|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
Κυπριακή νομολογία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Σιάτη ν. Σιάτη (1996) 1 ΑΑΔ 1349
Typye Abed Alkaadir ν. Αστυνομίας (2008) 2 ΑΑΔ 279
Pal Tekinder και Άλλη ν. Δημοκρατίας (2010) 2 ΑΑΔ 551
Kυπριακή Δημοκρατία, Δέσπω Αποστολίδου ν. (Αρ. 1) (2002) 3 ΑΑΔ 80
Sigma Radio TV Ltd και Άλλοι ν. Αρχής Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου (2004) 3 ΑΑΔ 134
Κυπριακή νομοθεσία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
Δεν έχει εντοπιστεί απόφαση η οποία να κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπóθεση Αρ. 1856/2012)
29 Μαρτίου, 2013
[ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΛΙΜΝΑΤΙΤΗΣ,
Αιτητής,
ν.
ΔΗΜΟΥ ΣΤΡΟΒΟΛΟΥ,
Καθ'ου η αίτηση.
Αίτηση ημερομηνίας 16/1/2013
Λ. Λουκαίδης, για τον Αιτητή.
Απ. Ντορζής, για τον Καθ'ου η αίτηση.
Θ. Ραφτοπούλου (κα) για Χρ. Βασιλειάδη, για το Ενδιαφερόμενο Μέρος.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ, Δ.: Αντικείμενο της παρούσας διαδικασίας είναι αίτημα του αιτητή στην προσφυγή, για εξαίρεση μου από την εκδίκαση της προσφυγής. Τα γεγονότα που προηγήθηκαν και τελικά οδήγησαν στην καταχώριση της σχετικής αίτησης, στο βαθμό και την έκταση βέβαια που μας ενδιαφέρουν, έχουν ως εξής.
Με απόφαση μου, την οποία έκδωσα στις 21/12/2012, στα πλαίσια ενδιάμεσης αίτησης που ο αιτητής είχε καταχωρίσει, απέρριψα αίτημα του για έκδοση προσωρινού διατάγματος, με το οποίο να αναστέλλεται η ισχύς της απόφασης των καθ'ων η αίτηση στην προσφυγή, ημερομηνίας 7/11/2012, με την οποία οι τελευταίοι χορήγησαν στο ενδιαφερόμενο μέρος άδεια οικοδομής για ανέγερση κατοικίας επί συγκεκριμένου ακινήτου. Το εν λόγω ακίνητο είναι εγγεγραμμένο ανά ½ μερίδιο, στο ενδιαφερόμενο μέρος και στην Ελένη Λιμνατίτου, σύζυγο του αιτητή και μητέρα του ενδιαφερόμενου μέρους. Στο ακίνητο υπάρχει κατοικία η οποία είχε κτιστεί πριν οι καθ'ων η αίτηση στην προσφυγή εκδώσουν την άδεια οικοδομής για την οποία ο αιτητής παραπονείται.
Πριν την έκδοση της άδειας οικοδομής και συγκεκριμένα στις 5/5/2011, οι δύο συνιδιοκτήτες του ακινήτου είχαν παραχωρήσει γραπτώς στον αιτητή, με βάση τις πρόνοιες του άρθρου 11(1)(α) του περί Ακίνητης Ιδιοκτησίας (Διακατοχή, Εγγραφή και Εκτίμηση) Νόμου, Κεφ. 224 και των Νόμων 32/1960 - 23/1982, «δικαίωμα οικήσεως εφ' όρου ζωής ..... εις την κατοικία που βρίσκεται ... στο ακίνητο».
