|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπόθεση Αρ. 1157/2010)
18 Μαΐου, 2012
[K. ΚΛΗΡΙΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤO ΑΡΘΡO 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
PAIR QUALITY LINK LTD,
Αιτήτρια,
-ν-
ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΜΕΝΟΙΚΟΥ,
Καθ΄ου η Aίτηση.
- - - - - -
Αχ. Αιμιλιανίδης, για την Αιτήτρια.
Ν. Κλεάνθους για Χρ. Τριανταφυλλίδη, για το Καθ΄ου η Αίτηση.
- - - - - -
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΚΛΗΡΙΔΗΣ, Δ.: Σε ευρεία σύσκεψη που είχε γίνει στο Υπουργείο Γεωργίας στις 25.8.2009 με όλους του αρμόδιους φορείς, αποφασίστηκε όπως, μεταξύ άλλων και το καθ΄ου η αίτηση Κοινοτικό Συμβούλιο Μενοίκου, διενεργήσει το συντομότερο δυνατό Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων στην κοινότητα από την παρουσία κτηνοτροφικών μονάδων, ΧΥΤΥ, και λοιπών οχλαγωγικών ασχολιών.
Κατόπιν ζήτησης προσφορών, υπέβαλαν προσφορές για την εκπόνηση της μελέτης τρεις προσφοροδότες, μεταξύ των οποίων και η αιτήτρια εταιρεία. Η προσφορά της αιτήτριας εταιρείας ήταν για ποσό €43.500, πλέον ΦΠΑ, ποσό που ήταν το χαμηλότερο από τις τρεις προσφορές κατά €11.500 από τη δεύτερη και κατά €21.000 από την τρίτη.
Σε συνεδρία τους ημερομηνίας 3.2.2010, το καθ΄ου η αίτηση Συμβούλιο μελέτησε τις τρεις υποβληθείσες προσφορές και ως προς την προσφορά της αιτήτριας εταιρείας αποφάσισε τα ακόλουθα, όπως καταγράφηκαν στο τηρηθέν πρακτικό:
"Το Κοινοτικό Συμβούλιο αποφάσισε ομόφωνα ότι η προσφορά της εταιρείας Quality Link δεν μπορούσε να τύχει επιλογής, λόγω του ότι η συγκεκριμένη εταιρεία διενήργησε περιβαλλοντικές μελέτες χοιροτροφικών μονάδων για τις οποίες υποβάλλονται ήδη αιτήσεις για εξασφάλιση πολεοδομικών αδειών και αδειών οικοδομής στην κοινότητα Μενοίκου. Διαφάνηκε ότι υπήρχε νομικό συμφέρον της συγκεκριμένης εταιρείας στη διενέργεια της μελέτης."
Μετά τον αποκλεισμό της αιτήτριας επιλέγηκε η επόμενη προσφορά που ακολουθούσε για το ποσό των €55.000, πλέον ΦΠΑ.
Με την παρούσα προσφυγή της, η αιτήτρια προσβάλλει τη νομιμότητα της απόφασης του καθ΄ου η αίτηση να αποκλείσει την προσφορά της και να κατακυρώσει το διαγωνισμό σε άλλο πρόσωπο.
Ως πρώτο λόγο ακύρωσης, η αιτήτρια προβάλλει τη θέση ότι, ενόσω κατά την προκήρυξη των προσφορών δεν είχε τεθεί κανένας όρος ο οποίος να αφορούσε στο ότι οι προσφοροδότες δεν θα έπρεπε να είχαν διενεργήσει περιβαλλοντική μελέτη για λογαριασμό χοιροτροφικής μονάδας στην περιοχή, ο αποκλεισμός της αιτήτριας στη βάση ενός τέτοιου όρου ήταν αυθαίρετος και ισοδυναμεί με κατάχρηση εξουσίας.
Στο σημείο τούτο θα πρέπει κατ΄ αρχάς να εντοπισθεί το γεγονός ότι, όπως διαπιστώνεται από το περιεχόμενο του διοικητικού φακέλου και συγκεκριμένα από την επιστολή ημερομηνίας 5.8.2010 του καθ΄ου η αίτηση προς την Ελεγκτική Υπηρεσία της Δημοκρατίας, η οποία εξέτασε το θέμα, το καθ΄ου η αίτηση για το διαγωνισμό δεν είχε ετοιμάσει οποιοδήποτε έγγραφο με προδιαγραφές, όρους, κλπ, παρά μόνο τηλεφωνικά είχε αποταθεί στους τρεις προσφοροδότες - μελετητές, οι οποίοι εκπόνησαν περιβαλλοντικές μελέτες στο παρελθόν.
