|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(Υπόθεση Αρ. 425/2011)
17 Μαΐου, 2013
[Π. ΠΑΝΑΓΗ, Δ.]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΗΑΚΑΜ QASEM HUSSEIN BADAR
Αιτητής,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΜΕΣΩ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΕΙΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ
Καθ΄ ων η αίτηση.
Νίκος Θεοδώρου για Πεκρής Θεοδώρου ΔΕΠΕ για τον Αιτητή.
Ελίτα Γαβριήλ, Δικηγόρος της Δημοκρατίας για τους Καθ΄ ων αίτηση.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΠΑΝΑΓΗ, Δ.: Ο αιτητής είναι Ιορδανός υπήκοος, ο οποίος ήρθε στην Κύπρο στις 18.5.98 και του παραχωρήθηκε άδεια προσωρινής παραμονής και εργασίας ως διευθυντικό στέλεχος υπεράκτιας εταιρείας μέχρι και τις 31.5.2000. Στις 23.12.99 τέλεσε πολιτικό γάμο με Κύπρια πολίτιδα και μετά από σχετικό αίτημα του, ανανεώθηκε η άδεια παραμονής του μέχρι τις 14.11.02.
Κατά την επιστροφή του στην Κύπρο στις 17.7.03 μετά από ταξίδι στο εξωτερικό, ο αιτητής συνελήφθη κατόπιν δικαστικού διατάγματος, λόγω του ότι εκκρεμούσε αίτημα έκδοσης του στις Ιταλικές αρχές και του παραχωρήθηκε προσωρινή παραμονή επί του διαβατηρίου του μέχρι τις 19.7.03. Ο Αιτητής τελούσε υπό κράτηση μέχρι και τις 25.08.2003, οπόταν και αφέθηκε ελεύθερος με περιοριστικούς όρους μεταξύ των οποίων ήταν και η κατακράτηση του διαβατηρίου του από τις αρμόδιες αρχές.
Μετά την τελεσίδικη εκδίκαση της υπόθεσης έκδοσης του στην Ιταλία και την απόρριψη της από το Ανώτατο Δικαστήριο στις 15.11.05, ο αιτητής παρέλαβε το διαβατήριο του στις 18.11.05 και απευθύνθηκε αυθημερόν με επιστολή της συζύγου του στους καθ' ών η αίτηση ζητώντας την παραχώρηση άδειας προσωρινής παραμονής. Το αίτημά του εγκρίθηκε μόλις στις 21.07.06 και ακολούθως εκδόθηκε άδεια προσωρινής παραμονής του ως συζύγου Κύπριας πολίτιδος, η οποία ανανεωνόταν εμπρόθεσμα και αδιάλειπτα. Έχει δε ισχύ μέχρι τις 30.11.2013.
Στις 3.9.08 ο αιτητής υπέβαλε αίτηση του τύπου Μ125 για εγγραφή του ως κύπριος πολίτης λόγω του γάμου του με Κύπρια, δίνοντας την σχετική διαβεβαίωση πίστης στην Δημοκρατία. Η αίτηση του απορρίφθηκε δυνάμει της δεύτερης επιφύλαξης του άρθρου 110(2) του περί Αρχείου Πληθυσμού Νόμου Ν.141(Ι)/2002 (όπως έχει τροποποιηθεί) (εφεξής ''ο Νόμος''). Ο αιτητής ενημερώθηκε με την επιστολή ημερ. 18.1.2011 η οποία ανέφερε τα εξής:
r
«Έχω οδηγίες να αναφερθώ στην αίτηση σας για απόκτηση της Κυπριακής υπηκοότητας ΅ε εγγραφή και να σας πληροφορήσω ότι το αίτη΅α
σας εξετάστηκε ΅ε τη δέουσα προσοχή αλλά απορρίφθηκε δυνά΅ει της 2ης επιφύλαξης του εδαφίου 2 του ’ρθρου 110 του Ν. 141(Ι)/2002 λόγω
προηγού΅ενης παράνο΅ης δια΅ονής σας στην Κύπρο.
