|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
Κυπριακή νομολογία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Γεωργίου Aλίκη ν. Δήμου Λάρνακας (Aρ. 2) (1998) 3 ΑΑΔ 821
Ηλία Άννα και Άλλοι ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (1999) 3 ΑΑΔ 884
Κάππας Γεώργιος ν. Oργανισμού Κυπριακής ΓαλακτοκομικήςΒιομηχανίας (2000) 3 ΑΑΔ 36
Kυπριακό Διϋλιστήριο Πετρελαίου Λτδ ν. Δήμου Λάρνακας (2000) 3 ΑΑΔ 345
Δήμος Αραδίππου ν. Έλλης Θεοδούλου (2001) 3 ΑΑΔ 778
Βασιλείου Αντρούλλα και Άλλη ν. Kυπριακής Δημοκρατίαςκαι Άλλων (2002) 3 ΑΑΔ 485
Νικόλα Κυπρούλα Μ. και Άλλοι ν. Δήμου Λευκωσίας (2010) 3 ΑΑΔ 47
Θεοδώρου Χαράλαμπος Νικόλα ν. Επάρχου Πάφου (2014) 3 ΑΑΔ 585, ECLI:CY:AD:2014:C978
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
ECLI:CY:AD:2015:D54
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπόθεση Αρ. 6411/2013)
30 Ιανουαρίου 2015
[ΝΑΘΑΝΑΗΛ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ Α46 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
KOTSONIS ENTERPRISES LIMITED,
Αιτητές
- ΚΑΙ -
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
1. ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ,
2. ΕΠΑΡΧΙΑΚΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ.
Καθ΄ ων η αίτηση
--------------------------------------
Θ. Ιωαννίδης, για τους Αιτητές.
Δ. Καλλίγερος, Δικηγόρος της Δημοκρατίας,
για τους Καθ΄ ων η αίτηση.
---------------------------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΝΑΘΑΝΑΗΛ, Δ.: Οι αιτητές επιδιώκουν την ακύρωση της απόφασης των καθ΄ ων ημερ. 2.9.2013, με την οποία πληροφορήθηκαν ότι η αίτηση τους για άδεια οικοδομής για ανέγερση δύο αποθηκών στο τεμάχιο τους στη Νήσου απορρίπτεται λόγω του ότι δεν είχε εφαρμοσθεί ο όρος 502 της χορηγηθείσας πολεοδομικής άδειας με αριθμό ΛΕΥ/02741/2009.
Όπως προκύπτει από τα γεγονότα που καταγράφονται στην ένσταση και δεν αμφισβητούνται από τους αιτητές, είχε εκδοθεί η πιο πάνω πολεοδομική άδεια, (Παράρτημα 2 στην ένσταση), είχε εκδοθεί στις 30.6.2010, με την οποία και γνωστοποιήθηκε η χορήγηση της με σκοπό την ανέγερση δύο αποθηκών στο τεμάχιο αρ. 239 των αιτητών στο χωριό Νήσου, στη βάση των όρων που επισυνάφθηκαν. Ο όρος 502 που τέθηκε έχει ως εξής:
«(502) Πριν την υποβολή αίτησης για άδεια οικοδομής να υποβληθούν στοιχεία, επιβεβαιωμένα από το Υπουργείο Εμπορίου Βιομηχανίας και Τουρισμού, ότι η ανάπτυξη θα είναι αποθηκευτική ανάπτυξη Κατηγορίας Β η οποία θα σχετίζεται με τη διευκόλυνση του διαμετακομιστικού εμπορίου, ως κέντρο διανομής προϊόντων.»
Οι αιτητές υπέβαλαν στις 31.8.2010 επιστολή στο Υπουργείο Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού επιδιώκοντας επιβεβαίωση από το Υπουργείο ότι η ανάπτυξη θα είναι «αποθηκευτική ανάπτυξη κατηγορίας Β, η οποία θα σχετίζεται με τη διευκόλυνση του διαμετακομιστικού εμπορίου, ως κέντρο διανομής προϊόντων.». Το Υπουργείο απάντησε με επιστολή ημερ. 7.9.2010, (Παράρτημα 12), ότι δεν μπορούσε να επιβεβαιώσει μελλοντική χρήση οποιασδήποτε οικοδομικής ανάπτυξης, εναπόκειτο δε στους ιδιοκτήτες να χρησιμοποιήσουν την ανάπτυξη σύμφωνα με τους όρους της πολεοδομικής άδειας και της άδειας οικοδομής.
