|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2014:D729
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπόθεση Αρ. 502/2013)
30 Σεπτεμβρίου, 2014
[K. ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ,
Αιτητής,
KAI
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ & Κ. ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ
(ΤΜΗΜΑ ΓΡΑΦΕΙΟΥ ΕΥΗΜΕΡΙΑΣ),
Καθ΄ου η αίτηση.
- - - - - -
Αιτητής παρών.
Ν. Γρηγορίου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για το Καθ΄ου η Αίτηση.
- - - - - -
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, Δ.: Ο αιτητής στην παρούσα προσφυγή παρουσιάζεται αυτοπροσώπως και προσβάλλει την απόφαση των καθ΄ων η αίτηση να τερματίσουν από την 1.1.2013 την καταβολή δημοσίου βοηθήματος καθώς και την καταβολή των τόκων του ενυπόθηκου δανείου του. Στην προσφυγή καταγράφεται «...είμαι ανάπηρο άτομο και δυστυχώς το Γραφείο Ευημερίας στις 31.12.2012 μου τερμάτισε το επίδομα καθ΄ υπέρβαση εξουσίας χωρίς την δέουσα έρευνα και προσοχή χωρίς να καταβάλλονται οι τόκοι του ενυπόθηκου δανείου βάση του Ν. 95(Ι)/2006».
Η προσφυγή καταχωρήθηκε στις 15.3.2013, παρά το ότι δεν υπήρξε αλληλογραφία του αρμόδιου Τμήματος με τον αιτητή, στη βάση μόνο του πραγματικού γεγονότος ότι ο ίδιος έπαυσε να λαμβάνει δημόσιο βοήθημα που του καταβαλλόταν μέχρι 31.12.2012 και στηριζόμενος σε προφορική ενημέρωση που είχε από Λειτουργούς των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας.
Σύμφωνα με τον Κανονισμό 7 του περί Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου Διαδικαστικού Κανονισμού του 1962, ο αιτητής θα πρέπει να εξειδικεύσει ρητά και να αιτιολογήσει πλήρως τους νομικούς λόγους ακύρωσης. Θέματα που εγείρονται κατά παράβαση του Κανονισμού 7, δεν εξετάζονται, σύμφωνα με τη νομολογία. Ωστόσο ο διαδικαστικός αυτός Κανονισμός τυγχάνει χαλάρωσης όταν διάδικος εμφανίζεται χωρίς δικηγόρο, όπως στην προκείμενη περίπτωση. Υπό τις περιστάσεις θα προχωρήσω στην εξέταση της αίτησης, με βάση τα ενώπιον μου στοιχεία.
Ο αιτητής είναι ηλικίας 31 ετών, διαμένει στο Παλιομέτοχο με τη σύζυγο και το ανήλικο τέκνο τους, ηλικίας οκτώ ετών. Μέχρι τον Ιανουάριο του 2006 εργαζόταν στις οικοδομές, ωστόσο αντιμετώπισε πρόβλημα καρδιακής ανεπάρκειας και στις 13.9.2006 υποβλήθηκε σε εμφύτευση αμφικοιλιακού βηματοδότη. Μετά από σχετική αίτηση, ο αιτητής εγκρίθηκε ως ανάπηρο άτομο και του παραχωρήθηκε μηνιαίο δημόσιο βοήθημα από τις 28.6.2006 μέχρι τις 31.12.2012. Τον Απρίλιο του 2011 διαπιστώθηκε η δημιουργία υπερπληρωμής επειδή η οικογένεια λάμβανε ποσό τροφείων για τον παιδοκομικό σταθμό για περίοδο κατά την οποία το τέκνο τους είχε σταματήσει τη φοίτησή του, καθώς επίσης και επειδή για την περίοδο 1.10.2008 μέχρι 30.4.2011 ο αιτητής έλαβε ποσό πέραν του ποσού που αναλογούσε στους τόκους και τη δόση του ενυπόθηκου δανείου. Ο αιτητής ενημερώθηκε σχετικά κατά τη διάρκεια κατ΄ οίκον επίσκεψης Λειτουργού στις 12.4.2011. Το πιο πάνω δάνειο εξοφλήθηκε στις 8.10.2010, σύμφωνα με απόδειξη που προσκόμισε ο αιτητής στις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας. Συνακόλουθα, από το Μάιο του 2011 άρχισε η αποκοπή ποσού ύψους €100 από το μηνιαίο δημόσιο βοήθημα που καταβάλλετο στον αιτητή. Στις 22.10.2012 ο αιτητής προσκόμισε βεβαίωση της ΣΠΕ Πιτσιλιάς για τη σύναψη ενυπόθηκου δανείου στις 7.10.2011, με αίτημα την παραχώρηση τόκων και δόσης δανείου στο ποσό δημοσίου βοηθήματος. Ο αιτητής ανέφερε ότι το εν λόγω δάνειο έγινε με σκοπό την προσθήκη τρίτου υπνοδωματίου στην οικία του, λόγω του ότι η ανέγερση της οικίας δεν είχε ολοκληρωθεί.
