|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2014:D432
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπόθεση Αρ. 1370/2011)
27 Ιουνίου 2014
[ΝΑΘΑΝΑΗΛ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΓΙΩΡΓΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ,
Αιτητής
- και -
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
1. ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΚΑΙ ΕΡΓΩΝ,
2. ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΑΡΧΗΣ ΑΔΕΙΩΝ,
Καθ΄ ων η αίτηση
----------------------------------
Α. Δημητριάδης, για τον Αιτητή.
Ζ. Κυριακίδου (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας,
για τους Καθ΄ ων η αίτηση.
------------------------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΝΑΘΑΝΑΗΛ, Δ.: Η Αναθεωρητική Αρχή Αδειών, (εφεξής «η Αρχή»), με απόφαση της ημερ. 20.7.2011 επί ιεραρχικής προσφυγής ανακάλεσε την άδεια οδικής χρήσης 50500-08 του αγροτικού ταξί με αριθμούς εγγραφής VW 587. Η απόφαση αυτή προσβάλλεται από τον αιτητή ως άκυρη και παράνομη στη βάση των γεγονότων που ακολουθούν και των νομικών θέσεων που αναπτύχθηκαν στις αγορεύσεις.
Ο αιτητής ήταν ιδιοκτήτης αγροτικού ταξί με αριθμούς εγγραφής FQ 090 η οποία ακυρώθηκε λόγω μη ανανέωσης της άδειας κυκλοφορίας και της οποίας ενεκρίθη από την Αρχή Αδειών η επαναφορά της κατόπιν σχετικής αιτήσεως. Η Αρχή Αδειών όμως εγκρίνοντας το αίτημα έδωσε οδηγίες για διερεύνηση κατά πόσο το αγροτικό αυτό ταξί εξυπηρετούσε την κοινότητα, ενώ ο αιτητής υλοποιώντας την έγκριση της Αρχής Αδειών για επαναφορά της άδειας οδικής χρήσης αδειοδότησε ως αγροτικό ταξί το όχημα με αριθμούς εγγραφής VW 587. Η έρευνα έδειξε ότι το αγροτικό ταξί δεν ήταν σταθμευμένο στην κοινότητα Ζωοπηγής και ο κοινοτάρχης είχε δηλώσει ότι δεν εξυπηρετούνται οι έκτακτες μεταφορικές ανάγκες της κοινότητας. Ο αιτητής κλήθηκε κατ΄ επανάληψη ενώπιον της Αρχής Αδειών για εξηγήσεις, αλλά αυτός δεν μπόρεσε να παραστεί για διάφορους λόγους. Επαναλήφθησαν οι έρευνες και ο αιτητής κλήθηκε για εξηγήσεις ενώπιον της Αρχής Αδειών και εν τέλει στις 2.2.2011 η Αρχή Αδειών αποφάσισε την ανάκληση της άδειας οδικής χρήσης στη βάση του ότι όλες οι έρευνες κατέδειξαν ότι ο αιτητής δεν εξυπηρετεί την κοινότητα και δεν σταθμεύει το αγροτικό του ταξί εκεί.
Μετά την κοινοποίηση της απόφασης ο αιτητής προσέφυγε στην Αρχή με ιεραρχική προσφυγή η οποία άκουσε τις παραστάσεις του διά ζώσης στις 13.7.2011 και αφού επιφύλαξε την απόφαση της, εξέδωσε όπως προαναφέρθηκε στις 20.7.2011 απορριπτική απόφαση.
Ο αιτητής θεωρεί την απόφαση αυτή λανθασμένη για σειρά λόγων μεταξύ των οποίων, παρόλο που δεν ταξινομεί το ζήτημα κατά προτεραιότητα, ότι η σύνθεση της Αρχής δεν ήταν νόμιμη κατά τις επίδικες συνεδριάσεις της. Συγκεκριμένα απορρέει από το τηρηθέν πρακτικό στις 13.7.2011 σύμφωνα με το Παράρτημα 27 στην ένσταση παρόντες κατά την εξέταση της ιεραρχικής προσφυγής ήσαν ο Σ. Σάββα πρόεδρος και τα μέλη Θ. Κυριακίδης και Τρ. Κωνσταντινίδης ως μέλη. Σημειώθηκε στο πρακτικό αρ. 53 ότι οι Δ. Θωμά και Χ. Λάρκου, μέλη της Αρχής, ειδοποίησαν ότι δεν θα παρίσταντο εκείνη την ημέρα για προσωπικούς λόγους. Η διαδικασία στην παρουσία του αιτητή έγινε με βάση την απαρτία των τριών μελών (προέδρου και 2 μελών), ο αιτητής ερωτήθηκε ως προς ορισμένα δεδομένα τόσο από τον πρόεδρο όσο και από τα άλλα παρόντα μέλη, οι απαντήσεις του αιτητή καταγράφησαν και η απόφαση επιφυλάχθηκε.