Η αρχή την οποία επικαλείται εδώ η αιτήτρια, περί του ανεπίτρεπτου επίκλησης ενός εξωγενούς κριτηρίου ή περιορισμού σε διαγωνισμό στους όρους του οποίου δεν είχε περιληφθεί κάτι τέτοιο, είναι βέβαια ορθή. [Α.Η.Κ. ν. Α. Ηρακλέους Ηλεκτρικαί Εγκαταστάσεις Λτδ (1999) 3 ΑΑΔ 548, Motokov Foreign Trade Corporation v. Δήμου Αγλαντζιάς (1992) 4 ΑΑΔ 4489].
Όμως, στην υπό εξέταση εδώ περίπτωση, το θέμα που εγείρεται δεν είναι θέμα ως προς το κατά πόσο το καθ΄ου η αίτηση έθεσε εκ των υστέρων ένα εξειδικευμένο όρο στους όρους του διαγωνισμού, ο οποίος δε συγκαταλέγετο μεταξύ των τεθέντων και κοινοποιηθέντων προς τους προσφοροδότες όρους. Εδώ, το καθ΄ου η αίτηση δεν έθεσε κανένα όρο εκ των προτέρων και αυτό βέβαια δε σημαίνει ότι μπορούσε επομένως να αποκλείσει εκ των υστέρων οποιαδήποτε προσφορά για οποιοδήποτε λόγο και με οποιαδήποτε κριτήρια, όπως εισηγείται στη γραπτή του αγόρευση το καθ΄ου η αίτηση. Από την άλλη, δε συμφωνώ ούτε με τη θέση της αιτήτριας σύμφωνα με την οποία, αφού δεν είχαν τεθεί εκ των προτέρων οποιοιδήποτε όροι και περιορισμοί, το καθ΄ου η αίτηση δε θα μπορούσε εκ των υστέρων κατά τη μελέτη των υποβληθεισών προσφορών να τις προσεγγίσει, εφαρμόζοντας γενικότερες αρχές διοικητικού δικαίου.
Για να χρησιμοποιήσω ένα πιο ακραίο αλλά χαρακτηριστικό ίσως παράδειγμα, επειδή το καθ΄ου η αίτηση δεν έθεσε εκ των προτέρων όρο περί απαγόρευσης συμμετοχής στο διαγωνισμό προσώπου φυσικού ή νομικού, το οποίο είναι ιδιοκτήτης, συνιδιοκτήτης, μέτοχος κλπ., σε μια από τις λειτουργούσες στην περιοχή επιχειρήσεις χοιροτροφίων, αυτό δεν σημαίνει ότι εφαρμόζοντας γενικότερες αρχές περί αποφυγής διαπλοκής, σύγκρουσης συμφερόντων, ιδιάζουσας σχέσης κλπ., δε θα μπορούσε το Συμβούλιο του καθ΄ου η αίτηση να εξετάσει θέμα αποκλεισμού μιας τέτοιας προσφοράς, επειδή δεν είχε περιληφθεί ειδικός προς τούτο περιορισμός εκ των προτέρων.
Άλλος λόγος ακύρωσης τον οποίο προβάλλει η αιτήτρια είναι η θέση της ότι ο ίδιος ο λόγος που δόθηκε για τον αποκλεισμό της προσφοράς της αιτήτριας, στερείται λογικής. Όπως υποστηρίζει, σε καμιά περίπτωση το γεγονός ότι η αιτήτρια είχε στο παρελθόν διενεργήσει μελέτη για ένα πελάτη στην περιοχή, συνιστά "νομικό συμφέρον" στη διενέργεια μιας άλλης, εντελώς διακριτής, περιβαλλοντικής μελέτης για το Κοινοτικό Συμβούλιο της περιοχής.
