|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
Κυπριακή νομολογία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Θεσμοί Πολιτικής Δικονομίας στους οποίους κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Θεσμοί Πολιτικής Δικονομίας Δ.241
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
Δεν έχει εντοπιστεί απόφαση η οποία να κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπόθεση Αρ. 64/2011)
31 Μαίου, 2013
[ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Δ/στης]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
1. ΑΔΑΜΟΣ ΑΝΔΡΕΟΥ,
2. ΧΡΥΣΤΑΛΛΑ ΑΝΔΡΕΟΥ,
3. ΑΝΝΑ ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ,
4. ΡΟΔΟΥΛΑ ΣΑΒΒΙΔΟΥ,
5. ΔΗΜΗΤΡΑΚΗΣ ΣΤΑΥΡΗ,
Αιτητές,
ΚΑΙ
ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΜΕΣΩ
1. ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ,
2. ΥΠΟΥΡΓΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ/Ή
ΥΠΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ,
Καθ΄ ων η αίτηση.
____________________
Α. Παπαντωνίου, για τους Αιτητές.
Δ. Εργατούδη (κα.), Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ΄ ων η αίτηση.
____________________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Δ.: Οι αιτητές με την εξεταζόμενη προσφυγή ζητούν από το Δικαστήριο την ακόλουθη θεραπεία:
«Α. Δήλωση και/ή απόφαση του Δικαστηρίου ότι η απόφαση των Καθ' ων η Αίτηση 2, η οποία κοινοποιήθηκε και/ή ανακοινώθηκε στους Αιτητές με επιστολή ημερ. 03/11/2010 και με την οποία επιστολή τους γνωστοποιήθηκε ότι απερρίφθη από την αρμόδια Υπουργική Επιτροπή η Ιεραρχική Προσφυγή που υπέβαλαν οι Αιτητές στο Υπουργικό Συμβούλιο εναντίον όρων που επιβλήθηκαν από την Πολεοδομική Αρχή στην χορηγηθείσα πολεοδομική άδεια με αρ. ΛΕΥ/01629/2008 για διαίρεση του τεμαχίου με αρ. 240, Φ/Σχ ΧΧΧ.6.W1, Τμήμα 9J, στον Στρόβολο σε 10 οικόπεδα, είναι άκυρη και στερείται οιουδήποτε έννομου αποτελέσματος.
Β. Έξοδα της Προσφυγής πλέον Φ.ΠΑ.».
Η Πολεοδομική Αρχή, στις 28/01/2010, αποφάσισε να χορηγήσει την αιτουμένη άδεια, με τους κατάλληλους όρους, μεταξύ των οποίων και οι ακόλουθοι:
«(340) Το Τεμάχιο με αρ. 240 θα διαχωριστεί σε 10 Οικόπεδα όπως δείχνεται στα εγκριμένα σχέδια.
(105) Τα Τμήματα της υπό ανάπτυξη ιδιοκτησίας, που δείχνονται με πράσινο χρώμα στο εγκριμένο χωρομετρικό σχέδιο, να επιχωματωθούν με φυτόχωμα, να δενδροφυτευθούν, να τοπιοτεχνηθούν με μικρούς πεζόδρομους, καθιστικά, χώρους παιχνιδιών, βρύσες κ.λ.π., να παραχωρηθούν στο Δημόσιο και να εγγραφούν ως «δημόσιοι χώροι πρασίνου». Πριν από την έναρξη υλοποίησης της ανάπτυξης, να υποβληθούν για έγκριση στην αρμόδια αρχή λεπτομερή σχέδια τοπιοτέχνησης των χώρων».
Εναντίον της απόφασης της Πολεοδομικής Αρχής να επιβάλει τους πιο πάνω όρους, οι αιτητές υπέβαλαν στις 23/02/2010 Ιεραρχική Προσφυγή, προβάλλοντας τα πιο κάτω επιχειρήματα:
(α) Οι όροι της χορηγηθείσας πολεοδομικής άδειας παραβλάπτουν τα νόμιμα συμφέροντα των συνιδιοκτητών του προς ανάπτυξη τεμαχίου.
