαμβάνει το πλημμέλημα της κατά τρόπο που αντιβαίνει το Άρθρο 146.5 του Συντάγματος και στη βάση της αρχής της επανεξέτασης, άρθρο 59 του περί Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου, 158(Ι)/99. Το δεσμευτικό από το διατακτικό της δικαστικής απόφασης και από τις διαπιστώσεις του Δικαστηρίου για την ύπαρξη ορισμένων πραγματικών και νομικών καταστάσεων που υφίστανται κατά τον χρόνο της έκδοσης της πράξης, στην οποία στηρίχθηκε το διατακτικό της απόφασης, είναι δεσμευτικό για τη διοίκηση, η οποία κατά την επανεξέταση δεν μπορούσε και δεν μπορεί να αποστεί. Και όχι μόνο αποτελεί συνάμα και λειτουργικό εύρημα (operative finding) (Δημητράκης Ζαχαριάδης ν. Δημοκρατίας, μέσω ΕΔΥ (2001) 3 Α.Α.Δ. 722) όπου υποχρεώνει τη διοίκηση να αποκαταστήσει τα πράγματα στη θέση που ήσαν πριν από την έκδοση της ακυρωτικής απόφασης και στη συνέχεια να προχωρήσει σε επανεξέταση με πλήρη συμμόρφωση προς το δεδικασμένο. Η διοίκηση δεν δύναται πλέον να έχει ελευθερία κινήσεων ή αντίθετη άποψη (Pieris v. Republic (1983) 3 C.L.R. 1054, 1065-1066). Βεβαίως είναι ορθό, ότι όταν το διοικητικό όργανο επανεξετάζει ένα ζήτημα, η επανεξέταση συνιστά εξ ολοκλήρου νέα διαδικασία που απολήγει σε νέα απόφαση. Η διοίκηση όμως δεσμεύεται να θεραπεύσει, κατά την επανεξέταση πάντοτε, μόνο το σημείο εκείνο που κρίθηκε τρωτό από το ακυρωτικό Δικαστήριο. Η μόνη έγνοια του διοικητικού οργάνου πρέπει πάντοτε να είναι η λήψη απόφασης σύμφωνα με τον Νόμο, τις αρχές του διοικητικού δικαίου και της νομολογίας (Φρόσω Χατζηλουκά ν. Δημοκρατία (2001) 3 Α.Α.Δ. 643 και Παναγιώτης Αργυρού ν. Δημοκρατίας (2001) 3 Α.Α.Δ. 639).
Τόσο ο Αρτέμης, Δ., όσο και ο Κληρίδης, Δ. (υπό την τότε ιδιότητα του), επεσήμαναν τους τομείς στους οποίους έπασχε η αιτιολογία: αφορούσε την προϋπόθεση για κατοχή προσόντος μεταπτυχιακής πείρας, τουλάχιστον οκτώ ετών. Ήταν σαφής ο Αρτέμης Δ. στην απόφαση του όταν παρατηρεί ότι το σχέδιο υπηρεσίας της επίδικης θέσης «δεν απαιτεί τη συμπλήρωση συγκεκριμένου αριθμού διδακτικών ωρών, αλλά μεταξύ άλλων στα καθήκοντα της θέσης περιλαμβάνεται η διδασκαλία». Η εμμονή της διοίκησης να επαναλάβει το πλημμέλημα της καταδεικνύει κατάφορη περιφρόνηση των ακυρωτικών αποφάσεων του Δικαστηρίου.
Οι καθ΄ ων η αίτηση αντί να προσμετρήσουν την πείρα της αιτήτριας προέβησαν και πάλι σε υπολογισμούς ωρών, ενώ γίνεται προφανές ότι για όσο διάστημα η αιτήτρια υπηρετούσε στη βιβλιοθήκη δίδασκε παράλληλα σε σπουδαστές στην Αστυνομική Ακαδημία ως η σχετική βεβαίωση του υποδιευθυντή της Αστυνομικής Ακαδημίας ημερ. 12.5.2005.