Στις 20.7.2011, ημέρα έκδοσης της απόφασης της Αρχής, στο τηρηθέν πρακτικό, Παράρτημα 28 στην ένσταση, παρόντες ήταν ο πρόεδρος και όλα τα μέλη της Αρχής με σημείωση ότι τα μέλη Θωμά και Λάρκου που απουσίαζαν κατά την ακρόαση της προσφυγής «... έχουν πλήρως ενημερωθεί με όλα τα στοιχεία που είναι αναγκαία για τη λήψη της απόφασης και έλαβαν μέρος στη διαδικασία.». Η απόφαση της Αρχής που προσβάλλεται με την παρούσα προσφυγή αναφέρεται στα γεγονότα, σε νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου ως προς το ότι μια ιεραρχική προσφυγή δεν επενεργεί, ούτε εξομοιώνεται με έφεση, στον περί Ρυθμίσεως της Τροχαίας Μεταφοράς Νόμο αρ. 9/1982 και ιδιαιτέρως το άρθρο 5(3) αυτού, καθώς και στα γεγονότα όπως αυτά αναφέρθησαν κατά την ακρόαση της ιεραρχικής προσφυγής από τον αιτητή. Η Αρχή αφού υποδεικνύει τα δεδομένα των ερευνών έκρινε ότι ο αιτητής «συνεχώς σκόπιμα και συστηματικά παρέβαινε τους όρους της άδειας οδικής χρήσης του ταξί.». Διαπίστωσε επίσης ότι η Αρχή Αδειών επέδειξε για μεγάλο χρονικό διάστημα «ανεξήγητη ανεκτικότητα και επιείκεια έναντι του προσφεύγοντα.». Το αποτέλεσμα ήταν η επικύρωση της ανάκλησης της άδειας από την Αρχή Αδειών και η απόρριψη της ιεραρχικής προσφυγής.
Ο αιτητής με αναφορά στο σύγγραμμα του Ν. Χαραλάμπους: Εγχειρίδιο Κυπριακού Διοικητικού Δικαίου έκδοση 2006, σελ. 146-147, εισηγείται ότι η συνεδρία της Αρχής στις 13.7.2011 δεν αφορούσε προκαταρκτικά θέματα, αλλά θέματα ουσίας, οι ερωτήσεις και απαντήσεις αφορούσαν ουσιαστικής υφής ζητήματα για την αξιολόγηση και κρίση του εξεταζομένου θέματος και, επομένως, η απλή και μη επαρκής εκ των υστέρων ενημέρωση των απόντων μελών Θωμά και Λάρκου δεν νομιμοποιούσε την Αρχή στο να καταλήξει στην απόφαση της εφόσον η σύνθεση του οργάνου είχε στο μεταξύ αλλάξει.
Η Δημοκρατία αποδέχεται τη θέση ότι κατά τη λήψη της τελικής απόφασης συμμετείχαν δύο μέλη που δεν ήταν παρόντα στην προηγηθείσα συνεδρία και ότι η βασική αρχή είναι ότι η διαδικασία ενώπιον συλλογικού οργάνου πρέπει να διεξάγεται από την αρχή μέχρι το τέλος στην παρουσία των ιδίων μελών ώστε να διασφαλίζεται η γνώση από κάθε μέλος όλων εκείνων των στοιχείων που είναι αναγκαία για τη λήψη της απόφασης. Εισηγείται όμως η Δημοκρατία ότι εφόσον τα μέλη που ήταν απόντα ενημερώθηκαν πλήρως με όλα τα στοιχεία που ήταν αναγκαία η Αρχή νόμιμα προχώρησε στη λήψη της τελικής απόφασης υπό το φως και του γεγονότος ότι οι προβληθέντες ενώπιον της Αρχής ισχυρισμοί του αιτητή στις 13.7.2011 δεν αφορούσαν θέματα ουσίας ή τέτοια θέματα για τα οποία δεν μπορούσαν να ενημερωθούν τα απόντα μέλη. Τα πρακτικά που τηρήθησαν είναι άρτια και αντανακλούν με σαφήνεια και καθαρότητα τα όσα λέχθηκαν από τον αιτητή σε ερωτήσεις των μελών της Αρχής έτσι ώστε να υπάρχει μια πλήρης εικόνα των όσων διημείφθησαν. Έπεται ότι τα μέλη Θωμά και Λάρκου μπορούσαν να ενημερωθούν πλήρως έχοντας υπόψη όλα τα στοιχεία που ήταν αναγκαία για τη λήψη της τελικής απόφασης.
