|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
Κυπριακή νομολογία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
GEORGHIADES ν. C.B.C. (1987) 3 CLR 2000
MOYO & ANOTHER ν. REPUBLIC (1988) 3 CLR 1203
Ιωσηφίδης Χρίστος ν. Ραδιοφωνικού Ιδρύματος Κύπρου (2003) 3 ΑΑΔ 213
ΠΑΚΟΠ κ.α. ν. ΡΙΚ κ.α. (1992) 4 ΑΑΔ 1992
Mαυρογένης Γιώργιος ν. Pαδιοφωνικού Iδρύματος Kύπρου (1993) 4 ΑΑΔ 186
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
Δεν έχει εντοπιστεί απόφαση η οποία να κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
ΥΠΟΘΕΣΗ ΑΡ. 128/2013
30 Ιανουαρίου, 2013
[Λ. ΠΑΡΠΑΡΙΝΟΣ, Δ/ΣΤΗΣ]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 28 ΚΑΙ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΠΡΑΞΟΥΛΑ ΑΝΤΩΝΙΑΔΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΥ
Aιτήτρια
- ΚΑΙ -
ΡΑΔΙΟΦΩΝΙΚΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΚΥΠΡΟΥ
ΜΕΣΩ ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ
Καθ' ων η αίτηση
...............................
ΜΟΝΟΜΕΡΗΣ ΑΙΤΗΣΗ ΗΜΕΡ. 25/1/13
Μ. Γεωργίου με Π. Δήμου (κα) και Α. Γεωργίου, για την αιτήτρια
Π. Πολυβίου με Μ. Αντωνίου (κα), για τους καθ' ων η αίτηση
.......................................
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Λ. ΠΑΡΠΑΡΙΝΟΣ, Δ: Η αιτήτρια κατεχώρησε στις 25/1/13 προσφυγή με την οποία αιτείται Δήλωση του Δικαστηρίου ότι η απόρριψη του αιτήματος της για ισότιμη συμμετοχή της με τους υπόλοιπους υποψήφιους Προέδρους για τις Προεδρικές Εκλογές 2013 στα τηλεοπτικά προγράμματα και στις δημοσκοπήσεις των καθ' ων η αίτηση, η οποία περιέχεται στην επιστολή τους ημερ. 8/1/13, είναι παράνομη, άκυρη και στερείται κάθε νόμιμου αποτελέσματος.
Την ίδια ημέρα καταχώρησε και μονομερή αίτηση με την οποία εξαιτείται:
«Διάταγμα του Δικαστηρίου με το οποίο να διατάσσεται η αναστολή της εκτέλεσης της απόφασης των καθ' ων η αίτηση που περιέχεται στην επιστολή τους ημερ. 8 Ιανουαρίου 2013 μέχρι την εκδίκαση της υπό τον ως άνω αριθμό και τίτλο προσφυγής»
Η αιτήτρια, με άδεια του Δικαστηρίου, καταχώρησε στις 25 και 28 Ιανουαρίου 2013 δυο συμπληρωματικές ένορκες δηλώσεις. Παράλληλα το Δικαστήριο έδωσε οδηγίες για επίδοση της αίτησης στους καθ' ων η αίτηση, οι οποίοι καταχώρησαν ένσταση στις 29/1/13 οπότε και η αίτηση προχώρησε σε ακρόαση.
Από το υλικό που τέθηκε για υποστήριξη της αίτησης, φαίνεται ότι η αιτήτρια υπέβαλε υποψηφιότητα στις προεδρικές εκλογές που θα διεξαχθούν την 17/2/13. Είναι πρόεδρος του πολιτικού κόμματος «Ενωμένοι Δημοκράτες» το οποίο, με τη σειρά του, από το 1996 είναι πλήρες μέλος του τρίτου μεγαλύτερου κόμματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης δηλαδή των Ευρωπαίων Φιλελεύθερων Δημοκρατών (ALDE Party). Η αιτήτρια επίσης διετέλεσε Υπουργός Εμπορίου και Βιομηχανίας και Τουρισμού για περίοδο επτάμισυ μηνών. Στις 3/12/12 η αιτήτρια απέστειλε επιστολή προς τον Γενικό Διευθυντή των καθ' ων η αίτηση ζητώντας ισότιμη συμμετοχή με τους άλλους τρεις βασικούς υποψήφιους προέδρους στα τηλεοπτικά προγράμματα τους και δημοσκοπήσεις. Το αίτημα της, όπως αναφέρει, ήταν η εφαρμογή του νόμου λειτουργίας του Ραδιοφωνικού Ιδρύματος και δη του Κεφ. 300Α και ιδιαίτερα των άρθρων του 2, 3 και 4.
