|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Yπόθεση Αρ.: 1513/2010).
17 Οκτωβρίου, 2013
[Π. ΠΑΝΑΓΗ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΑΝΔΡΕΑΣ ΣΠΑΝΟΣ,
Αιτητής,
ν.
ΑΡΧΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ ΚΥΠΡΟΥ,
Καθ΄ ης η αίτηση.
---------------------------
Μαρία Θεριστή (κα), για τον Αιτητή.
Άννα Χρίστου (κα), για την Καθ΄ ης η αίτηση.
Μαργαρίτα Παπαντωνίου (κα), για το Ενδιαφερόμενο Μέρος.
---------------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΠΑΝΑΓΗ, Δ.: Ο αιτητής προσβάλλει την απόφαση της Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου (εφεξής «η Αρχή»), ημερ.31.8.10, με την οποία αποφάσισε την προαγωγή του Νίκου Νικολάου (εφεξής «Ε/Μ»), στη θέση του Ανώτερου Τεχνικού-Τεχνικού Μηχανικού (Ηλεκτρολογία, Ηλεκτρολογία, Κλίμακα Α9) - Επιχειρησιακή Μονάδα Υποστήριξης -Διεύθυνση Προμηθειών αντί του ιδίου.
Η Μεικτή Συμβουλευτική Επιτροπή Επιλογής για Προαγωγές του Γραφειακού και Τεχνικού Προσωπικού (εφεξής «η Επιτροπή»), επιλήφθηκε αρχικά του θέματος πλήρωσης της επίδικης θέσης στη συνεδρία ημερ.12.3.10. Κλήθηκαν οι προϊστάμενοι διευθυντές των υποψηφίων να εκφράσουν τις συστάσεις και απόψεις τους για κάθε υποψήφιο. Τόσο για τον αιτητή όσο και για το Ε/Μ αναφέρθηκε ότι έχουν ευρύτατη πείρα, ο καθένας στον τομέα του, ότι έχουν εξαιρετικές οργανωτικές και πολύ καλές εποπτικές ικανότητες και ότι η απόδοση τους είναι εξαιρετική. Η Επιτροπή αφού μελέτησε όλα τα στοιχεία και αξιολόγησε, ως αναφέρεται στα σχετικά πρακτικά συνεδρίας, τα παραδεδεγμένα κριτήρια προαγωγής, δηλαδή την πείρα, την αξία, την ικανότητα και την αρχαιότητα των υποψηφίων στην Αρχή, την επίδοση τους στην υπηρεσία και τις αξιολογήσεις τους και αφού έλαβε δεόντως υπόψη τις συστάσεις και απόψεις των προϊσταμένων διευθυντών, επέλεξε τρεις υποψηφίους ως επικρατέστερους για προαγωγή, ανάμεσα στους οποίους ήταν ο αιτητής και Ε/Μ.
Υποβλήθηκε η σχετική εισήγηση στην Συμβουλευτική Υπεπιτροπή για θέματα προσωπικού, η οποία συνεδρίασε για το θέμα στις 22.6.10. Κλήθηκε ο Γενικός Διευθυντής της Αρχής κ. Στυλιανού για να δώσει την σύσταση του για τους υπό κρίση υποψηφίους, αφού μελέτησε τους προσωπικούς φακέλους και τα φύλλα αξιολόγησης. Κρίνω σκόπιμο να παραθέσω αυτούσιο το ακόλουθο απόσπασμα από την σύσταση υπέρ του Ε/Μ:
«Με βάση όλα τα ενώπιον μου στοιχεία, είμαι της γνώμης ότι ο Νίκος Νικολάου είναι ο καταλληλότερος υποψήφιος για την κρινόμενη θέση και ως εκ τούτου τον συστήνω για προαγωγή.
Καταλήγοντας στην πιο πάνω σύσταση μου υπέρ του Νίκου Νικολάου έλαβα υπόψη μου το γεγονός ότι ο Νίκος Νικολάου υπερέχει σε αρχαιότητα στην Αρχή έναντι των άλλων υποψηφίων που αποτάθηκαν για προαγωγή, το οποίο κριτήριο συνεπάγεται και κατά τεκμήριο και υπεροχή του Νίκου Νικολάου σε πείρα.
