|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
Κυπριακή νομολογία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Khlaief Essa Murad (Aρ. 1) (2003) 1 ΑΑΔ 1402
Λοϊζίδης Σταύρος ν. Yπουργού Eξωτερικών. (1995) 3 ΑΑΔ 233
Kedoum Ahmed Ibrahim ν. Kυπριακής Δημοκρατίας (2005) 3 ΑΑΔ 505
Κυπριακή νομοθεσία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
Δεν έχει εντοπιστεί απόφαση η οποία να κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή
ECLI:CY:AD:2014:D705
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(ΥΠΟΘΕΣΗ ΑΡ. 1079/2014)
24 Σεπτεμβρίου, 2014
[Π. ΠΑΝΑΓΗ, Δ.]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
GUILAN ZHOU,
Αιτήτρια,
- ΚΑΙ -
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΜΕΣΩ
1. ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΑΡΧΕΙΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ
ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ,
2. ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ,
Καθ΄ων η αίτηση.
---------------------------
Αίτηση ημερομηνίας 6.8.2014
Παναγιώτης Σαββίδης, για την Αιτήτρια.
Ιωάννα Δημητρίου (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας, εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, για τους Καθ΄ ων η αίτηση.
ΕΝΔΙΑΜΕΣΗ ΑΠΟΦΑΣΗ
Π. ΠΑΝΑΓΗ, Δ.: Με την υπό εξέταση αίτηση ζητείται η αναστολή των διαδικασιών κράτησης και απέλασης της αιτήτριας μέχρι την τελική εκδίκαση και αποπεράτωση της υπό τον πιο πάνω αριθμό και τίτλο προσφυγή ή μέχρι νεοτέρας διαταγής του δικαστηρίου. Η αιτήτρια, η οποία κατάγεται από την Κίνα, βρίσκεται υπό κράτηση με σκοπό την απέλαση της από τις 28.7.2014.
Είναι αποδεκτό ότι η αιτήτρια ήλθε νόμιμα στην Κύπρο στις 3.10.2003 και στις 2.12.2004 τέλεσε πολιτικό γάμο με Ελληνοκύπριο. Αναφέρει η αιτήτρια στην ένορκη δήλωση που συνοδεύει την υπό κρίση αίτηση ότι έκτοτε διέμενε συνεχώς και αδιαλείπτως με το σύζυγο της. Μετά δε την τελευταία υποβολή αίτησης της για ανανέωση της άδειας παραμονής της, της παραχωρήθηκε άδεια μέχρι τις 11.7.2016. Εκμεταλλευόμενη όμως η θυγατέρα του συζύγου της από προηγούμενο γάμο τα σοβαρά προβλήματα υγείας που αυτός αντιμετώπιζε τον τελευταίο χρόνο, τον μετακίνησε σε γηροκομείο χωρίς προηγουμένως να ενημερώσει την αιτήτρια, ενώ ανάγκασε την τελευταία να εγκαταλείψει το σπίτι του συζύγου της. O σύζυγος της αιτήτριας απεβίωσε στις 31.12.2013.
Αφού το Τμήμα Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης (στο εξής «το Τμήμα») πληροφορήθηκε από τη θυγατέρα του συζύγου της αιτήτριας ότι η τελευταία εγκατέλειψε το σπίτι του συζύγου της, απέστειλε στην αιτήτρια επιστολή ημερομηνίας 22.10.2013 ακυρώνοντας την προσωρινή άδεια παραμονής της για το λόγο ότι δεν διέμενε πλέον με το σύζυγο της. Επειδή η επιστολή στάληκε στη διεύθυνση όπου η αιτήτρια διέμενε με το σύζυγο της, δεν έλαβε γνώση για την απόφαση παρά μόνο μία μέρα πριν τη λήξη της προθεσμίας για την υποβολή προσφυγής κατά της εν λόγω διοικητικής πράξης. Στις 22.11.2013 η αιτήτρια απέστειλε επιστολή μέσω του δικηγόρου της εκθέτοντας τα πραγματικά γεγονότα. Ωστόσο, παρά τις συνεχείς επισκέψεις του δικηγόρου της στο εν λόγω Τμήμα, δεν πήρε καμία απάντηση.