2. Συγκεκρι΅ένα έχετε παρα΅είνει παράνο΅α τη χρονική περίοδο 19.07.2003-08.08.2006».
Ο αιτητής προσβάλλει την εν λόγω απόφαση με την παρούσα προσφυγή.
Ο ευπαίδευτος συνήγορος του αιτητή ισχυρίζεται ότι από τα παραδεκτά γεγονότα που ακολούθησαν της σύλληψης του, προκύπτει ότι, δεν υπήρχε ηθελημένη παράνομη διαμονή του στην Κύπρο. Αντίθετα ήταν υπόχρεος βάσει δικαστικού διατάγματος να παραμείνει στην Κύπρο, τελούσε υπό προσωποκράτηση για κάποιο διάστημα - όπως συγκεκριμένα αναφέρει από 19.07.03 μέχρι 16.09.03 και 4.08.03 μέχρι 4.10.03 - και αποστερήθηκε της δυνατότητας να εξασφαλίσει άδεια παραμονής λόγω της παρακράτησης των ταξιδιωτικών του εγγράφων. Παραπέμπει σε επιστολή ημερ. 25.01.11 προς τον Υπουργό Εσωτερικών που μιλά αφ' εαυτής ως προς τα γεγονότα, ιδιαίτερα για την επίσκεψη στην Υπηρεσία Αλλοδαπών Λάρνακας αμέσως μετά την αποφυλάκιση του αιτητή για διευθέτηση της ληγμένης άδειας παραμονής του όπου του δόθηκε η απάντηση ότι ''είναι αδύνατη η υποβολή αίτησης ανανέωσης χωρίς το διαβατήριο και ότι δεν θα υπήρχε πρόβλημα ενόσω εκκρεμούσε δικαστική διαδικασία''. Επίσης αναφέρεται στο Παράρτημα 11 της ένστασης όπου οι καθ'ων η αίτηση σημειώνουν ότι ''Κατά την παραμονή του παρέμεινε παράνομα κατά την περίοδο από 19.07.13-08.08.2006, επειδή τα έγγραφα του κατακρατούνταν ως τεκμήρια από το Δικαστήριο''.
Προβάλλει ως λόγους ακύρωσης την έλλειψη δέουσας έρευνας και αιτιολογίας, την παραβίαση των αρχών καλής πίστης και χρηστής διοίκησης, πραγματική και/ή νομική πλάνη ως προς τις προϋποθέσεις που προνοεί το άρθρο 110(2) του Νόμου για την πολιτογράφηση οι οποίες συνέτρεχαν στο πρόσωπο του αιτητή.
Το άρθρο 110(2) του Νόμου, στο βαθμό που εδώ ενδιαφέρει, έχει ως εξής:
«(2) Τηρουμένων των διατάξεων του εδαφίου (4), ο Υπουργός μπορεί, όταν υποβληθεί αίτηση κατά τον καθορισμένο τρόπο και δοθεί διαβεβαίωση πίστεως στη Δημοκρατία στον τύπο ο οποίος καθορίζεται στο Δεύτερο Πίνακα, να μεριμνήσει για την εγγραφή ως πολίτη της Δημοκρατίας, οιουδήποτε προσώπου, που είναι ενήλικο και πλήρους ικανότητας πρόσωπο και που ικανοποιεί τον Υπουργό ότι -
(α) Είναι ο/η σύζυγος ή ο χήρος ή χήρα πολίτη της Δημοκρατίας ή, ήταν ο/η σύζυγος προσώπου το οποίο, αν δεν είχε αποβιώσει, θα είχε καταστεί ή θα είχε δικαίωμα να καταστεί πολίτης της Δημοκρατίας·
(β) διαμένει με το/τη σύζυγο του στην Κύπρο για χρονικό διάστημα όχι μικρότερο των τριών χρόνων·
(γ) είναι καλού χαρακτήρα· και
(δ) προτίθεται να εξακολουθήσει να διαμένει στη Δημοκρατία ή, ανάλογα με την περίπτωση, να διατελεί στη δημόσια υπηρεσία της Δημοκρατίας ή στην εκπαιδευτική υπηρεσία της Δημοκρατίας ή στην Αστυνομική Δύναμη της Δημοκρατίας και μετά την εγγραφή του ως πολίτη της Δημοκρατίας:
Νοείται . . . . . ...