Υπό το φως των πιο πάνω, σε σύσκεψη εκπροσώπων του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως και του πιο πάνω Υπουργείου, αποφασίστηκε να εξεταστεί το ενδεχόμενο τροποποίησης του όρου 502, ως κατωτέρω:
«Η ανάπτυξη δεν θα τεθεί σε χρήση, εάν δεν υποβληθούν στο Γραφείο Επάρχου στοιχεία επιβεβαιωμένα από το Υπουργείο Εμπορίου, Βιομ. και Τουρισμού, ότι η ανάπτυξη θα είναι Κατηγορίας Β, η οποία θα σχετίζεται με τη διευκόλυνση του διαμετακομιστικού εμπορίου ως κέντρο διανομής προϊόντων.»
Εν τέλει και αφού είχαν στο μεταξύ εξασφαλιστεί οι θετικές απόψεις άλλων Τμημάτων ως προς την ανάπτυξη που επιδίωκαν οι αιτητές, άλλαξαν οι πολεοδομικές ζώνες ώστε το τεμάχιο των αιτητών να είχε μετατραπεί από βιομηχανική ζώνη σε γεωργική ζώνη. Περαιτέρω, το Κοινοτικό Συμβούλιο Πέρα Χωρίου Νήσου εξέφρασε αρνητικές απόψεις σχετικά με την ανάπτυξη υπό το φως του γεγονότος ότι εκκρεμούσε στο Υπουργείο Εσωτερικών αίτημα του Συμβουλίου να μην προωθηθεί οποιαδήποτε άλλη αίτηση για άδεια οικοδομής στην περιοχή που βρίσκεται το τεμάχιο, εκτός και αν αφορούσε σε ανέγερση κατοικίας εφόσον στόχος είναι η μετατροπή της περιοχής σε οικιστική.
Η Επαρχιακή Διοίκηση απέστειλε στις 8.7.2013, (Παράρτημα 16), επιστολή στο Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως για σύντομη εξέταση της πρότασης για τροποποίηση του όρου 502. Το Τμήμα Πολεοδομίας στις 2.8.20113 απάντησε ότι είχε ήδη απορριφθεί το σχετικό αίτημα των αιτητών από τις 17.12.2010, γεγονός που έδειχνε ότι η Πολεοδομική Αρχή επέμενε στην υλοποίηση του συγκεκριμένου όρου εφόσον αυτός αποτελεί πρόνοια που εφαρμόζεται στο Σχέδιο Πολεοδομικών Ζωνών, (Παράρτημα 18).
Οι αιτητές ως λόγους ακύρωσης της προσβαλλόμενης πράξης προβάλλουν ότι οι καθ΄ ων ενήργησαν με πλάνη περί τα πράγματα κατά παράβαση του άρθρου 46 του Νόμου αρ. 158(Ι)/1999, διότι ενώ οι αιτητές απευθύνθηκαν σε μια ανεξάρτητη αρχή, δηλαδή, το Υπουργείο Εμπορίου Βιομηχανίας και Τουρισμού, ζητώντας συμμόρφωση με τον όρο 502 και ενώ τους δόθηκε η απάντηση ότι εξ αντικειμένου δεν μπορούσε να εφαρμοστεί ο όρος, οι καθ΄ ων παρέλειψαν να λάβουν υπόψη την απάντηση του ίδιου του Υπουργείου. Αντ΄ αυτού, φαίνεται να έλαβαν υπόψη την αρνητική θέση του Κοινοτικού Συμβουλίου Πέρα Χωρίο Νήσου ότι δεν επιθυμεί την ανάπτυξη, παραγνωρίζοντας ότι η αίτηση των αιτητών θα έπρεπε να εξεταστεί με βάση το νομικό καθεστώς που επικρατούσε κατά την ημερομηνία υποβολής της.
Η θέση των αιτητών με παραπομπή και στην απόφαση Αλίκη Γεωργίου ν. Δήμου Λάρνακας (Αρ. 2) (1998) 3 Α.Α.Δ. 821, είναι ότι ο όρος 502 είναι πρόωρος, αντίθετος με την έρευνα των καθ΄ ων και εκτός των προνοιών του Νόμου. Αυτό, διότι οι καθ΄ ων προσδιόρισαν ως ουσιώδη παράγοντα για την έκδοση της άδειας τη μελλοντική χρήση του τεμαχίου, γεγονός που εισάγει παράγοντα που δεν σχετίζεται με την έκδοση της άδειας.
