|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
Κυπριακή νομοθεσία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
ΥΠΟΘΕΣΗ ΑΡ. 469/2011
18 Απριλίου, 2012
[Μ. ΦΩΤΙΟΥ, Δ/ΣΤΗΣ]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΘΕΟΛΟΓΟΥ
Αιτητής
- ΚΑΙ -
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ
Καθ' ού η αίτηση
..........................
Ο αιτητής παρουσιάζεται προσωπικά
Ζ. Κυριακίδου (κα) Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για το καθ' ου η αίτηση Υπουργείο
...................................
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Μ. ΦΩΤΙΟΥ, Δ: Ο αιτητής με την παρούσα προσφυγή ζητά από το δικαστήριο την πιο κάτω θεραπεία, που παραθέτω αυτούσια:
«Πιστεύω ότι το Γραφείο Ευημερίας παρανόμως δέσμευσε την περιουσία μου και ζητώ την αποδέσμευσή της.»
ΓΕΓΟΝΟΤΑ
Ο αιτητής κατοικεί στα Λατσιά και είναι 61 χρονών. Το 1978 νυμφεύθηκε την Μαρία και απέκτησαν 4 παιδιά, τον Κωνσταντίνο που είναι τώρα 30 χρονών έγγαμος με 2 παιδιά, τον Ιωάννη που είναι φοιτητής, τον Γιώργο που είναι φοιτητής και την Αλεξία που είναι 18 χρονών τελειόφοιτη. Στις 20/3/2003 η σύζυγος του αιτητή απεβίωσε με καρκίνο και την φροντίδα της οικογένειας ανέλαβε η αδελφή της αποβιωσάσης έναντι αμοιβής. Η οικογένεια διαμένει σε ιδιόκτητο σπίτι επ' ονόματι της αποβιωσάσης.
Ο αιτητής λαμβάνει δημόσιο βοήθημα επιπρόσθετα από το εισόδημα ύψους €495.41 και μέτρα κοινωνικής συνοχής ως μονογονιού €239.21. Εργάζεται στο Κυβερνητικό Τυπογραφείο. Υπέβαλε τρεις φορές αίτηση δημοσίου βοηθήματος. Η πρώτη αίτηση έγινε στις 10/7/2003, η άλλη στις 22/6/2005 και η τρίτη στις 19/7/2006. Οι δυο πρώτες αιτήσεις απορρίφθηκαν λόγω αποταμιεύσεων του αιτητή και η τρίτη αίτηση μετά από μελέτη της, εγκρίθηκε και στάληκε επιστολή στον αιτητή στις 26/2/2007 ζητώντας τη συγκατάθεση του για επιβολή απαγόρευσης επί της ακίνητης περιουσίας του. Στις 14/3/2007 ο αιτητής υπέγραψε υπεύθυνη δήλωση για δέσμευση της περιουσίας του, η οποία έγινε τον Ιούνιο του 2007. Στις 22/7/2009 απέστειλε επιστολή ζητώντας την ολική ή μερική αποδέσμευση της περιουσίας του ώστε να την «την αξιοποιήσει για την ανατροφή και μόρφωση των παιδιών του». Παρόμοια επιστολή απέστειλε στις 9/8/2010 και στην Υπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Η περιουσία του αιτητή είναι δυο χωράφια, το ένα στο χωριό Αγ. Βαρβάρα και το άλλο στο χωριό Σιά. Γι' αυτά τα δυο κτήματα ο αιτητής λαμβάνει ετήσιο ενοίκιο €20 για το κτήμα στην Αγ. Βαρβάρα και €60 για το κτήμα στη Σιά. Στις 18/3/2011 απορρίφθηκε το αίτημα του αιτητή. Εναντίον της πιο πάνω απόφασης καταχωρήθηκε η παρούσα προσφυγή στις 12/4/2011
ΝΟΜΙΚΟΙ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ
Ο αιτητής στις αγορεύσεις του (αρχική και απαντητική) ουσιαστικά ισχυρίζεται ότι (α) η απόφαση του καθ' ου η αίτηση δεν είναι νόμιμη αλλά κατά παράβαση του Ν. 95(Ι)/2006, παρ. 14 για το λόγο ότι δεν ενημερώθηκε ότι η περιουσία του είναι μη αξιοποιήσιμη και (β) ότι το καθ' ου η αίτηση Υπουργείο ενήργησε καθ' υπέρβαση εξουσίας και χωρίς δέουσα έρευνα.
