|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υποθ. Αρ.1243 /2011)
18 Ιανουαρίου, 2013
[ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, Δ/στης]
Αναφορικά με το ΄Αρθρο 146 του Συντάγματος
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΓΛΥΚΟΣ, Κρατική Στέγη Κοκκίνων, 6055, Λάρνανα
Αιτητής,
-και -
ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, μέσω
Τμήματος Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης
Καθ΄ων η αίτηση.
-----------------------
Αχ.Αιμιλιανίδης, για την αιτήτρια
Χριστοδουλίδου-Ζαννέττου, (κα.), Αν. Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους καθ΄ων η αίτηση.
---------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, Δ.: Ο αιτητής είναι ελλαδίτης και ήλθε στην Κύπρο στις 13 Ιανουαρίου 1999. Του παραχωρήθηκε στις 8 Απριλίου 2000 άδεια παραμονής και εργασίας. Αρχικώς εργαζόταν ως πωλητής βιβλίων και στη συνέχεια ίδρυσε με άλλο πρόσωπο εταιρεία. Λόγω διαφωνιών που προέκυψαν ο αιτητής απεσύρθη από την εταιρεία, επεχείρησε να πωλήσει το μερίδιο του, συμφωνία η οποία δεν υλοποιήθηκε και ως εκ τούτου ο αιτητής αντιμετώπισε οικονομικό και στεγαστικό πρόβλημα.
Στις 22 Σεπτεμβρίου 2009 υπέβαλε αίτηση για δημόσιο βοήθημα. Στις 30 Σεπτεμβρίου 2009 υπέβαλε αίτηση για ΄Εκδοση Βεβαίωσης Εγγραφής Πολίτη της ΄Ενωσης.
Το Τμήμα Αρχείου Πληθυσμού και Μεταναστεύσεως ζήτησε από το Επαρχιακό Γραφείο Ευημερίας Λάρνακας, με επιστολή του ημερ. 5 Νοεμβρίου 2010, να πληροφορηθεί κατά πόσο ο αιτητής, σε περίπτωση έγκρισης της αίτησης του, θα αποτελούσε υπέρμετρο βάρος για το σύστημα κοινωνικής πρόνοιας της Δημοκρατίας. Σε απάντηση που δόθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2011, ο προϊστάμενος του Γραφείου Κοινωνικών Υπηρεσιών Λάρνακας, πληροφόρησε τους καθ΄ων η αίτηση ότι το αίτημα του αιτητή για δημόσιο βοήθημα απερρίφθη και αυτός θα αποτελούσε, σε περίπτωση εξασφάλισης δημόσιου βοηθήματος, υπέρμετρο βάρος για το σύστημα κοινωνικής πρόνοιας της χώρας. Οι καθ΄ων η αίτηση πληροφόρησαν τον αιτητή με επιστολή ημερ. 31 Αυγούστου 2011 ότι το αίτημα του για παροχή βεβαίωσης εγγραφής δεν θα μπορούσε να προωθηθεί καθότι ο ίδιος θα αποτελούσε υπέρμετρο βάρος για το σύστημα κοινωνικής πρόνοιας.
Προσβάλλει αυτή την απόφαση ο αιτητής ο οποίος εισηγήθηκε ότι η αδιάλειπτη παραμονή του στη Δημοκρατία, για περίοδο 12 ετών, του προσδίδει το δικαίωμα μόνιμης διαμονής και η επάρκεια των οικονομικών του πόρων δεν θα μπορούσε να αποτελέσει παράγοντα που θα έπρεπε να ληφθεί υπόψη κατά την εξέταση της αιτήσεως του.
Οι καθ΄ων η αίτηση ισχυρίστηκαν ότι ο αιτητής υποβάλλοντας αίτηση για έκδοση βεβαίωσης εγγραφής πολίτη της ΄Ενωσης, με βάση το έντυπο ΜΕU1A, αντί για αίτηση για μόνιμη διαμονή, τούτο ερμηνεύτηκε ορθώς και η αναγκαιότητα ύπαρξης επαρκών πόρων ήταν στοιχείο που έπρεπε να ληφθεί υπόψη έτσι ώστε να μην επιβαρύνεται το σύστημα κοινωνικής πρόνοιας της Δημοκρατίας.
Το θέμα διέπεται από τον περί του Δικαιώματος των Πολιτών της ΄Ενωσης και των Μελών των Οικογενειών τους να Κυκλοφορούν και να Διαμένουν Ελεύθερα στη Δημοκρατία, Νόμου του 2007 (Ν.7(Ι)/2007), «ο Νόμος». Η παράγραφος 1 του άρθρου 9 προβλέπει:
«οι πολίτες της ΄Ενωσης έχουν δικαίωμα διαμονής στη Δημοκρατία για περίοδο που υπερβαίνει τους τρεις μήνες, εφόσον.
(α) ....