Η πιο πάνω θέση της Δημοκρατίας είναι ορθή. Αναμφίβολα με βάση τις νομολογημένες αρχές το συλλογικό όργανο πρέπει να διατηρεί την ίδια σύνθεση από την αρχή μέχρι το τέλος της ορισμένης συζήτησης. Το άρθρο 22 του Νόμου αρ. 158(Ι)/1999 επιβάλλει τη συμμετοχή όλων των μελών που συγκροτούν το συλλογικό όργανο, που συζητεί το ορισμένο θέμα. Ταυτόχρονα όμως το άρθρο 22 προνοεί και για την περίπτωση όχι της αποχώρησης μελών ώστε να υπάρχει φθίνουσα σύνθεση που οδηγεί σε προβληματική κατάσταση, (Πειθαρχικό Συμβούλιο Ιατρών ν. Παυλίδη κ.ά. (2010) 3 Α.Α.Δ. 251 και Σωτηριάδης ν. Δήμου Γερμασόγειας (2011) 3 Α.Α.Δ. 620), αλλά της προσθήκης μελών σε επόμενες συνεδρίες οπότε και δεν μπορεί να ληφθεί έγκυρη απόφαση εκτός και εάν «... επαναληφθεί από την αρχή η διαδικασία και η συζήτηση που προηγήθηκαν.». Σε περίπτωση που η συνεδρία ασχολήθηκε με προκαταρκτικό μόνο θέμα ή όπου τα μέλη τα οποία λαμβάνουν την απόφαση είναι πλήρως ενημερωμένα σχετικά με όλα τα στοιχεία που είναι αναγκαία για τη λήψη της απόφασης, ως να ήταν, δηλαδή, παρόντα εξ αρχής επιτρέπεται η συνέχιση της συζήτησης και η λήψη απόφασης. Στην Ανδρονίκου ν. Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς (2010) 3 Α.Α.Δ. 469, η Ολομέλεια αποφάσισε ακριβώς ότι τα τηρηθέντα πρακτικά έδειχναν ότι τα απουσιάζοντα μέλη από προηγηθείσες συνεδρίες ενημερώθηκαν για τα όσα είχαν συζητηθεί και συμφωνούσαν με τα διαμειφθέντα και επομένως η σύνθεση επί της ληφθείσας τελικής απόφασης ήταν νόμιμη.
Και εδώ το ίδιο. Τα πρακτικά, όπως ορθά, εισηγείται η Δημοκρατία, αντανακλούν τα όσα πραγματικά έλαβαν χώραν σε μια συνεδρία και δίδουν μια καθαρή εικόνα ως προς τα όσα συνέβησαν, (Ράφτης ν. Δημοκρατίας (2002) 3 Α.Α.Δ. 345). Η τεθείσα στις 20.7.2011 σημείωση ότι οι Θωμά και Λάρκου ενημερώθηκαν πλήρως με όλα τα αναγκαία στοιχεία για τη λήψη της απόφασης που προσβάλλεται ήταν επαρκής. Ποια ήταν αυτά τα αναγκαία στοιχεία φαίνονται στο τηρηθέν πρακτικό στις 20.7.2011. Η «πλήρης ενημέρωση» αφορούσε «όλα τα στοιχεία που είναι αναγκαία» για τη λήψη της απόφασης και αυτό δεν σήμαινε ή παρέπεμπε μόνο στο προηγηθέν πρακτικό που αφορούσε την ακρόαση της προσφυγής, αλλά και σε όλα τα δεδομένα εφόσον η Αρχή ενεργούσα στο πλαίσιο εξέτασης ιεραρχικής προσφυγής δεν εξέταζε την υπόθεση υπό τύπο εφέσεως, αλλά εξέταζε την υπόθεση εξ υπαρχής έχοντας την ίδια πρωτογενή εξουσία όπως και το ιεραρχικά κατώτερο όργανο, (Tsouloftas v. Republic (1983) 3 C.L.R. 426, Αναθεωρητική Αρχή Αδειών ν. Ευριπίδη (2000) 3 Α.Α.Δ. 354 και Αδελφοί Γ.Μ. Μακρή Λτδ ν. Αναθεωρητικής Αρχής Αδειών (1994) 4 Α.Α.Δ. 817). Η ιεραρχική προσφυγή αποβλέπει στη δημιουργία ενός δεύτερου σκέλους στη διαδικασία λήψης της απόφασης και αποβλέπει στην εξάλειψη λαθών από το κατώτερο όργανο.
