|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2014:D374
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
4 Ιουνίου, 2014
[ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
Συνεκδικαζόμενες Υποθέσεις Αρ. 1240/2009 και 1241/2009
Υπóθεση Αρ. 1240/2009
ΣΩΤΗΡΗΣ ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΕΟΥΣ,
Αιτητής,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΑΜΥΝΑΣ,
Καθ'ων η αίτηση.
Υπóθεση Αρ. 1241/2009
ΙΩΑΝΝΗΣ ΣΠΑΝΙΑΣ,
Αιτητής,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΑΜΥΝΑΣ,
Καθ'ων η αίτηση.
Σ. Οικονομίδης, για τους Αιτητές και στις δύο Προσφυγές.
Μ. Σπηλιωτοπούλου (κα), Ανώτερη Δικηγόρος της Δημοκρατίας, εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα, για τους Καθ'ων η αίτηση.
Θ. Κουσπή (κα) για Ι. Νικολάου ΔΕΠΕ, για το Ενδιαφερόμενο Μέρος 3 στην 1240/2009 και Ενδιαφερόμενο Μέρος 4 στην 1241/2009.
Α. Τσαγκάρη (κα), για το Ενδιαφερόμενο Μέρος 4 στην 1240/2009 και Ενδιαφερόμενο Μέρος 5 στην 1241/2009.
________________________________________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ, Δ.: Με τις πιο πάνω προσφυγές που συνεκδικάστηκαν λόγω κοινού πραγματικού και νομικού υποβάθρου, οι αιτητές Σωτήρης Θεμιστοκλέους (Προσφυγή αρ. 1240/2009) και Ιωάννης Σπανιάς (Προσφυγή αρ. 1241/2009), αμφισβητούν το κύρος της απόφασης του Υπουργού Άμυνας, ημερομηνίας 30/9/2009, με την οποία κατανεμήθηκαν κατά Κλάδο και περαιτέρω, διαχωρίστηκαν κατά Επετηρίδα, 10 κενές γενικές θέσεις Αξιωματικών βαθμού Ταγματάρχη, που υπήρχαν για πλήρωση μέσα στο 2009, κατά τρόπο ώστε να προαχθούν στο βαθμό του Ταγματάρχη / Πλωτάρχη / Επισμηναγού, τα ενδιαφερόμενα μέρη Χριστόφορος Παπασταύρου, Χαράλαμπος Χαραλάμπους, Νίκος Ιωνάς, Ευδόκιος Τσάππας, Δημήτρης Ιωσήφ και Μιχάλης Ιγνατίου, αντί των αιτητών, από 1/8/2009.
Σ' αυτό το στάδιο θεωρώ σκόπιμο να σημειώσω, εξάλλου αυτό δεν αμφισβητείται από τις δύο πλευρές, ότι, όπως έχει νομολογηθεί, η κατανομή των κενών θέσεων αποτελεί αυτοτελή διοικητική πράξη και δεν χωρεί παρεμπίπτον αναθεωρητικός έλεγχος της κατά την εξέταση της νομιμότητας των προαγωγών. (Βλ. Νεοφύτου κ.ά. ν. Δημοκρατίας (2010) 3 Α.Α.Δ. 435). Σημειώνεται επίσης ότι και οι δύο αιτητές αμφισβητούν την κατανομή, στο βαθμό και την έκταση που αφορά τα πρώτα τέσσερα ενδιαφερόμενα μέρη. Πρόσθετα, ο αιτητής στην Προσφυγή 1240/2009 αμφισβητεί την κατανομή, στο βαθμό και την έκταση που αφορά και το ενδιαφερόμενο μέρος Δ. Ιωσήφ, όχι όμως το ενδιαφερόμενο μέρος Μ. Ιγνατίου, ενώ ο αιτητής στην Προσφυγή 1241/2009 αμφισβητεί την κατανομή, στο βαθμό και την έκταση που αφορά το ενδιαφερόμενο μέρος Μ. Ιγνατίου, όχι όμως το ενδιαφερόμενο μέρος Δ. Ιωσήφ.