Με βάση τις πρόνοιες του άρθρου 8(γ)(ι) του Νόμου, το δάνειο κρίθηκε ότι δεν συνάφθηκε για ανέγερση κατοικίας, αλλά για τροποίηση/επιδιόρθωση οικίας για την οποία δεν παραχωρείται ποσό δανείου και τόκων από το Ταμείο Δημόσιων Βοηθημάτων. Η εν λόγω απόφαση γνωστοποιήθηκε στον αιτητή κατά τη διάρκεια συνάντησης με Λειτουργούς της Υπηρεσίας Κοινωνικής Ευημερίας στις 15.11.2012.
Στις 23.1.2013 η Διευθύντρια Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας εξέδωσε εγκύκλιο (Παράρτημα 12 στην Ένσταση), με την οποία ενημέρωνε ότι στα πλαίσια αναθεώρησης όλων των επιδομάτων ειδικής δίαιτας, αυτά αποκόπτονται αυτόματα από όλους τους λήπτες από την 1.1.2013. Ωστόσο, το εν λόγω βοήθημα θα παρεχόταν κατόπιν έγκρισής της σε όσους λήπτες βρίσκονται υπό ιατρική επίβλεψη και στους οποίους χορηγούνται διαιτητικά τρόφιμα για ειδικούς ιατρικούς σκοπούς που δεν καλύπτονται από το Υπουργείο Υγείας. Ενόψει τούτου, το δημόσιο βοήθημα που λάμβανε ο αιτητής τερματίστηκε από την 1.1.2013. Την 5.2.2013 ο αιτητής ενημερώθηκε προφορικά για την απόφαση της Διευθύντριας και στη συνέχεια του ζητήθηκε να προσκομίσει τυχόν στοιχεία που να δεικνύουν ότι εμπίπτει στους δικαιούχους του επιδόματος ειδικής δίαιτας. Το Μάρτη του 2013 ο αιτητής προσκόμισε ιατρικές βεβαιώσεις και πιστοποιητικά στα οποία περιγράφεται η θεραπεία που ακολουθεί και η φαρμακευτική αγωγή που λαμβάνει με σκοπό να ζητηθεί έγκριση από τη Διευθύντρια Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας για τη συνέχιση της παραχώρησης του ποσού της ειδικής δίαιτας για την αγορά των φαρμάκων. Ενώ εκκρεμούσε η εξέταση των βεβαιώσεων που ο ίδιος υπέβαλε, ο αιτητής καταχώρησε την παρούσα προσφυγή. Η διαδικασία εξέτασης του αιτήματος ολοκληρώθηκε με την αποστολή επιστολής ημερομηνίας 14.11.2013, αντίγραφο της οποίας επισυνάφθηκε στη γραπτή αγόρευση των καθ΄ων η αίτηση, καθότι είναι μεταγενέστερη της καταχώρησης της ένστασης. Στη συνέχεια απεστάλη επιστολή ημερομηνίας 27.12.2013, αντίγραφο της οποίας κατατέθηκε επίσης με τη γραπτή αγόρευση της καθ΄ης η αίτηση, με την οποία ενημερώθηκε ότι εκκρεμούσε υπόλοιπο υπερπληρωμής, εφόσον είχε καταστεί οριστικός ο τερματισμός του δημοσίου βοηθήματος και δεν μπορούσαν να συνεχιστούν οι αποκοπές.
Στα πλαίσια της αγόρευσής του ο αιτητής παραπονείται για τη μη παραχώρηση του ποσού της ειδικής δίαιτας. Όπως ορθά προκύπτει από τα γεγονότα της υπόθεσης, κατά το χρόνο της καταχώρησης της προσφυγής εκκρεμούσε η απόφαση ως προς το κατά πόσο ο αιτητής ενέπιπτε στους δικαιούχους, με βάση τα στοιχεία που ο ίδιος υπέβαλε τον Μάρτιο του 2013. Τελικά, η απόφαση επί του ζητήματος αυτού του κοινοποιήθηκε με επιστολή ημερομηνίας 14.11.2013, μετά την καταχώρηση της προσφυγής. Ως εκ τούτου, εκφεύγει του αναθεωρητικού ελέγχου στα πλαίσια της παρούσας διαδικασίας.
Σε ό,τι αφορά το θέμα του τόκου του δανείου, παρατηρείται ότι, με βάση το Παράρτημα 11 στην Ένσταση, στο οποίο περιλαμβάνεται η απόφαση επί του θέματος, αναγράφεται το όνομα της κας Χρυστάλλας Κωσταρά ως το άτομο που συνέταξε την απόφαση και ως ημερομηνία υπογραφής την 4.1.2013.