Δεν παραγνωρίζω ότι το θέμα της διαπίστωσης κατά πόσο οι υποψήφιοι για την πλήρωση μιας θέσης κατέχουν τα προσόντα του σχεδίου υπηρεσίας είναι θέμα που εμπίπτει στη διακριτική ευχέρεια του διορίζοντος οργάνου (Papaleontiou v. R. (1987) 3 C.L.R. 211, Δημοκρατία ν. Ασσιώτη (2010 3 Α.Α.Δ. 395). Το Δικαστήριο κατά την άσκηση της αναθεωρητικής του δικαιοδοσίας δεν επεμβαίνει στην κρίση της διοίκησης, εκτός εκεί όπου κρίνει, ότι η δοθείσα ερμηνεία ή κατάληξη του διορίζοντος οργάνου δεν ήταν εύλογα επιτρεπτή. Όπως παρατηρεί και ο Κωνσταντινίδης, Δ. στην απόφαση Ουρανία Χαραλαμπίδου Κωμοδρόμου ν. Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας, ημερ. 22.6.2004, Υπόθ. Αρ. 591/03:
«Η "ερμηνεία" δεν μπορεί να απολήγει και σε αλλοίωση του Σχεδίου Υπηρεσίας με την προσθήκη σ΄ αυτό, ως μέρους του περιεχομένου του, απαιτήσεις που το ίδιο δεν θέτει. Σε περίπτωση όπως η παρούσα, η διακριτική ευχέρεια μπορεί και πρέπει να στοχεύει στον προσδιορισμό στοιχείων που να αναδεικνύουν κατά τρόπο ρεαλιστικό και πάντως εύλογο πως, η προτεινόμενη μετεκπαίδευση είναι ουσιαστική. Σ΄ αυτό το πλαίσιο, θεωρώ πως ο εκ των προτέρων καθορισμός αυστηρών προϋποθέσεων, δεσμευτικών της διακριτικής ευχέρειας, ώστε να μην αφήνεται δυνατότητα απεμπλοκής όταν τα δεδομένα στο σύνολό τους δείχνουν πως δεν έχουμε κατ΄ επίφαση μετεκπαίδευση αλλά ουσιαστική, βρίσκεται εκτός ακραίων ορίων.»
Υπό τας περιστάσεις κρίνω ότι η ερμηνεία που δόθηκε από τους καθ΄ ων η αίτηση στην πρόνοια του σχεδίου υπηρεσίας δεν ήταν εύλογα επιτρεπτή, λαμβανομένου υπόψη και του δεδικασμένου που δημιουργήθηκε από τις προηγούμενες αποφάσεις. Δεν βλέπω ούτε και μπόρεσα να αντιληφθώ σε τι διαφέρει η προσβαλλόμενη απόφαση ως προς την ερμηνεία του σχεδίου υπηρεσίας, ως προς την πείρα της αιτήτριας σε συνάρτηση με την προϋπόθεση για κατοχή προσόντος μεταπτυχιακής πείρας τουλάχιστον οκτώ ετών που δεν απαιτούσε τη συμπλήρωση συγκεκριμένου αριθμού διδακτικών ωρών της αιτήτριας στην Αστυνομική Ακαδημία επ΄ αυτού του ζητήματος, που να διακρίνει την τελευταία απόφαση των καθ΄ ων από τις προηγουμένως ακυρωθείσες. Τόσο η απόφαση στην Υπόθ. υπ΄ αρ. 796/05 όσο και στην Υπόθ. υπ΄ αρ. 1495/08, είναι απολύτως σαφής: Δεν απαιτούσε το σχέδιο υπηρεσίας τη συμπλήρωση συγκεκριμένου αριθμού διδακτικών ωρών, αλλά μεταξύ άλλων στα καθήκοντα της θέσης περιλαμβάνεται η διδασκαλία. Η εμμονή των καθ΄ ων η αίτηση να επαναλαμβάνουν την ίδια λανθασμένη πρακτική αξιολόγησης παραβιάζει κατάφορα το δεδικασμένο.
Με αυτή τη διαπίστωση κρίνεται αχρείαστη η εξέταση των λοιπών ζητημάτων που ηγέρθησαν με την προσφυγή.
Η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται με €1.600 έξοδα, πλέον ΦΠΑ αν υπάρχει, υπέρ της αιτήτριας και εναντίον των καθ΄ ων η αίτηση.
Δ. ΜΙΧΑΗΛΙΔΟΥ, Δ.
/ΦΚ