Τα γεγονότα που περιβάλλουν τις πιο πάνω δύο προσφυγές, περιληπτικά είναι τα πιο κάτω.
Οι αιτητές είναι αξιωματικοί του Στρατού της Δημοκρατίας, αποσπασμένοι στην Εθνική Φρουρά από τις 23/7/1994. Ανήκουν στο Σώμα της Αεροπορίας και φέρουν το βαθμό του Σμηναγού από 31/12/2001. Ο Σ. Θεμιστοκλέους είναι εγγεγραμμένος στην Επετηρίδα των Αξιωματικών Σώματος, ο δε Ι. Σπανιάς στην Επετηρίδα των Ιπτάμενων.
Κατά τις τακτικές ετήσιες κρίσεις των Αξιωματικών του Στρατού της Δημοκρατίας για το 2008, οι οποίες διενεργήθηκαν από το Συμβούλιο Κρίσεως, δυνάμει του Κανονισμού 42 των περί Αξιωματικών του Στρατού της Δημοκρατίας (Διορισμοί, Ιεραρχία, Προαγωγές και Αφυπηρετήσεις) Κανονισμοί του 1990 (Κ.Δ.Π. 90/90 ως έχουν τροποποιηθεί) - (στο εξής «οι Κανονισμοί»), οι αιτητές κρίθηκαν ως προακτέοι κατ' εκλογή και τοποθετήθηκαν, ο μεν Σ. Θεμιστοκλέους, στον Πίνακα Σμηναγών Σώματος Αεροπορίας, ο δε Ι. Σπανιάς, στον Πίνακα Σμηναγών Ιπταμένων της Αεροπορίας.
Ανάλογοι πίνακες καταρτίσθηκαν για τους Λοχαγούς και τους Αντιπλοιάρχους, που είναι βαθμοί αντίστοιχοι του Σμηναγού, στο Στρατό Ξηράς και το Ναυτικό.
Τα ενδιαφερόμενα μέρη επίσης κριθέντα ως προακτέα κατ' εκλογή, τοποθετήθηκαν στους ακόλουθους πίνακες:
Λοχαγών Όπλων Στρατού Ξηράς: Χ. Παπασταύρου και Μ. Ιγνατίου.
Λοχαγών Σώματος Εφοδιασμού Μεταφορών Στρατού Ξηράς: Χ. Χαραλάμπους.
Λοχαγών Σώματος Πληροφορικής - Μηχανογράφησης Στρατού Ξηράς: Ν. Ιωνάς.
Υποπλοιάρχων Μηχανικού του Ναυτικού: Ε. Τσάππας.
Σμηναγών Ιπτάμενων της Αεροπορίας: Δ. Ιωσήφ.
Σύμφωνα με τον Κανονισμό 45, Αξιωματικός που κρίθηκε προακτέος, προάγεται, εφόσον υπάρχει κενή θέση στο βαθμό για τον οποίο προορίζεται.
Μετά την οριστικοποίηση των πινάκων, ο Αρχηγός της Εθνικής Φρουράς, ενεργώντας με βάση τον Κανονισμό 45(2), υπέβαλε πρόταση στον αρμόδιο Υπουργό, που είναι ο Υπουργός Άμυνας, για την κατανομή των υφιστάμενων κενών θέσεων Αξιωματικών βαθμού Υπολοχαγού μέχρι και Αντισυνταγματάρχη, με βάση τις ανάγκες της υπηρεσίας κατά κλάδο.
Σύμφωνα με την προτεινόμενη κατανομή, οι 10 προς πλήρωση, θέσεις Ταγματάρχη, θα διατίθεντο ως εξής:
6 θέσεις για τα Όπλα του Στρατού Ξηράς, 2 θέσεις για τα Σώματα Στρατού Ξηράς, 1 θέση για τους Μηχανικούς του Ναυτικού και 1 θέση για τους Ιπτάμενους της Αεροπορίας.