Παραθέτω εδώ και τα γεγονότα όπως τα παραθέτει ο ίδιος ο αιτητής στην προσφυγή του:
«Έντιμε Πρόεδρε όταν αιτήθηκα Δημόσιο Βοήθημα 10.7.2003 δεν δήλωσα ότι αξιοποιούσα την περιουσία διότι δεν το γνώριζα. Όταν το έμαθα μετά αφού μου είχαν ήδη δεσμεύσει την περιουσία μου τους είχα παρουσιάσει τα ενοικιαστήρια έγγραφα. Τώρα αρνούντε την αποδέσμευση τους.»
Η ευπαίδευτη δικηγόρος του καθ' ου η αίτηση ανέφερε ότι το Υπουργείο διενήργησε επαρκή έρευνα όλων των σχετικών γεγονότων και ζητά την απόρριψη της προσφυγής.
ΕΞΕΤΑΣΗ ΝΟΜΙΚΩΝ ΙΣΧΥΡΙΣΜΩΝ
Το θεωρώ σκόπιμο να παραθέσω αυτούσιο το ουσιαστικό μέρος της επιστολής ημερ. 18/3/2011 που προφανώς προσβάλλει ο αιτητής, ανεξάρτητα από την όλη διατύπωση της θεραπείας, αφού έλαβα υπόψη ότι δεν απαιτείτο στην περίπτωσή του (που χειρίστηκε προσωπικά την υπόθεση) η αυστηρή τήρηση των κανόνων δικογράφησης:
«Έχω οδηγίες να αναφερθώ στις επιστολές σας προς την Υπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων με ημερ. 09.08.2010 και 09.10.2010, σχετικά με το αίτημα σας για αποδέσμευση της περιουσίας σας και σας πληροφορήσω τα ακόλουθα:
Σύμφωνα με τον περί Δημοσίων Βοηθημάτων και Υπηρεσιών Νόμο άρθρο 3(15) Ν.95(Ι)/2006, «ο Διευθυντής μπορεί πριν την απόφαση του για παροχή Δημοσίου Βοηθήματος στον αιτητή να επιβάλει απαγόρευση επί ολόκληρης ή μέρους της ακίνητης περιουσίας του, της οποίας η αξιοποίηση κρίνεται ως μη εφικτή».
Στην αίτηση σας για παροχή Δημόσιου Βοηθήματος, που υποβλήθηκε στις 10.07.2003, δεν είχατε δηλώσει ότι αξιοποιείτε την περιουσία σας και ως εκ τούτου οι Υπηρεσίες μας προέβησαν στην ενεργοποίηση του άρθρου 3(15), μετά από σχετική δήλωση σας.
Τα δύο κτήματα που έχετε στην κυριότητα σας, σύμφωνα με τους τίτλους ιδιοκτησίας, το ένα στην Αγία Βαρβάρα έχει έκταση 1 δεκάριο 673 τμ και το άλλο στη Σια έχει έκταση 3 δεκάρια και 605 τμ. Το εισόδημα που δηλώνεται από την αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας σας €60 και €20 ετησίως αντίστοιχα, κρίνεται ότι δεν είναι ικανοποιητικό, σύμφωνα με το άρθρο 3(14)Ν και το άρθρο 5 Ν 95(Ι)/2006.
Ως εκ τούτου το αίτημα σας για πλήρη αποδέσμευση της περιουσίας δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό. Συμφωνούμε όμως στην αποδέσμευση μέρους της ακίνητης περιουσίας σας, την οποία παρακαλώ να μας υποδείξετε, το συντομότερο δυνατό.