Οι καθ΄ ων, αφού αναφέρονται στα γεγονότα επαναλαμβάνοντας στην ουσία τα όσα κατέγραψαν στην ένσταση τους, εισηγούνται ότι ουδεμία πλάνη περί το νόμο και τα πράγματα παρείσφρυσε στην απόφαση τους, εφόσον δεν πλανήθηκαν ως προς τη συνδρομή των όρων που είχαν τεθεί με την πολεοδομική άδεια. Αντίθετα, με αντίληψη του προβληματικού του όρου 502, συγκλήθηκε σύσκεψη κατά την οποία δεν αφέθηκε καμία αμφιβολία ότι όλα τα γεγονότα που ήσαν ουσιώδη λήφθηκαν υπόψη κατά τον ορθό τρόπο. Η αρμοδία αρχή επέμενε στην τήρηση του όρου, οπότε δεν απέμεινε επιλογή στους καθ΄ ων παρά να απορρίψουν την αίτηση για άδεια οικοδομής. Οι καθ΄ ων θεωρούν ότι κατά πόσο ο όρος 502 είναι παράλογος ή αντιφατικός δεν μπορεί να εξεταστεί στο πλαίσιο απόφασης επί αίτησης για άδεια οικοδομής. Ο όρος 502 είχε τεθεί με την πολεοδομική άδεια, την οποία οι αιτητές δεν προσέβαλαν καθ΄ οιονδήποτε τρόπο.
Η νομολογία είναι σαφής στο ότι η πολεοδομική άδεια αποτελεί το θεμέλιο για μια προτεινόμενη ανάπτυξη και ότι με τους όρους που δεδομένα τίθενται σ΄ αυτή, η άδεια οικοδομής μπορεί να επιβάλει όρους προορισμένους μόνο για τις ανάγκες πραγμάτωσης της συγκεκριμένης ανάπτυξης. Η εξέταση αίτησης για οικοδομική άδεια γίνεται υπό το φως της προηγηθείσας πολεοδομικής άδειας. Όπως έχει λεχθεί στην Κυπρούλλα Ματθαίου Γ. Νικόλα κ.ά. ν. Δήμου Λευκωσίας (2010) 3 Α.Α.Δ. 47:
«Η νομολογία πράγματι αναγνωρίζει ότι η πολεοδομική άδεια αποτελεί το θεμέλιο για μια προτεινόμενη ανάπτυξη και ότι με δοσμένους τους όρους που τίθενται σ΄ αυτή, η άδεια οικοδομής μπορεί να επιβάλει όρους όχι προς υποκατάσταση ή αντίκρουση αυτών της πολεοδομικής άδειας, αλλά μόνο προορισμένους για τις ανάγκες πραγμάτωσης της συγκεκριμένης ανάπτυξης, η οποία ήδη ικανοποίησε τους ευρύτερους πολεοδομικούς σχεδιασμούς. Με άλλα λόγια, η εξέταση μιας αίτησης προς χορήγηση οικοδομικής άδειας, γίνεται υπό το πρίσμα της προηγηθείσας πολεοδομικής άδειας.»
Περαιτέρω η νομολογία είναι καθαρή στο ότι υπερισχύει η πολεοδομική άδεια έναντι της άδειας οικοδομής και έστω και αν οι δύο άδειες είναι συναφείς ως προς το ευρύτερο αντικείμενο της επιδιωκόμενης ανάπτυξης, διατηρούν την αυτοτέλεια τους ως χωριστές διοικητικές πράξεις με χωριστά κριτήρια για την έκδοση κάθε μιας από αυτές, είτε με βάση τον περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμο του 1972, είτε με βάση το Κεφ. 96, (Ζαντής ν. Επάρχου Λευκωσίας (1992) 4 Α.Α.Δ. 4841, Δήμος Αραδίππου ν. Έλλης Θεοδούλου (2001) 3 Α.Α.Δ. 778 και Βασιλείου ν. Δημοκρατίας (2002) 3 Α.Α.Δ. 485).
Στην πλέον πρόσφατη απόφαση της Ολομέλειας επί του θέματος Χαράλαμπος Νικόλα Θεοδώρου ν. Επάρχου Πάφου, Α.Ε. αρ. 49/2010, ημερ. 19.12.2014, ECLI:CY:AD:2014:C978, έγινε με επιδοκιμασία παραπομπή στις υποθέσεις Ζαντής ν. Επάρχου Λευκωσίας - ανωτέρω - και Βασιλείου κ.ά. ν. Δημοκρατίας - ανωτέρω - ως προς το ότι η πολεοδομική άδεια αποτελεί το θεμέλιο για την υποβολή αίτησης για παροχή άδειας οικοδομής. Και ως προς το ότι η άδεια οικοδομής αποτελεί την άδεια για την εκτέλεση των εγκριθέντων με την πολεοδομική άδεια έργων. Η Ολομέλεια μάλιστα δεν διέκρινε διαφορά μεταξύ προϋπάρχουσας πολεοδομικής άδειας και της παραβίασης των όρων της, με την περίπτωση εξ ολοκλήρου μη ύπαρξης ή ακυρωθείσας πολεοδομικής άδειας.