......................................................................................
Έλαβα ακόμα υπόψη μου το πρόσθετο ακαδημαϊκό προσόν ήτοι το δίπλωμα από το Ανώτερο Τεχνολογικό Ινστιτούτο που διαθέτει η Μαρία Παπαζησίμου, η Θέλμα Πετρίδου, ο Ανδρέας Χ Σπανός, ο Χάρης Α Γιωργάκης και ο Αντωνάκης Ιωάννου.
......................................................................................
Αναφέρω ότι όλα τα πρόσθετα προσόντα που κατέχουν οι πιο πάνω υποψήφιοι, παρόλο που δεν προνοούνται από το Σχέδιο Υπηρεσίας, τα θεωρώ σχετικά με τα καθήκοντα της κρινόμενης θέσης και τους προσδίδω τη δέουσα σημασία.
......................................................................................
.. Συγκρίνοντας το Νίκο Νικολάου με τους Ανδρέα Χ Σπανό και Αντωνάκη Ιωάννου, παρατηρώ ότι κατά τα εν λόγω τελευταία πέντε έτη έχουν καλύτερη συνολική βαθμολογία έναντι του Νίκου Νικολάου εφόσον συγκέντρωσαν 4Α περισσότερα.»
Μετά την αποχώρηση του, τα μέλη της Συμβουλευτικής υιοθέτησαν την σύσταση και το σκεπτικό της, προτείνοντας ως καταλληλότερο για προαγωγή το Ε/Μ.
Ακολούθησε η τακτική συνεδρία του Διοικητικού Συμβουλίου της Αρχής, ημερομηνίας 31.8.10, όπου με βάση τα παραδεγμένα κριτήρια επιλογής στο σύνολο τους, τα μέλη επέλεξαν το Ε/Μ. Σύμφωνα με το πρακτικό υιοθετήθηκε ως αιτιολογία αυτούσιο το σκεπτικό της σύστασης του Διευθυντή.
Ο αιτητής επικαλείται σωρεία λόγων ακύρωσης. Ισχυρίζεται ότι οι συστάσεις που δόθηκαν έπασχαν λόγω έλλειψης δέουσας έρευνας και πραγματικής πλάνης και ότι υιοθετήθηκαν παθητικά από το αποφασίζον όργανο. Πιο συγκεκριμένα, όπως υποστηρίζει, ελλείπει συσταθμιστικός συλλογισμός στη σύσταση του Διευθυντή μεταξύ της αρχαιότητας του Ε/Μ. και της υπεροχής του αιτητή σε προσόντα και στην αξία. Συνεπώς παράνομα προτάθηκε η απομακρυσμένη αρχαιότητα του Ε/Μ και λανθασμένα συνδέθηκε με υπέρτερη πείρα, αναπλάθοντας τα στοιχεία των φακέλων. Η Αρχή επίσης παρέλειψε να εξειδικεύσει και να σταθμίσει την γενική υπερεσιακή εικόνα του αιτητή με αυτή του Ε/Μ, από την οποία προκύπτει μια σαφής έκδηλη υπεροχή του αιτητή. Επικαλείται έλλειψη δέουσας έρευνας, ειδικότερα σε ότι αφορά την χαμηλή βαθμολογία του Ε/Μ στα κριτήρια «υπηρεσιακή κατάρτιση» και «αξιοπιστία», τα οποία ήταν άμεσα συναφή με τις απαιτήσεις του σχεδίου υπηρεσίας, καθώς και ως προς την αξιολόγηση του πρόσθετου προσόντος για το οποίο υπήρξε μόνο μια αόριστη καταγραφή.
