|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υποθ. Αρ.1239 /12)
2 Δεκεμβρίου, 2013
[ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, Δικαστής]
Αναφορικά με το ΄Αρθρο 146 του Συντάγματος
ΑΝΔΡΕΑΣ ΟΝΟΥΦΡΙΟΥ
Αιτητής,
-και -
ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, μέσω του Διευθυντή Τμήματος Φυλακών.
Καθ΄ων η αίτηση.
-----------------------
H.Κονναρής, για τον αιτητή
Μ.Σπηλιωτοπούλου, (κα.), Ανωτ.δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους καθ΄ων η αίτηση
---------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, Δ.: O αιτητής, κατά το χρόνο έγερσης της παρούσας αιτήσεως, ήταν κατάδικος στις Κεντρικές Φυλακές. Στις 3 Μαϊου 2012 σε έρευνα που έγινε στο κελί του και τη συνακόλουθη μετακίνηση προσωπικών του αντικειμένων, ανευρέθηκαν σημειώματα υβριστικού περιεχομένου εναντίον του Αναπληρωτή Διευθυντή του Τμήματος Φυλακών. Ακολούθησε προς τούτο η ετοιμασία κατηγορητηρίου εναντίον του αιτητή, κλήθηκε ενώπιον του Πειθαρχικού Συμβουλίου, το οποίο στις 12 Ιουνίου 2012 επέβαλε στον αιτητή πειθαρχική ποινή στέρησης χάριτος για περίοδο 30 ημερών επί του συνόλου της ποινής που του είχε επιβληθεί από το Δικαστήριο.
Ο αιτητής αμφισβητεί τη νομιμότητα αυτής της απόφασης.
Οι καθ΄ων η αίτηση δεν καταχώρησαν ένσταση ούτε και γραπτή αγόρευση, παρόλο που η υπόθεση είχε αναβληθεί κατ΄επανάληψη ώστε να τους δοθεί η ευκαιρία να το πράξουν.
Πριν την ενασχόληση μου με την ουσία της προσφυγής, θεωρώ απαραίτητο να εξετάσω το θέμα της εκτελεστότητας της πιο πάνω απόφασης, ένα θέμα το οποίο είναι δημοσίας τάξεως και επιβάλλεται να εξεταστεί αυτεπαγγέλτως από το Δικαστήριο. Το ερώτημα είναι αν η πιο πάνω πειθαρχική ποινή θα μπορούσε να κριθεί ως εσωτερικό θέμα, συναφώς στερούμενο εκτελεστότητας.
Όπως τονίστηκε στην υπόθεση Δημοκρατία ν. Sunoil Bunkerng Ltd (1994) 3 Α.Α.Δ. 26, η εξέταση του θέματος της εκτελεστότητας μιας διοικητικής πράξης υπόκείμενης σε αναθεωρητικό έλεγχο με βάση το ΄Αρθρο 146 του Συντάγματος, είναι πρωταρχικής σημασίας και πρέπει να εξεταστεί σ΄αυτό το αρχικό στάδιο της διαδικασίας.
Στο Σύγγραμμα του Στασινόπουλο «Το Δίκαιον των Διοικητικών Πράξεων» του 1991, στις σελίδες 141 και 143 αναφέρεται ότι, η επιβολή πειθαρχίας στα πλαίσια μιας λειτουργικής σχέσης συνιστά μεν πράξη, η οποία, όμως, έχει ως βασικό προαπαιτούμενο την άσκηση της εξουσίας του οργάνου. Πράξεις αυτού του περιεχομένου βρίσκονται εκτός του δικαστικού ελέγχου καθότι δεν παράγουν έννομα αποτελέσματα. Είναι συναφώς η επιβολή πειθαρχίας θεσμικά απαραίτητη για την άσκηση της λειτουργίας του συγκεκριμένου οργάνου. Βλ. Υποθ. αρ. 99/2012 Χαραλάμπους ν. Δημοκρατίας, ημερ. 20 Ιουνίου 2013.
΄Εχει νομολογηθεί, με σειρά αποφάσεων του Ανωτάτου Δικαστηρίου ότι, διοικητικές αποφάσεις οι οποίες σχετίζονται με τη λειτουργία των φυλακών, περιλαμβανομένων ακόμη και αποφάσεων που, θα μπορούσαν να θεωρηθούν τιμωρητικές, δεν αποτελούν εκτελεστές διοικητικές πράξεις. Βλ. Υποθ. αριθμ. 2009/2006 Ονουφρίου ν. Δημοκρατίας, 8 Ιουνίου 2007.
Σε μια πιο πρόσφατη απόφαση, στην οποία αιτητής ήταν ο προσφεύγων, ήτοι στην υπόθεση αριθ. 581/2011 Ονουφρίου ν. Δημοκρατίας, ημερ. 16 Ιανουαρίου 2012, αναφέρθησαν από τον αδελφό Δικαστή Νικολάτο, τα ακόλουθα, σε σχέση με πειθαρχική ποινή που επιβλήθηκε στον αιτητή από το Διευθυντή των Φυλακών, απόσπασμα το οποίο και υιοθετώ.