Θεωρεί, η αιτήτρια, πως η αιτιολογία που δόθηκε από τη διοίκηση για την ακύρωση της άδειας παραμονής της δεν έχει έρεισμα καθότι, ως μέλος οικογένειας πολίτη της Ένωσης είναι δικαιούχος διαμονής στη Δημοκρατία και προστατεύεται από το Ν.(7)(Ι)/2007 (στο εξής «ο Νόμος»). Προβάλλει περαιτέρω πως ουδέποτε πληροφορήθηκε γραπτώς τους λόγους της κράτησης της, η οποία είναι παράνομη αφού είναι μέλος της οικογένειας πολίτη της Ένωσης και δεν προβλέπεται από το Νόμο, την Οδηγία 2004/38/ΕΚ και τη νομολογία του ΔΕΕ η δυνατότητα κράτησης της με σκοπό την απέλαση. Παράλληλα, αμφισβητεί και τη νομιμότητα της διάρκειας της κράτησής της.
Οι καθ' ων η αίτηση καταχώρησαν ένσταση η οποία συνοδεύεται από ένορκη δήλωση της Ξένιας Γεωργιάδου, λειτουργού στο Τμήμα, στην οποία εκτίθενται λεπτομερώς τα γεγονότα που έχουν διαρρεύσει μεταξύ της άφιξης της αιτήτριας στη Δημοκρατία και της έκδοσης των προσβαλλόμενων διαταγμάτων. Κεντρική τους θέση είναι ότι η αιτήτρια ουδέποτε προσέβαλε την απόφαση ημερομηνίας 22.10.2013 για ακύρωση της άδειας παραμονής της (ως επισκέπτρια) η οποία αποτελεί την αιτιολογική βάση για την έκδοση των επίδικων διαταγμάτων κράτησης και απέλασης, επισημαίνοντας παράλληλα πως η έκδοση τους γνωστοποιήθηκε στην αιτήτρια με επιστολή ημερομηνίας 8.7.2014 η οποία της επιδόθηκε στις 28.7.2014 και την οποία υπέγραψε (Τεκμήριο 35). Ως εκ τούτου, η προσβολή των εν λόγω διαταγμάτων κράτησης και απέλασης είναι χωρίς υπόβαθρο και έρεισμα, δεδομένου ότι εκδόθηκαν ως αποτέλεσμα της παράνομης παραμονής της αιτήτριας στη Δημοκρατία και την κήρυξη της ως απαγορευμένου μετανάστη. Ισχυρίζονται δε ότι δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις για την έκδοση του αιτούμενου διατάγματος.
Ο ευπαίδευτος συνήγορος της αιτήτριας στην γραπτή του αγόρευση υποστηρίζει τις πιο πάνω θέσεις της αιτήτριας και εισηγείται ότι υπάρχει έκδηλη παρανομία για το λόγο ότι η αιτήτρια, ως μέλος οικογένειας πολίτη της Ένωσης έχει δικαίωμα παραμονής στη Δημοκρατία δυνάμει των προνοιών του Ν.7(Ι)/2007. Περαιτέρω, αν δεν εκδοθεί το αιτούμενο με την αίτηση διάταγμα η αιτήτρια θα υποστεί ανεπανόρθωτη ζημιά, γιατί σε περίπτωση που απελαθεί και παραμείνει εκτός δικαιοδοσίας, δεν θα μπορέσει να προασπίσει τα νόμιμα και θεμιτά συμφέροντα της ως κληρονόμου του αποβιώσαντος συζύγου της.
Από την άλλη πλευρά, η ευπαίδευτη συνήγορος της Δημοκρατίας, υποστηρίζει ότι δεν στοιχειοθετείται ούτε έκδηλη παρανομία στην έκδοση των επίδικων διαταγμάτων κράτησης και απέλασης, ούτε ανεπανόρθωτη ζημιά. Τα επίδικα διατάγματα, εισηγείται, τα οποία αποτελούν ανεξάρτητες διοικητικές πράξεις, δεν πάσχουν αφ' εαυτών. Εφόσον η απόφαση για ακύρωση της άδειας παραμονής της αιτήτριας δεν έχει προσβληθεί με προσφυγή, η έκδοση των επίδικων διαταγμάτων στη συνέχεια ήταν νόμιμη. Περαιτέρω, ο Νόμος 7(Ι)/2007 στον οποίο η αιτήτρια βασίζει την αίτηση της, δεν έχει εφαρμογή στην περίπτωση της.