Ακολούθως, ο Υπουργός, ασκώντας την αποφασιστική του αρμοδιότητα δυνάμει των προνοιών του Κανονισμού 45(2), προχώρησε στην κατανομή των κενών θέσεων, σύμφωνα με την πρόταση του Αρχηγού. Στη συνέχεια, αφού έλαβε υπόψη του τους οριστικούς πίνακες προακτέων, τις διατάξεις του Κανονισμού 46 και την καθορισθείσα κατανομή, με απόφαση του ημερομηνίας 21/7/2009, προήγαγε στο βαθμό του Ταγματάρχη Στρατού Ξηράς, τα ενδιαφερόμενα μέρη Μ. Ιγνατίου (ΠΖ), Χ. Παπασταύρου (ΤΘ), Χ. Χαραλάμπους (ΕΜ) και Ν. Ιωνά (ΠΜ) και στο βαθμό του Πλωτάρχη και του Επισμηναγού, που είναι ο αντίστοιχος βαθμός του Ταγματάρχη, για το Ναυτικό και την Αεροπορία, τα ενδιαφερόμενα μέρη Ε. Τσάππα (ΜΗΧ) και Δ. Ιωσήφ (Ι).
Οι προαγωγές κοινοποιήθηκαν ιεραρχικά από τη Διεύθυνση Προσωπικού του ΓΕΕΦ στις υφιστάμενες διοικήσεις.
Οι αιτητές με τις προσφυγές τους αμφισβητούν ουσιαστικά την εγκυρότητα της κατανομής των κενών θέσεων, ισχυριζόμενοι ότι αυτή είναι αναιτιολόγητη και αποτέλεσμα πλάνης λόγω έλλειψης δέουσας έρευνας γιατί, τόσο στην πρόταση του Αρχηγού, όσο και στην απόφαση του Υπουργού που την υιοθέτησε, δεν λήφθηκαν υπόψη οι ανάγκες της Υπηρεσίας κατά Κλάδο, όπως επιβάλλεται από τον Κανονισμό 45(2), αλλά χρησιμοποιήθηκαν άλλα κριτήρια.
Οι δικηγόροι των ενδιαφερόμενων μερών, πέραν των ενστάσεων τους αναφορικά με την ουσία των προβαλλόμενων λόγων ακύρωσης, εγείρουν προδικαστικά, προδικαστική ένσταση την οποία υιοθέτησαν στην πορεία και οι καθ'ων η αίτηση, ότι οι αιτητές στερούνται του απαιτούμενου έννομου συμφέροντος, γιατί σε περίπτωση επιτυχίας των προσφυγών τους και ακύρωσης των προαγωγών των έξι ενδιαφερόμενων μερών, θα επηρεαστεί μόνο ένα μέρος της κατανομής και θα δημιουργηθεί, ανεπίτρεπτα και παράνομα, δέσμια αρμοδιότητα των καθ'ων η αίτηση να περιοριστούν, κατά την επανεξέταση στην κατανομή μόνο εκείνων των θέσεων που επηρεάζονται. Παράλληλα θα παραμείνουν άθικτες οι υπόλοιπες θέσεις που δεν προσβλήθηκαν, οι οποίες όμως έχουν το ίδιο πραγματικό και νομικό υπόβαθρο, αφού στηρίχθηκαν στην ίδια κατανομή.
Λόγω της έγερσης του προδικαστικού ζητήματος στις αγορεύσεις και την αντίθεση των αιτητών στην εξέταση του, ως, κατά την άποψη τους, μη δεόντως δικογραφημένου, δόθηκε η ευκαιρία στους διαδίκους να αναπτύξουν περαιτέρω την επιχειρηματολογία τους, μέσω συμπληρωματικών γραπτών αγορεύσεων.
Είχα την ευκαιρία, πολύ πρόσφατα μάλιστα και συγκεκριμένα στην Προσφυγή 123/2011, Γεώργιος Αντωνιάδης κ.ά. v. Kυπριακής Δημοκρατίας, στην οποία η απόφαση δόθηκε στις 11/3/2014, να ασχοληθώ ακριβώς με το ίδιο ζήτημα. Οι αιτητές σ' εκείνη την περίπτωση προσέβαλαν την κατανομή μόνο έξι από τις επτά συνολικά θέσεις Συνταγματάρχη και τις προαγωγές έξι Ταγματαρχών σ' αυτές ως επακόλουθο της προηγηθείσας κατανομής.