Οι ισχυρισμοί του αιτητή στη βάση των οποίων αυτός επεδίωξε την αναστολή της απόφασης των καθ'ων η αίτηση ημερομηνίας 7/11/2012, είχαν ως ακρογωνιαίο λίθο την απόφαση στην υπόθεση Άνθος Σιάτης ν. Στυλιανού Μ. Σιάτη (1996) 1 Α.Α.Δ. 1349, γύρω από την οποία περιστράφηκε και η όλη επιχειρηματολογία του ευπαίδευτου συνηγόρου τους. Μεταφέρω τους εν λόγω ισχυρισμούς αυτούσιους, όπως συνοψίζονται στην ενδιάμεση απόφαση μου ημερομηνίας 21/12/2012:
" .... προβάλλεται ο ισχυρισμός ότι «η αναστολή της εκτέλεσης της άδειας οικοδομής επείγει και είναι δικαιολογημένη διότι από τα στοιχεία τεκμηριώνεται έκδηλη παρανομία της εν λόγω άδειας και δημιουργείται πρόβλημα ανεπανόρθωτης ζημιάς». Είναι η θέση του αιτητή ότι σε περίπτωση που η επίδικη απόφαση δεν ανασταλεί τότε «θα είναι δύσκολο αν όχι αδύνατο να ανατραπούν τα τετελεσμένα της οικοδομής ..... και οπωσδήποτε θα ματαιωθεί ουσιαστικά ο στόχος της προσφυγής ....». Είναι επίσης η θέση του ότι λόγω του δικαιώματος του για οίκηση, το ενδιαφερόμενο μέρος δεν δικαιούτο να κτίσει στο εν λόγω τεμάχιο χωρίς την έγκριση του και συνεπώς οι καθ'ων η αίτηση δεν δικαιούντο να εκδώσουν την επίδικη άδεια οικοδομής χωρίς τη συγκατάθεση του. Κοντολογίς, είναι η θέση του αιτητή ότι η ανέγερση κατοικίας συνιστά επέμβαση στο συγκεκριμένο δικαίωμα του. Τέλος, είναι η θέση του αιτητή ότι έτυχε άνισης μεταχείρισης από τους καθ'ων η αίτηση, οι οποίοι κατέληξαν στην επίδικη απόφαση χωρίς να τον ακούσουν και παραγνωρίζοντας ουσιαστικά την περί αντιθέτου γνωμοδότηση του νομικού τους συμβούλου."
Μεταφέρω επίσης αυτούσιους τους λόγους για τους οποίους το αίτημα του αιτητή απορρίφθηκε, όπως αυτοί συνοψίζονται στην προτελευταία παράγραφο της ίδιας απόφασής μου:
"Εξέτασα τους προβαλλόμενους από τον αιτητή λόγους για έκδοση του αιτούμενου διατάγματος και τις θέσεις του. Έλαβα υπόψη το νομοθετικό πλαίσιο που διέπει την άσκηση των εξουσιών της αρμόδιας Αρχής, σε συνδυασμό με τις αρχές που διέπουν τη χορήγηση προσωρινών διαταγμάτων. Έχω την άποψη ότι, τα όσα έχει επικαλεστεί ο κ. Λουκαίδης δεν συνιστούν σαφή παραβίαση της διαδικασίας που προβλέπεται από το Νόμο ή αδιαμφισβήτητη παραγνώριση των θεμελιωδών κανόνων του διοικητικού δικαίου. Σχετίζονται με την ουσία της διαφοράς, πλην όμως η παρούσα διαδικασία δεν προσφέρεται για σκοπούς επίλυσης της ουσίας. Επομένως, δεν συντρέχει έκδηλη παρανομία. Επίσης, δεν έχω ικανοποιηθεί ότι η απόρριψη της παρούσας αίτησης θα προκαλέσει στον αιτητή ανεπανόρθωτη ζημιά, με την έννοια που ο όρος αυτός ερμηνεύθηκε στην πιο πάνω νομολογία. Η οποιαδήποτε ζημιά ήθελε προκληθεί μπορεί να αποτιμηθεί σε χρήμα και να αποζημιωθεί ο αιτητής."