(β) Κατά τη διάρκεια εξέτασης από την αρμόδια Αρχή της άδειας διαχωρισμού με αρ. 469, η Πολεοδομική Αρχή αποφάσισε όπως διαφοροποιήσει την πορεία του δρόμου προτεραιότητας, βάσει του οποίου είχε προηγηθεί η χορήγηση πολεοδομικής άδειας. Παρά το γεγονός ότι η νέα πορεία του δρόμου επηρέαζε αρνητικά τον προτεινόμενο διαχωρισμό, λόγω του ακανόνιστου σχήματος κάποιων οικοπέδων και έθετε σε κίνδυνο τη δημόσια ασφάλεια, λόγω της δημιουργίας καμπύλης όδευσης, εντούτοις, οι αιτητές αποδέχτηκαν το νέο οδικό δίκτυο, με την προϋπόθεση ότι η παραχώρηση μέρους του προς ανάπτυξη τεμαχίου για το νέο οδικό δίκτυο θα αφαιρείτο από το εμβαδόν του τεμαχίου που θα παραχωρούσαν οι αιτητές, στο δημόσιο, ως χώρο πρασίνου.
(γ) Μετά τη χορήγηση της πιο πάνω άδειας διαχωρισμού, οι αιτητές σύναψαν συμφωνία διανομής των οικοπέδων μεταξύ τους, προέβηκαν σε εξωτερική οριοθέτηση του τεμαχίου και εσωτερικό διαχωρισμό του, εξασφάλισαν πολεοδομική άδεια και άδεια οικοδομής για την ανέγερση δύο κατοικιών και μιας πισίνας, προέβηκαν σε εργασίες ηλεκτροδότησης, μερικής παροχής ύδρευσης και σύνδεσης των οικοπέδων με το αποχετευτικό σύστημα και πώλησαν κάποιον αριθμό οικοπέδων. Επίσης, οι αιτητές προχώρησαν σε χάραξη του εγκριθέντος οδικού δικτύου και σε επιχωμάτωση μέρους αυτού και ζήτησαν προσφορές για την κατασκευή του δικτύου, αλλά λόγω κάποιου απρόοπτου συμβάντος το έργο έμεινε ημιτελές. Όταν σε κάποιο στάδιο οι αιτητές ζήτησαν από την αρμόδια Αρχή την ανανέωση της άδειας διαχωρισμού, αυτή τους ενημέρωσε ότι η άδεια δεν μπορεί να ανανεωθεί, καθώς δεν είχε γίνει ουσιαστική εργασία για την υλοποίηση της. Η αρμόδια Αρχή συμβούλεψε τους αιτητές όπως υποβάλουν νέαν αίτηση στην Πολεοδομική Αρχή και τους διαβεβαίωσε ότι, στα πλαίσια της σχετικής διαβούλευσης, θα διατύπωνε θετικές απόψεις για χορήγηση της αιτούμενης πολεοδομικής άδειας. Η Πολεοδομική Αρχή όμως δεν προέβηκε σε οποιαδήποτε διαβούλευση με την αρμόδια Αρχή, στα πλαίσια εξέτασης της νέας αίτησης για χορήγηση πολεοδομικής άδειας και στη νέα άδεια επιβλήθηκαν όροι που προνοούν την παραχώρηση δημόσιου χώρου πρασίνου εμβαδού 15% της έκτασης του, προς ανάπτυξη, τεμαχίου και μειώνουν την οικοδομική αξιοποίηση του τεμαχίου.
(δ) Η απόφαση της Πολεοδομικής Αρχής δεν λαμβάνει υπόψη της: (α) την προηγούμενη συμφωνία μεταξύ της ίδιας και των αιτητών για την αλλαγή της πορείας του δρόμου προτεραιότητας και την επιμέτρηση του χώρου πρασίνου ως αντάλλαγμα, και (β) το γεγονός ότι οι αιτητές προέβησαν σε σημαντικές εργασίες όπως η εξωτερική οριοθέτηση του τεμαχίου, η μερική κατασκευή δρόμων και η ανέγερση δύο κατοικιών και μιας πισίνας. Επίσης, η απόφαση της Πολεοδομικής Αρχής δεν λαμβάνει υπόψη της τα προβλήματα που δημιουργούνται μεταξύ των συνιδιοκτητών του τεμαχίου, είναι επαχθής, και αντίκειται σε κάθε έννοια κοινωνικής δικαιοσύνης.