Όπως και στην παρούσα περίπτωση, έτσι και στην υπόθεση Αντωνιάδης, το περί απαραδέκτου αποσπασματικής προσβολής της κατανομής ζήτημα, δεν ηγέρθη στα πλαίσια του δικογράφου, αλλά στα πλαίσια της γραπτής αγόρευσης, εκεί των καθ'ων η αίτηση, στην εδώ περίπτωση των ενδιαφερόμενων μερών. Και στην υπόθεση Αντωνιάδης, όπως και εδώ, οι αιτητές εξέφρασαν την αντίθεση τους στην εξέταση του ζητήματος επειδή αυτό δεν είχε δικογραφηθεί.
Το Δικαστήριο υποδεικνύοντας ότι η φύση του ζητήματος, δεν εμποδίζει ακόμα και την αυτεπάγγελτη εξέταση του σε οποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας, προχώρησε στην εξέταση της ουσίας του. Υιοθετώντας το σκεπτικό στην υπόθεση Γεώργιος Κουκκουλλής ν. Δημοκρατίας μέσω Υπουργού Άμυνας, Υπόθ. Αρ. 1224/2008, ημερομηνίας 20/6/2011 (η πρωτόδικη απόφαση έχει εφεσιβληθεί και η εκδίκαση της έφεσης εκκρεμεί), στην οποία το ζήτημα ηγέρθη και μάλιστα αυτεπάγγελτα από το Δικαστήριο, το Δικαστήριο έκαμε δεκτή την ένσταση και απέρριψε την προσφυγή προδικαστικά, αφού έκρινε ότι ο διαχωρισμός που επιχειρήθηκε από τον αιτητή με την επιλεκτική προσβολή ενός μόνο μέρους της επίδικης κατανομής του Υπουργού, περιοριζόμενης στις έξι θέσεις που διατέθηκαν προς πλήρωση στους κλάδους του Ναυτικού και της Αεροπορίας, ενώ αυτή αποτελούσε ενιαία και αναπόσπαστη κρίση, ήταν απαράδεκτος. Κρίνω σκόπιμο να παραθέσω το σκεπτικό της υπόθεσης Κουκκουλλής:
"Ο αιτητής επικαλείτο ελλιπή έρευνα και αιτιολογία, σαφώς κατά τρόπο εμφανίζοντα ως παράνομη ολόκληρη την κατανομή. Το πρόβλημα, εντούτοις, δεν είναι απλώς δικονομικής υφής. Και πάλιν σε συμφωνία προς τις θέσεις των καθ' ων η αίτηση, δεν θα ήταν νοητός καν ο τεμαχισμός της κατανομής κατά τον τρόπο που εισηγείται ο αιτητής. Δηλαδή και να θεωρούσαμε πως είναι επιτρεπτό ο αιτητής να αναμορφώσει τις θέσεις που προώθησε αρχικώς, θα ετίθετο το βασικό ερώτημα αναφορικά με το πώς θα ήταν δυνατό να συζητούμε μόνο για την κατανομή της επιπλέον θέσης στους Ιπτάμενους. Από πού θα αφαιρείτο εκείνη η θέση και για ποιο λόγο αναφερόμενο μόνο σ' αυτή; Ήταν εκ της φύσεως ενιαία η απόφαση για την ορισμένη κατανομή και η μια πτυχή της αναπόφευκτα επιδρά στο σύνολο, ως ενιαίας κρίσης.
Αν υπήρχε ελλιπής έρευνα και ελλιπής αιτιολογία όπως την επικαλείται ο αιτητής, αυτή θα αφορούσε στο σύνολο και δεν μπορώ να δω καμιά δυνατότητα απομόνωσης ώστε, στην περίπτωση που θα γινόταν δεκτό ότι υπήρχαν αυτά τα ελαττώματα, να διαχωρίσουμε ως αυτοτελή τη μη κατανομή της τέταρτης θέσης για τους Ιπτάμενους. Τέτοια απομόνωση θα σήμαινε ανεπίτρεπτη δέσμευση της διοίκησης ώστε να επανεξεταστεί το ζήτημα της τέταρτης θέσης μόνο, χωρίς αναφορά και επίδραση στο σύνολο της κατανομής που θα ήταν, εκ των πραγμάτων, αδύνατη."