Ενόψει των λόγων για τους οποίους ο αιτητής ζητά την εξαίρεση μου και στους οποίους θα αναφερθώ πιο κάτω, θεωρώ σκόπιμο να διευκρινίσω ότι στην ενδιάμεση απόφαση μου, ημερομηνίας 21/12/2012, αφού επισημαίνω ότι το ζητούμενο στην προσφυγή είναι η νομιμότητα της απόφασης των καθ'ων η αίτηση ημερομηνίας 7/11/2012 και πως η εν λόγω νομιμότητα θα πρέπει να αναζητηθεί στα πλαίσια του νομοθετικού πλαισίου που διέπει το θέμα και που στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι οι πρόνοιες του Κανονισμού 5(1)(α) του Μέρους ΙΙΙ των θεσπισθέντων, δυνάμει του περί Ρυθμίσεως Οδών και Οικοδομών Νόμου, Κεφ. 96, όπως αυτοί μεταγενέστερα τροποποιήθηκαν Κανονισμών, τους οποίους και παρέθεσα στην απόφασή μου, αναφέρω και τα εξής:
"Οι πιο πάνω πρόνοιες δεν απαιτούν, σε περιπτώσεις όπως η παρούσα περίπτωση, τη συγκατάθεση του δικαιούχου του δικαιώματος οίκησης, για σκοπούς εξέτασης και έγκρισης, αίτησης για χορήγηση άδειας οικοδομής για ανέγερση κτιρίων επί του τεμαχίου το οποίο βαρύνεται με τέτοιο δικαίωμα."
Οι λόγοι για τους οποίους ο αιτητής ζητά την εξαίρεση μου περιέχονται στις παραγράφους 4, 5 και 7 της ένορκης δήλωσης του η οποία συνοδεύει την αίτηση για εξαίρεση μου. Τους παραθέτω:
"4. Το δικαστήριο απορρίπτοντας την εν λόγω αίτηση υπεισήλθε στην ουσία της υπόθεσης αναλύοντας τα εκατέρωθεν επιχειρήματα όσον αφορά το θέμα της πιο πάνω παρανομίας και καταλήγοντας σε οριστικά συμπεράσματα όσον αφορά την εν λόγω παρανομία την απέκλεισε κατά τρόπο οριστικό.
5. Το Δικαστήριο στο τέλος της αποφάσεως του αντιλήφθηκε ότι δεν εδικαιούτο να ασχοληθεί στο στάδιο του προσωρινού διατάγματος με την ουσία της προσφυγής λέγοντας ότι «Σχετίζονται [όσα έχει επικαλεστεί ο κ. Λουκαίδης ...] με την ουσία της διαφοράς πλην όμως η παρούσα διαδικασία δεν προσφέρεται για σκοπούς επίλυσης της ουσίας.» Ωστόσο προηγήθηκε πλήρης ανάλυση του θέματος της παρανομίας με οριστική απόρριψη του επιχειρήματος του Αιτητή ότι εν όψει και της απόφασης του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην υπόθεση Σιάτη το δικαίωμα οίκησης του συνεπάγετο δικαίωμα να μην επιτρέψει ενέργειες όπως την ανέγερση της προτεινόμενης κατοικίας. Το Δικαστήριο απέκλεισε οριστικά υποχρέωση του Δήμου να λαμβάνει «τη συγκατάθεση του κατόχου δικαιώματος οίκησης για σκοπούς εξέτασης και έγκρισης, αίτησης για χορήγηση άδειας οικοδομής για ανέγερση κτιρίων επί του τεμαχίου το οποίο βαρύνεται με τέτοιο δικαίωμα.» Ακριβώς τα εν λόγω θέματα αποτελούσαν την ουσία της προσφυγής του αιτητή.
7. Εν πάση περιπτώσει πιστεύω ότι η εν λόγω απόφαση δημιουργεί στον μέσω εχέφρονα άνθρωπο την εντύπωση ότι η εξέταση της δίκης από τον εν λόγω δικαστή θα είναι αποτέλεσμα της προδέσμευσης του όπως εξηγήθηκε πιο πάνω. Επισυνάπτεται αντίγραφο της απόφασης του Δικαστή του Ανωτάτου Δικαστηρίου κ. Νικολάτου ημερομηνίας 22/4/2010 στην προσφυγή αρ. 74/2009."