Στη βάση των ανωτέρω καθίσταται πρόδηλο ότι η προσφυγή δεν μπορεί να έχει επιτυχή κατάληξη. Το αναθεωρητικό Δικαστήριο δεν έχει εν προκειμένω τη δυνατότητα έμμεσης και παρεμπίπτουσας εξέτασης της νομιμότητας του όρου 502 που είχε τεθεί στο πλαίσιο της έκδοσης της πολεοδομικής άδειας η οποία είχε προηγηθεί. Οι αιτητές όφειλαν, αν διαφωνούσαν με τον όρο να προσέφευγαν εναντίον του νομότυπου της ίδιας της πολεοδομικής άδειας με ενσωματωμένο τον όρο 502 με τον οποίο διαφωνούσαν, εφόσον στη βάση της νομολογίας, (Κυπριακό Διϋλιστήριο Πετρελαίου Λτδ ν. Δήμου Λάρνακας (2000) 3 Α.Α.Δ. 345 και Λειβαδιώτου ν. Δήμου Αγίου Δομετίου (2010) 3 Α.Α.Δ. 456), οι όροι μιας πολεοδομικής άδειας δεν είναι διαιρετοί ώστε να προσβάλλονται αυτοτελώς προς ακύρωση τους. Η νομιμότητα όρου πολεοδομικής άδειας δεν μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο αναθεώρησης υπό το φως και του άρθρου 25(2) του περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμου αρ. 90/72, το οποίο ρητά προβλέπει ότι όταν χορηγείται πολεοδομική άδεια υπό όρους, οι όροι αυτοί αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της. Όπως ακριβώς βεβαίως και εδώ. Η χορηγηθείσα πολεοδομική άδεια ΛΕΥ/02741/2009, (Παράρτημα 2 στην ένσταση), δόθηκε υπό τους όρους του συνημμένου εκεί Παραρτήματος και υπό την προϋπόθεση τήρησης τους.
Οι αιτητές όχι μόνο δεν ενέστησαν εγκαίρως, επιδίωξαν αντίθετα την εφαρμογή του όρου 502 με την επιστολή τους ημερ. 31.8.2010 προς το Υπουργείο προς εξασφάλιση της σχετικής επιβεβαίωσης. Μετά δε την απάντηση του Υπουργείου, προέβηκαν σε αίτηση για εξασφάλιση της άδειας οικοδομής στις 22.10.2010, (Παράρτημα 1 στην ένσταση). Εκ των υστέρων λοιπόν προσφεύγουν εναντίον της άρνησης των καθ΄ων να χορηγήσουν την έκδοση της άδειας οικοδομής ενόψει της μη συμμόρφωσης τους με τον όρο 502. Αυτό θέτει σε εφαρμογή το δόγμα της επιδοκιμασίας και αποδοκιμασίας, (Ηλία ν. Δημοκρατίας (1999) 3 Α.Α.Δ. 884, Κάππα ν. Οργανισμού Κυπριακής Γαλακτοκομικής Βιομηχανίας (2000) 3 Α.Α.Δ. 36 και Κυπριακό Διϋλιστήριο Πετρελαίου Λτδ ν. Δήμου Λάρνακας - ανωτέρω -).