Λυπούμαι για την καθυστέρηση που παρατηρήθηκε στη διερεύνηση του αιτήματος σας και είμαστε στη διάθεση σας για οποιεσδήποτε επιπρόσθετες πληροφορίες.»
Από το κείμενο της πιο πάνω επιστολής αλλά και από τις αγορεύσεις, προκύπτει ότι ουσιαστικό θέμα της όλης υπόθεσης ήταν το κατά όσο τα €60 ετησίως που δήλωσε για το ένα κτήμα και τα €20 ετησίως που δήλωσε για το άλλο κτήμα ο αιτητής, ανταποκρίνονταν στο λογικό ενοίκιο για τη φύση και έκταση των κτημάτων του ή θα έπρεπε αυτά να είχαν ενοικιαστεί με πολύ ψηλότερα ποσά, ούτως ώστε το συνολικό εισόδημα των €80 ετησίως να μην είναι ικανοποιητικό.
Στην ένσταση που ο αιτητής ισχυρίζεται ότι δεν του εξήγησαν και/ή τον πίεσαν να υπογράψει τις σχετικές δηλώσεις, (σημειώνω ότι στην αίτηση ημερ. 10/7/2003 δήλωσε απλώς την αξία των 2 κτημάτων, £7000 αυτού στη Σια και £1000 στην Αγία Βαρβάρα) και ότι δεν έχει κανένα μηνιαίο εισόδημα.
Περαιτέρω στις 14/3/2007 ο αιτητής ανταποκρινόμενος σε επιστολή του καθ' ου η αίτηση ότι, σε περίπτωση που ήθελε να προχωρήσει η έγκριση του βοηθήματος θα έπρεπε να υπογράψει σχετική υπεύθυνη δήλωση για απαγόρευση «επί ολόκληρης ή μέρους της ακίνητης περιουσίας» του, υπέγραψε την ακόλουθη «Υπεύθυνη Δήλωση»:
«Εγώ ο/ή Αναστάσιος Θεολόγου με αριθμό ταυτότητας 459252, εκ Διονυσίου Σολωμού 1 Λατσιά δηλώνω υπεύθυνα ότι έχω ενημερωθεί, κατανοήσει και αποδεχθεί τις πρόνοιες του άρθρου 3(14)(15)(16) και του άρθρου 27 του περί Δημοσίων Βοηθημάτων και Υπηρεσιών Νόμου 95(Ι)/2006 και επιθυμώ όπως μου παρασχεθεί Δημόσιο Βοήθημα και παράλληλα συγκατατίθεμαι να επιβληθεί από το Διευθυντή Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας απαγόρευση επί ολόκληρης ή μέρους της ακίνητής μου περιουσίας.»
Ακολούθησε η δέσμευση των κτημάτων του, όπως φαίνεται στην επιστολή του Επαρχιακού Κτηματολογικού Γραφείου ημερ. 11/6/2007 ως ακολούθως:
«Αναφέρομαι στην επιστολή σας ημερομηνίας 8 Μαϊου 2007, σχετικά με το πιο πάνω θέμα και θα ήθελα να σας πληροφορήσω ότι κατόπιν οδηγιών του Διευθυντή, καταχωρήθηκε σχετική απαγόρευση με αρ. ΕΒ1208/2007 έναντι των ακινήτων με αρ. εγγραφής 0/6669 Σια και 11351 Αγ. Βαρβάρα με βάση τις πρόνοιες του άρθρου 3 εδάφιο 14 και 15 του Νόμου 95(Ι)/2006 ως το σχετικό σας αίτημα......»
Ενόψει των πιο πάνω, οι ισχυρισμοί του αιτητή ότι τον πίεσαν για να υπογράψει δεν ευσταθούν. Επομένως και ο ισχυρισμός περί υπέρβασης εξουσίας δεν ευσταθεί.