Νοείται περαιτέρω ότι οι διατάξεις του παρόντος εδαφίου δεν εφαρμόζονται στις περιπτώσεις που ο αλλοδαπός εισέρχεται ή παραμένει παράνομα στη Δημοκρατία.»
Σε σειρά αποφάσεων του Ανωτάτου Δικαστηρίου έχει ερμηνευθεί η πιο πάνω επιφύλαξη, όπως και άλλες παρόμοιες πρόνοιες στον ίδιο Νόμο, κατά τρόπο ο οποίος να καλύπτει και περίοδο ή περιόδους παράνομης παραμονής στη Δημοκρατία πριν από το χρόνο υποβολής της αίτησης. (Ali Mahmoud Meneem v. Δημοκρατίας, Υπόθεση Αρ. 1552/2007, ημερομηνίας 5.11.2008, Yousife Mohamad v. Δημοκρατίας, Υπόθεση Αρ. 261/2006, ημερομηνίας 19.3.2007, Bannoura v. Δημοκρατίας, Υπόθεση Αρ. 391/2008, ημερομηνίας 17.12.200,. Yousife Mohamad v. Κυπριακής Δημοκρατίας (2010) 3 Α.Α.Δ. 18).
Στην προκείμενη περίπτωση, η απλή παραπομπή στη διάταξη νόμου και σε παράνομη παραμονή του αιτητή χωρίς να συναρτάται με τα ιδιαίτερα περιστατικά της κράτησης του αιτητή και των περιοριστικών όρων που του είχαν υποβληθεί καθώς και με την αντικειμενική αδυναμία του να ανανεώσει την άδεια παραμονής του χωρίς να κατέχει διαβατήριο, δεν μπορεί να κριθεί ως ικανοποιητική αιτιολογία. Στο ίδιο το ερυθρό 218 του διοικητικού φακέλου (σημείωμα προς τη Διευθύντρια του Τμήματος Αρχείου και Πληθυσμού) παρουσιάζεται ότι η διαμονή του αιτητή από το 1998 ήταν νόμιμη, εκτός της επίμαχης περιόδου που παρέμεινε παράνομα, ''επειδή τα έγγραφα του κατακρατούνταν ως τεκμήρια από το Δικαστήριο''.
Η μόνη άλλη έρευνα που εντοπίζεται στον διοικητικό φάκελο είναι η αρνητική εισήγηση της Αστυνομίας (Υπηρεσία Αλλοδαπών και Μετανάστευσης Λάρνακας) η οποία ωστόσο δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι συμπληρώνει τη δοθείσα αιτιολογία αφού στηρίχθηκε σε ένα τελείως διαφορετικό γεγονός, αυτό του εκκρεμούντος εντάλματος σύλληψης των Ιταλικών Αρχών.
Οι καθ΄ων η αίτηση φαίνεται να συνέδεσαν πεπλανημένα την παράλειψη ανανέωσης της άδειας παραμονής του αιτητή με την παράνομη παρανομή του για το ίδιο χρονικό διάστημα, χωρίς να προβληματιστούν για τα εξής:
- Για κάποια χρονικά διαστήματα η διαμονή του στη Δημοκρατία δικαιολογείτο στη βάση της προσωποκράτησης και του διατάγματος Δικαστηρίου που τον υποχρέωνε να παραμείνει μέχρι την έκδοση τελεσίδικης απόφασης για την υπόθεση έκδοσης του.