Ακριβώς εδώ η σημείωση ότι οι Θωμά και Λάρκου ενημερώθηκαν πλήρως με όλα τα στοιχεία παραπέμπει σε αυτή την πρωτογενή εξ υπαρχής διαπίστωση των γεγονότων που αφορούσαν την υπόθεση του αιτητή και δεν δικαιολογείται η εισήγηση του ότι η δήλωση που καταγράφηκε δεν είναι επαρκής. Είναι γεγονός ότι η συνεδρία ημερ. 13.7.2011 δεν αφορούσε προκαταρκτικό θέμα. Ήταν όμως θέμα για το οποίο δεν υπήρχε καμιά δυσκολία να ενημερωθούν πλήρως τα απόντα μέλη για τα όσα έλαβαν χώραν από το απλό τηρηθέν πρακτικό από το οποίο, ας σημειωθεί, προκύπτει ότι ο ίδιος ο αιτητής δέχθηκε στην ουσία ότι κακώς είχε επί του συγκεκριμένου οχήματος σήμα αστικού ταξί, ότι το όχημα χρησιμοποιήθηκε στην Πάφο, ότι άμα τον χρειάζονταν του τηλεφωνούσαν για σκοπούς εξυπηρέτησης, ουσιαστικά δεχόμενος ότι δεν στάθμευε πάντοτε στην κοινότητα κλπ.
Ως προς την ουσία των παραπόνων του αιτητή η εισήγηση είναι ότι δεν έγινε επαρκής έρευνα, ότι υπήρχαν αντιφατικά ευρήματα από τις προηγηθείσες έρευνες και χρειαζόταν περαιτέρω εξέταση, ότι η Αρχή δεν έλαβε υπόψη της τη βεβαίωση του κοινοτάρχη ότι είναι μόνιμος κάτοικος Ζωοπηγής, ότι κατοικά εκεί με πληρωμή των ανάλογων λογαριασμών νερού και ηλεκτρισμού, ότι δίδει τα έσοδα του από τη χρήση του ταξί στην εκκλησία του χωριού και ότι παραβιάστηκε η αρχή της αναλογικότητας, ιδιαίτερα σε σχέση με το χρόνο που διέρρευσε.
Οι πιο πάνω λόγοι ακυρώσεως δεν ευσταθούν. Όπως ανέφερε η ίδια η απόφαση της Αρχής ημερ. 20.7.2011, η οποία και προσβάλλεται, όλα τα απαραίτητα στοιχεία για τη λήψη απόφασης ήταν ενώπιον της και ήταν αρκούντως ικανοποιητικά. Η Αρχή αναφέρθηκε σε όλο το ιστορικό της υπόθεσης, καθώς και στις διάφορες παρανομίες που εντοπίστηκαν από τους ελέγχους που έγιναν. Στις 17.3.2009. το ταξί δεν ήταν σταθμευμένο στην κοινότητα και δεν εξυπηρετούσε τις ανάγκες της. Σε τέσσερεις επισκέψεις ελεγκτών το ταξί δεν βρέθηκε στην κοινότητα. Οι κάτοικοι του υπέβαλαν παράπονα ότι το ταξί ουδέποτε είναι στο χωριό και δεν εξυπηρετούνται από κανένα αγροτικό ταξί. Στις 20.10.2010 υπήρξε έκθεση του λειτουργού που διεξήγαγε έρευνα όπου καταγράφονταν διάφορα προβλήματα, ότι στις 7.10.2010 και 14.10.2010, το ταξί δεν ήταν στην κοινότητα. Ο αιτητής σε δύο τηλεφωνικές επικοινωνίες τους του ανέφερε ότι βρισκόταν στην Πάφο από τις 6.10.2010 και θα επέστρεφε στις 8.10.2010. Στις 16.11.2010, το ταξί θεάθηκε να οδηγείται από το γιο του αιτητή στην Πάφο, χωρίς ο ίδιος να ήταν κάτοχος επαγγελματικής άδειας. Σε άλλες ημερομηνίες 30.11.2010, 1.12.2010, και 6.12.2010 το ταξί δεν ήταν στην κοινότητα. Στις 9.12.2010 το ταξί ήταν μεν σταθμευμένο στο σπίτι του αιτητή, αλλά ο ίδιος δεν ήταν εκεί και στο όχημα υπήρχε φάρος αστικού ταξί.