Η εξαιρετική δικαιοδοσία του Ανωτάτου Δικαστηρίου για έκδοση προσωρινού διατάγματος, ασκείται όταν διαπιστώνεται έκδηλη παρανομία της πράξης ή όταν υπάρχει πιθανότητα πρόκλησης ανεπανόρθωτης ζημιάς, εφόσον δεν δημιουργούνται ανυπέρβλητα εμπόδια στη διοίκηση. Στην υπόθεση Λοϊζίδη ν. Υπουργού Εσωτερικών (1995) 3 ΑΑΔ 233 η έκδηλη παρανομία συνοψίστηκε (στη σελ. 249) ως «. εκείνη που, αν δεν αναδύεται αυτόματα, ανακύπτει κατόπιν αναλογισμού ως προς τις επιπτώσεις στοιχείων ενυπαρχόντων στο διαθέσιμο υλικό εφόσον βέβαια ό,τι απορρέει παραμένει αντικειμενικά αναντίλεκτο και μη υποκείμενο σε στάθμιση για έκφραση κρίσης.» Αυτή η έννοια του όρου υιοθετήθηκε με ρητή αναφορά στην απόφαση της Πλήρους Ολομέλειας στην υπόθεση Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς Κύπρου ν. Marfin Popular Bank Public Co. Ltd. (2007) 3 A.A.Δ. 32, 36.
Όπως έχει σημειωθεί πιο πάνω, βασική θέση της αιτήτριας είναι ότι αντλεί δικαιώματα δυνάμει του Νόμου 7(Ι)/2007, τα οποία καθιστούν την έκδοση των διαταγμάτων κράτησης και απέλασης της έκδηλα παράνομα.
Ο Νόμος 7(Ι)/2007 ενσωματώνει στο εθνικό δίκαιο την Οδηγία 2004/38/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 29ης Απριλίου 2004 (στο εξής «η Οδηγία»). Ορίζει τους όρους άσκησης του πιο πάνω δικαιώματος καθώς και τους περιορισμούς που μπορεί να επιβληθούν για λόγους δημόσιας τάξης, ασφάλειας και υγείας.
Το άρθρο 4 του Νόμου, το οποίο προδιαγράφει το πεδίο εφαρμογής του, προβλέπει ότι εφαρμόζεται:
«.σε κάθε πολίτη της Ένωσης, ο οποίος αφίκνειται ή διαμένει στη Δημοκρατία καθώς και στα μέλη της οικογένειας του, ανεξαρτήτως ιθαγένειας, που τον συνοδεύουν κατά τη μετάβαση του στη Δημοκρατία ή που αφίκνεινται στη Δημοκρατία για να τον συναντήσουν»
«Πολίτης της Ένωσης» είναι, σύμφωνα με το σχετικό ορισμό στο άρθρο 2 του Νόμου:
«.κάθε πρόσωπο που έχει την ιθαγένεια κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άλλου από τη Δημοκρατία, κατά τα διαλαμβανόμενα στο Άρθρο 17 της Συνθήκης καθώς και κάθε πρόσωπο που έχει την ιθαγένεια κράτους συμβαλλόμενου μέρους του Ε.Ο.Χ».
Προκύπτει από τις πιο πάνω πρόνοιες ότι πολίτες της Δημοκρατίας εξαιρούνται από τον ορισμό του «πολίτη της Ένωσης». Ως εκ τούτου και κατ' επέκταση, δεν αντλεί οποιαδήποτε δικαιώματα δυνάμει του εν λόγω Νόμου σύζυγος πολίτη της Δημοκρατίας, όπως είναι η αιτήτρια. Ούτε βέβαια η αιτήτρια είναι «πολίτης της Ένωσης» συμφώνως του ορισμού που δίδεται στο άρθρο 2 του Νόμου. Επί του θέματος, υπάρχει και νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σχετική είναι, μεταξύ άλλων, η υπόθεση Blaise Baheten Metock κ.ά. v. Minister for Justice, Equality and Law Reform, C-127/08, ημερ. 25.7.2008, σύμφωνα με την οποία το δικαίωμα που διασφαλίζει το άρθρο 3 παράγραφος 1 της Οδηγίας «ισχύει για όλους τους πολίτες της Ένωσης οι οποίοι μεταβαίνουν ή διαμένουν σε κράτος μέλος διαφορετικό από εκείνο του οποίου είναι υπήκοοι καθώς και για τα μέλη των οικογενειών τους ...» (η υπογράμμιση είναι του παρόντος δικαστηρίου).