Σύμφωνα με τον Καν.23(2) των περί Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου (Όροι Υπηρεσίας) Κανονισμοί του 1986 (ΚΔΠ 291/86), οι προαγωγές αποφασίζονται βάσει της πείρας, της αξίας, της αρχαιότητας, της ικανότητας, των προσόντων σε συσχετισμό με το ισχύον, για τη θέση, σχέδιο υπηρεσίας και της επίδοσης. Η σειρά των κριτηρίων στο εν λόγω Κανονισμό δεν υποδηλώνει οποιαδήποτε ιεράρχηση της βαρύτητας τους. Θεωρώ σκόπιμο να αναπτύξω την συγκριτική υπηρεσιακή εικόνα των διαδίκων ανά παραδεδεγμένο κριτήριο προαγωγής, όπως εξάλλου επέλεξαν και οι συνήγοροι των διαδίκων να κάνουν στις γραπτές τους αγορεύσεις:
1. Αξία
Όπως προκύπτει από τη νομολογία, το κριτήριο της αξίας καθιερώθηκε ως το βασικό κριτήριο για προαγωγή-διορισμό (Βλ. Α.Ε.Αρ. 8/2009, Κυπριακή Δημοκρατία ν. Χριστίνας Φιλίππου Σιακαλλή, ημερ. 27.4.2012). Σημειώνεται σχετικά από τον τότε δικαστή Σ. Νικήτα στην υπόθεση Α. Καζαμία-Πασχαλίδου ν. Δημοκρατίας (1992) 4 Α.Α.Δ. 2533 Πως «Ο υποψήφιος με υψηλότερη αξία εκτελεί αποτελεσματικότερα και αποδοτικότερα τα καθήκοντα της θέσης». Στην περίπτωση μας είναι αποδεκτό ότι ο αιτητής είχε οριακό προβάδισμα κατά 4 Α στις αξιολογικές εκθέσεις των τελευταίων 5 ετών. Μάλιστα τα Β+ στις εκθέσεις του Ε/Μ ήταν στα κριτήρια «υπηρεσιακή κατάρτιση» και «αξιοπιστία» που συνδέονται περαιτέρω και με τα αυτοτελή κριτήρια της επίδοσης και απόδοσης ως ρυθμιστικούς παράγοντες προαγωγής. Επειδή ο αιτητής έθεσε θέμα μεγαλύτερης ψαλίδας στην αξία σε ευρύτερη χρονολογική βάση, κρίθηκε σκόπιμο από το Δικαστήριο να επανανοίξει την υπόθεση, προκειμένου η Αρχή να προσκομίσει τις αξιολογικές εκθέσεις προηγούμενων ετών. Από τις εν λόγω εκθέσεις φαίνεται ότι το Ε/Μ είχε σταθερά χαμηλότερη βαθμολογία έναντι του αιτητή στις αξιολογικές εκθέσεις από το 1998 μέχρι και τον ουσιώδη χρόνο (κατά 1 Α έως και 3 Α σε κάθε έτος).
Βαθμολογική διαφορά κατά 4 Α στις αξιολογήσεις των τελευταίων 5 ετών έχει αναγνωριστεί από τη νομολογία ως, έστω και οριακή, υπεροχή (Βλ. Συνεκδικ. Υποθ. 861/06, 876/06 Παπαγιώργη κ.α. ν. ΑΗΚ ημερ. 21.2.2008 και Τάσου Ν. Ρούσου ν. Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου, Υπόθ. Αρ. 381/2007, ημερ. 28.11.2008, στην οποία κρίθηκε πως διαφορά 4Α υπέρ του αιτητή ήταν ικανοποιητική για να προσδώσει σ' αυτόν υπέρτερη αξία). Η άποψη δε της Αρχής που συμπίπτει απόλυτα με την θέση του Διευθυντή, ότι αυτή η διαφορά στα τελευταία πέντε έτη συνιστά «καλύτερη συνολική βαθμολογία» έναντι του Ε/Μ (και μάλιστα κατ΄ αντιδιαστολή με την «οριακή διαφορά», όπως χαρακτήρισαν την βαθμολογική διαφορά υπέρ άλλου υποψήφιου), επιβεβαιώνεται και από την κατ' επανάληψη επισήμανση της νομολογίας μας (βλ. Γ. Κατσελλή ν. Δημοκρατίας (2007) 3 Α.Α.Δ. 585), ότι, μπροστά στην:
«. τόσο συχνά παρουσιαζόμενη ισοπεδωτική βαθμολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων στις εκθέσεις αξιολόγησης στις οποίες συνήθως εμφανίζονται όλοι ως εξαίρετοι, η εν λόγω διαφορά σε αξία μπορεί να λαμβάνεται υπ' όψιν (βλέπε μεταξύ άλλων και Θεμιστοκλέους ν. Δημοκρατίας, Υπόθ. Αρ. 654/01, ημερ. 19.11.2002).»