Ο Γενικός Διευθυντής των καθ' ων η αίτηση απέστειλε προς την αιτήτρια επιστολή ημερ. 8/1/13, την οποία ας σημειωθεί ότι η αιτήτρια, όπως ισχυρίζεται, έλαβε 3-4 ημέρες πριν την καταχώρηση της εξεταζόμενης αίτησης, με την οποία την πληροφορούσε ότι το Διοικητικό Συμβούλιο του Ιδρύματος απέρριψε το αίτημα της. Ο λόγος της απόρριψης ήταν ότι η αιτήτρια δεν θεωρήθηκε υποψήφια Πρόεδρος εν τη εννοία του νόμου.
Είναι η θέση της αιτήτριας ότι η άνω απόφαση πάσχει από έκδηλη παρανομία καθ' ότι εξεδόθη κατά παράβαση της αρχής της ισότητας που κατοχυρώνεται από το Άρθρο 28 του Συντάγματος σε συνδυασμό των άρθρων 2, 3 και 4 του περί Ραδιοφωνικού Ιδρύματος Κύπρου, Κεφ. 300Α.
Είναι επίσης η θέση της ότι θα υποστεί ανεπανόρθωτη ζημιά εάν δεν εκδοθούν τα αιτούμενα διατάγματα καθ' ότι η μη ισότιμη συμμετοχή της στα τηλεοπτικά προγράμματα και δημοσκοπήσεις των καθ' ων η αίτηση για τις προεδρικές εκλογές που θα γίνουν στις 17/2/13 θα έχει επιπτώσεις στην υποψηφιότητα της αλλά και στο τελικό αποτέλεσμα των εκλογών. Τέλος γίνεται αναφορά σε καταγγελίες από την αιτήτρια στο Συμβούλιο της Ευρώπης για παραβίαση συγκεκριμένων δικαιωμάτων της από το ΡΙΚ, όπως και καταγγελία από τον ηγέτη των Ευρωπαίων Φιλελευθέρων Δημοκρατών στο Ευρωκοινοβούλιο για διακρίσεις σε βάρος της από τηλεοπτικά κανάλια και ιδιαίτερα από τους καθ' ων η αίτηση.
Τα όσα αναφέρονται πιο πάνω είναι σε συνοπτική μορφή.
Στην ένσταση τους οι καθ' ων η αίτηση προβάλλουν, μεταξύ άλλων, ότι η αιτήτρια ζητά την αναστολή «παραλείψεων» κάτι που δεν είναι δυνατό και ευρίσκεται εκτός της εμβέλειας του προσωρινού διατάγματος που μπορεί, στην κατάλληλη περίπτωση να εκδώσει το Ανώτατο Δικαστήριο. Η υπό κρίση αίτηση δεν αποσκοπεί στη διατήρηση της υπάρχουσας κατάστασης αλλά σκοπείται η δραστική αλλοίωση και μεταβολή αυτής προς όφελος της αιτήτριας.
Περαιτέρω προβάλλεται ότι οι καθ' ων η αίτηση εφάρμοσαν το νόμο και ουδεμία πρόδηλη παρανομία ή κατάχρηση εξουσίας στοιχειοθετείται από την υπό εξέταση αίτηση. Ούτε και προκαλείται ανεπανόρθωτη ζημιά ή βλάβη στην αιτήτρια, από την απόφαση των καθ' ων η αίτηση και η έκδοση του αιτούμενου διατάγματος θα προκαλέσει τεράστια αναστάτωση και ζημιά σ' αυτούς και στους προεκλογικούς τους σχεδιασμούς, προκαλώντας σοβαρή βλάβη στο δημόσιο συμφέρον.
Η ένσταση στηρίζεται σε ένορκη δήλωση του κ. Θ. Θεμιστοκλέους, Γενικού Διευθυντή των καθ' ων η αίτηση. Σε αυτή, μεταξύ άλλων γίνεται αναφορά στις αποφάσεις που έλαβε το Διοικητικό Συμβούλιο των καθ' ων η αίτηση σχετικά με τις υποψηφιότητες που είχαν ανακοινωθεί. Μεταξύ αυτών είναι δυο που αφορούν την αιτήτρια. Αμφότερες επισυνάπτονται στην ένορκη δήλωση ως επισυνημμένα 2 και 3. Επίσης είναι ο ισχυρισμός του, ότι οι καθ' ων η αίτηση έχουν προσφέρει επαρκή ραδιοτηλεοπτική κάλυψη στην αιτήτρια και θα συνεχίσουν να πράττουν αυτό, εκεί όπου δικαιολογείται. Όλα τα υπόλοιπα στην ένορκη δήλωση του είναι επανάληψη και ανάπτυξη των λόγων ένστασης που ήδη έχω αναφερθεί.