Το πιο πάνω σκεπτικό υιοθετήθηκε εκτός από την Αντωνιάδης και σε αριθμό άλλων υποθέσεων που ακολούθησαν, σε κάποιες από τις οποίες παραπέμπουν και οι δύο συνήγοροι (βλ. Φώτος Μαλιαπής κ.ά. v. Δημοκρατίας μέσω Υπουργού Άμυνας, Υπόθεση Αρ. 120/2011 κ.ά., ημερομηνίας 31/1/2012, Πολύδωρος Πολυδώρου v. Δημοκρατίας μέσω Υπουργού Άμυνας, Υπόθεση Αρ. 135/2011 κ.ά., ημερομηνίας 5/10/2012, Κωνσταντίνος Γενναδίου v. Δημοκρατίας μέσω Υπουργού Άμυνας, Υπόθεση Αρ. 156/2011, ημερομηνίας 21/6/2012, Σταύρος Σοφοκλέους κ.ά. v. Δημοκρατίας μέσω Υπουργού Άμυνας, Υπόθεση Αρ. 51/2011, ημερομηνίας 27/6/2012, και Ιωάννης Μαλλιώτης κ.ά. v. Δημοκρατίας μέσω Υπουργού Άμυνας, Υπόθεση Αρ. 363/2011, ημερομηνίας 26/10/2012).
Τα πιο πάνω ισχύουν και στην παρούσα. Με βάση το αιτητικό των προσφυγών τους οι εδώ αιτητές αξιώνουν την ακύρωση της κατανομής στην έκταση που αφορά τις προαγωγές μόνο των έξι ειδικά προσδιοριζόμενων Αξιωματικών, στο βαθμό του Ταγματάρχη, οι οποίοι, όπως και στις υποθέσεις Κουκκουλής και Αντωνιάδης, αναφέρονται ως ενδιαφερόμενοι, με αποτέλεσμα σε περίπτωση επιτυχίας οι υπόλοιπες θέσεις να παραμείνουν αλώβητες.
Τέτοια εξέλιξη όμως θα περιόριζε υποχρεωτικά την επανεξέταση μόνο σε ό,τι αφορούσε στις έξι συγκεκριμένες περιπτώσεις, χωρίς επίδραση στο σύνολο της κατανομής, διάσπαση που όπως εξηγήθηκε, δεν είναι εκ των πραγμάτων δυνατή, καθότι οι λόγοι ακυρότητας (πλάνη, ελλιπής αιτιολογία και έρευνα) με τον τρόπο που εγέρθηκαν και αναπτύχθηκαν, αφορούν ολόκληρη την κατανομή.
Η όψιμη δήλωση του δικηγόρου των αιτητών, στο στάδιο των διευκρινίσεων, ότι δεν προσβάλλει την προαγωγή των ενδιαφερόμενων μερών, δεν μπορεί να ληφθεί υπόψη, εφόσον ο καθορισμός των επίδικων θεμάτων γίνεται με τη δικογραφία.
Για όλους τους πιο πάνω λόγους η προδικαστική ένσταση επιτυγχάνει. Η επιτυχία της ένστασης σφραγίζει και τη μοίρα των προσφυγών, οι οποίες και θα πρέπει να απορριφθούν σ' αυτό το προδικαστικό στάδιο.
Ως αποτέλεσμα των πιο πάνω, οι προσφυγές αποσυνενώνονται. Τόσο η Προσφυγή 1240/2009, όσο και η προσφυγή 1241/2009, απορρίπτονται με έξοδα υπέρ των καθ'ων η αίτηση σε κάθε μια από αυτές, όπως αυτά θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή και θα εγκριθούν από το Δικαστήριο (από το στάδιο της συνένωσης και μετά, μόνο ένα σετ εξόδων επιδικάζεται). Η επίδικη απόφαση επικυρώνεται σύμφωνα με το άρθρο 146 του Συντάγματος.
Α. ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ,
Δ.
/ΔΓ