Το Υπουργείο Εσωτερικών, αφού έλαβε υπόψη εκθέσεις που λήφθηκαν από την Πολεοδομική Αρχή και το Διευθυντή Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως, ετοίμασε σχετικό Σημείωμα, το οποίο υπέβαλε στην αρμόδια Υπουργική Επιτροπή.
Η αρμόδια Υπουργική Επιτροπή στη συνεδρία της ημερομηνίας 21/09/2010, αφού εξέτασε τα πραγματικά και νομικά γεγονότα τα οποία σχετίζονται με την υποβληθείσα αίτηση, την απόφαση και τα επιχειρήματα της Πολεοδομικής Αρχής, τις απόψεις του Διευθυντή Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως και τους λόγους που επικαλέστηκαν οι αιτητές για υποστήριξη της Ιεραρχικής Προσφυγής, ενεργώντας σύμφωνα με τις πρόνοιες του άρθρου 31 του περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμου, αποφάσισε ομόφωνα να απορρίψει την Ιεραρχική Προσφυγή, κρίνοντας ότι η απόφαση της Πολεοδομικής Αρχής είναι ορθή και σύμφωνη με τις πρόνοιες της πολεοδομικής νομοθεσίας και του Τοπικού Σχεδίου Λευκωσίας. Σημειώνεται ότι οι απόψεις της αρμόδιας Αρχής (Δήμος Στροβόλου) λήφθηκαν στο Υπουργείο Εσωτερικών στις 20/10/2010, δηλαδή μετά τη λήψη απόφασης από την Υπουργική Επιτροπή.
Οι αιτητές ενημερώθηκαν για την απόφαση της Υπουργικής Επιτροπής με σχετική επιστολή του Υπουργείου Εσωτερικών προς το δικηγόρο τους, ημερομηνίας 03/11/2010.
Είναι ισχυρισμός των αιτητών ότι η πράξη της διοίκησης δεν είναι επαρκώς και δεόντως αιτιολογημένη και πάσχει λόγω έλλειψης δέουσας έρευνας καθότι δεν διερευνήθηκαν όλα τα σχετικά γεγονότα.
Οι καθ' ων η αίτηση αντιτείνουν ότι, η προσβαλλόμενη απόφαση είναι δεόντως αιτιολογημένη, γεγονός που προκύπτει τόσο από τα έγγραφα που επισυνάπτονται στην ένσταση όσο και από τα στοιχεία που βρίσκονται στους σχετικούς διοικητικούς φακέλους.
Γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στην επιστολή ημερ. 3.11.2010 του Γενικού Διευθυντή Υπουργείου Εσωτερικών στην οποία, σύμφωνα με τη θέση των καθ΄ ων η αίτηση , η Υπουργική Επιτροπή απέρριψε την ιεραρχική προσφυγή, κρίνοντας την απόφαση της Πολεοδομικής Αρχής ως ορθή και σύμφωνη με τις πρόνοιες της Πολεοδομικής νομοθεσίας και του Τοπικού Σχεδίου Λευκωσίας του 2006. Αφού εξέτασε, η Υπουργική Επιτροπή, τα πραγματικά και νομικά γεγονότα τα οποία σχετίζονται με την υποβληθείσα αίτηση, την απόφαση και τα επιχειρήματα της Πολεοδομικής Αρχής, τις απόψεις του Διευθυντή Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως και τους λόγους που επικαλέστηκαν οι αιτητές για υποστήριξη της ιεραρχικής τους Προσφυγής, κατέληξε στην προαναφερόμενη απόφασή της.