Οι συνήγοροι με τις αγορεύσεις τους προώθησαν με επάρκεια τις θέσεις των διαδίκων που εκπροσωπούν, με αναφορά στο νόμο και νομολογία Κυπριακή και Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου.
Παρόμοια κατάσταση θεμάτων, όπως στην υπό εξέταση υπόθεση, αντιμετωπίστηκε στην Ιωσηφίδης ν. Ρ.Ι.Κ (2003) 3 Α.Α.Δ. 213, όπου απορρίφθηκε αίτημα του εφεσείοντα για έκδοση προσωρινού διατάγματος αναστολής της άνισης μεταχείρισης του, ως υποψήφιου Προέδρου σε σχέση με άλλους υποψήφιους και για σκοπούς δημόσιας ραδιοτηλεοπτικής προβολής. Να σημειωθεί ότι και τότε ίσχυε το ίδιο νομικό καθεστώς. Όπως αναφέρεται στην απόφαση, σελ. 218:
«Ο εφεσείων υπέβαλε ότι η στάση των εφεσιβλήτων και η μεταχείριση της οποίας έτυχε και τυγχάνει από το κρατικό Ραδιοφωνικό Ίδρυμα, παραβιάζουν θεμελιώδη δικαιώματά του τα οποία του εξασφαλίζουν τα Άρθρα 6, 28, 29, 31 και 35 του Συντάγματος και οι αντίστοιχες πρόνοιες της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την Προάσπιση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Το γεγονός αυτό, εισηγήθηκε πρέπει, ανεξάρτητα από οποιοδήποτε δικαιοδοτικό κώλυμα να κινητοποιήσει το Ανώτατο Δικαστήριο στην έκδοση οδηγιών προς το Ρ.Ι.Κ, να άρει την αδικία που συντελείται και να θεραπεύσει την έκδηλη παρανομία εις βάρος του.»
Στην Moyo & Another v. Republic (1988) 3 C.L.R. 1203, κρίθηκε ότι δεν υπάρχει δικαιοδοσία στο Ανώτατο Δικαστήριο να παρέμβει με προσωρινό διάταγμα στην περίπτωση αρνητικής πράξης.
Στην Ιωσηφίδης (άνω) σελ. 218 αναφέρεται:
«... Οι αρχές που διέπουν την έκδοση προσωρινού διατάγματος στον τομέα της αναθεωρητικής δικαιοδοσίας εξηγούνται στην απόφαση της Ολομέλειας στη Moyo & Another v. Republic (1988) 3 C.L.R. 1203, την οποία οι εφεσίβλητοι επικαλέστηκαν όπως και μεταγενέστερες πρωτόδικες αποφάσεις στις οποίες αναφέρθηκαν, όπου εξετάστηκαν αιτήματα συναφή προς τα επίδικα θέματα της παρούσας διαδικασίας - Georghiades v. C.B.C. (1987) 3 C.L.R. 2000, 1. Παγκύπριο Κόμμα Προσφύγων και Πληγέντων (ΠΑΚΟΠ) κ.α. ν. 1. Ραδιοφωνικού Ιδρύματος Κύπρου κ.α. (1992) 4 Α.Α.Δ. 1992 και τη Μαυρογένη ν. Ρ.Ι.Κ. (1993) 4 Α.Α.Δ. 186.
Ο Νόμος θέτει τα κριτήρια για τη θεώρηση διεκδικητή του αξιώματος του Προέδρου ως «Υποψήφιου Προέδρου» για τους σκοπούς ραδιοτηλεοπτικής κάλυψης. Δικαίωμα για τέτοια κάλυψη γεννάται από απόφαση του Συμβουλίου του ΡΙΚ ότι ο υποψήφιος ικανοποιεί τα τιθέμενα κριτήρια. Ό,τι προσβάλλεται με την προσφυγή είναι κατ' ουσία η μη θεώρηση ή μη μεταχείριση του εφεσείοντος ως «Υποψήφιου Προέδρου» κατ' εφαρμογή των διατάξεων του Νόμου.