«Κατά την κρίση μου και η ποινή που επιβλήθηκε στον αιτητή, από το Διευθυντή των Φυλακών, στην παρούσα υπόθεση συνιστά διοικητικό μέτρο εσωτερικής φύσης εφόσον εντάσσεται στα πλαίσια της άσκησης των εξουσιών του Διευθυντή των Φυλακών για διατήρηση της πειθαρχίας και της τάξης στο ίδρυμα ή και για πειθαρχικούς σκοπούς και δεν επηρεάζει την υπόσταση και τα έννομα δικαιώματα και υποχρεώσεις του αιτητή. Θεωρώ ότι οι ποινές που του επιβλήθηκαν εντάσσονται στο πλαίσιο της λειτουργικής σχέσης του σωφρονιστικού ιδρύματος με τον αιτητή, ο οποίος είναι φυλακισμένος εκεί. Είναι παραδεκτό, εξάλλου, ότι διοικητικά μέτρα εσωτερικής φύσης είναι δυνατό να επηρεάζουν, παρεμφερώς, κάποια δικαιώματα, όπως π.χ. το δικαίωμα εξόδου από τη χώρα στις περιπτώσεις που κάποιος τίθεται στον κατάλογο απαγόρευσης εξόδου από τη χώρα, αλλά αυτό δεν αλλάζει τη φύση του μέτρου.
Για σκοπούς πολιτικής του δικαίου εκτιμώ ότι δεν θα ήταν ορθό το Ανώτατο Δικαστήριο να καταστεί κριτής των μέτρων εσωτερικής πειθαρχίας που λαμβάνει ο Διευθυντής των Φυλακών με σκοπό την τήρηση της πειθαρχίας και της τάξης στο σωφρονιστικό ίδρυμα. Η Κυπριακή Δημοκρατία έχει υποχρέωση βέβαια να σέβεται πλήρως τα ανθρώπινα δικαιώματα των κρατουμένων-φυλακισμένων στις Φυλακές και να τους παρέχει τη δυνατότητα αναθεώρησης των αποφάσεων του Διευθυντή των Φυλακών, από ανεξάρτητο Σώμα, όμως αυτό δεν υπαγορεύει ότι οι αποφάσεις του Διευθυντή θα πρέπει να υπόκεινται σε δικαστικό έλεγχο, απευθείας, ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου.»
Πριν συμπληρώσω την παρούσα απόφαση θεωρώ αναγκαίο να κάμω αναφορά στην υπόθεση του ΕΔΑΔ Σταυρόπουλος ν. Ελλάδας, προσφυγή υπ΄αριθμό 35522/04, ημερ. 27 Σεπτεμβρίου 2007, που επικαλέστηκε ο ευπαίδευτος συνήγορος του αιτητή και τα γεγονότα της υπόθεσης έχουν ως εξής. Ο αιτητής με στόχο να εξασφαλίσει τη χρήση μιας κατοικίας υπέβαλε αίτηση στον Οργανισμό Εργατικής Κατοικίας, χωρίς να αναφέρει ότι είχε και άλλη ακίνητη περιουσία. Μετά από διοικητικό έλεγχο διαπιστώθηκε η ύπαρξη τέτοιας περιουσίας. Ανακλήθηκε η πράξη χορήγησης και καταχωρήθηκε επίσης ποινική υπόθεση εναντίον του για «εκ προθέσεως εξαπάτηση των οργάνων του Οργανισμού». Ο προσφεύγων καταδικάστηκε σε πρώτο βαθμό, πλην όμως ασκώντας έφεση το εφετείο Ναυπλίου, τον αθώωσε από τις κατηγορίες γιατί δεν κατεδείχθη ότι ήταν εσκεμμένη η δήλωση του, αναφορικά με την ύπαρξη άλλης περιουσίας. Καταχωρήθηκε ταυτοχρόνως και αίτηση ακυρώσεως της απόφασης του διοικητικού συμβουλίου του Οργανισμού Εργατικής Κατοικίας για την ανακληθείσα πράξη χορήγησης. Επικυρώθηκε η προσβαλλόμενη απόφαση σε ασκηθείσα έφεση. Η απόφαση επικυρώθηκε εκ νέου και σε αίτηση αναιρέσεως που ακολούθησε το Συμβούλιο της Επικρατείας απέρριψε το αίτημα προβάλλοντας ότι ο αιτητής είχε αθωωθεί μεν αλλά λόγω αμφιβολιών. Στο πλαίσιο της προσφυγής ενώπιον του ΕΔΑΔ αποφασίστηκε ότι ο εν λόγω προσφεύγων στοιχειοθέτησε παράβαση του ΄Αρθρου 6, παρα. 2 της Σύμβασης, που επιβεβαιώνει ότι έκαστος τεκμαίρεται ότι είναι αθώος μέχρι αποδείξεως της ενοχής του. Το σκεπτικό της απόφασης ήταν ότι από τη στιγμή που ο προσφεύγων αθωώθηκε, αυτή η αθώωση ισχύει σε όλα τα επίπεδα. Συνεπώς δεν θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι, για σκοπούς προσφυγής, εξακολουθούσε να υπάρχει ο ισχυρισμός για προβολή από τον προσφεύγοντα ψευδούς δηλώσεως.
Με όλο το σεβασμό προς τον ευπαίδευτο συνήγορο δεν βρίσκω πώς η παρούσα υπόθεση βοηθά την υπόθεση του παρόντος αιτητή, καθότι, η ίδια η προσβαλλόμενη πράξη στερείται εκτελεστότητας συνεπώς η επιχειρηματολογία δεν μπορεί να προωθεί περαιτέρω.
Με γνώμονα τα πιο πάνω, βρίσκω ότι, η προσβαλλόμενη απόφαση δεν εμπίπτει στον έλεγχο του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Η προσφυγή απορρίπτεται. Αναφορικά με τα έξοδα, και έχοντας υπόψη ότι η Δημοκρατία δεν είχε ανταποκριθεί δεόντως, επιδικάζονται έξοδα υπέρ των καθ΄ων η αίτηση, πλην όμως αυτά μειώνονται κατά το ήμισυ.
Κ. Παμπαλλής,
Δ.