Αποτελεί εμπεδωμένη νομολογιακή αρχή ότι, η έρευνα θεωρείται επαρκής εφόσον επεκτείνεται στη διερεύνηση κάθε γεγονότος που είναι σχετικό. Το ακυρωτικό Δικαστήριο δεν επεμβαίνει στον τρόπο που ευλόγως επέλεξε η διοίκηση να διερευνήσει το θέμα, ούτε και υποκαθιστά τα υπ' αυτής διαπιστωθέντα πρωτογενή ευρήματα. Σημασία έχει, η συλλογή και η αξιολόγηση όλων των ουσιωδών στοιχείων να έχουν δημιουργήσει τη βάση για ασφαλή συμπεράσματα (Δέστε: Καμηλάρης v. Δημοκρατίας (1991) 4 Α.Α.Δ. 725 και τις αποφάσεις που αναφέρονται σ΄ αυτή).
Από το ενώπιον του Δικαστηρίου υλικό προκύπτει ότι η ισχύς της αρχικής άδειας διαίρεσης του επίδικου τεμαχίου σε οικόπεδα (Φακ. Δ.241/90) που χορηγήθηκε με βάση τον περί Οδών και Οικοδομών Νόμο και τους σχετικούς Κανονισμούς, την οποία επικαλούνται οι αιτητές, είχε λήξει από την 12.1.1994. Οι καθ' ων η αίτηση μελέτησαν την επίδικη αίτηση με βάση τον περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμο και τις πρόνοιες του εγκριμένου, το 2006, Τοπικού Σχεδίου Λευκωσίας.
Το σχέδιο διαίρεσης, το οποίο υπέβαλαν οι αιτητές για σκοπούς χορήγησης της άδειας, δεν έγινε αποδεχτό για τους λόγους που καταγράφηκαν από την Πολεοδομική Αρχή στη σχετική έκθεση της 16/4/2010 η οποία είχε αποσταλεί στο Γενικό Διευθυντή Υπουργείου Εσωτερικών.
Σύμφωνα με τη θέση της πολεοδομικής αρχής, αυτή ετοίμασε νέο σχέδιο διαίρεσης του τεμαχίου, σε 10 οικόπεδα, επειδή τα οικόπεδα αρ. 8 και 9 συγχωνεύτηκαν και αποτέλεσαν το οικόπεδο αρ.3. (στο οικόπεδο 9 κατασκευάστηκε πισίνα που είναι βοηθητική οικοδομή της μονοκατοικίας που υφίσταται στο οικόπεδο 8). Όσον αφορά το χώρο πρασίνου, το υποβληθέν σχέδιο τροποποιήθηκε έτσι ώστε να δημιουργηθεί ο απαιτούμενος δημόσιος χώρος πρασίνου σε ποσοστό 15% του καθαρού εμβαδού του τεμαχίου, κατά τα προβλεπόμενα στο Τοπικό Σχέδιο Λευκωσίας του 2006.
Υπενθυμίζω στο σημείο αυτό τη νομολογιακή αρχή ότι η εκτίμηση των γεγονότων από τη διοίκηση δεν υπόκειται στον έλεγχο του ακυρωτικού δικαστηρίου. Το Δικαστήριο όμως μπορεί να επέμβει στα γεγονότα και την εκτίμησή τους, μεταξύ άλλων, αν λαμβάνοντας υπ' όψιν τα στοιχεία στο σύνολό τους, τα συμπεράσματα της διοίκησης δεν είναι εύλογα, ή είναι αποτέλεσμα πλάνης περί τα πράγματα ή το νόμο, ή αν η διοίκηση έχει υπερβεί τα ακραία όρια της διακριτικής της ευχέρειας.
Δεν παραγνωρίζω ότι υπάρχουν αντικειμενικά διαπιστωθέντα ευρήματα των αρμόδιων τμημάτων της διοίκησης όμως αυτά, κατά την κρίση μου, δεν απαντούν στα θέματα που έθεσαν οι αιτητές στην ιεραρχική προσφυγή τους αναφορικά με το ότι το σχέδιο διαίρεσης που υποβλήθηκε ήταν ακριβώς το ίδιο με εκείνο στη βάση του οποίου εκδόθηκε η αρχική άδεια διαίρεσης με αρ. 469 ημερ. 13/01/1993 και το άθροισμα πρασίνου ήταν εκείνο που προβλεπόταν στην αρχική άδεια και ανερχόταν περίπου στο 6% . Το ποσοστό αυτό, καθώς επεσήμαναν οι αιτητές , ήταν το αντικείμενο συμφωνίας /συναίνεσης μεταξύ του Τμήματος Πολεοδομίας και των αιτητών για την αλλαγή πορείας του δρόμου προτεραιότητας και τη δημιουργία μεγάλης στροφής. Αυτή η συμφωνία έγινε αφορμή να δημιουργηθεί το οδικό δίκτυο της περιοχής με βάση το οποίο έγιναν αναπτύξεις. Η θέση αυτή των αιτητών δεν φαίνεται να αντικρούεται από τους καθ΄ ων η αίτηση.