Σύμφωνα με τις καθιερωμένες αρχές η έκδοση προσωρινού διατάγματος στο πεδίο δικαιοδοσίας που πραγματευόμεθα αποτελεί εξαιρετικό μέτρο το οποίο δεν προβλέπεται άμεσα από το Άρθρο 146 του Συντάγματος. Εξυπακούεται από τη φύση της δικαιοδοσίας που παρέχεται ως εξουσία συμφυής προς το αντικείμενο της διαδικασίας προς διασφάλιση κατά πρώτο λόγο της νομιμότητας, που αποτελεί το κριτήριο που θέτει το ίδιο το Άρθρο 146 για τη θεώρηση του επίδικου θέματος της προσφυγής. Παρέχεται εξουσία αναστολής εφόσον η πράξη ή απόφαση καταφαίνεται ως έκδηλα παράνομη. Κατά δεύτερο λόγο μπορεί να ανασταλεί η απόφαση προς διαφύλαξη της δραστικότητας της δικαιοδοσίας οποτεδήποτε καταφαίνεται ότι η εφαρμογή της απόφασης θα προκαλέσει ανεπανόρθωτη ζημία στον αιτητή, δηλαδή ζημία η οποία δεν μπορεί να θεραπευθεί σε περίπτωση που η πράξη κριθεί ακυρωτέα.
Η άσκηση της δικαιοδοσίας για την παροχή προσωρινής θεραπείας στο πεδίο της αναθεωρητικής δικαιοδοσίας θεσμοποιείται από τον Κανονισμό 13 του Διαδικαστικού Κανονισμού του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου του 1962.
Αντικείμενο της δικαιοδοσίας που διέπει την έκδοση προσωρινού διατάγματος είναι η διασφάλιση της υφιστάμενης, πριν την έκδοση της απόφασης της οποίας επιδιώκεται η αναστολή, κατάστασης πραγμάτων, γνωστής με τη λατινική ορολογία status quo. Αδράνεια ή ηθελημένη παράλειψη δεν μπορεί να αποτελέσει το αντικείμενο προσωρινού διατάγματος. Η αναστολή της αφήνει αμετάβλητο το status quo. Το ίδιο ισχύει και για αρνητική απόφαση της Διοίκησης. Η αναστολή και όχι η ανάπλαση ή η αναμόρφωση είναι το αντικείμενο προσωρινού διατάγματος. Το αντικείμενο προσωρινού διατάγματος πρέπει να είναι δεκτικό αναστολής. Το δικαιοδοτικό πλαίσιο παροχής προσωρινού διατάγματος δεν είναι άσχετο προς τον ακυρωτικό χαρακτήρα της αναθεωρητικής δικαιοδοσίας του Άρθρου 146 του Συντάγματος ή προς την αρχή της διάκρισης των εξουσιών στην οποία θεμελιώνεται η πολιτειακή λειτουργία βάσει του Συντάγματος.
Καταλήγουμε ότι η απόρριψη του αιτήματος για προσωρινό διάταγμα ήταν αναπόφευκτη, όπως αναπόφευκτη είναι και η απόρριψη της έφεσης.»
Όλα τα πιο πάνω ισχύουν στην υπό εξέταση αίτηση. Με αυτή η αιτήτρια επιδιώκει την έκδοση προσωρινού διατάγματος με το οποίο ν' αναστέλλονται παραλείψεις των καθ' ων η αίτηση με άμεσο αποτέλεσμα τον εξαναγκασμό τους σε θετικές πράξεις ή ενέργειες. Αναπόφευκτα η αίτηση θα πρέπει ν' απορριφθεί. Η υπόθεση C - 260/89 ERT A.E. ν. Δημοτικής Εταιρείας Πληροφόρησης κ.α. του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου που αναφέρθηκε από το συνήγορο της αιτήτριας δεν μπορεί να τύχει εφαρμογής στα περιστατικά της παρούσας αίτησης, ως έχουν αναλυθεί πιο πάνω. Το θέμα της άνω απόφασης, κατά το μέρος που προώθησε η αιτήτρια, αφορούσε τους κανόνες ελεύθερης παροχής υπηρεσιών και εθνικής ρύθμισης που άγει σε δυσμενείς διακρίσεις. Η τελευταία, σύμφωνα με την απόφαση, για να μπορεί να υπαχθεί στις εξαιρέσεις που προβλέπει το άρθρο 56 σε συνδυασμό με το άρθρο 66 της Συνθήκης, πρέπει να είναι σύμφωνα με τα θεμελιώδη δικαιώματα του ανθρώπου περιλαμβανομένης και της ελεύθερης έκφρασης που κατοχυρώνεται στο άρθρο 10 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης.
Για όλους τους πιο πάνω λόγους η αίτηση απορρίπτεται. Όσον αφορά τα έξοδα κρίνω, υπό τις περιστάσεις, ότι είναι ορθό και δίκαιο να μην εκδοθεί διαταγή.
Λ. Παρπαρίνος, Δ.
/ΚΑΣ