(Η έμφαση είναι του κειμένου)
Με επιλογή του αιτητή, η αίτηση για εξαίρεση μου, επιδόθηκε τόσο στους καθ'ων η αίτηση στην προσφυγή, όσο και στο ενδιαφερόμενο μέρος. Και οι δύο καταχώρισαν ένσταση. Και των δύο οι ευπαίδευτοι συνήγοροι, επισημαίνοντας το γεγονός ότι η επίκληση της υπόθεσης Σιάτη (πιο πάνω) για σκοπούς υποστήριξης των θέσεων του αιτητή στην αίτηση του για αναστολή της ισχύος της απόφασης των καθ'ων η αίτηση στην προσφυγή ημερομηνίας 7/11/2012, συνιστούσε αποκλειστικά επιλογή του αιτητή, υποστήριξαν ότι, στο στάδιο εξέτασης της εν λόγω αίτησης το δικαστήριο δεν υπεισήλθε στους λόγους ακύρωσης της προσβαλλόμενης με την προσφυγή απόφασης, ούτε και προδίκασε την απόφαση του επί της ουσίας της προσφυγής. Περιορίστηκε αυστηρά στην εξέταση των ισχυρισμών του αιτητή για πρόκληση, σε περίπτωση μη έγκρισης της αίτησης, ανεπανόρθωτης ζημιάς στον ίδιο και πάσχουσας λόγω έκδηλης παρανομίας απόφασης των καθ'ων η αίτηση, χωρίς όμως να αποφανθεί τελεσίδικα και οριστικά περί της παρανομίας της προσβαλλόμενης πράξης.
Οι αρχές που διέπουν το υπό συζήτηση θέμα έχουν προ πολλού αποκρυσταλλωθεί. Εκείνο που προκύπτει από τη σχετική νομολογία είναι πως ο Δικαστής δεν εξαιρείται ανάλογα με τις επιθυμίες των διαδίκων. Με στόχο να αποκλείσει κάθε ενδεχόμενο ο διάδικος να καθορίζει τη σύνθεση του δικαστηρίου επιλέγοντας το Δικαστή που θα τον δικάσει, ο Δικαστής οφείλει να επιλαμβάνεται των υποθέσεων που του ανατίθενται (Αποστολίδου ν. Δημοκρατίας (2002) 3 Α.Α.Δ. 80).
Το κριτήριο για τον αποκλεισμό Δικαστή από τη σύνθεση του δικαστηρίου που επιλαμβάνεται συγκεκριμένης υπόθεσης, είναι η δημιουργία δικαιολογημένης εντύπωσης για ύπαρξη πραγματικής πιθανότητας προκατάληψης από το Δικαστή στο νου ενός αντικειμενικού παρατηρητή, εφόσον αυτός γνωρίζει τα γεγονότα. Και όπως πολύ εύστοχα επισημαίνεται στην υπόθεση Abed Alkaadir Typye ν. Αστυνομίας (2008) 2 Α.Α.Δ. 279:
"Ο αντικειμενικός παρατηρητής δεν είναι ασφαλώς ο τυχαίος απληροφόρητος άνθρωπος που θα μπορούσε να σχηματίσει μια βεβιασμένη εντύπωση παρασυρόμενος από την υποκειμενική του μονομερή και αποσπασματική αντίληψη, αλλά εκείνος ο οποίος, με ολοκληρωμένη πληροφόρηση και κατανόηση του τρόπου λειτουργίας των διαδικασιών στα πλαίσιά τους, μπορεί έτσι να καταλήξει σε μια αντάξια της αντικειμενικότητας του άποψη ως προς το ζητούμενο."
Στην πολύ πρόσφατη απόφαση του στις υποθέσεις Tekinder Pal ν. Δημοκρατίας και Χρύσω Προκοπίου Κίτα ν. Δημοκρατίας (2010) 2 Α.Α.Δ. 551, το Εφετείο με αναφορά στην απόφαση της Βουλής των Λόρδων στην υπόθεση Hellow (AP) v. Secretary of State and another (2008) UKHL 62, στην οποία λέχθηκε ότι ο δίκαια σκεπτόμενος και πληροφορημένος παρατηρητής δεν λαμβάνει βεβιασμένες αποφάσεις, αλλά επιφυλάσσει την απόφαση του σε κάθε σημείο μέχρι να είναι πλήρως ενήμερος των γεγονότων και να έχει σφαιρική αντίληψη των εκατέρωθεν επιχειρημάτων, επαναβεβαιώνει το κριτήριο για αποκλεισμό Δικαστή, ως εξής:
"Η ουσία παραμένει ότι η θεώρηση εκ μέρους του παραπονούμενου ατόμου ως προς την ύπαρξη φαινομενικής προκατάληψης, θα πρέπει στο τέλος της ημέρας να είναι δυνατόν να αιτιολογηθεί κατά αντικειμενικό τρόπο."