Παρατηρώ και τα ακόλουθα. Δεν αμφισβητείται ότι υπόβαθρο για την έκδοση των επίδικων διαταγμάτων κράτησης και απέλασης, αντικείμενο της προσφυγής, αποτέλεσε η ακύρωση της άδειας παραμονής της αιτήτριας, πράξη που δεν προσβλήθηκε με την καταχώρηση προσφυγής. Έχει αναφερθεί στην υπόθεση Δημοκρατία ν. Dejic (2008) 3 Α.Α.Δ. 358:
«Όπως υποδεικνύει η πρόσφατη απόφαση της Ολομέλειας στην Khatateav v. Δημοκρατίας (2008) 3 Α.Α.Δ. 19, δεν μπορεί ο εφεσίβλητος προσβάλλοντας αυτοτελώς τα διατάγματα κράτησης και απέλασης του, τα οποία αφ΄ εαυτών δεν πάσχουν, να επιδιώξει την ακύρωση των προηγούμενων αποφάσεων των καθ΄ ων, που απετέλεσαν και το υπόβαθρο για την έκδοση τους και οι οποίες δεν προσεβλήθησαν. Η Kedoum v. Κυπριακής Δημοκρατίας (2005) 3 Α.Α.Δ. 505, σελ. 510, έθεσε τον ίδιο κανόνα ότι, δηλαδή, η προσβολή του διατάγματος απέλασης ήταν χωρίς υπόβαθρο και έρεισμα εφόσον αυτό ήταν το αποτέλεσμα της συνέχισης της παράνομης διαμονής του εκεί εφεσείοντα στην Κύπρο. Η απόρριψη του προηγούμενου αιτήματος του για παράταση της άδειας παραμονής και εργασίας δεν είχε προσβληθεί ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου.»
Στην Kedoum (ανωτέρω) λέχθηκαν τα εξής (σελ. 510):
«Με την προσφυγή του ο εφεσείων προσέβαλε μόνο το διάταγμα απέλασης που εκδόθηκε εναντίον του από το Λειτουργό Μετανάστευσης στις 5.4.2002. Δεν προσέβαλε όμως με οποιοδήποτε τρόπο την προηγούμενη απόφαση του Λειτουργού Μετανάστευσης να απορρίψει το αίτημα του για παράταση της άδειας παραμονής και εργασίας του στην Κύπρο. Εφόσον η απόφαση για απόρριψη του αιτήματος για παράταση της άδειας παραμονής και εργασίας του δεν προσβλήθηκε με οποιοδήποτε τρόπο και σαν αποτέλεσμα αυτού του γεγονότος ο εφεσείων κατέστη πρόσωπο ου διαμένει παράνομα στην Κύπρο, κρίνουμε πως η προσβολή του διατάγματος απέλασης του ήταν χωρίς υπόβαθρο και έρεισμα εφόσον το διάταγμα αυτό είναι αποτέλεσμα της συνέχισης της παράνομης παραμονής του στην Κύπρο. Ο εφεσείων είχε υποχρέωση να σεβαστεί τους νόμους της χώρας μας και αν επιθυμούσε την περαιτέρω νόμιμη παραμονή του στην Κύπρο θα έπρεπε απαραίτητα να είχε αμφισβητήσει την απόφαση του Λειτουργού Μετανάστευσης να απορρίψει το αίτημα του για περαιτέρω παράταση της αδείας παραμονής και εργασίας του.»
