|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2015:D144
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπóθεση Αρ. 712/2011)
27 Φεβρουαρίου, 2015
[ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ORLANDO DEVELOPMENT LTD.,
Αιτητών,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΤΑΞΕΩΣ,
Καθ'ων η αίτηση.
Α.Σ. Αγγελίδης, για τους Αιτητές.
Ε. Γαβριήλ (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας, εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα, για τους Καθ'ων η αίτηση.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, Δ.: Με την παρούσα προσφυγή αμφισβητείται η νομιμότητα εκδοθέντος Διατάγματος Απαλλοτρίωσης.
Η υπόθεση αυτή έχει μια προϊστορία η οποία ξεκινά από το 2003.
Οι καθ'ων η αίτηση με Γνωστοποίηση Απαλλοτρίωσης ημερ. 4 Απριλίου 2003 και στη συνέχεια με Διάταγμα Απαλλοτρίωσης, ημερ. 12 Σεπτεμβρίου 2003, προχώρησαν στην απαλλοτρίωση των κτημάτων των αιτητών, αρ. τεμαχίου 424 και 425, Φ/Σχ. 43/33, στο χωριό Ορόκλινη της επαρχίας Λάρνακας. Ο σκοπός της απαλλοτρίωσης ήταν «η επέκταση/λειτουργία του Αστυνομικού και Πυροσβεστικού Σταθμού στο χωριό Ορόκλινη και/ή για τη δημιουργία αμαξοστάσιου στους πιο πάνω σταθμούς».
Το 2009 οι αιτητές είχαν ζητήσει επιστροφή των πιο πάνω κτημάτων, καθότι η διοίκηση δεν είχε πραγματοποιήσει το σκοπό για τον οποίο είχαν απαλλοτριωθεί τα κτήματα. Μετά από αρνητική απάντηση εκ μέρους των καθ'ων η αίτηση, οι αιτητές καταχώρισαν προσφυγή στο Ανώτατο Δικαστήριο το οποίο, με απόφαση του, διέταξε την επιστροφή των κτημάτων στους αιτητές (Υπ. Αρ. 168/2009, Orlando Developments Ltd. v. Δημοκρατίας, ημερ. 18 Φεβρουαρίου 2009). Μετά την πιο πάνω εξέλιξη οι προσπάθειες που καταβλήθηκαν μεταξύ των μερών για φιλικό διακανονισμό δεν τελεσφόρησαν.
Ακολούθως, με νέα Γνωστοποίηση Απαλλοτρίωσης ημερ. 10 Δεκεμβρίου 2010 και ακολούθως με Διάταγμα Απαλλοτρίωσης ημερ. 8 Απριλίου 2011, οι καθ'ων η αίτηση απαλλοτρίωσαν εκ νέου τα πιο πάνω κτήματα των αιτητών.
Προβλήθηκε από πλευράς αιτητών ότι η Γνωστοποίηση Απαλλοτρίωσης έγινε χωρίς να προηγηθεί οποιασδήποτε μορφής μελέτη, ως προς την αναγκαιότητα των συγκεκριμένων κτημάτων, ούτε και εξετάστηκαν οποιεσδήποτε εναλλακτικές λύσεις. Επί του προκειμένου οι καθ'ων η αίτηση εισηγήθηκαν ότι, από το φάκελο της υπόθεσης, καταφαίνεται ότι, πριν από τη λήψη της συγκεκριμένης απόφασης είχε προηγηθεί μελέτη ως προς την αναγκαιότητα χρησιμοποίησης των συγκεκριμένων τεμαχίων και ότι δεν υπήρχε άλλη εναλλακτική λύση. Προς το σκοπό αυτό οι καθ'ων η αίτηση παρέπεμψαν σε επιστολές του 2001 και του 2002, σύμφωνα με τις οποίες τα συγκεκριμένα κτήματα προς απαλλοτρίωση ήταν τα μόνα που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ενόψει της γειτνίασης τους με τον υφιστάμενο πυροσβεστικό σταθμό.
Το ζητούμενο επί του προκειμένου είναι αν η έρευνα που έχει διεξαχθεί ήταν, υπό τις περιστάσεις, η αρμόζουσα.
Είναι νομολογημένο ότι, η διαδικασία, ο τρόπος και η μορφή της έρευνας που θα ακολουθηθεί διαφέρει ανάλογα με την κάθε υπόθεση και ανάγεται στη διακριτική ευχέρεια της διοίκησης. Η τελική εκτίμηση των γεγονότων και η λήψη της σχετικής απόφασης αποτελεί καθήκον και υποχρέωση του αρμόδιου οργάνου. Το κριτήριο για την πληρότητα της έρευνας έγκειται στη συλλογή και διερεύνηση των ουσιωδών στοιχείων τα οποία παρέχουν βάση για ασφαλή συμπεράσματα. Η έρευνα είναι επαρκής εφόσον εκτείνεται στη διερεύνηση κάθε γεγονότος που σχετίζεται με το θέμα που εξετάζεται (Ράφτης ν. Δημοκρατίας κ.ά. (2002) 3 Α.Α.Δ. 345).