Πρόσθετα, θεωρώ σκόπιμο να υπομνήσω την αναντίλεκτη, όπως τελικά νομολογιακά εξελίχθηκε αρχή, ότι η επίλυση νομικού ζητήματος πρωτοδίκως ή κατ' έφεση δεν συνιστά λόγο για αποκλεισμό Δικαστή από τη σύνθεση δικαστηρίου το οποίο επιλαμβάνεται είτε του ιδίου, είτε όμοιου, είτε παρεμφερούς νομικού ζητήματος. (Βλ. Sigma Radio T.V. Ltd. v. Αρχής Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου (2004) 3 Α.Α.Δ. 134).
Στην κρινόμενη περίπτωση, έναυσμα για υποβολή του αιτήματος για εξαίρεση μου έδωσε η αναφορά μου στην ενδιάμεση απόφαση μου, ότι για σκοπούς εξέτασης και έγκρισης αίτησης για χορήγηση άδειας οικοδομής με βάση το νομοθετικό πλαίσιο που διέπει το θέμα, δεν απαιτείται η συγκατάθεση του δικαιούχου του δικαιώματος άσκησης του τεμαχίου επί του οποίου το κτίριο θα ανεγερθεί. Η εν λόγω αναφορά μου όμως, έγινε με βάση τα όσα είχαν στα πλαίσια εκείνης της ενδιάμεσης διαδικασίας, τεθεί ενώπιον μου και αποκλειστικά σε σχέση με το ζητούμενο σ' εκείνη την περίπτωση, που ήταν το κατά πόσο η απόφαση των καθ'ων η αίτηση στην προσφυγή ημερομηνίας 7/11/2012 ήταν μολυσμένη με έκδηλη παρανομία, έτσι ώστε να δικαιολογείται η αναστολή της. Επ' ουδενί λόγο λέχθηκαν σε σχέση με το ζητούμενο στην προσφυγή που είναι η νομιμότητα της εν λόγω απόφασης, η οποία θα πρέπει να αναζητηθεί στα πλαίσια του νομοθετικού πλαισίου που διέπει το εν λόγω θέμα και που στη συγκεκριμένη προσφυγή είναι οι πρόνοιες του Κανονισμού 5(1)(α) του Μέρους ΙΙΙ των θεσπισθέντων δυνάμει του Κεφ. 96, όπως μεταγενέστερα τροποποιήθηκαν, Κανονισμών. Η νομιμότητα της απόφασης ημερομηνίας 7/11/2012 αποτελεί την ουσία της διαφοράς στην προσφυγή και συνεπώς τα στενά και περιορισμένα πλαίσια εκείνης της ενδιάμεσης διαδικασίας δεν προσφέρονταν, όπως επισημαίνω και στην απόφασή μου, για τέτοιο σκοπό. Εξάλλου, όπως έχω ήδη αναφέρει, η επίλυση νομικού ζητήματος, και στην κρινόμενη περίπτωση περί αυτού ουσιαστικά πρόκειται, δεν συνιστά λόγο για αποκλεισμό Δικαστή.
Ως αποτέλεσμα όλων των πιο πάνω, δεν διαπιστώνω οποιοδήποτε λόγο που να δικαιολογεί την εξαίρεση μου. Η αίτηση απορρίπτεται με έξοδα υπέρ των καθ'ων η αίτηση στην προσφυγή, όπως και υπέρ του ενδιαφερόμενου μέρους, όπως αυτά θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή, θα εγκριθούν από το Δικαστήριο, θα καταβληθούν όμως στο τέλος της υπόθεσης.
Α. ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ,
Δ.
/ΔΓ