Σύμφωνα με το άρθρο 5 του Νόμου προνοείται ότι:
«Η απόφαση αν κάποιος αιτητής ή λήπτης πληροί τις προϋποθέσεις για παροχή σ' αυτόν δημόσιου βοηθήματος καθώς και για το ύψος του το βοηθήματος οποίο δικαιούται, αποτελεί καθήκον του Διευθυντή και κάθε τέτοια απόφαση πρέπει να είναι σύμφωνη με τις διατάξεις του παρόντος Νόμου και οποιωνδήποτε Κανονισμών που εκδίδονται με βάση αυτόν:
Νοείται ότι ο Διευθυντής δύναται να αναθέτει σε οποιοδήποτε Λειτουργό των Υπηρεσιών του ή σε επιτροπή αποτελούμενη από Λειτουργούς των Υπηρεσιών του ή από άλλα άτομα, να εξετάζει ορισμένα θέματα που αναφύονται από την αίτηση και να υποβάλλει στον ίδιο σχετική έκθεση.»
Στο άρθρο 2 του Νόμου «Διευθυντής» σημαίνει το Διευθυντή των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας ή τον κατάλληλα εξουσιοδοτημένο αντιπρόσωπό του.
Έχοντας κατά νουν τις πιο πάνω νομοθετικές πρόνοιες, προέχει η εξέταση του ζητήματος της αρμοδιότητας του οργάνου που εξέδωσε την προσβαλλόμενη απόφαση, ζήτημα που δύναται να εξεταστεί αυτεπάγγελτα από το Δικαστήριο, καθώς συνδέεται με θέματα δημόσιας τάξης.
Παρόλο που δεν αναφέρεται στην προσφυγή ποιά είναι η διοικητική πράξη ή απόφαση που προσβάλλεται με αυτή, θεωρώ ότι είναι αυτή που περιλαμβάνεται στο Παράρτημα 11.
Μια πράξη όμως για να είναι έγκυρη, ως εκδιδόμενη από διοικητικό όργανο, θα πρέπει να συνοδεύεται από τη δέουσα εξουσιοδότηση. Στην υπόθεση Κούτσιου ν. Δημοκρατίας (2001) 3 Α.Α.Δ. 987, στη σελ. 994, λέχθηκαν από την πλειοψηφία της Ολομέλειας τα εξής σχετικά:
«Στην απουσία έγγραφης καταχώρισης που να επιβεβαιώνει ότι η απόφαση για τη μετάθεση έχει ληφθεί από το όργανο στο οποίο ο Νόμος έχει εναποθέσει την σχετική αρμοδιότητα θεωρούμε ότι το τεκμήριο της κανονικότητας των διοικητικών πράξεων δεν διαθέτει την εμβέλεια να ενδύει με τον μανδύα της νομιμότητα τα όσα χρεάζονται να συντελεσθούν για να διενεργηθεί νόμιμα μια μετάθεση - καταγράφονται στις παραγ. (1) -(3), πιο πάνω. Αντίθετη προσέγγιση θα ισοδυναμούσε με καταστρατήγηση των αρχών της χρηστής διοίκησης οι οποίες υπαγορεύουν την τήρηση εγγράφων καταχωρίσεων το δε τεκμήριο της κανονικότητας θα προσέφερε ασυλία σε πράξεις αναρμοδίων οργάνων με τη δικαιολογία ότι είχαν ενεργήσει ύστερα από οδηγίες των αρμοδίων οργάνων».
Έχω διεξέλθει το διοικητικό φάκελο και δεν έχω εντοπίσει σ΄ αυτόν να υπάρχει οποιαδήποτε απόφαση του Διευθυντή, ή οποιαδήποτε εξουσιοδότηση ή ανάθεση στη συγκεκριμένη Λειτουργό κα Χρυστάλλα Κωσταρά για λήψη απόφασης εκ μέρους του.
Συνακόλουθα, ελλείψει απόφασης του αρμοδίου οργάνου, που δεν είναι άλλο από το Διευθυντή των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας, η κοινοποιηθείσα στον αιτητή απόρριψη του αιτήματός του είναι άκυρη.
Η προσφυγή επιτυγχάνει σε ότι αφορά την απόρριψη αιτήματος καταβολής των τόκων του ενυπόθηκου δανείου (Παράρτημα 11). Η επί του προκειμένου προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται. Ο αιτητής καταχώρησε και προώθησε την προσφυγή του χωρίς δικηγόρο, συνεπώς, επιδικάζονται υπέρ του τα πραγματικά του έξοδα.
Κ. Σταματίου,
Δ.
/ΧΤΘ