Συνεπώς δεν χωρεί παρεμπίπτων έλεγχος προηγούμενων αυτοτελώς εκτελεστών αποφάσεων της Διοίκησης έστω και αν αποτέλεσαν το υπόβαθρο για τα διατάγματα κράτησης και απέλασης, εφόσον δεν προσβλήθηκαν. Η δε προσβολή των διαταγμάτων κράτησης και απέλασης, εφόσον δεν έχει προσβληθεί η απόφαση της διοίκησης να ακυρώσει την άδεια παραμονής της αιτήτριας, με αποτέλεσμα η παραμονή της στη συνέχεια στη Δημοκρατία να ήταν άνευ αδείας, παρουσιάζεται να είναι αβάσιμη και αλυσιτελής. Δεν διαλανθάνει της προσοχής του Δικαστηρίου η θέση της αιτήτριας ότι ουδέποτε ειδοποιήθηκε γραπτώς για τους λόγους κράτησης της. Παρατηρώ συναφώς ότι, όπως παρουσιάζεται από την επιστολή, Τεκμήριο 35 στην ένορκη δήλωση που συνοδεύει την ένσταση, γνωστοποιήθηκαν στην αιτήτρια τόσο η έκδοση των επίδικων διαταγμάτων όσο και οι λόγοι έκδοσης τους.
Ούτε με βρίσκει σύμφωνη η θέση του ευπαίδευτου συνηγόρου της αιτήτριας ότι η τελευταία είναι σε δυσμενέστερη θέση από τους υπηκόους τρίτης χώρας, επειδή δεν εφαρμόζονται στην περίπτωση της οι πρόνοιες του άρθρου 18ΠΣΤ του περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως Νόμου, Κεφ.105 σε σχέση με τη διάρκεια της κράτησης της και οι οποίες, εισηγείται, θα πρέπει να εφαρμοστούν και στην περίπτωση της κατ' αναλογία.
Κατ' αρχήν να σημειώσω ότι το Δικαστήριο έχει εξουσία να ελέγξει τη νομιμότητα της διάρκειας της κράτησης προς απέλαση και στις περιπτώσεις που δεν εφαρμόζονται οι πρόνοιες του Άρθρου 18ΠΣΤ του Κεφ.105. Αυτή η εξουσία όμως δεν ασκείται με την επιδίωξη ενδιάμεσου διατάγματος στα πλαίσια της προσφυγής, παρά μόνο με αίτηση για Habeas Corpus (Βλ. Αίτηση του Essa Murad Khlaief (αρ.1) (2003) 1 Α.Α.Δ. 1402). Ο έλεγχος λοιπόν του παρατεταμένου της κράτησης προς το σκοπό της απέλασης τόσο στη βάση των προνοιών του Άρθρου 18ΠΣΤ όσο στη βάση του Άρθρου 11.2(στ) του Συντάγματος και του Άρθρου 5(1)(στ) της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την Προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, μπορεί να ελεγχθεί με Habeas Corpus.
Τέλος, σε ό, τι αφορά τη θέση του ευπαίδευτου συνηγόρου της αιτήτριας περί πρόκλησης ανεπανόρθωτης ζημιάς, παρατηρώ πως η θέση αυτή ηγέρθηκε για πρώτη φορά στο στάδιο των αγορεύσεων και δεν εξειδικεύεται στην αίτηση με συγκεκριμένο τρόπο η ζημιά που θα προκύψει από την επικείμενη εκτέλεση της επίδικης διοικητικής πράξης, όπως επιτάσσει η νομολογία (Βλ. Sofocleous v. The Republic (1971) 3 C.L.R. 345). Εν πάση περιπτώσει, δεν έχω ικανοποιηθεί στη βάση του ενώπιον μου υλικού ότι η όποια ζημιά ήθελε προκληθεί στην αιτήτρια θα είναι ανεπανόρθωτη ή τέτοιας φύσης που δεν θα μπορεί να εκτιμηθεί σε μετέπειτα στάδιο.
Για τους πιο πάνω λόγους, η αίτηση δεν μπορεί να έχει επιτυχή κατάληξη και απορρίπτεται. Τα έξοδα επιδικάζονται υπέρ των καθ' ων η αίτηση, όπως θα υπολογισθούν από τον Πρωτοκολλητή και θα εγκριθούν από το Δικαστήριο στο τέλος της προσφυγής.
Π. Παναγή, Δ.
/ΣΓεωργίου