|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπόθεση Αρ. 486/2009)
6 Ιουνίου, 2011
[Ε. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 28, 29 ΚΑΙ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ASHAR NAVEED PETER,
Αιτητής,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ,
Καθ' ων η Αίτηση.
________________________
Κατερίνα Μιχαηλίδου (κα), για Μιχαηλίδη & Ζαβαλλή, για τον Αιτητή.
Λουΐζα Χριστοδουλίδου - Ζαννέτου (κα), Ανώτερη Δικηγόρος της Δημοκρατίας, εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα, για τους Καθ' ων η Αίτηση.
________________________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, Δ.: Ο αιτητής, πακιστανικής καταγωγής, ήρθε στην Κύπρο, για πρώτη φορά, στις 19/9/1995 και του παραχωρήθηκε άδεια προσωρινής παραμονής ως φοιτητής σε ιδιωτικό κολλέγιο μέχρι τις 30/3/1996. ΄Εκτοτε παραμένει στη Δημοκρατία ως φοιτητής και, καθ' όλη τη διάρκεια της παραμονής του, φοιτούσε και εξακολουθεί να φοιτά στο ίδιο ιδιωτικό εκπαιδευτικό ίδρυμα. Η άδεια προσωρινής παραμονής του ανανεωνόταν τακτικά. Η τελευταία άδεια που είχε, με ένδειξη «Τελική μη Ανανεώσιμη», έληξε στις 31/7/2009. Στο μεταξύ, στις 12/8/2005, υπέβαλε αίτηση για απόκτηση της κυπριακής υπηκοότητας με πολιτογράφηση, σύμφωνα με το ΄Αρθρο 111 του περί Αρχείου Πληθυσμού Νόμου του 2002, (Ν. 141(Ι)/2002), (όπως τροποποιήθηκε), (ο «Νόμος»). Το αίτημά του απορρίφθηκε, για λόγους στους οποίους θα αναφερθώ σε μεταγενέστερο στάδιο, με αποτέλεσμα αυτός να καταχωρίσει την παρούσα προσφυγή, με την οποία αμφισβητεί τη νομιμότητα της εν λόγω απόφασης. Ισχυρίζεται ότι αυτή λήφθηκε χωρίς έρευνα, υπό καθεστώς πραγματικής και νομικής πλάνης και στερείται αιτιολογίας.
Σύμφωνα με τα γεγονότα, για σκοπούς εξέτασης της αίτησης, η Διευθύντρια του Τμήματος Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης, (η «Διευθύντρια»), ετοίμασε ΄Εκθεση, αφού έλαβε υπόψη της τις απόψεις διαφόρων τμημάτων - του Επάρχου Λευκωσίας, του Αρχηγού της Αστυνομίας και του Διοικητή της Κ.Υ.Π. - και την υπέβαλε στον Υπουργό Εσωτερικών - (ο «Υπουργός») - εισηγούμενη απόρριψη της αίτησης. Στην ΄Εκθεσή της αναφέρονται τα εξής:-
«Ο κος Ashar NAVEED, που μένει στη Λευκωσία, υπέβαλε αίτηση με το έντυπο Μ127 για απόκτηση της κυπριακής υπηκοότητας με Πολιτογράφηση (Ερ. 251 - 248).
2. Ο αιτών γεννήθηκε στο Κουβέιτ το 1976 και είναι πακιστανικής υπηκοότητας (Ερ. 353 και 244). Αφίχθηκε για πρώτη φορά στην Κύπρο το Σεπτέμβριο του 1995 με άδεια προσωρινής παραμονής ως φοιτητής σε ιδιωτικό κολέγιο στη Λευκωσία (Ερ. 11 - 10). Καθ' όλο το χρονικό διάστημα της παραμονής του στη Δημοκρατία ο αιτών φοιτούσε στο εν λόγω κολέγιο και εξασφάλισε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό τίτλο (Ερ. 262 και 100). Στο παρόν στάδιο συνεχίζει τις σπουδές του για δεύτερο μεταπτυχιακό τίτλο και είναι κάτοχος άδειας προσωρινής παραμονής ως φοιτητής που λήγει στις 31.7.2009 (Ερ. 358 και 354).
3. Είναι άγαμος και διαμένει σε ενοικιαζόμενο διαμέρισμα στη Λευκωσία (Ερ. 333 - 331). Η οικογένεια του αιτούντος διαμένει στο Κουβέιτ.