Όλα αυτά και άλλα δεδομένα είναι καταγραμμένα στην απόφαση της Αρχής και αποδεικνύονται λεπτομερώς και στην αγόρευση της δικηγόρου της Αρχής. Οι θέσεις του αιτητή λήφθηκαν υπόψη αφού καταγράφηκαν. Υπήρχε, εν τέλει, όπως ανέφερε η Αρχή «πλούσιο υλικό», ότι το ταξί δεν χρησιμοποιείτο ως αγροτικό, αλλά ως αστικό και ότι από το 2004 δεν εξυπηρετούσε τις ανάγκες της κοινότητας Ζωοπηγής, όπως και ο ίδιος στην ουσία παραδέχθηκε, αλλά εξυπηρετούσε τις ανάγκες ξενοδοχείου στην Πάφο, του οποίου η οικογένεια έχει φαίνεται τη διαχείριση.
Η έρευνα, αλλά και η αιτιολογία ήταν πλήρης με βάση τις καθιερωμένες αρχές του διοικητικού δικαίου, (Motorways Ltd v. Δημοκρατίας (1999) 3 Α.Α.Δ. 447 και Ράφτης ν. Δημοκρατίας - πιο πάνω -). Επεκτείνεται σε κάθε σχετικό γεγονός σε συνάρτηση με τα δεδομένα της υπόθεσης και θεωρείται πλήρης ή επαρκής όταν διερευνάται κάθε συναφής πτυχή, (Καλημέρης ν. Δημοκρατίας (1991) 4 Α.Α.Δ. 725).
Το Δικαστήριο δεν προβαίνει σε πρωτογενή διαπίστωση γεγονότων, ούτε και υποκαθιστά την κρίση της διοίκησης εφόσον αυτή είναι εύλογη και εντός των ακραίων ορίων της διακριτικής της ευχέρειας με βάση τα δεδομένα που είχε ενώπιον της, (Παπαντωνίου κ.ά. ν. Δήμου Λευκωσίας (Αρ. 2) (2010) 3 Α.Α.Δ. 476 και Γιώργος Σπύρου ν. Δημοκρατίας, υπόθ. αρ. 1426/2012, ημερ. 30.1.2014), ECLI:CY:AD:2014:D83.
Ούτε ορθή είναι η θέση του αιτητή περί μη τήρησης της αναλογικότητας. Η Αρχή διαπίστωσε συστηματικές παραβιάσεις των όρων της άδειας και ότι υπεδείχθη από την Αρχή Αδειών, παρά τις παραβιάσεις αυτές, ιδιαίτερη επιείκεια έναντι του αιτητή. Με αυτά τα δεδομένα η ανάκληση της άδειας ήταν εύλογη ως αποτέλεσμα επικύρωσης της απόφασης της Αρχής Αδειών έχοντας εξ ιδίων της η Αρχή, στο πλαίσιο εξ υπαρχής εξέτασης της περίπτωσης, διαπιστώσει τη συστηματική, αλλά και σκόπιμη παραβίαση των όρων εκ μέρους του αιτητή. Επομένως δεν διαπιστώνεται καμιά παραβίαση της αρχής της αναλογικότητας, ούτε εκ του χρόνου που διέρρευσε απορρέει ότι η διοίκηση δεν έπρεπε να επιτελέσει στο ακέραιο το καθήκον της, έχοντας κρίνει ότι υπήρχαν πολλαπλές παραβιάσεις των όρων αδείας ταξί εκ μέρους του αιτητή.
Η προσφυγή απορρίπτεται με €1.300 έξοδα εναντίον του αιτητή και υπέρ των καθ΄ ων.
Η προσβαλλόμενη πράξη επικυρώνεται με βάση το Άρθρο 146.4(α) του Συντάγματος.
Στ. Ναθαναήλ,
Δ.