Επίσης, παρόλο που οι εκθέσεις των τελευταίων πέντε ετών λαμβάνονται υπόψη ως ενδεικτικές, είναι νομολογημένο ότι η σύγκριση της αξίας γίνεται στη βάση του συνόλου της σταδιοδρομίας των υποψηφίων (Πούρος κ.ά. ν. Χατζηστεφάνου κ.ά. (2001) 3 Α.Α.Δ. 374, Χ. Χαραλάμπους ν. Αρχής Λιμένων Κύπρου (2011) 3 Α.Α.Δ. 273, Παναγή ν. Δημοκρατίας (2011) 3 Α.Α.Δ. 639). Η αξιολογική σύγκριση για υπαλλήλους που έχουν πολυετή υπηρεσία, όπως στην εδώ περίπτωση, δεν επικεντρώνεται στα τελευταία 5 έτη, αλλά θα πρέπει να επεκτείνεται και σε ευρύτερη χρονική βάση, ώστε να εξάγεται η αντικειμενικότερη δυνατή εικόνα. Διαχρονικά ο αιτητής υπερείχε αισθητά σε αξία έναντι του Ε/Μ.
2. Ικανότητα, επίδοση
Αναφορικά με την ικανότητα έχει νομολογηθεί ότι αυτή συναρτάται με την βαθμολογημένη αξία ενός υποψηφίου. Η ικανότητα κρίνεται από την αντικειμενική αξία που εξάγεται από τις βαθμολογίες των εμπιστευτικών εκθέσεων (βλ. Γεωργίου ν. Α.Η.Κ. (1999) 3 Α.Α.Δ. 674).). Η επίδοση αποτελεί ξεχωριστό θεσμοθετημένο στοιχείο κρίσης, το οποίο εξάγεται από τα επί μέρους κριτήρια «ποσότητα εργασίας» «ποιότητα εργασίας» και «ζήλος για εργασία», ενώ η απόδοση πέραν τούτου μπορεί να αποτιμηθεί με τα κριτήρια «αξιοπιστία» και «πρωτοβουλία» (Βλ. Κωνσταντινίδης ν. Α.Η.Κ., Υπόθ. Αρ. 509/99, ημερ. 6.6.2000). Η διαχρονική υπεροχή του αιτητή σε αξία, αλλά και ειδιότερα στα επιμέρους κριτήρια της «αξιοπιστίας» και του «ζήλου για εργασία» καταδεικνύουν την υπεροχή του σε ικανότητα και επίδοση (Βλ. Ιωάννου ν. Α.Η.Κ., Υπόθ. Αρ. 1062/2009, ημερ. 5.7.2013).
3. Αρχαιότητα
Η αρχαιότητα ρυθμίζεται από τον Καν. 25 που προνοεί, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα:
«25.-(1) Η αρχαιότης μεταξύ υπαλλήλων κατεχόντων την αυτήν θέσιν, κρίνεται βάσει της ημερομηνίας της ισχύος του διορισμού ή της προαγωγής εις την συγκεκριμένην θέσιν.
(2) Εν περιπτώσει ταυτοχρόνου διορισμού ή προαγωγής εις την συγκεκριμένην θέσιν, η αρχαιότης κρίνεται συμφώνως προς την προηγουμένην αρχαιότητα των υπαλλήλων.»