Στην υπόθεση Λειβαδιώτου ν. Δήμου Αγίου Δομετίου - πιο πάνω - είχε αντιμετωπιστεί παρόμοιο ζήτημα με την παρούσα. Η εφεσείουσα είχε εξασφαλίσει πολεοδομική άδεια μετά από δική της αίτηση, στην οποία είχε τεθεί όρος όπως τμήμα του τεμαχίου που επηρεαζόταν από ρυμοτομία θα παραχωρείτο στο δημόσιο δρόμο. Η πολεοδομική αυτή άδεια δεν αμφισβητήθηκε είτε με ιεραρχική προσφυγή, είτε με προσφυγή δυνάμει του Άρθρου 146 του Συντάγματος. Όταν υπέβαλε αίτηση για άδεια οικοδομής, η αρμόδια αρχή την ενημέρωσε ότι έπρεπε να υπογράψει έντυπο δήλωσης παραχώρησης της ρυμοτομίας στο δημόσιο δρόμο. Η εφεσείουσα αρνήθηκε προβάλλοντας ότι αυτή η απαίτηση ήταν εκβιαστική υπό το φως μάλιστα της δωρεάν παραχώρησης του τμήματος του τεμαχίου χωρίς να είχε προηγηθεί δεσμευτική ρυμοτομία. Τέθηκαν διάφορα ζητήματα κατά την προσφυγή η οποία απερρίφθη. Η Ολομέλεια απέρριψε την έφεση υπό το φως του δοσμένου του πολεοδομικού όρου. Εφόσον η εφεσείουσα δεν είχε αμφισβητήσει το κύρος της πολεοδομικής άδειας, δεν μπορούσε πλέον να συζητηθούν θέματα που άπτονταν της παραβίασης του δικαιώματος ιδιοκτησίας ή και της ανάγκης να υπήρχε δεσμευτική ρυμοτομία. Ούτε είχε επίδραση στο αίτημα της εφεσείουσας, η εισήγηση ότι ο όρος θα έπρεπε να είχε εκπληρωθεί στο τέλος της ανάπτυξης και όχι προκαταβολικά, εφόσον η πολεοδομική άδεια προέβλεπε ότι η ανάπτυξη δεν θα τίθετο σε χρήση εκτός και αν εκπληρώνονταν όλοι οι όροι της άδειας, διότι και αυτό θα έπρεπε να τεθεί από την εφεσείουσα στη διοίκηση για να ληφθεί σχετική απάντηση ώστε να τίθετο ζήτημα αναθεώρησης.
Η ουσία της υπό κρίση προσφυγής είναι ακριβώς όπως το θέτουν οι καθ΄ ων στην καταληκτική τους παράγραφο στη γραπτή τους αγόρευση. Οι αιτητές δεν προσέβαλαν την πολεοδομική άδεια, ώστε να εξεταζόταν το νόμιμο, παράλογο, αυθαίρετο, ή, το μελλοντικό στοιχείο του όρου. Το ότι το Υπουργείο απάντησε ότι δεν μπορούσε να δώσει τη βεβαίωση που καταγραφόταν στον όρο 502, δεν σημαίνει ότι μπορεί να ελεγχθεί το ενδεχόμενο του ανεφάρμοστου του.
Ούτε το ότι μετέπειτα οι αρμόδιες αρχές εξέτασαν την πιθανότητα να τροποποιήσουν τον όρο δίδει στο αναθεωρητικό Δικαστήριο τη δυνατότητα σ΄ αυτό το στάδιο να ελέγξει την πολεοδομική άδεια, ή, το λόγο που οι καθ΄ ων εξέδωσαν την προσβαλλόμενη πράξη. Οι καθ΄ ων δεν είχαν επιλογή εφόσον οι αιτητές δεν συμμορφώθηκαν με τον τεθέντα όρο. Υπήρχε δέουσα έρευνα, όλα τα στοιχεία ήταν ενώπιον των καθ΄ ων και η απόφαση τους είναι αιτιολογημένη.
Ούτε είναι ορθή, ή, ακόμη και σχετική στην περίπτωση, η θέση των αιτητών ότι η προσβαλλόμενη πράξη έπρεπε να αποφασιστεί με βάση το καθεστώς που ίσχυε κατά την αίτηση για πολεοδομική άδεια. Η ορθή νομολογιακή αρχή είναι ότι μια αίτηση προς τη διοίκηση αποφασίζεται με βάση το νομοθετικό καθεστώς που ισχύει κατά το χρόνο έκδοσης της, (Άρθρα 9 και 10 του Νόμου αρ. 158(Ι)/1999 και Super Home Center D.I.Y. Ltd κ.ά. ν. Νικολάου κ.ά. (2012) 3 Α.Α.Δ. 381). Εδώ δεν έχει τεθεί με σοβαρότητα ή με ιδιαίτερα δεδομένα και στοιχεία ζήτημα παρέλευσης ευλόγου χρόνου, η δε προσβαλλόμενη πράξη εκδόθηκε λόγω της προϋπάρχουσας πολεοδομικής άδειας και της μη συμμόρφωσης με τους όρους της.
Η προσφυγή απορρίπτεται με €1.300 έξοδα εναντίον των αιτητών και υπέρ των καθ΄ ων.
Η προσβαλλόμενη πράξη επικυρώνεται με βάση το Άρθρο 146.4(α) του Συντάγματος.
Στ. Ναθαναήλ,
Δ.
/ΕΘ