4. Ο Έπαρχος Λευκωσίας αναφέρει ότι ο αιτών είναι πρόσωπο καλού χαρακτήρα, μιλά λίγα Ελληνικά και δείχνει να προσαρμόζεται με τα ήθη και τα έθιμα του τόπου μας. Τέλος σημειώνει ότι τα προσόντα και οι προϋποθέσεις για την πολιτογράφηση του ως πολίτη της Κυπριακής Δημοκρατίας τηρούνται (Ερ. 253 - 252).
5. Ο Αρχηγός της Αστυνομίας αναφέρει ότι ο αιτών είναι πρόσωπο καλού χαρακτήρα και δεν απασχόλησε την Υπηρεσία του κατά τη διάρκεια της παραμονής του στην Κύπρο. Παρ' όλ' αυτά δεν συστήνει την αίτηση, γιατί ο αλλοδαπός δεν δείχνει να προσαρμόζεται με τα ήθη και τα έθιμα του τόπου μας, δεν μιλά την ελληνική γλώσσα και ακόμη δεν έχει οποιοδήποτε γενεαλογικό δεσμό με την Κύπρο (Ερ. 257 - 256 και Σημ. (19)).
6. Ο Διοικητής της ΚΥΠ μας πληροφορεί ότι δεν εντοπίστηκε τίποτα εις βάρος του αιτούντος από πλευράς ασφάλειας του Κράτους. (Σημ. (26)).
7. Ο αιτών κατέχει τα τυπικά προσόντα παραμονής που απαιτούνται από το Νόμο για Πολιτογράφηση (Ερ. 361).
8. Μετά από μελέτη του σχετικού φακέλου, διαφαίνεται ότι η σχέση του αιτούντος με τη Δημοκρατία είναι καθαρά προσωρινής φύσεως και συγκεκριμένα για σκοπούς φοίτησης, εφόσον δεν έχει οποιοδήποτε άλλο δεσμό με την Κύπρο. Είμαι της άποψης ότι η ικανοποίηση και μόνο των, κατά Νόμο, ελάχιστων χρονικών προσόντων/ απαιτήσεων δεν μπορεί να δικαιολογήσει την έγκριση της αίτησης αφού θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και άλλοι παράγοντες όπως το όφελος ή και επιβάρυνση που πιθανόν να έχει το κράτος καθώς και αν εξυπηρετείται το δημόσιο συμφέρον. Πέραν τούτου, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη και το γεγονός ότι ο αιτών, λόγω της προσωρινότητας της φύσης της παραμονής του, αποκλείεται από το πεδίο εφαρμογής της Οδηγίας της Ε.Ε. για το καθεστώς των επί μακρόν διαμενόντων και κατά τη γνώμη μου τέτοιες περιπτώσεις δεν είναι λογικό να αναμένουν να καταστούν πολίτες της Δημοκρατίας, όταν δεν πληρούν τις προϋποθέσεις να αποκτήσουν πρώτα καθεστώς μόνιμης διαμονής εδώ.
9. Βάσει των πιο πάνω και αφού έλαβα υπόψη μου τα δεδομένα της συγκεκριμένης περίπτωσης και ιδιαίτερα το γεγονός ότι παρά τη 14 χρονη παραμονή του εδώ και μάλιστα ως φοιτητής δεν κατάφερε να μάθει Ελληνικά και κατά συνέπεια ο βαθμός ένταξής του δεν μπορεί παρά να είναι χαμηλός γίνεται εισήγηση όπως απορρίψετε την αίτηση του κου Ashar NAVEED για Πολιτογράφηση του ως πολίτη της Κυπριακής Δημοκρατίας.»
Ο Υπουργός συμφώνησε με την εισήγηση της Διευθύντριας και εξέδωσε την προσβαλλόμενη απόφαση, η οποία κοινοποιήθηκε στον αιτητή στις 25/2/2009.