Η επιλογή της γης, η προώθηση της απαλλοτρίωσης και η κρίση της αρμόδιας αρχής αναφορικά με την αναγκαιότητα του έργου, αποτελούν θέματα, κατ' εξοχήν διοικητικά, στα οποία δεν επεμβαίνει το Δικαστήριο. Ταυτοχρόνως, όμως, η υποχρέωση της απαλλοτριούσας αρχής να έχει στη διάθεση της ολοκληρωμένη μελέτη αναφορικά με την υπό απαλλοτρίωση γη, προτού προχωρήσει στη λήψη απόφασης, υπάρχει. Χαρακτηριστικό είναι το πιο κάτω απόσπασμα από την υπόθεση Latomia Estate Ltd κ.ά. ν. Δημοκρατίας (2001) 3 Α.Α.Δ. 672:
«Έχει νομολογιακά καθιερωθεί ότι η Απαλλοτριούσα Αρχή δεν προχωρεί στη λήψη της απόφασης για απαλλοτρίωση παρά μόνο αφού προβεί στην εξέταση των σχεδίων του έργου που προσδιορίζουν τη φύση, την έκταση και τις ανάγκες του έργου για το οποίο διενεργείται η απαλλοτρίωση. Τα πιο πάνω πλαίσια υπαγορεύουν την ύπαρξη μιας ολοκληρωμένης μελέτης.»
Στην εν λόγω υπόθεση παρατηρούμε ότι για να κριθεί μια μελέτη ότι είναι επαρκής θα πρέπει να συνυπάρχουν στοιχεία αναφορικά με το σχεδιασμό, τις εναλλακτικές λύσεις και αρχιτεκτονικά σχέδια.
Στην υπό εξέταση υπόθεση παρατηρώ κατ' αρχήν, μια χρονική απόσταση από τις επιστολές, μέχρι τη Γνωστοποίηση Απαλλοτρίωσης, οχτώ και πλέον χρόνων. Στην επιστολή του Αναπληρωτή Διευθυντή Πυροσβεστικής Υπηρεσίας προς το Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως, ημερ. 17 Νοεμβρίου 2011, γίνεται μια αναφορά γιατί, η Πυροσβεστική Υπηρεσία, επιθυμεί να απαλλοτριωθούν τα κτήματα των αιτητών. Το τι αναφέρεται είναι ότι τα εν λόγω τεμάχια συνορεύουν με το χώρο του σταθμού και ότι ο εν λόγω χώρος είναι απαραίτητος για την ανέγερση αμαξοστασίου, αποθηκών και πεδίου εκπαίδευσης του προσωπικού που σε περίπτωση μη απαλλοτρίωσης και δημιουργίας των συγκεκριμένων εγκαταστάσεων σε άλλο χώρο δεν θα ήταν βοηθητικό. Περαιτέρω, σε μεταγενέστερη επιστολή του Διοικητή Πυροσβεστικών Σταθμών Λάρνακας - Αμμοχώστου προς το Διευθυντή της Πυροσβεστικής ημερ. 17 Δεκεμβρίου 2011, επισημαίνεται η αναγκαιότητα κατασκευής και δεύτερου αμαξοστασίου έτσι ώστε να προστατευθούν τα οχήματα του σταθμού, τονίζοντας ότι είναι ο μόνος διαθέσιμος χώρος στην περίμετρο του σταθμού και ζητείται η προσπάθεια απαλλοτρίωσης του κτήματος το συντομότερο δυνατό.
Όπως έχω σημειώσει πιο πάνω, στην υπόθεση Latomia (ανωτέρω) γίνεται μια ολοκληρωμένη ανάλυση του τι πρέπει να περιλαμβάνει μια μελέτη, έτσι ώστε να καθίσταται δυνατός ο δικαστικός έλεγχος.
Στην προκείμενη περίπτωση, πέραν από το γεγονός ότι τα κτήματα εφάπτονται του υφιστάμενου πυροσβεστικού σταθμού και ότι θα εξυπηρετηθούν οι ανάγκες της πυροσβεστικής υπηρεσίας, τίποτε άλλο δεν αναφέρεται ως προς τη δυνατότητα χρησιμοποίησης ενδεχομένως εναλλακτικής λύσης ή οποιαδήποτε άλλη απαλλοτρίωση γης με προοπτική εφαρμογής άλλων αρχιτεκτονικών λύσεων. Ουδεμία αναφορά γίνεται είτε σε υφιστάμενο χωροταξικό σχέδιο ή ακόμη και σε μελέτη οργάνωσης ή κτιριολογικού προγραμματισμού, στοιχεία τα οποία θα βοηθούσαν στην εξέταση της υπό αναφορά υπόθεσης. Αφήνω που οι εν λόγω επιστολές προέρχονται από την υπηρεσία η οποία ουσιαστικώς επιθυμεί την απαλλοτρίωση της γης για ικανοποίηση δικών τους αναγκών και όπως σημείωσα απέχουν χρονικά πολύ της επίδικης περιόδου.
Με γνώμονα τα πιο πάνω είμαι της γνώμης ότι οι καθ'ων η αίτηση δεν είχαν προβεί στη δέουσα, υπό τις περιστάσεις, έρευνα και μελέτη πριν προχωρήσουν στη λήψη της προσβαλλόμενης απόφασης για την απαλλοτρίωση των κτημάτων των αιτητών.
Ως εκ τούτου, η προσφυγή επιτυγχάνει. Η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρούται. Ποσό €1600 ως έξοδα, πλέον Φ.Π.Α., επιδικάζονται υπέρ των αιτητών και εναντίον των καθ'ων η αίτηση.
Κ. ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ,
Δ.
/ΔΓ