Σε σχέση με αυτή τη θέση της αιτήτριας, δε μπορώ να συμφωνήσω με τη γενικότητα με την οποία αυτή έχει διατυπωθεί. Εδώ, ο σκοπός της σκοπούμενης με το διαγωνισμό μελέτης ήταν ο προσδιορισμός των αναμενόμενων επιπτώσεων όσον αφορά τη ρύπανση της ατμόσφαιρας (ποιότητα του αέρα), των υδάτων και του εδάφους, τις επιπτώσεις στο περιβάλλον της περιοχής και την κατανάλωση φυσικών πόρων, μέσα από την καταγραφή γεωλογικών δεδομένων, μετρήσεων ποιότητας της ατμόσφαιρας, καταγραφή παραμέτρων που αφορούν τις κλιματολογικές συνθήκες κλπ., ώστε να διενεργηθεί η αξιολόγηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων στην περιοχή του Κοινοτικού Συμβουλίου, που προκύπτουν από τις γειτνιάζουσες κτηνοτροφικές μονάδες. Η διενέργεια προηγούμενης περιβαλλοντικής μελέτης από την αιτήτρια για λογαριασμό μιας από τις κτηνοτροφικές μονάδες στην περιοχή, θα μπορούσε να θεωρηθεί ως ένα στοιχείο το οποίο έχρηζε εξέτασης. Ο προφανής σκοπός για τον οποίο έγινε η προηγούμενη μελέτη για ιδιώτη και υποβλήθηκε στις αρμόδιες αρχές, αναμενόμενο θα ήταν να καταδείξει ότι οι όποιες επιπτώσεις στο περιβάλλον της περιοχής δεν θα δημιουργούνταν ή δεν θα προκαλούσαν τέτοιας έκτασης και βαθμού πρόβλημα ώστε να μην παρείχοντο στην προτεινόμενη μονάδα οι σχετικές άδειες σύστασης και λειτουργίας.
Επομένως, κατά την άποψή μου, το στοιχείο εκείνο της διενέργειας δηλαδή της προαναφερθείσας μελέτης για ιδιώτη της περιοχής από την αιτήτρια, αφενός συνιστούσε στοιχείο προς περαιτέρω διερεύνηση και αξιολόγηση, αφετέρου όμως δεν δικαιολογούσε από μόνο του, χωρίς άλλη έρευνα και αιτιολογία να συνιστούσε αυτόματα και αυτοδίκαια λόγο αποκλεισμού της προσφοράς της αιτήτριας.
Αυτές οι παρατηρήσεις συνδέονται με επόμενους λόγους ακύρωσης, τους οποίους επίσης εγείρει η αιτήτρια, οι οποίοι αναφέρονται στην έλλειψη διενέργειας δέουσας έρευνας από το καθ΄ου η αίτηση στο θέμα του αποκλεισμού της προσφοράς της αιτήτριας, καθώς επίσης και στη μη απόδοση επαρκούς αιτιολογίας στην απόφαση για αποκλεισμό.
Και οι δύο αυτοί λόγοι ευσταθούν και οδηγούν την απόφαση σε ακύρωση. Το καθ΄ου η αίτηση όφειλε να προβληματισθεί, να διερευνήσει επαρκώς όλα τα γεγονότα και να σταθμίσει και αξιολογήσει κάθε σχετικό παράγοντα ο οποίος σχετιζόταν με το γεγονός της διενέργειας της προηγούμενης μελέτης από την αιτήτρια. Η δε απόφασή του, η οποία θα λαμβανόταν ως αποτέλεσμα μιας τέτοιας δέουσας διερεύνησης του θέματος, θα έπρεπε να παρέχει πλήρη αιτιολογία ως προς το γιατί λήφθηκε η απόφαση περί αποκλεισμού και πού ακριβώς βασίστηκε, έτσι ώστε να μπορεί να ελεγχθεί η νομιμότητά της και όχι να υποκατασταθεί η λήψη της από το Δικαστήριο. Η αποδοθείσα αιτιολογία περί ύπαρξης "νομικού συμφέροντος" καθόλου δεν μπορεί να θεωρηθεί ως επαρκής.
Η προσφυγή επιτυγχάνει και η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται με βάση τις πρόνοιες του Άρθρου 146 του Συντάγματος και με έξοδα υπέρ της αιτήτριας, όπως θα υπολογισθούν από τον Πρωτοκολλητή και εγκριθούν από το Δικαστήριο.
K. Κληρίδης,
Δ.
/ΧΤΘ