(β) διαθέτουν επαρκείς πόρους για τους ίδιους και τα μέλη των οικογενειών τους ώστε να μην επιβαρύνουν κατά τη διάρκεια της περιόδου διαμονής τους το σύστημα κοινωνικής πρόνοιας της δημοκρατίας καθώς και πλήρη ασφαλιστική κάλυψη ασθενείας στη Δημοκρατία.»
Με βάση το άρθρο 10 του Νόμου, οι διαμένοντες στη Δημοκρατία πολίτες της ΄Ενωσης υποχρεούνται να εγγραφούν στο αρχείο πληθυσμού για την περίοδο διαμονής τους που υπερβαίνει τους τρεις μήνες, εντός προθεσμίας 4 μηνών από την άφιξη τους. Απαραίτητα η αίτηση θα πρέπει να συνοδεύεται με τα αναγκαία δικαιολογητικά που να αποδεικνύουν την ύπαρξη επαρκών πόρων.
Οι πολίτες της ΄Ενωσης, οι οποίοι διαμένουν νομίμως στη Δημοκρατία, για συνεχή περίοδο πέντε ετών, αποκτούν με βάση το άρθρο 14 του Νόμου, δικαίωμα μόνιμης διαμονής το οποίο δεν υπόκειται στις προβλέψεις των άρθρων 9 και 10 του Νόμου.
Το πιστοποιητικό μόνιμης διαμονής πολίτη της ΄Ενωσης χορηγείται, με βάση το άρθρο 17 του Νόμου, στους δικαιούχους μόνιμης διαμονής πολίτες της ΄Ενωσης, αφού εξακριβωθεί, όπως προσδιορίζεται στο κείμενο του Νόμου, από την αρμόδια αρχή η περίοδος διαμονής τους στη Δημοκρατία.
Ο αιτητής, όπως είναι αναντίλεκτα αποδεκτό, είχε δικαίωμα μόνιμης διαμονής καθότι βρίσκεται στην Κύπρο για περίοδο 12 ετών. Η αίτηση που υπέβαλε, όμως, δεν ήταν για πιστοποιητικό μόνιμης διαμονής, δηλαδή δεν υπέβαλε το έντυπο MEU3A αλλά υπέβαλε το έντυπο MEU1A, το οποίο αφορά αίτηση για έκδοση βεβαίωσης εγγραφής πολίτη της ΄Ενωσης. Με βάση το έντυπο αυτό εφαρμογή είχαν τα άρθρα 9 και 10 του Νόμου, σύμφωνα με τα οποία για τη χορήγηση βεβαίωσης αναφυόταν η αναγκαιότητα εξέτασης της οικονομικής κατάστασης του αιτητή. Επί τούτου ο αιτητής πρόβαλε ότι εφαρμογή είχαν οι πρόνοιες των άρθρων 14 και 17 του Νόμου αφού είχε ζητήσει την έκδοση πιστοποιητικού μόνιμης διαμονής και αυτό προκύπτει από την επιστολή που ο ίδιος είχε αποστείλει. Προστέθηκε, δε επί του προκειμένου, ότι το έντυπο που συμπλήρωσε, του είχε δοθεί από τους καθ΄ων η αίτηση.
Είμαι της γνώμης ότι στην προκείμενη περίπτωση υπήρξε καθαρή παραβίαση των αρχών της χρηστής διοίκησης. Οι ενέργειες ενός διοικητικού οργάνου θα πρέπει, ιδιαιτέρως κατά την άσκησης της διακριτικής τους εξουσίας, να διέπονται και να είναι σύμφωνες με το περί δικαίου αίσθημα, έτσι ώστε κατά την εφαρμογή των νομοθετικών διατάξεων να αποφεύγονται οι ανεπιεικείς και άδικες λύσεις. Το θέμα ρυθμίζεται νομοθετικά με το άρθρο 50 και 51 του περί Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου του 1999, Ν.158(Ι)/99.
Στο σύγγραμμα του Σπηλιωτόπουλου, Εγχειρίδιο Διοικητικού Δικαίου, έκτη έκδοση στη σελίδα 92 αναφέρονται τα ακόλουθα:
«Η αρχή της χρηστής διοίκησης, που επιβάλλει στα διοικητικά όργανα που ασκούν τις αρμοδιότητες τους σύμφωνα με το αίσθημα δικαίου που επικρατεί, ώστε κατά την εφαρμογή των σχετικών διατάξεων να αποφεύγονται οι ανεπιεικείς και απλώς δογματικές ερμηνευτικές εκδοχές και να επιδιώκεται η προσαρμογή των κανόνων δικαίου προς τις επικρατούσες κοινωνικές συνθήκες και απαιτήσεις, καθώς και η αρχή της αναλογικότητας και της προστατευόμενης εμπιστοσύνης του διοικούμενου»
Και στην σελίδα 490 παρ.513, αναφέρεται το πιο κάτω απόσπασμα που περικλείει τις παραμέτρους προσδιορισμού της χρήσης της διακριτικής ευχέρειας ενός οργάνου:
«Κατά την επικρατούσα ορολογία, υπάρχει κακή χρήση της διακριτικής ευχέρειας, όταν γίνεται δεκτό ότι ο κανόνας δικαίου που θεσπίζεται με την ατομική διοικητική πράξη δεν βρίσκεται σε αρμονία προς τον απρόσωπο κανόνα δικαίου, με τον οποίο παρέχεται διακριτική ευχέρεια στο διοικητικό όργανο για να εκδώσει διοικητική πράξη.»
