|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
Κυπριακή νομολογία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
MICHAEL THEODOSSIOU CO. LTD. ν. MUNICIPALITY OF LIMASSOL (1975) 3 CLR 195
Kαμένος Aνδρέας ν. Δημοκρατίας (1998) 3 ΑΑΔ 25
Γεωργίου Aλίκη ν. Δήμου Λάρνακας (Aρ. 2) (1998) 3 ΑΑΔ 821
Latonia Estate Ltd και Άλλοι ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (2001) 3 ΑΑΔ 672
Κυπριακή νομοθεσία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Ν. 158(I)/1999 - Ο περί των Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμος του 1999
Ν. 90/1972 - Ο περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμος του 1972
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
Δεν έχει εντοπιστεί απόφαση η οποία να κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή
ECLI:CY:AD:2014:D297
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υποθ. Αρ.1316 /10)
9 Mαϊου, 2014
[ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, Δικαστής]
Αναφορικά με το ΄Αρθρο 146 του Συντάγματος
ΑΝΤΩΝΑΚΗ Α. ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗ
Αιτητή,
-και -
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, μέσω Τμήματος Πολεοδομίας & Oικήσεως Λευκωσίας/Πολεοδομική Αρχή
Καθ΄ων η αίτηση.
-----------------------
Στεφ. Ανδρέου (κα.), για Ξ.Ξενόπουλο, για τον αιτητή
Κ.Σταυρινός, δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους καθ΄ων η αίτηση
---------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, Δ.: Ο αιτητής προσβάλλει την άρνηση των καθ΄ων η αίτηση με την οποία αρνήθηκαν τη χορήγηση πολεοδομικής αδείας για την ανέγερση γυμναστηρίου, στο τεμάχιο 740 Φλ./Σχ. 21/53 W1 στην ΄Εγκωμη, επαρχία Λευκωσίας, του οποίου είναι συνιδιοκτήτης κατά το ½.
Το εν λόγω τεμάχιο βρίσκεται στη Μεικτή Ζώνη Βιομηχανίας Κατηγορίας Β και Οικονομικών Δραστηριοτήτων ΄Εγκωμης. Στην εν λόγω, υπό προϋποθέσεις, επιτρέπεται, μεταξύ άλλων χρήσεων και η παροχή αθλητικών διευκολύνσεων.
Στις 7 Δεκεμβρίου 2007 δημοσιεύθηκε Γνωστοποίηση απαλλοτρίωσης του εν λόγω τεμαχίου, με σκοπό την Εγκατάσταση Μεταφοράς 132/22 KV της Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου.
Στις 4 Ιουλίου 2008 ο αιτητής υπέβαλε αίτηση για χορήγηση Πολεοδομικής ΄Αδειας για την ανέγερση Γυμναστηρίου, με υπαίθριο Γήπεδο Τένις και Υπόγειο Χώρο Στάθμευσης επί του εν λόγω τεμαχίου.
Την 31 Οκτωβρίου 2008 δημοσιεύθηκε Διάταγμα Απαλλοτρίωσης του πιο πάνω τεμαχίου. Εναντίον του Διατάγματος Απαλλοτριώσεως ο αιτητής καταχώρησε προσφυγή η οποία απορρίφθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2013.
Οι καθ΄ων η αίτηση στις 16 Ιουλίου 2010 απέρριψαν την αίτηση του. Ο λόγος απόρριψης ήταν ότι «η αιτούμενη ανάπτυξη προτείνεται σε τεμάχιο για το οποίο έχει δημοσιευτεί Διάταγμα Απαλλοτριώσεως σύμφωνα με το άρθρο 6 για εγκατάσταση σ΄αυτό νέου Υποσταθμού Μεταφοράς της Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου».
Ο αιτητής με την παρούσα προσφυγή προσβάλλει, όπως σημείωσα πιο πάνω, την απόρριψη της αίτησης του.
Προβάλλεται αρχικώς αναρμοδιότητα οργάνου λόγω αμεροληψίας. Ισχυρίζεται ότι o αιτητής εσφαλμένα ζητήθηκαν οι απόψεις του Διευθυντή Περιφέρειας Λευκωσίας-Κερύνειας-Μόρφου της Αρχής Ηλεκτρισμού, ο οποίος ήταν αναρμόδιο πρόσωπο και με τις απόψεις του επηρέασε, μεροληπτικώς, την κρίση των καθ΄ων η αίτηση. Με άλλο λόγο ακυρώσεως ο αιτητής εισηγείται ότι η απόφαση πάσχει λόγω έλλειψης δέουσας έρευνας και πλάνης. Ισχυρίζεται δε ότι εσφαλμένα λήφθηκαν υπόψη οι απόψεις του Διευθυντή της περιφέρειας της ΑΗΚ και το διάταγμα απαλλοτριώσεως και δεν έλαβαν υπόψη τους οποιαδήποτε άλλα στοιχεία.
Θα εξετάσω τους λόγους από κοινού.