Ο αιτητής, με τη γραπτή αγόρευση του συνηγόρου του, υποστηρίζει ότι η απόφαση λήφθηκε χωρίς έρευνα και χωρίς να αναφερθούν οι λόγοι για τους οποίους δε δικαιολογείται η έγκριση του αιτήματός του. Δόθηκε, απλά, η αιτιολογία ότι αυτός είναι φοιτητής και δεν ενσωματώθηκε στην κυπριακή κοινωνία. Υπέβαλε ότι, σύμφωνα με τον Τρίτο Πίνακα - (΄Αρθρο 111) - του Νόμου, δεν είναι αναγκαίο ο ίδιος να βρίσκεται στη Δημοκρατία για σκοπούς απασχόλησης. Είχε την προβλεπόμενη διαμονή, όπως και όλες τις υπόλοιπες προϋποθέσεις που προβλέπει ο Νόμος, η δε αναφορά στην ΄Εκθεση της Διευθύντριας ότι αυτός δεν πληρούσε τις προϋποθέσεις για εξασφάλιση του καθεστώτος του επί μακρόν διαμένοντος δε συνιστά βάσιμη δικαιολογία απόρριψης του αιτήματός του, δεδομένου ότι ο Τρίτος Πίνακας - (΄Αρθρο 111) - του Νόμου, θέτει ως μόνη προϋπόθεση τη διαμονή για περίοδο επτά ετών, ανεξάρτητα αν αυτή θεωρείται μόνιμη ή προσωρινή. Περαιτέρω, ισχυρίστηκε αντίφαση μεταξύ της ΄Εκθεσης του Επάρχου Λευκωσίας και εκείνης του Αρχηγού Αστυνομίας και τούτο γιατί, ενώ ο ΄Επαρχος Λευκωσίας διαπιστώνει ότι αυτός πληροί τις προϋποθέσεις για πολιτογράφηση και μιλά Ελληνικά, έχει δε προσαρμοστεί στο κοινωνικό σύνολο, ο Αρχηγός της Αστυνομίας διαπιστώνει ότι αυτός δεν έχει προσαρμοστεί στο κοινωνικό σύνολο και δε μιλά καθόλου Ελληνικά. Εισηγήθηκε, τέλος, ότι η απόφαση είναι αποτέλεσμα πλάνης.
Η συνήγορος των καθ' ων η αίτηση υποστήριξε τη νομιμότητα της απόφασης, η οποία, εισηγήθηκε, είναι το αποτέλεσμα επαρκούς έρευνας και δεόντως αιτιολογημένη. Η αιτιολογία, υπέβαλε, εν πάση περιπτώσει, συμπληρώνεται από τα στοιχεία του φακέλου.
Η αίτηση για πολιτογράφηση προβλέπεται στο ΄Αρθρο 111 του Νόμου, το οποίο έχει ως εξής:-
«111. Ο Υπουργός, όταν υποβληθεί σ' αυτόν αίτηση κατά τον καθορισμένο τύπο και τρόπο από οποιοδήποτε αλλοδαπό ενήλικα και με πλήρη ικανότητα, ο οποίος ικανοποιεί τον Υπουργό ότι κατέχει τα προσόντα για πολιτογράφηση σύμφωνα με τις διατάξεις του Τρίτου Πίνακα, δύναται να χορηγήσει σ' αυτόν πιστοποιητικό πολιτογράφησης. Το πρόσωπο αυτό, στο οποίο χορηγείται το πιστοποιητικό πολιτογράφησης, μόλις δώσει επίσημη διαβεβαίωση πίστεως στη Δημοκρατία, στον τύπο που καθορίζεται στο Δεύτερο Πίνακα, καθίσταται πολίτης της Δημοκρατίας κατόπιν πολιτογράφησης, από την ημερομηνία κατά την οποία χορηγείται σ' αυτόν το πιο πάνω πιστοποιητικό:»
Στην παράγραφο 1 του Τρίτου Πίνακα - (΄Αρθρο 111) - του Νόμου - (Προσόντα για Πολιτογράφηση) - προβλέπονται τα εξής:-
«1. Με την τήρηση των διατάξεων της αμέσως προηγούμενης παραγράφου, τα προσόντα για πολιτογράφηση αλλοδαπού που αιτείται τέτοια πολιτογράφηση, είναι τα ακόλουθα:
(α) Διαμονή στη Δημοκρατία για όλο το χρονικό διάστημα των αμέσως προηγούμενων 12 μηνών από την ημερομηνία της αίτησης, και
(β) κατά τη διάρκεια των αμέσως προηγούμενων από το πιο πάνω αναφερόμενο δωδεκάμηνο χρονικό διάστημα επτά ετών, είτε διέμενε στη Δημοκρατία, είτε διετέλεσε στη δημόσια υπηρεσία της Δημοκρατίας, είτε μερικώς το ένα και μερικώς το άλλο, για χρονικά διαστήματα που αθροισμένα να μην είναι λιγότερα των τεσσάρων ετών:
Νοείται ότι οι φοιτητές, επισκέπτες και αυτοεργοδοτούμενοι, καθώς και οι αθλητές, προπονητές, τεχνικοί αθλημάτων, οικιακοί βοηθοί, νοσοκόμοι και οι εργαζόμενοι σε Κύπριους ή ξένους εργοδότες ή σε υπεράκτιες εταιρείες, που διαμένουν στη Δημοκρατία αποκλειστικά με σκοπό την εργασία, όπως επίσης και οι σύζυγοι, τα τέκνα ή άλλα εξαρτώμενα τους πρόσωπα, πρέπει, κατά τη διάρκεια των αμέσως προηγούμενων τουλάχιστον επτά ετών να συγκεντρώνουν συνολική διαμονή στη Δημοκρατία τουλάχιστον επτά ετών, από την οποία το ένα έτος αμέσως πριν την ημερομηνία υποβολής της αίτησής τους η διαμονή του να είναι συνεχής.