Από τον κατάλογο που επισυνάπτεται στο Παράρτημα 5 της ένστασης φαίνεται ότι και οι δυο, αιτητής και Ε/Μ, κατείχαν την αμέσως προηγούμενη θέση του Τεχνικού (Ηλεκτρολογία) από το 1996. Η υπέρτερη αρχαιότητα του Ε/Μ εντοπίζεται στο ότι το μεν Ε/Μ προήχθη στην προηγούμενη θέση του Τεχνικού 1ης τάξης από 1.10.92 (που αργότερα μετονομάστηκε σε θέση Τεχνικού 1ης τάξης (Ηλεκτρολογία), ο δε αιτητής ήταν Τεχνικός 2ης τάξης προηγουμένως από 1.12.91 (που αργότερα μετονομάστηκε σε θέση Τεχνικού 2ης τάξης (Ηλεκτρολογία). Ο αρχικός διορισμός του Ε/Μ ήταν το 1981, ενώ του αιτητή το 1991.
Επί τούτου θα πρέπει να λεχθεί ότι απομακρυσμένη αρχαιότητα ή αρχαιότητα που ανάγεται στην αρχή της σταδιοδρομίας των υπαλλήλων συνιστά παράγοντα περιορισμένης σημασίας. (Βλ. Βιλανίδη ν. Κυπριακής Δημοκρατίας, Υποθ. αρ. 324/01, ημερ. 14.8.02, Χρυσάφη ν. Δημοκρατίας (2006) 3 Α.Α.Δ. 493, Δημοκρατία ν. Χρίστου (1991) 3 Α.Α.Δ. 56, Γεωργία Γεωργίου v. Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου, Πρ. αρ. 777/2010, ημερ. 12.4.2012).
4. Πείρα
Σύμφωνα με τη νομολογία το συγκεκριμένο κριτήριο αποτελεί ουσιαστικό στοιχείο της αξίας την οποία και επαυξάνει. (Βλ. Γρηγόρης Γρηγορίου v. Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου, Πρ. αρ. 816/2004, ημερ. 7.8.2006). Όπως έχει πολύ εύστοχα λεχθεί από τον Καλλή, Δ. στην υπόθεση Κώστας Δ. Ιωάννου ν. Κύπρου (1998) 3 Α.Α.Δ. 624, η πείρα καθώς έχει νομολογηθεί είναι η πρακτική γνώση που αποκτά κάποιος με το να επιδίδεται σε συγκεκριμένο είδος εργασίας. Η διάρκεια της υπηρεσίας δεν αποτελεί το μόνο οδηγό της πείρας. Η ένταση με την οποία ένας επιδίδεται σε ένα δεδομένο τομέα και τα αποτελέσματα της εργασίας του είναι ίσοι, αν όχι πιο σημαντικοί, δείκτες της πείρας. (Βλ. HadjiSavva v. Republic (1982) 3 C.L.R. 76, 79 - απόφαση Πική, Δ., όπως ήταν τότε)».
Η νομολογία με συνέπεια καταδεικνύει ότι η πείρα δεν συναρτάται με μοναδικό κριτήριο το χρόνο υπηρεσίας (Βλ. Πολύβιος Ελευθερίου v. Κυπριακής Δημοκρατίας, Α.Ε. 5/2009, ημ. 2.4.2012, Μιχαηλίδου ν. Δημοκρατίας (1998) 3 Α.Α.Δ. 112, Ιωάννου ν. Α.Η.Κ. (1998) 3 Α.Α.Δ. 624 και Φοίβος Κουμίδης κ.α. v. Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου, Συν. Πρ. Αρ. 1389/2008 κ.α., ημερ. 3.2.2011). Η πείρα, ως παράγοντας που επηρεάζει τις προαγωγές, για να είναι αποφασιστικής σημασίας πρέπει να είναι πείρα που έχει αποκτηθεί κατά την εκτέλεση των καθηκόντων σε θέση που προηγείται της επίδικης.
Η υπέρτερη πείρα του Ε/Μ όπως διαπιστώθηκε από τον Διευθυντή και την Αρχή, συνδέθηκε κατά τεκμήριο με την προαναφερόμενη αρχαιότητα του, χωρίς ωστόσο να ληφθεί υπόψη ότι δεν επρόκειτο για δυο ισάξιους/ισοδύναμους υποψηφίους και ότι ο αιτητής υπερείχε σαφώς σε αξία.