Στο σύγγραμμα Γενικό Διοικητικό Δίκαιο, Δαγτόγλου, πέμπτη έκδοση, σελίδα 212 αναφέρεται ότι:
«Η χρηστή διοίκηση οφείλει αντιθέτως, και όταν ακόμη δρα κατά διακριτική ευχέρεια (προπάντων τότε) να διαφυλάττει τα έννομα συμφέροντα του ιδιώτη και να τον διευκολύνει στην άσκηση των δικαιωμάτων του»
Στην προκείμενη περίπτωση ο αιτητής είχε υποβάλει αίτημα για δημόσιο βοήθημα, το οποίο απερρίφθη καθότι δεν πληρούσε τις προϋποθέσεις για την κατοχή αδείας διαμονής. (τεκμ.1, ερυθρό 36). Στη συνέχεια η υποβληθείσα αίτηση απερρίφθη μετά την παρέλευση 2 ετών, με το δικαιολογητικό ότι δεν είχε επαρκείς πόρους. Η αιτιολογία που προβλήθηκε ότι η αίτηση εξετάστηκε στο πλαίσιο του εντύπου ΜΕU1A, αντί στο ορθό έντυπο MEU3A, έρχεται σε αντίθεση με τις αρχές της χρηστής διοίκησης γιατί θα πρέπει, οποιονδήποτε αίτημα, να εξετάζεται με τρόπο καλόπιστο ταυτοχρόνως, και όχι με μέθοδο που απλώς ταλαιπωρεί, χωρίς λόγο, τον πολίτη. ΄Ηταν εμφανές στην προκείμενη περίπτωση ότι ο αιτητής είχε υποβάλει αίτηση για έκδοση πιστοποιητικού μόνιμης διαμονής το οποίο ήταν αναγκαίο για τη λήψη του δημόσιου βοηθήματος. Οι καθ΄ων η αίτηση όφειλαν να γνωρίζουν και είχαν υποχρέωση να συμβουλεύσουν αναλόγως τον αιτητή ότι για σκοπούς του δημόσιου βοηθήματος, θα έπρεπε να υποβάλει έντυπο MEU3A και όχι το MEU1A, εφόσον όπως, και οι ίδιοι αναφέρουν, η βεβαίωση εγγραφής δεν αποτελεί προαπαιτούμενο για την πρόσβαση στις υπηρεσίες κοινωνικής ευημερίας (τεκμ.1, ερυθρό 80). Υπήρχε περαιτέρω, η δυνατότητα εκ μέρους των καθ΄ων η αίτηση στο μεσοδιάστημα των δύο ετών που διέρρευσαν από την υποβολή της αίτησης, να απευθυνθούν στον αιτητή διευκρινίζοντας του ότι για σκοπούς δημοσίου βοηθήματος θα έπρεπε να υποβάλει άλλο έντυπο. Θεωρώ ότι προκλήθηκε υπέρμετρη ταλαιπωρία στον αιτητή με το να εμφανίζονται οι καθ΄ων η αίτηση δύο χρόνια μετά και να απορρίπτουν την αίτηση ισχυριζόμενοι ότι δεν είχαν ενώπιον τους αίτηση για μόνιμη διαμονή.
Στην εξεταζόμενη υπόθεση θεωρώ ότι πλήττεται το περί δικαίου αίσθημα γιατί, η απόρριψη της αίτησης για λόγους που αναφέρθηκαν πιο πάνω, σαφώς οδηγεί σε μια ανεπιεική και άδικη λύση. Ο αιτητής είχε δικαίωμα μόνιμης διαμονής μη υπαγόμενο σε οποιουσδήποτε όρους ή διοικητικές διαπιστώσεις, πέραν από τη βεβαίωση του αδιάλειπτου της παραμονής. Συνακόλουθα αν ο αιτητής είχε υποβάλει το ορθό έντυπο οι καθ΄ων η αίτηση δεν θα προέβαιναν σε εξέταση των πόρων του και ιδιαιτέρως, αν αυτός θα αποτελούσε ενδεχομένως υπέρμετρο βάρος για το κοινωνικό σύστημα του κράτους. Κάτι τέτοιο ενδεχομένως να οδηγούσε σε δυσμενή διάκριση, δεδομένου όμως ότι αυτό δεν έχει εγερθεί, δεν θα με απασχολήσει περαιτέρω.
Ενόψει των πιο πάνω η προσφυγή επιτυγχάνει. Η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρούται. Τα έξοδα της υπόθεσης επιδικάζονται υπέρ του αιτητή και εναντίον των καθ΄ων η αίτηση.
Κ. Παμπαλλής,
Δ.