(γ) είναι καλού χαρακτήρα, και
(δ) έχει πρόθεση σε περίπτωση χορήγησης σ' αυτόν πιστοποιητικού -
(ι) να διαμένει στη Δημοκρατία,
(ιι) να εισέλθει ή να εξακολουθήσει να διατελεί στη δημόσια υπηρεσία της Δημοκρατίας ή υπηρεσία σε διεθνή οργανισμό του οποίου η Δημοκρατία είναι μέλος ή υπηρεσία σε οποιοδήποτε σύνδεσμο, εταιρεία ή σώμα που ιδρύθηκε στη Δημοκρατία.»
Στη Nabil Mohamed Adel Fattah Amer v. Κυπριακής Δημοκρατίας, Αναθεωρητική ΄Εφεση Αρ. 74/08, 26/1/11, σε σχέση με το δικαίωμα αλλοδαπών για πολιτογράφηση, αναφέρονται τα εξής:-
«Το ΄Αρθρο 111 του Νόμου 141(Ι)/2002 παρέχει σε αλλοδαπό το δικαίωμα να αποταθεί για πολιτογράφηση, αλλά όχι το απόλυτο δικαίωμα πολιτογράφησης. Η παραχώρηση πολιτογράφησης είναι στη διακριτική ευχέρεια του Υπουργού και το ζήτημα εγγραφής κάποιου ως πολίτη της Δημοκρατίας άπτεται των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Δημοκρατίας, με αποτέλεσμα το ακυρωτικό δικαστήριο δύσκολα να επεμβαίνει στην άσκηση της εξουσίας. ΄Ετσι, η διακριτική ευχέρεια του κράτους να αποκλείει αλλοδαπούς, είναι πολύ ευρεία, όχι όμως απόλυτη, αφού υπόκειται στην καλόπιστη άσκηση της διακριτικής ευχέρειας που παρέχει ο Νόμος. ΄Οταν η διακριτική ευχέρεια ασκείται καλόπιστα, το Δικαστήριο δεν μπορεί να αμφισβητήσει περαιτέρω την απόφαση. Επίσης, το τεκμήριο της καλόπιστης άσκησης της διακριτικής ευχέρειας παραμένει έγκυρο, μέχρι απόδειξης του αντιθέτου (Suleiman v. Republic (1987) 3 C.L.R. 224) και η υποκειμενική εκτίμηση των γεγονότων από τη Διοίκηση δεν υπόκειται στον έλεγχο του Δικαστηρίου, που μπορεί να επέμβει μόνο αν, λαμβάνοντας υπόψη τα στοιχεία στο σύνολό τους, θεωρεί ότι τα συμπεράσματα της Διοίκησης δεν είναι εύλογα, ή είναι αποτέλεσμα πλάνης περί τα πράγματα ή το Νόμο, ή λήφθηκε χωρίς τη δέουσα έρευνα. (Republic v. Georghiades (1972) 3 C.L.R. 594).
Ο τρίτος πίνακας του Νόμου (Προσόντα για Πολιτογράφηση) προνοεί, μεταξύ άλλων, ότι πρέπει ο αλλοδαπός να είναι καλού χαρακτήρα και να έχει πρόθεση, σε περίπτωση χορήγησης σε αυτόν πιστοποιητικού, να διαμένει στη Δημοκρατία.»