- Τα περιοριστικά μέτρα που του επιβλήθηκαν μετά τις 25.08.03 ήταν τέτοια που δεν του επέτρεπαν αφενός να διαφύγει από την Κύπρο και αφετέρου να νομιμοποιήσει την παραμονή του μέσω της εξασφάλισης άδειας παραμονής για την οποία απαιτείται η προσκόμιση ταξιδιωτικών εγγράφων, περιλαμβανομένου του διαβατηρίου του.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι για την περίοδο από 25.08.03 μέχρι και τις 18.11.05, ο αιτητής παρουσιαζόταν δυνάμει των όρων που του επέβαλε το Δικαστήριο σε αστυνομικό σταθμό χωρίς η Διοίκηση να θέσει οποιοδήποτε θέμα παράνομης παραμονής ή ανανέωσης της άδειας του. Δεν προκύπτει επίσης οποιαδήποτε ολιγωρία ή πρόθεση παράνομης διαμονής του αιτητή, αφού απευθύνθηκε για έκδοση άδειας παραμονής αμέσως με την παραλαβή του διαβατηρίου του στις 18.11.05 αίτημα στο οποίο η διοίκηση ανταποκρίθηκε θετικά μόλις στις 21.7.06. Αδεια μάλιστα που εγκρίθηκε ακόμη και μετά την κατ' ισχυρισμόν ''παράνομη'' περίοδο παραμονής του και ανανεωνόταν αδιάλειπτα χωρίς ποτέ να τεθεί θέμα παράνομου ή απαγορευμένου μετανάστη και απέλασής του. Επιπρόσθετα, η διοίκηση προέβη στις ανανεώσεις των αδειών, ενώ το όνομα του αιτητή εντοπιζόταν στον κατάλογο απαγορευμένων προσώπων( stop list).
Πριν καταλήξω, θα ήθελα να σημειώσω ότι με βρίσκει σύμφωνη η άποψη του αδελφού δικαστή κ. Ναθαναήλ στην υπόθεση Emma Angelides v. Δημοκρατίας, Προσφυγή 1408/2010 ημερ. 31/10/2012, πως παρά το γεγονός ότι η παράνομη παραμονή στο παρελθόν κρίθηκε κατ' απόλυτο τρόπο (βλ. Ζ.Μ. ν. Δημοκρατίας Αναθεωρητική Έφεση αρ. 193/07, ημερ. 21.1.2011) το ζήτημα θα πρέπει να επανεξετασθεί ενδεχομένως υπό το φως της απόφασης του ΔΕΕ στην υπόθεση Ergat v. Stadt Ulm, C-329/97, ημερ. 16.3.2000 όπου κρίθηκε ότι η μη κατοχή άδειας διαμονής τού εκεί αιτητή για ορισμένα βραχέα χρονικά διαστήματα δεν είχε καμία σημασία εφόσον οι αρμόδιες αρχές του κράτους μέλους δεν αμφισβήτησαν για το λόγο αυτό τη νομιμότητα της διαμονής στο εθνικό έδαφος, αλλά αντιθέτως του χορηγούσαν κάθε φορά και νέα άδεια διαμονής. (Βλ. επίσης τις συναφείς υποθέσεις Kadiman, C-351/95, ημερ. 17.4.1997 και Ertanir C-98/96, ημερ. 30.9.1997.
Για όλους τους πιο πάνω λόγους συμπεραίνω ότι η απόφαση λήφθηκε χωρίς τη δέουσα έρευνα και με πλάνη αναφορικά με την εκτίμηση της προϋπόθεσης για προηγούμενη νόμιμη διαμονή του αιτητή. Η απόρριψη της αίτησης για πολιτογράφηση, εξουσία η οποία ανάγεται στην κυρίαρχη εξουσία του κράτους με μόνο περιορισμό της την ανάγκη επίδειξης καλής πίστης, στην περίπτωση του αιτητή βασίστηκε σε απομακρυσμένη περίοδο παραμονής του χωρίς να εξεταστούν τα ιδιαίτερα περιστατικά εκείνης της περιόδου και παρά την κατά τα λοιπά πολυετή νόμιμη διαμονή του στην Κύπρο και την τέλεση γάμου με Κυπρία.
Για τους πιο πάνω λόγους η προσφυγή επιτυγχάνει και η επίδικη απόφαση ακυρώνεται με 1,200 έξοδα, πλέον ΦΠΑ, υπέρ του αιτητή και εναντίον των καθ' ων η αίτηση.
Π. Παναγή, Δ.