Οι καθ΄ων η αίτηση πρόβαλαν ότι ο ισχυρισμός περί αναρμοδιότητας δεν είναι δικογραφημένος και επομένως δεν μπορεί να εξεταστεί. Ειδικότερα, εισηγήθηκαν ότι τα νομικά σημεία της προσφυγής είναι αόριστα και ασαφή, χωρίς οποιαδήποτε συγκεκριμενοποίηση, με αποτέλεσμα να μην παρέχονται στο Δικαστήριο εκείνα τα στοιχεία και γεγονότα τα οποία είναι απαραίτητα ούτως ώστε να δύναται να καταστεί εφικτή η εξέταση της νομιμότητας της διοικητικής απόφασης.
Ο Διαδικαστικός Κανονισμός 7 τoυ περί Διαδικαστικού Κανονισμού του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου του 1962 επιτάσσει, όχι μόνο την έκθεση των νομικών σημείων της προσφυγής, αλλά και την πλήρη αιτιολόγησή τους.
Στην υπόθεση Latomia Estate κ.ά. ν. Δημοκρατάις (2001) 3 Α.Α.Δ. 672 λέχθηκε χαρακτηριστικά ότι:
«Η αιτιολόγηση των νομικών σημείων πάνω στα οποία βασίζεται μια προσφυγή είναι απαραίτητη για την εξέταση από ένα Διοικητικό Δικαστήριο των λόγων που προσβάλλουν τη νομιμότητα μιας διοικητικής πράξης.»
Ο ισχυρισμός των καθ΄ων η αίτηση δεν ευσταθεί. Στο λόγο ακυρώσεως αρ.3, στο δικόγραφο της προσφυγής, αναφέρεται:
«Οι καθ΄ων η αίτηση ως Διοικητικό ΄Οργανο ή Αρχή διέπονται από κακή και/ή μεροληπτική σύσταση κατά παράβαση των άρθρων 15 επ, 20 επ, και 42 του Νόμου 158(Ι)/1999, των Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου, των αρχών της νομιμότητας, της νόμιμης συγκρότησης των διοικητικών οργάνων και της φυσικής δικαιοσύνης και συνεπώς οι αποφάσεις τους είναι παράνομες και άκυρες.»
Δεν συμφωνώ με την εισήγηση των καθ΄ων η αίτηση. Μπορεί ο εν λόγω λόγος ακυρώσεως να είναι λακωνικά διατυπωμένος, αλλά σε καμιά περίπτωση μπορεί να χαρακτηριστεί ως αναιτιολόγητος.
Περαιτέρω στην ίδια τη γραπτή αγόρευση του αιτητή αναπτύσσονται λεπτομερώς οι ίδιοι λόγοι ακυρώσεως, όπως και στα νομικά σημεία της προσφυγής και όχι κάποιοι ή άλλοι από αυτούς. Αναφέρεται δε επί τούτου στην υπόθεση Καμένος ν. Δημοκρατίας (1998) 3 Α.Α.Δ. 25:
«Τα νομικά ζητήματα καθώς και όλα τα επίδικα θέματα σε μια προσφυγή εξετάζονται και αποφασίζονται με βάση μόνο το πραγματικό βάθρο που τα μέρη θέτουν στο δικόγραφό τους και στα οποία στηρίζουν την υπόθεση τους - στην κρινόμενη περίπτωση στην ένσταση και στα διάφορα έγγραφα που τη συνοδεύουν. Οποιαδήποτε άλλη προσέγγιση είναι ανεπίτρεπτη γιατί έρχεται σε αντίθεση με τους δικονομικούς θεσμούς.»
Ως προς την ουσία του προβληθέντος ισχυρισμού περί αναρμοδιότητος και μεροληψίας, το άρθρο 23(1)(β) του Περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμου, Ν.90/1972 προβλέπει ότι με κανονισμούς δύναται να γίνει πρόβλεψη, αναφορικά με την υποχρέωση της Πολεοδομικής Αρχής, όπως, προτού χορηγήσει πολεοδομική άδεια ή αρνηθεί τη χορήγηση τέτοιας, να συμβουλεύεται όποιες αρχές ή πρόσωπα ήθελε καθορίσει.
Με βάση τους Κανονισμούς 4 και 6 των περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας (αιτήσεις και Ιεραρχικές Προσφυγές) Κανονισμούς (ΚΔΠ 55/90) πριν τη χορήγηση ή την άρνηση πολεοδομικής άδεια για γυμναστήριο, η πολεοδομική αρχή δύναται να συμβουλεύεται οποιαδήποτε τοπική αρχή που δυνατόν να επηρεάζεται από την προτεινόμενη ανάπτυξη (Κανονισμός 4(3) (IV)).
Στους πιο πάνω Κανονισμούς αναφέρονται οι αρχές τις οποίες η πολεοδομική αρχή οφείλει να συμβουλεύεται προτού εγκρίνει ή απορρίψει μιαν αίτηση.