Επίσης η συγκεκριμένη αξιολόγηση της πείρας δεν συνάδει με τις απόψεις των άμεσα προϊσταμένων των διαδίκων που πίστωναν στον καθένα, αναλόγως του τομέα του, ευρύτατη πείρα. (Παράρτημα 2 στην ένσταση). Oι απόψεις των άμεσα προϊσταμένων παραμένουν δε ένας ασφαλής δείκτης της υπηρεσιακής ικανότητας των υποψηφίων στις περιπτώσεις πλήρωσης θέσεων στην ΑΗΚ. (Μηνά ν. ΑΗΚ (1998) 3 ΑΑΔ 764).
5. Προσόντα σε συσχετισμό με το Σχέδιο Υπηρεσίας της θέσης
Ως προς τα προσόντα, το Ε/Μ διέθετε μόνο απολυτήριο ενώ ο αιτητής διέθετε επιπρόσθετο ακαδημαϊκό προσόν (δίπλωμα ΑΤΙ, Electrical Engineering), το οποίο δεν προβλέπεται ως πλεονέκτημα στο Σχέδιο Υπηρεσίας. Σημειώθηκε από το Γενικό Διευθυντή και, στη συνέχεια, από τη Συμβουλευτική Υποεπιτροπή και την Αρχή με την αναφορά ότι του προσδόθηκε η δέουσα σημασία, κρίνοντας το σχετικό με τα καθήκοντα της θέσης. Η συνάφεια εδώ ως προς τα καθήκοντα της θέσης ήταν εύλογη και η αποτίμηση του πρόσθετου προσόντος κινήθηκε εντός της διακριτικής ευχέρειας του οργάνου (Βλ. Λοΐζος Παναγή ν. Δημοκρατίας (ανωτέρω), Πούρος κ.α. ν. Χατζηστεφάνου (ανωτέρω), Μαρία Πάτσαλου ν. Κυπριακής Δημοκρατίας, Υποθ. Αρ. 1223/09, ημερ. 28.6.2013).
Στην προκειμένη περίπτωση η αιτιολογία της σύστασης που υιοθετήθηκε ως σκεπτικό της επίδικης απόφασης από την Αρχή, δεν αφήνει περιθώριο παρερμηνείας της στάθμισης μεταξύ των κριτηρίων και του λόγου που οδήγησε στην επιλογή του Ε/Μ. Δεν ήταν άλλος από την αρχαιότητα του Ε/Μ έναντι του αιτητή και την συνεπαγόμενη, κατά τεκμήριο, πείρα του. Η αναγωγή ωστόσο της αρχαιότητας του Ε/Μ σε τεκμήριο υπέρτερης πείρας χωρίς να συνεκτιμηθεί ως προς αυτήν η διαχρονική υπεροχή του αιτητή σε αξία, πάσχει. Ακόμη δε περισσότερο, εφόσον η πείρα του Ε/Μ δεν συνδεόταν με την αμέσως προηγούμενη θέση αλλά με την απομακρυσμένη αρχαιότητα του.
Εκτιμώ συνεπώς ότι με δεδομένη την υπεροχή του αιτητή σε όλα τα άλλα κριτήρια της προαγωγής (μεταξύ των οποίων η επίδοση και η ικανότητα, τα οποία δεν σχολιάστηκαν ειδικά από την Αρχή) και ιδιαίτερα λόγω της υπεροχής του σε αξία και προσόντα, καθώς και λόγω της λανθασμένης εκτίμησης της απομακρυσμένης αρχαιότητας του Ε/Μ ως τεκμηρίου υπέρτερης πείρας του, η αιτιολογία που δόθηκε για την προτίμηση του Ε/Μ δεν είναι ικανοποιητική. Ως εκ τούτου στοιχειοθετείται λόγος ακύρωσης.
Η προσφυγή επιτυγχάνει, με έξοδα υπέρ του αιτητή, όπως θα υπολογισθούν από τον Πρωτοκολλητή. Η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται.
Π. Παναγή, Δ.
/ΣΓ