Αναφορικά τώρα με τον ισχυρισμό ότι δεν έχει διεξαχθεί η δέουσα έρευνα στην όλη υπόθεση το θέμα θα πρέπει να εξετασθεί σε συσχετισμό με το αίτημα του για αποδέσμευση των κτημάτων και όχι κατά το χρόνο της δέσμευσης τους.
Το άρθρο 3 του περί Δημοσίων Βοηθημάτων και Υπηρεσιών Νόμου του 2006 (Ν. 95(Ι)/2006) διέπει τα της παροχής δημοσίου βοηθήματος σε πρόσωπο που εμπίπτει στις πρόνοιες του Νόμου και «του οποίου το εισόδημα και οι άλλοι οικονομικοί πόροι δεν επαρκούν για την ικανοποίηση των βασικών και ειδικών αναγκών του». Με τα εδάφια (14) και (15 του ιδίου άρθρου προβλέπονται τα εξής:
«(14) Εάν οποιοσδήποτε αιτητής που πληροί τις προϋποθέσεις παροχής σ' αυτόν δημόσιου βοηθήματος, κατέχει, εκτός από την οικία στην οποία διαμένει, άλλη ακίνητη ή κινητή περιουσία, της οποίας η αξιοποίηση κρίνεται από το Διευθυντή ως μη εφικτή, παρέχεται σ' αυτόν το δημόσιο βοήθημα το οποίο θα ανακτάται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 27.
(15) Για σκοπούς εφαρμογής του ανωτέρου εδαφίου (14) και του άρθρου 27, ο Διευθυντής μπορεί, πριν από την απόφασή του για παροχή δημόσιου βοηθήματος στον αιτητή, να επιβάλει απαγόρευση επί ολόκληρης ή μέρους της ακίνητης περιουσίας του της οποίας η αξιοποίηση κρίνεται με βάση το εδάφιο (14) ως μη εφικτή. Η απαγόρευση επιβάλλεται ύστερα από συνεννόηση με το Διευθυντή του Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας του Υπουργείου Εσωτερικών.»
Αναφορικά με το εύρημα του καθ΄ου η αίτηση, όπως περιέχεται στην επιστολή ημερ. 18/3/2011 ότι το εισόδημα των €60 και €20 ετησίως «κρίνεται ότι δεν είναι ικανοποιητικό, σύμφωνα με το άρθρο 3(14) Ν και το άρθρο 5Ν 95(Ι)/2006» είμαι της άποψης ότι, για τους λόγους που εξηγώ, φαίνεται να έχει προκύψει χωρίς τη δέουσα έρευνα της υπόθεσης και χωρίς αιτιολογία.
Ενώπιον του καθ' ου η αίτηση, εκτός από τον ισχυρισμό του αιτητή, ήσαν και δυο Βεβαιώσεις των Κοινοταρχών των χωριών Σια και Αγ. Βαρβάρας ότι η αξία στην οποία ενοικιάζονται τα εν λόγω κτήματα ήταν λογική. Προκύπτει λοιπόν ότι η διαπίστωση του καθ' ου η αίτηση πως το εισόδημα από τα κτήματα δεν είναι ικανοποιητικό, λήφθηκε αυθαίρετα.
Επομένως κρίνω ότι η απόφαση λήφθηκε χωρίς τη δέουσα έρευνα και αιτιολογία. Έχω επίσης προσέξει ότι παρά την απόρριψη του αιτήματος του αιτητή για πλήρη αποδέσμευση της περιουσίας του, ο καθ' ου η αίτηση δήλωσε ταυτόχρονα ότι συμφωνεί με την αποδέσμευση μέρους της περιουσίας του. Είναι κι' αυτό θέμα που θα μπορεί να αποφασιστεί κατά την επανεξέταση της υπόθεσης όταν θα υπάρχει πλήρης διερεύνηση του όλου θέματος.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με €150 έξοδα υπέρ του αιτητή και εναντίον του καθ' ου η αίτηση.
Η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται σύμφωνα με το Άρθρο 146.4(β) του Συντάγματος.
Μ. Φωτίου, Δ.
/ΚΑΣ