Στη συγκεκριμένη υπόθεση το γεγονός ότι η πολεοδομική αρχή αναζήτησε τις απόψεις του διευθυντή της περιφέρειας Λευκωσίας της ΑΗΚ, προτού αποφασίσει, θεωρώ ότι ουδόλως προσκρούει στη νομοθετική πρόνοια ή τους Κανονισμούς. Θα πρόσθετα ότι η αναζήτηση των απόψεων όλων των επηρεαζομένων από την προτεινόμενη ανάπτυξη επιβάλλεται στα πλαίσια ικανοποίησης της αρχής της επαρκούς έρευνας. Συνεπώς δεν ευσταθεί ο ισχυρισμός για αμεροληψία ή μεροληπτική κρίση.
Η προσβαλλόμενη απόφαση, είμαι της γνώμης ότι πάσχει λόγω έλλειψης δέουσας έρευνας και πλάνης. Όπως φαίνεται από τα γεγονότα της υπόθεσης η πολεοδομική αρχή προτού αποφασίσει ζήτησε και πήρε μόνο τις απόψεις της ΑΗΚ, και έλαβε υπόψη της το διάταγμα απαλλοτρίωσης, θεωρώντας τα προφανώς, ως τα ουσιώδη γεγονότα χωρίς να λάβει υπόψη της άλλα στοιχεία.
Το εδάφιο (1) του άρθρου 26 του Νόμου προβλέπει:
«26.-(1) Για να καταλήξει σε πολεοδομική απόφαση δυνάμει του παρόντος Νόμου, η Πολεοδομική Αρχή λαμβάνει υπόψη τις πρόνοιες του εφαρμοστέου στην περίπτωση σχεδίου αναπτύξεως καθώς και οποιοδήποτε άλλο ουσιώδη παράγοντα».
Όπως αναφέρθηκε στην υπόθεση Γεωργίου ν. Δήμου Λάρνακας (Αρ.2) (1998) 3 Α.Α.Δ. 821, το τι συνιστά «ουσιώδη παράγοντα» στο άρθρο 26(1), απολήγει σε αντικειμενικό κριτήριο και σημαίνει πως «ουσιώδης είναι κάθε παράγοντας ο συνυπολογισμός του οποίου είναι αναγκαίος για τη λήψη διοικητικής απόφασης.»
Στο πλαίσιο έρευνας στο διοικητικό φάκελο διαπίστωσα ότι οι καθ΄ων η αίτηση, εκτός από την αναζήτηση των απόψεων της ΑΗΚ, δεν διαβουλεύθηκαν με οποιαδήποτε άλλη αρχή, σ΄αντίθεση με την πιο πάνω ρύθμιση και τους υφιστάμενους Κανονισμούς. Η αίτηση απορρίφθηκε για τον μοναδικό λόγο ότι το κτήμα είχε απαλλοτριωθεί.
Κατ΄αντίθεση, όμως, με τα πιο πάνω και σύμφωνα με τη νομολογία, το διάταγμα απαλλοτρίωσης δεν συνιστά ουσιώδη παράγοντα.
Στην υπόθεση Δήμος Πάφου ν. Νεοφύτου κ.ά. (2011) 3 Α.Α.Δ. 836, με αναφορά και στην υπόθεση Γεωργίου (Αρ.2) (ανωτέρω), επιβεβαιώθηκε ότι η έκδοση Γνωστοποίησης ή ακόμη και Διατάγματος Απαλλοτρίωσης, δεν συνιστούν ουσιώδη παράγοντα κατά της χορήγησης πολεοδομικής άδειας ή άδειας οικοδομής.
Ο αιτητής, παρά το Διάταγμα Απαλλοτρίωσης, παρέμενε συνιδιοκτήτης και μπορούσε να ασκήσει τα δικαιώματα του, μεταξύ των οποίων ήταν και η υποβολή αίτησης για πολεοδομική άδεια.
Όπως αναφέρεται στην υπόθεση Γεωργίου (Αρ.2) (ανωτέρω):
«... Η δημοσίευση διατάγματος απαλλοτρίωσης δεν διαταράσσει αφ΄εαυτής το ιδιοκτησιακό καθεστώς. Το τεμάχιο εξακολουθεί να ανήκει κατά κυριότητα στον εγγεγραμμένο ιδιοκτήτη του ως την τελείωση της απαλλοτρίωσης με την καταβολή της οφειλόμενης αποζημίωσης. (Βλ. Evridiki Aspri v. Republic 4 R.S.C.C. 57, Michael Theodossiou Co.Ltd v. The Municipality of Limassol (1975) 3 C.L.R. 195, Γεωργία Ιωάννου Γεωργίου ν. Επαρχιακού Λειτουργού Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως, Προσφυγή 596/95 ημερομηνίας 28.3.97) Σημειώνουμε συναφώς πως σε σειρά πρωτόδικων αποφάσεων κρίθηκε πως η ύπαρξη διατάγματος απαλλοτρίωσης δεν συνιστά νόμιμη δικαιολογία για την άρνηση έκδοσης άδειας οικοδομής, διαχωρισμού ή και πολεοδομικής άδειας.»
Ως αποτέλεσμα των πιο πάνω η προσφυγή επιτυγχάνει. Η προβαλλόμενη απόφαση ακυρούται. ΄Εξοδα €1,600 επιδικάζονται υπέρ του αιτητή και εναντίον των καθ΄ων η αίτηση.
Κ. Παμπαλλής,
Δ.