Είναι αδιανόητο, παρατηρούν επίσης οι αιτητές, «να εφαρμόζονται όροι συμφωνίας/συναίνεσης μεταξύ του Τμήματος Πολεοδομίας και των Αιτητών για την αλλαγή πορείας του δρόμου προτεραιότητας αλλά να μην θεωρείται αυτό ως ουσιαστική πράξη και κατά συνέπεια να μην λαμβάνεται υπόψη ότι έγιναν ουσιαστικά έργα».
Επίσης παρατηρώ ότι δεν έγινε κανένα σχόλιο, από την αρμόδια Αρχή, για τους ισχυρισμούς των αιτητών ότι προέβησαν σε εξωτερική οριοθέτηση του τεμαχίου και εσωτερικό διαχωρισμό του, καθώς επίσης και σε εργασίες ηλεκτροδότησης, μερικής παροχής ύδρευσης και σύνδεσης των οικοπέδων με τον αγωγό του αποχετευτικού συστήματος. Επίσης, η αρμόδια Αρχή, δεν σχολίασε τους ισχυρισμούς των αιτητών, ότι πώλησαν κάποιον αριθμό οικοπέδων και ότι η ανέγερση των κατοικιών στο οικόπεδο με αριθμό 9 και η ανάπτυξη στα οικόπεδα αρ. 8, 9 και 11, έγινε με βάση την άδεια διαχωρισμού με αρ. 469/13.01.1993 και τη διανομή που ακολούθησε.
Οι άδειες οικοδομής χορηγήθηκαν με βάση τον ήδη εγκριθέντα διαχωρισμό της αρχικής άδειας διαχωρισμού και επομένως, υποβάλλουν οι αιτητές, εάν κατά το χρόνο μελέτης των αδειών εκείνων, η Πολεοδομική Αρχή είχε λόγο να θεωρεί ότι η αρχική άδεια ήταν άκυρη, όφειλε να το αναφέρει, καθώς οι αιτητές εύλογα θεωρούσαν την αναμενόμενη έκδοση άδειας ως δεδομένη, εφόσον η ίδια η Πολεοδομική Αρχή είχε εκδώσει και άλλες άδειες διαχωρισμού στην ίδια περιοχή, με βάση τη συμφωνία και την έκδοση της αρχικής άδειας.
Ενόψει λοιπόν των πιο πάνω εύλογων ερωτημάτων που έθεσαν οι αιτητές στην ιεραρχική προσφυγή τους και ενόψει έλλειψης σαφών απαντήσεων στα συγκεκριμένα ζητήματα, κρίνω ότι η έρευνα που έγινε και η αιτιολογία που δόθηκε για απόρριψη της ιεραρχικής προσφυγής, πάσχουν και δεν είναι επαρκείς. Η προσβαλλόμενη απόφαση προσκρούει επίσης και στη θεμελιωμένη αρχή της εύλογα αναμενόμενης εμπιστοσύνης των πολιτών προς τη Διοίκηση, εφόσον οι πράξεις της Διοίκησης ανέτρεψαν τις εύλογες προσδοκίες των αιτητών.
Για τους λόγους που προσπάθησα να εξηγήσω, η προσφυγή επιτυγχάνει και εκδίδεται απόφαση ως το αιτητικό της προσφυγής (παράγραφος Α). Έξοδα €1.000, πλέον Φ.Π.Α., αν υπάρχει, υπέρ των αιτητών.
Μ.Μ. ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ,
Δ.
/ΕΑΠ.