Εξέταση του διοικητικού φακέλου δεν αποκαλύπτει η αίτηση να εξετάστηκε με κακή πίστη και χωρίς δέουσα έρευνα. Αντίθετα, η Διευθύντρια, προτού καταλήξει, έλαβε υπόψη της τις απόψεις όλων όσοι θα μπορούσαν να γνωρίζουν οτιδήποτε για τον αιτητή. Για τη διατύπωση της εισήγησής της προς τον Υπουργό, φαίνεται ότι συνυπολόγισε το σύνολο των ενώπιόν της στοιχείων και εισηγήσεων. Το γεγονός ότι ο ΄Επαρχος Λευκωσίας διατύπωσε τη θέση ότι ο αιτητής μιλά λίγα Ελληνικά, ενώ ο Διευθυντής της Αστυνομίας σημείωσε ότι αυτός δε μιλά Ελληνικά, δεν επιδρά, αφού αυτή έλαβε υπόψη της το σύνολο των ενώπιόν της στοιχείων και εισηγήσεων. Η περίπτωση, καθώς προκύπτει από το διοικητικό φάκελο, διερευνήθηκε από κάθε άποψη. Ούτε η εισήγηση ότι δεν αναφέρονται οι λόγοι για τους οποίους το αίτημα απορρίφθηκε ευσταθεί.
Είναι καλά γνωστό ότι η αιτιολογία μιας διοικητικής απόφασης είναι ζήτημα βαθμού, που εξαρτάται από τη φύση της συγκεκριμένης υπόθεσης. Η μορφή και οι λεπτομέρειές της ποικίλλουν, ανάλογα με το θέμα που πραγματεύεται η απόφαση και τις συνθήκες που την περιβάλλουν. Η αιτιολογία είναι σαφής και αν ακόμα είναι περιληπτική, εφόσον τα επί μέρους στοιχεία υπάρχουν αναλυτικά στο φάκελο. Είναι καλά γνωστό ότι, κατά την αιτιολόγηση μιας απόφασης, δεν αναμένεται να μεταφέρεται στο πρακτικό το περιεχόμενο των φακέλων. Θα πρέπει, όμως, τα απαιτούμενα στοιχεία να προκύπτουν από αυτούς κατά τρόπο βέβαιο και αναντίλεκτο - (βλ. Φράγκου ν. Δημοκρατίας (1998) 3 Α.Α.Δ. 270).
Εδώ, τα στοιχεία του φακέλου συμπληρώνουν κατά τρόπο επαρκή την αιτιολογία της απόφασης, η οποία, όντως, στην αποσταλείσα προς τον αιτητή επιστολή ημερομηνίας 25/2/2009, ήταν ελλιπής.
Ούτε τα περί πλάνης κατά τη λήψη της απόφασης ευσταθούν. Σύμφωνα με το ΄Αρθρο 46(1) του περί των Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου του 1999, (Ν. 158(Ι)/99), η διοίκηση ενεργεί με πλάνη περί τα πράγματα, αν, κατά την άσκηση της διακριτικής της εξουσίας, στηρίζεται σε πραγματικά γεγονότα και προϋποθέσεις που είναι εξ αντικειμένου ανύπαρκτα, ή αν παραλείπει να λάβει υπόψη της ουσιώδη πραγματικά γεγονότα. Στην παρούσα περίπτωση, τέτοια πλάνη δε διαπιστώνω να υπάρχει. Ο Υπουργός, κατά την άσκηση της διακριτικής του εξουσίας, δεν έλαβε υπόψη του οποιοδήποτε στοιχείο εξ αντικειμένου ανύπαρκτο. Ούτε παρέλειψε να λάβει υπόψη του ουσιώδη πραγματικά γεγονότα. ΄Ολα όσα περιλαμβάνονται στην ΄Εκθεση της Διευθύντριας, με την οποία συμφώνησε, είναι απόλυτα σχετικά με τον αιτητή, αφορούν την εδώ παραμονή του και το περιβάλλον του και ορθά λήφθηκαν υπόψη, αφού προέκυψαν από την έρευνα. Πλάνη περί τα πράγματα δεν υπάρχει, όταν η διοίκηση σταθμίζει και αξιολογεί στοιχεία και γεγονότα που τίθενται ενώπιόν της για κρίση, εκτιμά στην ουσία διάφορα και αντιφατικά στοιχεία και προτιμά ορισμένα από αυτά, εφόσον η επιλογή στην οποία καταλήγει είναι λογικά επιτρεπτή - (βλ. «Η Δράση και ο ΄Ελεγχος της Δημόσιας Διοίκησης, 2η έκδοση», Νίκος Χαραλάμπους).
Η προσφυγή απορρίπτεται, με έξοδα υπέρ των καθ' ων η αίτηση, όπως αυτά θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή.
Η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται, με βάση το ΄Αρθρο 146.4(α) του Συντάγματος.
Ε. Παπαδοπούλου,
Δ.
/ΜΠ